Στήλες | Περιπλανήσεις με λόγο και εικόνα (από τον Ηλία Κεφάλα)

Πρόκειται για περιπλανήσεις στον ανοιχτό ορίζοντα. Πραγματοποιούνται από καιρού εις καιρόν και αποφέρουν μια συνάφεια εικόνας και λόγου. Είναι εικόνες που προβάλλουν τον περιβάλλοντα κόσμο που συναντά κανείς στις εξόδους του και πολλές φορές προσομοιάζουν ή και ταυτίζονται με τις εικόνες του προσωπικού κόσμου που κουβαλά κανείς στο μυαλό του. Και, ταυτόχρονα, είναι λόγος που αφορά τις συζεύξεις των εικόνων με το συναίσθημα. Έτσι πρόκειται για εικόνες που σχολιάζουν τον λόγο που ακολουθεί ή λόγος που επεξηγεί τις εικόνες και τις ανάγει σε καλειδοσκοπικό πανόραμα, συνηγορώντας στη σωτηρία και την αναβάθμιση της μνήμης. Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

Το σμήνος

*

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 27.iv.24
Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

*

ΤΟ ΣΜΗΝΟΣ

«Φύγετε να φύγουμε», φώναζαν τα πουλιά με τις ανάκατες φωνές τους και προκαλούσαν τέτοια σύγχυση στον ουρανό, που, ενώ το κάθε πουλί ξεχωριστά δεν ήξερε πού πήγαινε, το σμήνος, εντούτοις, ήξερε με τη συνολική συνείδησή του κι έπαιρνε πάντα την αλάνθαστη κατεύθυνση.

Ένα τέτοιο σμήνος ζητάει κι η ψυχή μου κι ακόμα δεν το βρήκε.

Ένα σμήνος που να καλύπτει την ατομική μου σύγχυση και να με οδηγεί ασφαλέστερα στο προδιαγεγραμμένο, ενώ ταυτόχρονα να αξιοποιεί και την ακρυπτοκράφητη, στα ενδόμυχά μου, ορμή για φυγή.

(περισσότερα…)

Κίτρινες ανάσες

*

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 27.ΙIΙ.24
Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

*

ΚΙΤΡΙΝΕΣ ΑΝΑΣΕΣ

Εικόνες από υψόμετρο 1.200 μέτρων. Απροσδόκητες κίτρινες ανάσες της ορεινής χλωρίδας που ενθουσιάζουν κάθε βλέμμα. Εκστασιάζεται κανένας, βλέποντας αυτά τα απλά φυσικά πράγματα, τις ανεμπόδιστες εκβλαστήσεις και τις απόμερες ανθοφορίες. Και η γλώσσα, οδηγημένη από τρυφερές παρορμήσεις κι από άσβηστες μνήμες, καταφεύγει, πού αλλού; στην ποίηση, για να εκφράσει έτσι την απόλυτη ταύτισή της με την εικόνα. Επιτυγχάνει έτσι τον απόλυτο συγχρονισμό της με την άλλη, τη σιωπηλή γλώσσα του όρους, που αναδύεται αυτοφυής μαζί με όλες τις φυσικές εναρθρώσεις της:

νά του βουνού οι βιολέτες
τα μαλάματα του μονοπατιού

ή

μα να δω μπροστά μου του θεού το πρόσωπο
μέσα στα πρωινά λουλούδια;

Πρόκειται για τον μεγαλειώδη και ανά πάσα στιγμή παρόντα Μπατσούο Μπάσο (1644-1694). Τι συγκινητική συντροφιά μέσα στα εγειρόμενα φάσματα του νου.

* (περισσότερα…)

Εν υπνώσει

*

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 25.ΙI.24
Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

*

ΕΝ ΥΠΝΩΣΕΙ

Είναι πρωί και τα υπολείμματα της βροχής ενώνονται με τη νυχτερινή δροσιά και ακροζυγιάζονται σαν αιθέριες στάλες πάνω στους λεπτεπίλεπτους μίσχους των χορταριών. Ο κόσμος ακόμα τελεί σε μακάρια ύπνωση. Όμως εσύ τότε γιατί τρέχεις χαράματα μέσα σ’ αυτόν τον ψιχαλιστό και τρεμουλιασμένο κόσμο; Τι ψάχνεις κατάμονος και δεν το βρίσκεις και γίνεσαι σταγόνα που ονειρεύεται ποταμούς;

Θυμάσαι και ψιθυρίζεις σαν απόληξη ποιήματος τις προπαροξύτονες λέξεις «άσματα, χάσματα, φάσματα» κι αφήνεις την ψυχή σου ν’ απλωθεί σαν διάτρητη μνήμη μέσα στ’ απλωμένα νερά του λιβαδιού. Γίνεσαι αμέσως μια πνοή αθόρυβη, αόρατη κι απρόσιτη. Θέλεις να επιστρέψεις, αλλά δεν ξέρεις πού.

