Month: Απρίλιος 2015

Greece – The 5th Woman Scream in Verse; A Summary

(The video was created by Georgia Panakia for Eleni Galani’s poem which closed the Festival)

The 5th Woman Scream Festival was celebrated with great success in Greece last March. With more than 10 events and a variety of arts (poetry, theatre, cinema, etc) in the Greek capital and the periphery, the 5th Woman Scream conveyed the message of non-violence towards women of every nationality and background. Below you will find a small but characteristic selection of what was read and took place in Greece during the Festival.

– Dimitra Christodoulou (Woman Scream’s special guest in Athens)

ΥΣΤΕΡΟΦΗΜΙΑ

«Όλα έμαθες να τρέχεις να τα πεις,
Τα καταδίδεις στη συνείδησή σου
Σαν να ‘σουν του θεού το τσιράκι.
Γυναίκα που έχασε αγάπη γιου,
Για ν’ ανοίξει λογαριασμό στην Άγια Τράπεζα,
Να, έτσι, φαίνεται, θα σε θυμούνται.»

ΦΙΛΟΦΡΟΝΗΣΗ

Με τα κυκλάμινα των ματιών της,
Τη θύελλα της επιδερμίδας της,
Ήρθε η ψυχρούλα του πρωινού και κάθισε
Πάνω στις νέες μου ρυτίδες.

11054436_804176219662874_2517101640141245021_n

(Woman Scream opening at Instituto Cervantes in Athens)

– Nektaria Mendrinou (Woman Scream’s special guest in Kissamos/Crete)

ΔΕ ΣΑΣ ΛΕΩ ΚΑΤΙ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ
Τι ήξερα για εκείνη;
Το όνομά της πρώτα
και την ηλικία της,
Ρόζυ και εικοσιδύο,
το «Ροζαλία»
ξεχασμένο στα χαρτιά
και σε αλλοτινές προσφωνήσεις
μητρικές.

Τι ήξερα για εκείνη;
Χαμογελαστή
με κελαρυστή φωνή
και υπέροχο χιούμορ,
γέμιζε η συντροφιά της
απογεύματα αναδουλειάς.

Ερχόταν συχνά πυκνά
στο φαρμακείο,
η καλύτερη πελάτισσά μου
σε προϊόντα μέικ απ
και μακιγιάζ,
πάντα απογεύματα
και πιάναμε κουβέντα
«ευχήσου να ‘ναι αγόρι!»
έλεγε, ακουμπώντας το χέρι
στην κοιλιά της.

Τι ήξερα για εκείνη;
Λίγες γνώσεις Αγγλικών,
μεροκάματα στα τουριστικά
και ο ελεύθερος χρόνος της
δοσμένος όλος
σε τσόχινα λουλούδια
και πάνινα κουκλάκια «πανέμορφα»,
«αλήθεια το λες;
Γιατί ο Κωστής εκνευρίζεται
όταν με βλέπει με τις βελόνες»
και γέλαγε.

Τι ήξερα για εκείνη;
«Άτυχο το καημένο»
μου ‘πε κάποτε
μια ηλικιωμένη πελάτισσα
αφότου αποχαιρετίστηκαν στην πόρτα μου,
«καλόψυχο
μα άτυχο»
και έμαθα
για την ορφάνια από μάνα
και για τα μεθύσια
του πατέρα
«αχ, τι να λέμε, παιδί μου,
περασμένα είναι αυτά
μα δεν ματίζεται
το ριζικό τ’ανθρώπου…»

Έπειτα
έμαθα για το φονικό
«εξ αμελείας»
ο Κωστής,
σε ανάδοχους γονείς
ο γιος,

ξέρω,
δε σας λέω
κάτι καινούργιο.

