της ΘΕΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΗ

Ειρήνη Ρηνιώτη,
Κόκκινη γραμμή,
Άγρα, 2023

Η Ειρήνη Ρηνιώτη καλλιεργεί μια γραφή ελλειπτική, σε απλή γραμματική φόρμα, υπαινικτικά υπόφωτη. Αυτή η φόρμα απέδωσε ικανοποιητικά αποτελέσματα στο προηγούμενο βιβλίο της μέσω της οικονομίας του υπαινιγμού και της απέριττης στοχαστικότητας. Στο πρώτο ποίημα της νέας της συλλογής μοιάζει να ακολουθεί αυτή την πορεία, όπως δείχνει το εναρκτήριο κείμενο της πρώτης από τις τέσσερις ενότητες του βιβλίου:

Συνάντηση

Στη μνήμη του πατέρα μου

Συναντηθήκαμε στις όχθες τ’ ουρανού. Πλάνιζε τον κορμό μιας λεύκας. Με ροκανίδια ύφαινε διάστικτο ρούχο, όπου επάνω του κεντούσαν οι μοδίστρες των νεφών σκίουρους, πουλιά και φύλλα.

Σαν έρθει η ώρα το φοράς, είπε. Ν’ απλώσεις ρίζες μες στη γη. Να γίνεις δέντρο.

Εδώ κινείται στην προνομιακή της περιοχή, την διακριτική απόδοση της μελαγχολίας της ύπαρξης μέσω της εικόνας και ενός λεπταίσθητου λόγου εν μέσω της περιρρέουσας σιωπής και της έρρυθμης παύσης, τη χρήση της οποίας η Ρηνιώτη γνωρίζει καλά να χειρίζεται. Η ένδυση όμως ενός λεπτού ποιητικού σώματος με το περικείμενο κενό της σελίδας μπορεί να είναι ένδειξη ποιητικής νοημοσύνης ή αμηχανίας. Η λιτότητα, για να αποδώσει, χρειάζεται μεστή συμπύκνωση, ειδάλλως αποβαίνει ισχνό χνάρι μιας σκέψης που πριν διαπιστωθεί στην ολότητά της σβήνει, εκβάλλοντας έναν μικρό σπινθήρα εκεί που θα περίμενε ο αναγνώστης μια ακαριαία πυράκτωση. Είναι μεγάλη γοητεία να μπορεί το μόλις ειπωμένο να αναδίδει τις υπόρρητες τροπές του κόσμου που υποδηλώνει μπροστά στα μάτια σου. Στο νέο της βιβλίο η Ρηνιώτη δεν κατορθώνει κάτι τέτοιο. Η σάρκα του στοχασμού είναι λιποβαρής, μετέωρη στη μινιμαλιστική φόρμα. Αυτό διαφαίνεται περισσότερο στα είκοσι τέσσερα «Στιγμιότυπα» της τρίτης ενότητας όπου παρατάσσονται ολιγόλογες σκέψεις που πριν αρθρωθούν εκπνέουν: (περισσότερα…)

της ΘΕΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΗ

Ηλίας Αλεβίζος,
Μεταχειρισμένο φως,
Εύμαρος, 2023

Το πρώτο βιβλίο του Ηλία Αλεβίζου φέρει την ισχυρή ταυτότητα μιας πένας που δε μετρά τις δυνάμεις της στη γλώσσα, γιατί αυτή την έχει ήδη κατακτήσει, αλλά στη ζωή της συνείδησης που παρακολουθεί άγρυπνα την αναπνοή της στον άξενο τόπο της αστικής μεγαλούπολης. Μάλλον θα ήταν καλύτερα να πω, στον άξενο τόπο που είναι η ύπαρξη βαλλόμενη από την ακατόρθωτη συνύπαρξη με τον άλλον. Ο κανιβαλισμός του κοινωνικώς υπάρχειν και η ακατανοησία του συνειδητώς υπάρχειν αποτελούν, κατά τη γνώμη μου, τις δυο αλληλοσυμπληρούμενες συνιστώσες του βιβλίου. Και το στοίχημά του, να διαρρήξει για λίγο την μεμβράνη αυτής της συσκοτισμένης περιοχής που τα διαλαθόντα ζητούν την επίγνωσή τους.