*

* (περισσότερα…)

Μυστικά νερά

*

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 29.Ι.24
Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

*
ΜΥΣΤΙΚΑ ΝΕΡΑ

Περπατάς στις ανηφοριές των βουνών και ξαφνικά κάτι σκιρτάει μέσα σου. Ακούς τον γνώριμο ήχο του νερού, που κατρακυλάει χαρούμενο. Τρέχεις τότε να το συναντήσεις και να προσεταιριστείς την αστραφτερή δροσιά και τη λάμψη του. Ναι, είναι το απόκρυφο, το μυστικό, το κρυφό νερό, που τρέχει διάφανο, μοναχικό και πάναγνο μέχρι να φτάσει κάτω στους οικισμούς και την ασύδοτη ανθρώπινη συνύπαρξη. Σκύβω και πλένω τα χέρια μου και μαζί το πρόσωπό μου. Πίνω και γεύομαι την αφρίζουσα καταρροή του. Ξεκουράζομαι στη θέα και την ομορφιά της εικόνας του. Του λέω ότι μου μοιάζει και το πιστεύει. Αφού άλλωστε με βλέπει κι αυτό προσεχτικά μέσα από τα χίλια βλέμματά του. Τι εμπειρία κι αυτή: να σε κοιτάζει το νερό και να σε εγκρίνει.

*

*

(περισσότερα…)

Μαθήματα συμμετρίας

*

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 27.ΧIΙ.23
Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

Στις πετρώδεις πλαγιές του βουνού συνάντησα το δέντρο που έδινε μαθήματα συμμετρίας με τη σεμνή και απέριττη παρουσία του. Πλησιάζοντας πιο κοντά το είδα να τρέμει και να αναφουφουλιάζει.

Το ρώτησα μαλακά: «Γιατί τρέμεις έτσι σύγκορμο; Τι φοβάσαι;»

Κι εκείνο, αναπτερωμένο: «Φοβήθηκα μην είσαι ο ξυλοκόπος».

*

* (περισσότερα…)

Διχασμοί

*

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 30.ΧI.23
Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

Συναντώ το διχαλωτό ποτάμι και αναστοχάζομαι. Από τις αμοιβάδες κι εντεύθεν ο κόσμος διχάζεται με σκοπό τον πολλαπλασιασμό και την επέκτασή του. Ο μοναδικός σκοπός της σχάσης αυτής είναι η συνέχιση της δημιουργίας. Εδώ, το ποτάμι διακλαδίζεται και φτιάχνει το πρόσκαιρο νησάκι του, συνεισφέροντας την άποψή του για την ιδέα της γενικής ομορφιάς που μας περιβάλλει.

Όμως εγώ, όταν διχάζομαι, σε τι συνεισφέρω; Στην ιδέα του μαύρου χωρισμού, στην εδραίωση της εν γένει αμφιβολίας, στην επιβολή της παράλληλης αβεβαιότητας, στη γενεσιουργό θλίψη; Ίσως σε όλα.

Τι ιδέες κι αυτές. Σφηνώνονται μέσα σου και δεν σ’ αφήνουν να χαρείς έναν μικρό περίπατο. Μπαίνουν στο μυαλό σου και σε κατευθύνουν σε όλες τις κατωφέρειες της μελαγχολίας.

Προσπαθώ να διχαστώ εκ νέου και να επιλέξω. Δηλαδή να χαρώ μόνο το ήσυχο κελάρυσμα του ποταμού και να διαγράψω την κάθε πλανερή σκέψη ή να την ωθήσω στην άκρη και να την αγνοήσω προς το παρόν. Ας περπατήσω, λοιπόν, βουβός στο παρόχθιο μονοπάτι. Φωνάζω καλημέρα και μέσα στην απέραντη ερημία εγώ είμαι ο μόνος αποδέκτης.