ΑΠΟΦΑΣΗ

Αυτή η απόφαση
είναι οριστική

θα μανταλώσω
τις πόρτες,
θα καλύψω
τα παράθυρα

γνώμες προσωπικές
θα αποσιωπήσω,
επιθυμίες βαθύτερες
θα απαρνηθώ

με φωνή άχρωμη
θα τελειοποιήσω
συζητήσεις κοινότυπες,
για τον καιρό,
για τις ιώσεις των παιδιών,
για το δέσιμο των γλυκών

θα πάψω να ονειρεύομαι
το διαφορετικό,
να αποζητώ
τα εις εαυτόν,
όσο λιγότερο
με θυμάμαι
τόσο ευκολότερα
θα κυλάει ο χρόνος
μέσα σε αυτή
την καθημερινότητα
όπου μέγα ζητούμενό της
είναι πια
η ομοιομορφία,
η επίτευξη
των ρόλων’

ναι, η απόφασή μου
αυτή
θα σταθεί αμείλικτη
με ό,τι από εμένα
θελήσει
να υψωθεί,
με όποια πτυχή
του χαρακτήρα μου
επιχειρήσει
να με αποσπάσει
από την κοινώς αποδεκτή
κανονικότητα

θα απλοποιήσω
τις ημέρες,
θα με κλειδώσω
μέσα στους τέσσερις τοίχους
«καλημέρα-
-καληνύχτα-
-μαμά-
-βάρδια απογευματινή»

και εάν,
όπως προβλέπουν
οι ψυχολόγοι,
η απόφαση αυτή
γυρίσει κάποτε
εναντίον μου,

με λίγη τύχη
χρόνια αρκετά
θα ‘χουν ως τότε κυλίσει

«γερνάει και ιδιοτροπιάζει»
θα λένε
οι αγαπημένοι μου.

DSCN3568

(Woman Scream Festival in Chania, Crete)

– Elsa Korneti

2.

Αν μπορούσαν μόνο να ιππεύσουν
ένα ουράνιο τόξο
τότε θα γλίτωναν από κάθε λύπη και κάθε συμφορά δυστυχία
και δεν θα φύτρωναν ποτέ πια μαύρα λουλούδια
στα όνειρά τους
Τα κορίτσια της Υεμένης παντρεύονται νωρίς
Τα κορίτσι της Υεμένης πεθαίνουν νωρίς
Την πρώτη νύχτα του γάμου
Από έναν έρωτα χωρίς έρωτα
Πνιγμένες στο αίμα της μήτρας και του υμένα
Θύματα φονικής διάτρησης
Θύματα φονικών παιδόφιλων συζύγων

3.

Η μαύρη μπούρκα
είναι η ολόσωμη στολή
της γυναίκας δοχείο
o ναός του σώματός της
όπου περίτεχνα κρύβει
ένα πηγάδι αστείρευτες επιθυμίες
και τη μοίρα της υποταγής της
Να μπορούσε μόνο να γύριζε
στην τρύπα του κόλπου
της ένα κλειδί
να τον σφαλούσε
ώστε κανένας και τίποτα πια
να μην την ακουμπούσε

Η ανάδυση από ένα
πλυντήριο ονείρων
δεν αργεί
Κάποτε από τον λήθαργό της
θα ξυπνήσει
φορώντας
τα γαμψά τακούνια
της λεοπάρδαλης

11073304_469596496527775_545989284901018267_o

– Kleopatra Lymperi

Η ΚΡΑΥΓΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Ο άνθρωπος που από μέσα τρέμει, συνήθως
σφάλει. Φτιάχνει εξουσία για να σταθεί στον
εαυτό του, φτιάχνει φυλακές για τους άλλους
απ’ έξω σκληραίνει, παγώνει
– η κραυγή της γυναίκας θα τον βρει.

Ο άνθρωπος που σφάλει, γράφει πράξεις σαν
γλιστερά μαστίγια, γίνεται λύκος
δαγκώνει το ίδιο του το κορμί, τα χέρια τα πόδια
την καρδιά το συκώτι τα νεφρά,
(δαγκώνει τη μάνα του•
έτσι τη νικά : με τα δόντια )
– η κραυγή της γυναίκας θα τον βρει.

Ο άνθρωπος που από μέσα τρέμει δεν θέλει να
δείχνει την ήττα τον τρόμο
ταΐζει με ζωντανό κρέας τα σκυλιά του
τα στέλνει κυνήγι
– πάντα οι εξουσίες χρειάζονται
άγρια ζωή, άγρια τροφή.
(Από τις εξουσίες αυτές κάποτε θα κυλήσει το δάκρυ του
εσωτερικού μου άνδρα, εκείνου που θα δει το
σφάλμα – λέει η γυναίκα.)