Το βιβλίο αποτελείται από δώδεκα κείμενα που, όπως διαβάζουμε στο διαφωτιστικό οπισθόφυλλο, «μορφολογικά κινούνται στον χώρο μεταξύ της σύντομης νουβέλας, του διηγήματος-μπονζάι και του πεζοποιήματος». Οργανώνονται σε τέσσερις ενότητες. Στην πρώτη παιδικές και εφηβικές εμπειρίες, στη δεύτερη όψεις της πόλης και των ανθρώπων που, σύμφωνα πάλι με το ίδιο σημείωμα, κινούνται στο περιθώριο των επίσημων αφηγήσεων του βίου. Η τρίτη οδεύει εσωτερικότερα σε ψυχεδελικά ονειρικά τοπία- εφιάλτες και η τέταρτη ελλειπτικότερη και στοχαστικότερη, επιχειρεί να περιθάλψει το άλγος της προηγούμενης περιδιάβασης στην ποιητική αναζήτηση της ψυχής, του σώματος, της αγάπης. Όλες οι ενότητες αποτελούν αρθρώσεις ενός κοινού άξονα που είναι η μοναχική τροχιά ανθρώπινων πεπρωμένων καθώς αυτοί κινούνται σαν διάττοντες στην περιφορά ενός άγρια και θαυμαστά ακατανόητου ανθρώπινου και κοσμικού γαλαξία. (περισσότερα…)

της ΘΕΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΗ

Ελισάβετ Λαμπροπούλου,
Ετεροτοπίες, Ενύπνιον, 2022

Οι Ετεροτοπίες είναι το πρώτο βιβλίο της Λαμπροπούλου. Αποτελεί ένα ενδιαφέρον και συγκροτημένο εναρκτήριο λάκτισμα, σαφώς επηρεασμένο από την ποίηση του Σαχτούρη και την ελλειπτική φρίκη του σαχτουρικού κόσμου. Ανάλογα κι εδώ η Λαμπροπούλου συνθέτει έναν «τόπο» με «αναθήματα ακουμπισμένα στο υπαρκτό», όπως γράφει στο αρχικό ποίημα της συλλογής. Αυτός ο «τόπος» κατοικείται από παράδοξες εικόνες που οπτικοποιούν το παράλογο της κοινωνικής πραγματικότητας και των ψυχικών εξαλλαγών που αυτή δημιουργεί. Παράδειγμα το ποίημα «Ο εφημεριδοπώλης», από την πρώτη, κατεξοχήν σαχτουρική, ενότητα που σχολιάζει τη φονική ανθρώπινη φύση, το θάνατο, το αδιέξοδο της ύπαρξης:

Το εγγαστρίμυθο αγόρι
με το ραμμένο στόμα
πουλάει εφημερίδες
στον ουρανό

Ο κόσμος καίγεται! Καταστροφή!
φωνάζει

Οι πεθαμένοι τις αγοράζουνε
με τα σκουριασμένα νομίσματα που έβγαλαν
από τ’ άκαμπτα στόματά τους
Ατάραχοι τις ξεφυλλίζουν
με αδιάφορα δάχτυλα
Διαβάζουν μόνο τις νεκρολογίες
περίεργοι να μάθουν
πώς δραπέτευσαν
αυτοί που είναι να ’ρθουν.