* (περισσότερα…)

Το τριαδικό ρόδο

*

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 26.Χ.23
Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

*

ΤΟ ΤΡΙΑΔΙΚΟ ΡΟΔΟ

Ιδού το τριαδικό ή αλλιώς το τριπλό ρόδο που δικαιώνει τις προσπάθειες της μητέρας τριανταφυλλιάς. Κάθε φορά που βλέπω αυτά τα φωτεινά άνθη να ξεπετάγονται ολάνοιχτα και να φωτίζουν τον χώρο, ευφραίνοντας όραση και όσφρηση, αναθυμάμαι το ποίημα «Ρόδου μοσκοβόλημα» του Κωστή Παλαμά, ένα από τα καλύτερα ποιήματα ολόκληρης της νεοελληνικής γραμματείας. Ο νους μου τρέχει στ’ αρχαία μονοπάτια του εθνικού βάρδου και τι δεν φέρνει έπειτα στη μνήμη μου. Ασύνδετες και θολές εικόνες μιας εντελώς πάσχουσας ανακύκλησης αναμνήσεων. «Όλα ανάκατα», όπως θα έλεγε ο άλλος μεγάλος ποιητής της Ανατολής, ο Γιαπωνέζος Ματσούο Μπάσο. Θέλω να πω ότι κι ένα ελάχιστο σημείο του πραγματικού κόσμου μπορεί να μας οδηγήσει πολλές φορές σε απειράριθμες διακλαδώσεις του ενιαίου, όπου η πραγματικότητα διαποτίζεται από τη φαντασία και αντιστρόφως.

* (περισσότερα…)

Περιπλανήσεις με λόγο και εικόνα | 28.ΙΧ.23

*

Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

*

ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ

Καμπύλες, ευθείες, τεθλασμένες, χρώματα του φωσφόρου. Λάμψεις, εκλάμψεις, αναλάμψεις. Δάσος του φθινοπώρου και βλέμμα ενεό. Μας απασχολεί, μήπως, κάποιο πρόβλημα αυτή τη στιγμή; Όχι, κανένα. Η φύση δεν του επιτρέπει να ανορθωθεί. Οπότε καλά είναι εδώ. Αυτός ο τόπος μάς σηκώνει. Ας μείνουμε λίγο ακόμα. (περισσότερα…)

Περιπλανήσεις με λόγο και εικόνα | 29.VIII.23

*

Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

*

ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ

«Είμαι τόσο φτωχός», είπα στο δάσος, «τα μόνα υπάρχοντά μου είναι οι λέξεις. Πόσο μακριά μπορώ να πάω;»

«Πολύ μακριά, αν προσπαθήσεις», είπε το δάσος.

Και πρόσθεσε:

«Όσο για τα πλούτη έχω πολλά να σου δώσω και μάλιστα διαφόρων ειδών. Όμως, να ξέρεις, αυτά τα πλούτη δεν ταιριάζουν σε όλους τους βίους των ανθρώπων. Για σένα θα ρίξω στα πόδια σου μια φούχτα χρυσά νομίσματα, δηλαδή λάμψεις των χρυσαφένιων φύλλων μου, που ευδοκίμησαν επάνω στο κλαδί τους. Μ’ αυτά χρωμάτισε τις λέξεις σου. Δος τους μακρόπνοη υπόσταση. Είσαι έτοιμος; Τα πετώ, πιάσε τα». (περισσότερα…)

Περιπλανήσεις με λόγο και εικόνα | 28.VII.23

*

Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

*

ΚΟΡΗ

Είμαστε εδώ, στο ανατολικό Κερκέτιο, στο χωριό Κόρη, πάνω από την ανοιχτή θέα του Θεσσαλικού κάμπου. Ψάχνω για Δρυίδες και Αμαδρυάδες μέσα στο σκοτεινό δάσος με τα αιωνόβια δέντρα. Αν είμαι τυχερός θα πετύχω κάποια ξεχασμένη θεϊκή οντότητα να τριγυρίζει έξω από τις σπηλαιώδεις ραγισματιές των δέντρων, προτού ο φλοιός τους τις απορροφήσει ξανά μέσα στο εφτάδιπλο παρελθόν τους. Είναι μεσημέρι πνιγμένο μέσα σ’ ένα φως όλο μυστήριο. Από στιγμή σε στιγμή θ’ ακούσω τη συνοδεία του Πάνα ή του Διονύσου. Γιατί να φοβηθώ; Είμαι τόσο πιστός. (περισσότερα…)