Στο μεταξύ, η γυναίκα είναι ο ελπίζων ο
ελεών εαυτός, ο πάλιν ερχόμενος μετά δόξης
σε ελαιώνες μαζεύει το ασήμι της αγάπης
μες τον καρπό ελιά αφήνει τα δόντια της
να δαγκώσουν το νόημα ενός ωραίου πτηνού που
γράφει με θηλές και ράμφη
την ελεύθερη πτήση.

Ασθμαίνουσα η αγάπη παίρνει τη γυναίκα
να πάνε εδώ κι εκεί, τη βάζει να βαδίζει
από δω από κει, σε ουρανό και Γη
βόσκοντας τ’ αρνιά της, τους σκύλους
τους λύκους.
Ενδεχομένως η αγάπη ονομάζεται γυναίκα
(το ‘χω δει να συμβαίνει)
όμως
πάντα μια γυναίκα έχει έναν άντρα από
μέσα, στην πιο βαθιά φυλακή της τον
δένει, τον ντύνει, τον λούζει
είναι ον διπλό αυτή, από άντρα κι από γυναίκα
– επομένως, ποιος αγαπά;

Ο άνδρας που από μέσα τρέμει, έχει από μέσα
μια γυναίκα που τρέμει. Το κορμί του
άντρα ιδρώνει, απ’ έξω μοιάζει
σαν κάποιος που κόβει, τρώει, ματώνει
στο μεγάλο τραπέζι
(οι μασέλες του οι εξουσίες του
σφυροδρέπανα ή θεριστές
στο μεγάλο τραπέζι της ματαιότητας)
– η κραυγή της γυναίκας θα τον βρει.

Ο άνδρας που από μέσα τρέμει, συνήθως
σφάλει. Ψάχνει τη γυναίκα σε όλη τη
σφαίρα Γη , της ρίχνει τα δίχτυα του
(δηλαδή, τη λέξη υποταγή)
της ρίχνει μια τίγρη, έναν πάνθηρα, μια κατσαρίδα
έναν πύθωνα, μια αλεπού, μια
σφίγγα.
Για όλα αυτά, κάποτε θα
κυλήσει το δάκρυ της εσωτερικής του γυναίκας
όταν κι εκείνος θα έχει πονέσει πολύ.

11059809_460352144118877_1853318018127399160_o

– Yorgos Stergiopoulos (He translated from English the following two poems)

ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΠΟΝΟΣ (Dahabo Ali Muse)

Κι αν μιλήσω για την γαμήλιά μου νύχτα:
Περίμενα το χάδι, το γλυκό φιλί, μιαν αγκαλιά και λίγο αγάπη.
Όχι, ποτέ!
Με περίμενε μόνο ο πόνος, δεινά και δυστυχία.
Ξαπλωμένη στο νυφικό κρεβάτι, βογκώντας σαν το πληγωμένο
Ζώο, θύμα του γυναικείου πόνου.
Το πρωί, με περίμενε ο εμπαιγμός.
Η μητέρα μου αναφωνεί:
Ναι, είναι παρθένα.
Μες στους φόβου την αρπαγή,
Σαν ο θυμός μου καταλάβει το κορμί,
Όταν με το μίσος γίνουμε σύντροφοι
Τότε δέχομαι την γυναικεία συμβουλή, γιατί είναι μόνο γυναικείος πόνος,
Και μου λένε πως ο γυναικείος πόνος χάνεται σαν κάθε τι γυναικείο.
Το ταξίδι συνεχίζει, ή κι ο αγώνας συνεχίζει
Όπως λένε οι σύγχρονοι ιστορικοί.
Καθώς ο αγνός δεσμός του γάμου ωριμάζει
Κι υποτάσσομαι κι η θλίψει υποχωρεί.
Η κοιλιά μου γίνεται μπαλόνι
μιαν αχτίδα ευτυχίας θα φανεί
μιαν ελπίδα, ένα καινούργιο μωρό, μια καινούργια ζωή!
Αλλά αυτή η ζωή η καινούργια, θέτει σε κίνδυνο την δική μου την ζωή,
Η γέννηση ενός μωρού, θάνατος για μένα και καταστροφή.
«Τρεις γυναικείες λύπες» τις έλεγε η γιαγιά μου.
«Η μέρα της περιτομής, του γάμου η νύχτα και του παιδιού η γέννηση, είναι η τριπλή
γυναικεία θλίψη.
Μόλις η γέννα εκραγεί, κλαίω για βοήθεια, καθώς η ταλαιπωρημένη σάρκα θα σχιστεί.
Κανένα οίκτο, σπρώξε! Λένε αυτοί.
Είναι μόνο γυναικείος πόνος!
Και τώρα κάνω έκκληση:
Έκκληση για την χαμένη αγάπη, για όνειρα σπασμένα
Για το δικαίωμα στην ζωή σαν ένας άνθρωπος ολόκληρος.
Κάνω έκκληση σε όλους τους ειρηνικούς ανθρώπους να προστατεύσουν και να υποστηρίξουν
Να ανατείνουν ένα χέρι βοηθείας στ’ αθώα, μικρά κορίτσια που κακό δεν έκαναν κανένα
Υπάκουα σε γονείς και πρεσβυτέρους, μόνο ξέρουν να χαμογελούν.
Μυείστε τες σ’ ένα κόσμο αγάπης,
Κι όχι σ’ ένα κόσμο γυναικείου θρήνου.