Η συλλογή απαρτίζεται από πέντε ενότητες πλαισιωμένες από έναν πρόλογο δύο ποιημάτων και ένα καταληκτικό ποίημα-επίμετρο. Στην πρώτη ενότητα κυριαρχούν οι εικόνες ενός σπασμένου κόσμου, υπερρεαλιστικά μεγεθυσμένου σε δυστοπικά σκηνικά και ελλειπτικά στιγμιότυπα. Μέσα σε αυτά τα σκηνικά πλέουν παραμορφωμένα τα πράγματα και οι άνθρωποι, ή καλύτερα τα εξαλλαγμένα φάσματα των προσώπων και των πραγμάτων σε ονειρικές συνθέσεις, συχνά εφιαλτικές: «Ο φαροφύλακας / άναψε το κεφάλι του / φλεγόμενος τριγύριζε / στον πύργο / Κι ο αέρας μύριζε παραφίνη / κι ο ουρανός ήταν / μια πηχτή πετρελαιοκηλίδα / μέσα του πετούσε αργά/ το πλοίο «η Ελπίς» / με το κατάρτι του / έγδερνε το φεγγάρι/ γέμιζε η νύχτα / άσπρο πύον / κι αστέρια / δεν υπήρχαν πάνω / πουθενά […]». Τα πράγματα αποκτούν μια επίβουλη λειτουργία, όπως τα λέπια των ψαριών που γίνονται νυστέρια και κόβουν το νερό, οι νιφάδες- στάχτες και τα δηλητηριώδη όμποε. Τα εξαρθρωμένα αντικείμενα –άλλη μια σαχτουρική οφειλή– παίζουν εξέχοντα ρόλο, όπως και η αποσπασματική κατάστρωση των εικόνων και η κίνηση των μορφών που ανεβοκατεβαίνουν σε μια ιδεατή κλίμακα μεταξύ γης και ουρανού, δηλ. μεταξύ του πραγματικού και της φασματικής του παραμόρφωσης. Μια φαντασία ζωγραφική που θυμίζει κάποτε τις σαγκανικές πτήσεις και τα ανεστραμμένα παράδοξα του Μαγκρίτ. (περισσότερα…)

της ΘΕΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΗ

Χαράλαμπος Παπακωνσταντινόπουλος,
Των τραυμάτων και των παθών,
Ενύπνιον, 2021

Ο Χαράλαμπος Παπακωνσταντινόπουλος καταθέτει την πρώτη του ποιητική απόπειρα τον Οκτώβρη του 2021 υπό τον περιγραφικό και αμήχανο κάπως τίτλο Των τραυμάτων και των παθών, από τις εκδόσεις Ενύπνιον που τα τελευταία χρόνια εστιάζουν δραστήρια, μεταξύ άλλων, στην προαγωγή του έργου νέων ποιητών.

Τα ποιήματα ολιγόστιχα, σε μια μινιμαλιστική φόρμα, φιλοδοξούν να συμπυκνώσουν λιτά, ενίοτε αφοριστικά, βιωμένες εμπειρίες και στοχασμούς, όπως το παρακάτω αρχικό κείμενο της συλλογής:

Πόσες φορές δεν δώσαμε χρόνο
σε πράγματα που δεν πιστεύαμε;
Ακόμα και μετά τις πρώτες σταγόνες αίματος
επιλέξαμε τον δρόμο της αιμορραγίας.

Άλλοτε με υποδόρια ειρωνεία, καταθέτει μεταμφιεσμένα αυτοσχόλια, τα οποία κάποιες φορές δεν ξεπερνούν τον ένα στίχο:

«Ετεροχειρία»

Σήμερα το πρωί, ο ρομαντισμός
βρέθηκε κρεμασμένος.
Η ελπίδα, είπαν,
του είχε κλωτσήσει την καρέκλα.

Παρόλο που σε κάποια ποιήματα καταφεύγει σε πρωτοπρόσωπες εξομολογήσεις, αυτό που δεσπόζει είναι το απρόσωπο διαπιστωτικό ύφος που εκφέρει, με μια εκπνοή της σκέψης, λιτές αποφάνσεις:

Οι χειρότερες μάχες είναι αυτές των χαρακωμάτων.
Μήνες μαχών με τον εαυτό σου,
να προετοιμαστείς για μια μάχη
που μπορεί ποτέ να μη γίνει.

Στο δεύτερο μέρος, («Των παθών»), συναντάμε κείμενα που πειραματίζονται επιτυχημένα στην έρρυθμη ρίμα και στέκονται με κριτική διάθεση, διοχετευμένη σε λογοπαικτικά σχήματα, απέναντι στη μιντιακή δημοσιότητα και στη θολή κοινωνική πραγματικότητα που σκιάζει έτι περαιτέρω τον θολό εσωτερικό ορίζοντα.

