Tαυτότητα

ΝΕΟ ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ
Ιδέες. Κριτική. Λογοτεχνία.
επιθεώρηση λόγου και ιδεών

Η δίνη στην οποία έχει περιέλθει η χώρα πλήττει από καιρό και τον πολιτισμό της. Ιδίως στα αναγνωστικά μας πράγματα, βρισκόμαστε σε σημείο καμπής. Κρατικοί θεσμοί λαθροβιούν ή και κλείνουν· βιβλιοπώλες και εκδότες αναδιπλώνονται· ο ημερήσιος τύπος και τα ένθετά του διαρκώς συρρικνώνονται, μακρόβια περιοδικά διακόπτουν την κυκλοφορία τους, νέα δοκιμάζουν τα πρώτα τους βήματα σ’ ένα τοπίο θολό. Έντονες είναι οι διεργασίες στα διαδικτυακά μέσα και έντυπα.

Στην ίδια τη λογοτεχνία τα μηνύματα είναι αντιφατικά. Αν ο πληθωρισμός του μυθιστορήματος δείχνει κάπως να ανακόπηκε, η εκδοτική φυσαλίδα της ποίησης εξακολουθεί να μεγεθύνεται. Θεματικά, τεχνοτροπικά, η αμηχανία Clipboard01 εμπρός στις νέες συνθήκες είναι παραπάνω από πρόδηλη. Μετά δεκαετίες απαξίωσης, δυσφήμησης μάλιστα κάθε έννοιας κριτηρίου, τα όρια λογοτεχνίας και παραλογοτεχνίας είναι ρευστά όσο ποτέ.

Το ΝΕΟ ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ και οι συντελεστές του ξεκινάμε από μια βασική διαπίστωση. Η ελληνική παθογένεια δεν ανατρέχει μόνο στη σφαίρα της πολιτικής και της οικονομίας. Η τυραννία του μέσου όρου, η ευνοιοκρατία, η απάλειψη κάθε μορφής αξιολόγησης και ελέγχου είναι φαινόμενα που εντοπίζονται εξίσου στα γράμματα, στις τέχνες, στον χώρο των ιδεών. Το ίδιο ισχύει για στάσεις εκ πρώτης όψεως αντιφατικές όπως ο ξενόζηλος μιμητισμός και η επαρχιώτικη αυταρέσκεια.

Πεποίθησή μας είναι ότι η σχετικοκρατία, το anything goes, τα στρογγυλά λόγια δεν οδηγούν πουθενά. Όπως δεν ΝΠ3 εξώφυλλο οδηγούν πουθενά οι κληρονομημένες βεβαιότητες, ο περιδεής σεβασμός, η υποκατάσταση της κριτικογραφίας από ένα χλιαρό ζαργκόν προσόμοιο με δελτίο τύπου ή πληρωμένη καταχώριση. Λέξη της εποχής μας, η «κρίση» ας θυμηθούμε ότι σημαίνει πρωτίστως «διάκριση». Κι αυτή βασίζεται εξίσου στη θερμή παραδοχή και στην ψύχραιμη απόρριψη, στην τολμηρή συνηγορία αλλά και στη ζυγισμένη πολεμική.

Απέναντι στην περιόδο εκείνη της πρόσφατης ιστορίας μας που έχει το ξεκίνημά της στη Μεταπολίτευση και εκπνέει άδοξα στις μέρες μας, στεκόμαστε κριτικά. Ωστόσο τιμούμε τις αντίδρομες δυνάμεις που γέννησε. Για ένα τέταρτο του αιώνα (1986-2012), το περιοδικό ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ υπήρξε μια τέτοια αντίδρομη δύναμη. Υπό τη διεύθυνση του ιδρυτή του Γιάννη Πατίλη επέμεινε στην αδέσμευτη σκέψη, NP4 exof έδωσε βήμα σε καινούργιες φωνές, εμβάθυνε σε αλλόγλωσσες λογοτεχνικές παραδόσεις, χωρίς να χάσει από το βλέμμα του την ελληνική. Με τη δεύτερη λέξη του τίτλου του, το ΝΕΟ ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ ανατρέχει συνειδητά σ’ αυτή την κληροδοσία. Με την πρώτη λέξη τονίζει την ανάγκη της καινούργιας αφετηρίας, το ζητούμενο της νέας διαδρομής.

Εκτός από τη χαρτώα του μορφή, διαρκής προβλέπεται και η ηλεκτρονική παρουσία του περιοδικού. Τη διεύθυνση του ΝΠ έχει ο Κώστας Κουτσουρέλης. Την αρχισυνταξία ο Θανάσης Γαλανάκης.

~.~