10388089_460125690808189_500531700367459295_n

ΥΠΟΦΕΡΟΥΝ (Chris Smith, Hemel Hempstead)

Υποφέρουν οι αθώοι
Που, κακό, δεν κάνουν πουθενά
Τα μάτια κλείνουν, κι έπειτα
Δεν ανήκουν, ποτέ ξανά

Υποφέρουν τα παιδιά
Σε άγριο κόσμο μεγαλώνουν
Κίνδυνος μέσα στην χαρά τους
Αυτό, μονάχα τους, βιώνουν

Υποφέρει κι η γυναίκα
Που συγκατοικεί με το βιασμό
Πού να πάει, πώς να ξεφύγει
Από το γεγονός αυτό.

Υποφέρει κι ο άντρας
Κρίνεται απ’ του δέρματος το χρώμα
Στο διαφορετικό, καταραμένος
αμαρτία του γιατί είναι αυτό ακόμα;

Υποφέρει κι ο ποιητής
Που βρίσκει τις λέξεις να τα πει
μια θλίψη να τα καταγράψει
μα αθωότητα καμιά, σ’ άλλη της μορφή.

10985306_458781920942566_7297327559938384773_n

– Eleni N. Galani (With her following poem ended the 5th Woman Scream Festival in Greece)

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΨΥΧΗ ΚΗΠΟΥ

Υπάρχουν γυναίκες με ψυχή κήπου
ανθίζουν, μαραίνονται, φυλλορροούν, αιμορραγούν,
αναπαράγονται
με κιρκαδική ροή, με αυτιστική πλήξη
μέχρι να σβηστούν οριστικά ως
τον αφανισμό τους

κι αν τις ρωτήσεις το ίδιο θα έκαναν από την αρχή
οι γυναίκες με την ψυχή κήπου
θα πρόσφεραν τον εαυτό τους γύρη τροφή στα
λεπιδόπτερα
να γέρνουν ξένοι πάνω τους να γεύονται γεννήτορες να
γεννούν να γίνονται εραστές ξενιστές
της καταστροφής τους

έτσι περιμένουν καρτερικά χωρίς ποτέ να παραπονεθούν
αγκιστρωμένες στη ζωή
ρίζες τραχιές
οι γυναίκες με την ψυχή κήπου

ζουν για τη θαυμαστική στιγμή που τα χρώματα
προσπερνούν
που τα φτερά ξεδιπλώνονται
και η λεπίδα του πόθου επικρεμάται
κοφτερή,
δαμόκλειος των εραστών η αποδημία

Poster Grito de Mujer 2015 (Greek)

Further links:

http://www.haniotika-nea.gr/ichiro-ochi-sti-via-kata-ton-ginekon/

https://www.youtube.com/watch?v=JBvE41HiKOw

http://www.haniotika-nea.gr/ginekia-kravgi-provlimatismos-ke-magia/

http://www.mikrocosmos.gr/elenastagkouraki/

https://www.facebook.com/media/set/?set=a.804175169662979.1073741870.175899199157249&type=1&__mref=message_bubble