«Διαφήμιση»

Κάντε μου τώρα, μια διαφήμιση
Απεγνωσμένη, έστω δυσφήμιση
Repost στο post, να γίνω κάποιος
Μπας και ανθίσει ο μέσα κάκτος (περισσότερα…)

της ΘΕΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΗ

Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου,
Ο θυρωρός των ημερών, Κέδρος, 2022

Η τελευταία συλλογή της Ευτυχίας-Αλεξάνδρας Λουκίδου αποτελεί μια συνεπή συνέχεια στην ποίησή της που με νευρώδη λόγο και έρρυθμο στοχασμό βυθομετρά τις κυμάνσεις μιας επίμονης υπαρξιακής αναζήτησης. Υπαρξιακή, πράγματι, κατά κύριο λόγο η ποίησή της, υποστασιοποιείται σε μια φασματική σκηνοθεσία, συχνά με υλικά από ένα γκροτέσκο θέατρο ποικιλιών, με τα αντικείμενα να λαμβάνουν το ρόλο μιας απόκοσμης παντομίμας αυτού που θα έπρεπε να είναι η παρουσία. Έτσι, συχνά συντίθεται ένας ερειπιώνας αναμνήσεων, παράταιρων εξαρτημάτων και αλλόκοτων μορφών ενός σκηνικού σε παύση, όπου το άτομο ανασύρει από τις καταπακτές του χρόνου εμβλήματα ενός τότε που στοιχειώνουν με την παράλογη εκκρεμότητά τους και την επίμονή διάρκειά τους το τώρα. Σοφίτες, ενυδρεία, έρημοι κήποι, μαυσωλεία, καταργημένες γειτονιές, φελινικά ταμπλώ βιβάν, παρηκμασμένα οικογενειακά καθιστικά περιβάλλουν το άτομο έγκλειστο σε μια εικονογραφία άπνοιας, στην «ειρωνεία του ασύνδετου στον ενιαίο τρόμο».

Ο ΕΡΩΤΙΔΕΑΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΔΕΙΠΝΟ

Πώς ανατέλλει ξαφνικά εορταστικό το μαυσωλείο!
Γελιέται η Λύπη και τρέχει σκοτεινή
προς τους πανσέδες.
Θα έχει, σκέφτεται, ψωμί η ολοκαίνουργια καταπακτή
με το γενναίο βρέφος που επιμένει.
Διασχίζει πένθη, φήμες κακόβουλες, προβλέψεις
[ πως, τάχα, ξεκολλάει κάποτε η καρδιά
– οπωσδήποτε, λένε, ξεκολλάει –
και άψυχες κατρακυλούν οι ολονυχτίες του έρωτα
όπως οι άσπρες ανεμώνες απ’ τις παλιές ταπετσαρίες
στα ψηλοτάβανα cafe της Βιέννης ]

μα αναβοσβήνει τόσο ανυπεράσπιστα
τα χέρια του το βρέφος
κι είναι καιρό σταθμευμένα τα πέλματα
στις φλούδες του πυθμένα…
Το αποφασίζει, αλλά δειλιάζει προς στιγμήν.
Σπαράζει στο κλάμα εκείνο
μόλις τη βλέπει να το προσπερνά.
Πισωγυρνά.
Το παίρνει στα χέρια με λαχτάρα.

Την κατασπαράζει.

(περισσότερα…)

της ΘΕΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΗ

Νικόλας Κουτσοδόντης, Μόνο κανέναν
μη μου φέρεις σπίτι, Θράκα, 2021

Το Μόνο κανέναν μη μου φέρεις σπίτι είναι ένα από τα καλά βιβλία που διάβασα εκπνέοντος του 2022, αν και εκδομένο ένα χρόνο νωρίτερα. Είναι η δεύτερη δουλειά του τριανταπεντάχρονου ποιητή και ήδη από το εισαγωγικό κείμενο —απόσπασμα από το βιβλίο του Άγγλου συγγραφέα John Berger—, που προηγείται της συλλογής, δίνεται το βιωματικό υπόστρωμα του βιβλίου που θα μπορούσαμε να πούμε ότι εντοπίζεται στη φράση: «[Να] παλέψω ενάντια σ’ όλα εκείνα που προκαλεί το γεγονός ότι είμαι ανεπιθύμητος». Το βιβλίο αποτελεί, εκτός των άλλων, μια καταγραφή του στίγματος του ανθρώπου που αισθάνεται περιττός και ανένταχτος, στοιχείο άμεσα αλλά όχι αποκλειστικά σχετιζόμενο με την έκκεντρη σεξουαλικότητα του δημιουργού. Στο βιβλίο εντοπίζουμε παράλληλα και την πολιτική και κοινωνική θέση του ποιητή που καταγράφει κατ’ επίφαση ουδέτερα, στο βάθος όμως βαθιά ειρωνικά την κοινωνική και οικονομική συνθήκη του καιρού μας με όλους τους αποκλεισμούς και τον υφέρποντα ολοκληρωτισμό που αυτή παράγει. Το βιβλίο θα μπορούσε να ενταχθεί στην gay ή queer λογοτεχνία, καθώς παρακολουθούμε όχι μόνο την ερωτική ενηλικίωση του ποιητικού προσώπου στη μοναξιά του δύσκολου έρωτα αλλά και την στρατευμένη θέση απέναντι στην περιθωριοποίηση που υφίσταται η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Ας δούμε ένα πρώτο δείγμα:

Ρόμπιν

Δεν ήταν μυστικό ποιος ήταν ο Τιμ Ντρέικ.
Είχανε την πληροφορία πάμπολλα αγόρια.
Δε συνήθιζα παιχνίδια ν’ ανταλλάσσω ή κόμικ
δε συνήθιζα τους φίλους
ούτε κι εκείνο το νεαρό του γαντοφορεμένο χέρι
ύπουλα να πιέζει την κοιλιά μου –
βίαια και όμορφα να με λαχανιάζουν
οι μελαχρινές τούφες στα μάτια του
οι καθαρές γραμμές στους μυς
σκίτσο το σκίτσο να περνάνε το κορμί μου
τρόμο.
 
Σκούντηξα τη μαμά μου –
μου αρέσει
αυτό το αγόρι μου αρέσει!
Συνέχισε ό,τι έπινε με την παρέα
στο Κεφαλάρι
το βράδυ εκείνο που ήμουν δεκάχρονος
και θέλησα πρώτη φορά κορμί.

 Η συλλογή απαρτίζεται από δύο κατηγορίες κειμένων. Πρώτον, κείμενα μιας πρωτοπρόσωπης εξομολόγησης που εστιάζουν στην ερωτική εμπειρία σε στενή συνάφεια με την παρατήρηση ενός ασυνάρτητου κοινωνικού και οικογενειακού περίγυρου. Δεύτερον, ποιήματα που τιτλοφορούνται ως «επισκέψεις»: σκηνικούς μονολόγους υπαρκτών προσώπων, τα περισσότερα εκ των οποίων λειτουργούν ως εμβλήματα στο χώρο της γκέι ή ευρύτερα κινηματικής κουλτούρας. (περισσότερα…)

της ΘΕΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΗ

Γιώργος Δουατζής,
Ποιήματα (1971-2021),
στίξις, 2022

Η συγκεντρωτική έκδοση του ποιητικού έργου του Γιώργου Δουατζή, αν και περικλείει κείμενα 40 ετών, παρουσιάζει το εξής αξιοσημείωτο, ότι ανάμεσα στην πρώτη συλλογή, όπου συγκεντρώνονται κείμενα από το 1964 έως το 1974, και στην επόμενη του 2004 μεσολαβούν 30 χρόνια. Στη δε συνέχεια ακολουθεί πυκνή εκδοτική παρουσία (2008, 2010, 2012, 2016, 2017, 2018, 2022) η οποία επείγεται να καλύψει το κενό των ανενεργών ετών. Κατά κύριο λόγο δημοσιογράφος μεταφέρει αυτό το ιδίωμα και στα ποιητικά του κείμενα, με κύρια αιχμή του ενδιαφέροντός του την πολιτική θέση και την παρέμβαση στη δημόσια ζωή. Στην περίπτωση του Δουατζή συμβαίνει ό,τι με αρκετούς σταδιοδρομήσαντες σε άλλους χώρους, πανεπιστημιακούς, δημοσιογράφους, δημόσια πρόσωπα που αφού διέγραψαν ένα κύκλο επαγγελματικής εγκυρότητας εισέρχονται στο χώρο της λογοτεχνίας με βαριά την εξάρτηση είτε από το επαγγελματικό ιδίωμα είτε από την κανονιστική θεώρηση της λογοτεχνικής γραφής. Τα αποτελέσματα στο συγκεκριμένο βιβλίο είναι ισχνή λογοτεχνική ουσία και επισώρευση προθέσεων που δεν ερείδονται σε στιβαρό λογοτεχνικό λόγο, αλλά στην προσκόλληση σε μια επίπεδα αναφορική και πληθωριστική γλώσσα. Αυτή η γλώσσα, καθώς αυξάνουν τα κείμενα ποιητικής και απολογισμού στις συλλογές, γίνεται συχνά στεγνά και επαναληπτικά αυτοαναφορική.

Από την πρώτη του συλλογή έως την τελευταία, με αυξομοιώσεις στον τόνο και την έμφαση κατά καιρούς, διακρίνονται τρεις κατευθύνσεις στην παραγωγή του. Πρώτον, κείμενα θέσης και καταγγελίας της όζουσας κοινωνικής και πολιτικής συνθήκης, δεύτερον κείμενα ερωτικά και τρίτον κείμενα ποιητικής ή απολογισμού του βίου. Ανάμεσα στην πρώτη και στις τελευταίες δουλειές αυτό το σχήμα δεν διαφοροποιείται ιδιαίτερα ούτε σημειώνεται πρόοδος στους λογοτεχνικούς τρόπους, αλλά επανειλημμένες έφοδοι στα ίδια θέματα με προϊούσα την διαμόρφωση μιας ηρωικής αυτοαντίληψης που τοποθετεί το ποιητικό εγώ στις απόκρημνες επάλξεις της μοναξιάς, να πολεμά εναντίον των συκοφαντημένων προθέσεων, της λοιδορίας αλλά και της σκυφτής ζωής του κοπαδιού, του αφομοιωμένου στον συμβιβασμό. Τα παραπάνω εκτίθενται σε μια πλειάδα κειμένων που μοιάζουν με ημερολογιακές καταγραφές, από άμβωνος κατηγορώ ή σχόλια επί της επικαιρότητας. Αυτό που θα μπορούσε να χωρέσει σε κάποιο αυτοβιογραφικό αφήγημα επιχειρείται να αποδοθεί ως ποιητική εμπειρία, αλλά ένα βίωμα μόνιμα προσανατολισμένο στην εξωστρέφεια γυρνά στον εαυτό του με εργαλεία ασκημένα όχι στην ανασκαφή αλλά στην καταγραφή. Αποτέλεσμα: πλάτος, έκταση, αλλά όχι άρδευση, ούτε χύμευση του υλικού. (περισσότερα…)

της ΘΕΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΗ

Ντίνος Σιώτης, Σχεδόν αύριο, Καστανιώτης, 2022
Ασύλληπτες αναζωπυρώσεις (Σχόλιο για το χρονικό
μιας άλλης φωτιάς), Κοινωνία των (δε)κάτων, 2021

Ποιητής του παρόντος ο Ντίνος Σιώτης, με τα τελευταία του βιβλία, ανταποκρίνεται εν θερμώ στα οικεία κακά της ελληνικής κι όχι μόνο κοινωνίας: στη χαυνωτική απάθειά της μπροστά σε ακόμα μια φυσική καταστροφή με αφορμή τις φωτιές του ’21, αφενός και στην χαοτική απορρύθμιση ενός συνεκτικού για τη ζωή αφηγήματος, με αφορμή τις σύγχρονες κοινωνικές εξαλλαγές, αφετέρου. Για το Σχεδόν αύριο γράφει στο προλογικό σημείωμα: «Το ποίημα αυτό δεν είναι ένα αλλά πολλά, είναι μια σύνθεση-κολάζ ποιημάτων και ό,τι τα συνδέει: η ασκητική ζωή στο Αιγαίο, ο κορωνοϊός, οι αποχαιρετισμοί, η νεωτερική νοσταλγία, η απώλεια, οι εγκλεισμοί, η πλανητική ταραχή, η κλιματική κρίση, η σαστισμάρα των αρχών, οι αυθαίρετες ηγεσίες, η αυταρχική εξουσία, η επιταχυνόμενες κοινωνικές ανισότητες, η προσπάθεια των ΜΜΕ να πείσουν τον κόσμο ότι η μετριότητα είναι τονωτική, η ιδέα ότι η κατασταλτική δημοκρατία είναι κουλ, η αρπακτικότητα των αστών και η ανυπομονησία των μικροαστών να γίνουν αστοί». Ο τρόπος να χωρέσουν όλα αυτά τα ανήσυχα υλικά της πραγματικότητας είναι η σουρεαλιστική ελαφρότητα που του επιτρέπει μια ποιητική υπερπτήση σε τόπους, χρόνους, ανθρώπους, καταστάσεις που εκρήγνυνται στο μυαλό σε ένα καυτό ρευστό, μ’ όλη την ελευθερία και, συχνά, την ευκολία που αυτή επιτρέπει: (περισσότερα…)

της ΘΕΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΗ

Άκης Παπαντώνης, bildungsroman,
Κίχλη, 2021

Ο τίτλος της πρώτης ποιητικής δουλειάς του Παπαντώνη υποδεικνύει και τον τρόπο της αναγνωστικής ανταπόκρισης στο έργο. Ο συγγραφέας, γνωστός ήδη ως πεζογράφος, στην τελευταία δουλειά του συνθέτει ένα ποιητικό Bildungsroman, μια ποιητική αυτοβιογραφία μαθητείας που αφηγείται γραμμικά την πορεία μιας ενηλικίωσης από τη γέννηση έως την άνδρωση, πορεία που εκβάλλει σε μια αποσπασματική ταυτότητα του εαυτού ως ενήλικα, αλλά ες αεί μαθητευόμενου στην αυτοδίδακτη τέχνης της ζωής. Ο ποιητής λειτουργεί ως φωτογράφος που απομονώνει ενσταντανέ από τις ηλικίες που συνθέτουν την ιστορία του προσώπου: γέννηση, παιδική ηλικία, η μητέρα και ο πατέρας, οικογενειακές διακοπές, διαζύγιο των γονέων, εφηβεία, οι πρώτοι έρωτες, σπουδές, δουλειά, θάνατοι, μετανάστευση, συμβίωση, παιδιά, σχέσεις. Πίσω από αυτά τα ευκρινή επεισόδια λανθάνουν οι αποσιωπημένες διεργασίες της συνείδησης που αποτυπώνεται σε στιγμιότυπα οπτικά, εγχάρακτα σε λεπτομέρειες του βίου. Έτσι προκύπτει το σχήμα: μια λιτή και λεία αφηγηματική επιφάνεια που χαράσσεται από τις υποδηλούμενες διαδρομές της ψυχής καθώς αυτή διέρχεται τα τοπία του παρελθόντος και του παρόντος. (περισσότερα…)

της ΘΕΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΗ

Αριάδνη Καλοκύρη,
Χώρα αναμονής,
Κίχλη, 2021

Σοφία Περδίκη,
Το αιώνιο αίνιγμα,
Κίχλη, 2020

Διαβάζοντας το πρώτο ποίημα της Χώρας αναμονής της Αριάδνης Καλοκύρη, μου δημιουργήθηκε η ισχυρή προσδοκία για μια ενδιαφέρουσα ανάγνωση, καθώς το κείμενο φανερώνει μια φρέσκια ματιά λεπταίσθητων αποχρώσεων που ανάγει τη λεπτομέρεια του ασήμαντου σε ένα έστω και εφήμερο αισθητικό γεγονός.

«Σαπούνι»

Σαπούνι, αχνό ροζ.
Σκληρό, άοσμο, καμπύλο﮲
ίχνος φράσης στη μια πλευρά.

Λίγες σταγόνες νερού αλλάζουν την υφή του.
Γίνεται λείο, τα δάχτυλα γλιστρούν και το χαϊδεύουν.
Διάφανες μπάλες ξεπηδούν, τρωτές κυψέλες.
Σβήνω τη φράση, γράφω άλλες, πλάθω λέξεις μες στα νύχια.

Άρωμα τριαντάφυλλου με αγκυλώνει.
Να το λουλούδι, άνθισε μπροστά μου﮲
κάθε του πέταλο γλιστρά από τα χέρια
αιωρείται.

Στις παλάμες ένας κόκκινος κήπος
με τριαντάφυλλα ριζώνει.
Τον διασχίζει ένα λευκό ποτάμι.
Είναι ο αφρός, που έχει ποτίσει, έχει κρύψει κάθε χέρι.

Φαίνεται τώρα μόνο το σαπούνι
να κυνηγάει λυσσασμένα
τη μορφή του. (περισσότερα…)