Έλενα Σταγκουράκη: Μια παράσταση για το βιβλίο Γκίνες!

lena_9976s

ΤΗΣ ΕΛΕΝΑΣ ΣΤΑΓΚΟΥΡΑΚΗ

«Μια μέρα, όπως κάθε μέρα,
σε ένα διαμέρισμα από τα χιλιάδες διαμερίσματα
της Αθήνας, αυτά με τα κουφώματα ασφαλείας
και τους βολικούς καναπέδες τους,
σε κατάσταση αμόκ. Ή η ανουσιότητα του να ζεις.»
της Λένας Κιτσοπούλου
σκην. Λένα Κιτσοπούλου
Θέατρο Τέχνης
Απρίλιος 2015

«Μελαγχολία του Ιάσονος Κλεάνδρου• ποιητού εν Kομμαγηνή• 595 μ.X.»: Αν στο σχολείο μάθαμε πως το ποίημα αυτό του Καβάφη φέρει επί τούτου τόσο ευμεγέθη τίτλο, ώστε να αποπροσανατολίζει και να δημιουργεί την ψευδαίσθηση της αληθοφάνειας, δεν συμβαίνει κάτι διαφορετικό με το νέο έργο της Κιτσοπούλου και τον αντίστοιχα υπερτροφικό τίτλο του. Η αναφορά, αντιθέτως, και η συμπερίληψη των Κεριών (και κατ’ επέκταση η επιλογή του Καβάφη από όλους τους Έλληνες ποιητές) μόνο τυχαία δεν είναι. Μεταφορά του Καβάφη στη σκηνή ή όχι, το έργο είναι για ρεκόρ Γκίνες: ως το θεατρικό με τις περισσότερες λέξεις της ρίζας «γαμάω -ώ».

Η υπόθεση του έργου περιλαμβάνεται στον τίτλο του, και ίσως μάλιστα στον τίτλο να παρέχονται περισσότερες πληροφορίες απ’ ό,τι σε ολόκληρο το έργο. Πρόκειται για μια καθημερινή συνομιλία σε ένα διαμέρισμα της Αθήνας. Το «μια», βέβαια, τρόπος του λέγειν, και το «καθημερινή», μόνο εφόσον συγχέεται το καθημερινό με το αγοραίο. Ακόμη και στην απλότητα και το «μηδενισμό» του, το έργο θα μπορούσε μέσω της σάτιρας και του σαρκασμού να έχει ουσία. Κάτι που δεν συμβαίνει στη συγκεκριμένη περίπτωση, καθότι για πολλούς λόγους καθίσταται προβληματικό.

Κατ’ αρχήν δεν γίνεται σαφές τι είδους σχέση συνδέει τους δύο συνομιλητές. Προς το τέλος του έργου δηλώνουν πως είναι φίλοι, γεγονός που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον ξυλοδαρμό της γυναίκας από τον άντρα ή με την άγνοια για γεγονότα της ζωής του άλλου που ένας φίλος θα γνώριζε. Κατά τα άλλα, οι δυο τους είναι και δεν είναι κάτι σαν φίλοι, συγκάτοικοι και ζευγάρι μαζί. Με άλλα λόγια, από το έργο λείπει και η συνεκτικότητα και η συνοχή, πράγμα που γίνεται ιδιαίτερα εμφανές από το δεύτερο μισό και μετά. Εκεί έχουμε ξαφνικά έναν μονόλογο της γυναίκας, άσχετο με τα προηγούμενα (και με τα επόμενα), όπως και έναν αλλόκοτο χορό τύπου Bollywood από τον αντρικό χαρακτήρα. Λόγος ύπαρξής τους δεν φαίνεται άλλος, από την κάλυψη του διώρου.

Μέσα σε όλο αυτό δεν θα μπορούσε να λείπει ο λαϊκισμός, με την «έλλειψη εκτόνωσης του σύγχρονου Έλληνα», το κούρεμα των συντάξεων κλπ, λαϊκισμός που μας άφησε άφωνους με τη γελοιοποίηση του ίδιου του κοινού. Η Κιτσοπούλου ανακράζει απαντώντας στον άντρα και απευθυνόμενη στο κοινό της παράστασης «και τώρα μπορώ να πω τη μεγαλύτερη μπούρδα»: «Εμένα η γιαγιά μου έφτιαχνε πολύ ωραίο σιμιγδαλένιο χαλβά. Δες τι γίνεται από κάτω [στο κοινό]· της πουτάνας». Και το κακό είναι, ότι εν μέρει είχε δίκιο. Αρκετοί απ’ τη δεξιά πτέρυγα της πλατείας (το κοινό σαφέστατα διχασμένο), γελούσαν. Και δεν υποπτεύονταν καν πως κατάπιναν όχι μόνο ό,τι τους σέρβιραν, αλλά και τον ίδιο τον εξευτελισμό και χλευασμό τους: τους έλεγαν κατάμουτρα –και αληθώς!– ότι με την οποιαδήποτε ανοησία θα γελάσουν, αρκεί να την πει η (εκάστοτε) Κιτσοπούλου, και όντως αυτό έκαναν. Εδώ δεν ξέρει κανείς τι να πει. Ίσως ένα τέτοιο κοινό, που έχει μάθει να τα καταπίνει όλα, να αξίζει τέτοια μεταχείριση.

Αναπόσπαστο κομμάτι του λαϊκισμού και περαιτέρω ασυνέπεια συνιστούν οι διαρκείς βωμολοχίες. Γιατί, αν στόχευαν να αποτυπώσουν μια καθημερινή κουβέντα σε ένα καθημερινό σπίτι, αμφιβάλλουμε ότι ο μέσος Έλληνας μεταχειρίζεται τέτοια γλώσσα, δίχως αυτό να σημαίνει ότι τη χρησιμοποιεί συνειδητά ή με τρόπο ικανοποιητικό. Ομοίως, η ανάλυση π.χ. της υφής και της οσμής των κοπράνων δεν θεωρούμε ότι αποτελεί συνηθισμένο θέμα συζήτησης μεταξύ φίλων, οι θεατές όμως της παράστασης είχαν την τύχη να απολαύσουν ποικιλία.

Την κακογουστιά του έργου συμπλήρωνε αντίστοιχα και η κακογουστιά της σκηνοθεσίας. Βλέπουμε μια γυναίκα να ξυλοκοπείται, να εμφανίζεται μες στα αίματα και να φτύνει αίμα και την επόμενη στιγμή να παίζει με γαργάρες και να φτύνει το νερό ανέμελα τριγύρω. Βλέπουμε τα ακραία ξεσπάσματα με άναρθρες κραυγές, υστερικά γέλια και τα χέρια μες στο στόμα. Βλέπουμε την Κιτσοπούλου κυριολεκτικά να αφρίζει στον υστερικό μονόλογο αυτοθαυμασμού της. Βλέπουμε (για πρώτη φορά) να εκβιάζεται το χειροκρότημα του κοινού με μια πρόσθετη σκηνή σε αργή κίνηση και μια κραυγή που δεν σταματά ούτε αφού αρχίσουν οι πρώτοι θεατές να αποχωρούν. Με άλλα λόγια, αν στόχος ήταν η σάτιρα ή ο σαρκασμός, η αποτυχία επίτευξής τους ήταν παταγώδης. Κανέναν σαρκασμό δεν διαπιστώσαμε στα λόγια αυτοθαυμασμού της Κιτσοπούλου, αντιθέτως!

Και όπως πολύ σωστά σχολίασαν οι πρωταγωνιστές (Γιάννης Κότσιφας, Λένα Κιτσοπούλου), για όλο αυτό δεν χρειάστηκε ούτε αλλαγή του φωτισμού ούτε μουσική επένδυση (πριν το χορό α λα Bollywood). Μόνο που χρειάστηκαν ούτε ένας, ούτε δύο, αλλά τέσσερις βοηθοί σκηνοθέτη!

Και αν «τα φάρμακα της Τέχνης κάμνουνε –για λίγο– να μη νοιώθεται η πληγή», δεν ισχύει το ίδιο για την τέχνη της Κιτσοπούλου, για την οποία «δεν έχω εγκαρτέρησι καμιά».

Αθήνα, 6 Απριλίου 2015

4664EA6645CECA49B454527318E18EC5