μετάφραση Έλλη Κούσουλα

Ένας τυφλός, παλιός φίλος της γυναίκας μου, ερχόταν να μείνει για ένα βράδυ στο σπίτι μας. Η γυναίκα του είχε πεθάνει. Κι έτσι επισκεπτόταν τους συγγενείς της νεκρής γυναίκας του στο Κονέτικατ. Τηλεφώνησε στη γυναίκα μου από τα πεθερικά του. Κανονίστηκε. Θα ερχόταν με τρένο, πέντε ώρες ταξίδι, και η γυναίκα μου θα τον συναντούσε στον σταθμό. Είχε να τον δει από το καλοκαίρι που δούλευε για αυτόν στο Σηάτλ πριν από δέκα χρόνια. Αλλά είχε κρατήσει επαφή με τον τυφλό. Γράφανε κασέτες και τις στέλνανε ο ένας στον άλλον. Δεν ήμουν ενθουσιασμένος με την επίσκεψή του. Δεν ήταν κάποιος που ήξερα. Και το ότι ήταν τυφλός με ενοχλούσε. Η άποψή μου για τους τυφλούς προερχόταν από το σινεμά. Στις ταινίες, οι τυφλοί κινούνταν αργά και δεν γελούσαν ποτέ. Μερικές φορές τους οδηγούσαν εκπαιδευμένοι σκύλοι. Ένας τυφλός στο σπίτι μου δεν ήταν κάτι που περίμενα με χαρά. (περισσότερα…)

 

Η ΠΡΟ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Όταν κοιτώ στον ουρανό ψάχνω να βρω σημάδι
γνωρίζοντας, πως στο ψιλό θα γίνει η κουβέντα
αφού, ανώφελα μιλώ, καθώς απ΄ την πατέντα,
χέρι ποτέ δεν έσκυψε, για να μου δώσει χάδι.

Άλλοτε Ρώμη· και ξανά, ξανά η Βαβυλώνα
δούλα της κλίνης, του κρασιού κι απέ την ηδονή·
αμείφτηκε, λένε, ο Κύριος και πλέον κοινωνεί
δικούς στην Ουάσιγκτον, ξένους στην Γηραιά Αλβιόνα.

Τα πάθη μπρος στις προσευχές αληθινά λουφάζουν,
όταν κι ο Κύριος άκουσε στην τόση ταραχή
κραυγές απ’ το ποιμνίο του, που πάντα δυστυχεί
πως η υγειά του έμεινε· κι αυτή του την αρπάζουν.

Όσο για μένα που ρωτάς και πριν εγώ τελέψω
βλέποντας πόνο ολόγυρα, να βλαστημώ καθ’ ώρα
στην ζήση μας την δολερή και τόσο ψυχοφθόρα,
πες πως δεν βρήκα Τίποτα, στον Κόσμο να πιστέψω.

ΕΛΕΝΗ ΧΑΪΜΑΝΗ

Φωτογραφία ανάρτησης: Ιωάννα Χρονοπούλου

 

 

 

Πίστη αγάπης

Σε τοποθετώ σε βάθρο ψηλό
ψηλότερο απ’ το ύψος σου.
Σαν μαγεμένο έντομο από το φως πλησιάζω
και καίγομαι απ’ την θέρμη σου.
Σου δίνω δυνάμεις ξένες
και σε θαυμάζω σαν θεό.
Απαριθμώ τα συν σου
καθώς σκεπάζω τα κατά εμμονικά
κάτω από πέπλα πίστης.
Λιγώνομαι από αυτό που τα μάτια επέλεξαν
κι αν τυχόν δουν αλλιώς
τα βγάζω.

(περισσότερα…)

 

του ΦΩΤΗ ΔΟΥΣΟΥ

Κατά τον γνωστό αφορισμό του Σαμ Σέπαρντ στο γράψιμο ενός εκτενούς αφηγηματικού έργου «η αρχή είναι σίγουρα συναρπαστική, η μέση περίπλοκη, και το τέλος καταστροφή»^[1]. Για τον Σέπαρντ η ίδια η αναγκαιότητα του τέλους είναι προβληματική, έχει κάτι το επίπλαστο, το καταχρηστικό, το καταναγκαστικό. Οριστικό τέρμα άλλωστε δεν υπάρχει στη ζωή. «Το πιο αυθεντικό τέλος οδηγεί πάντα σε μια νέα αρχή».

(περισσότερα…)

 

Ποια είναι η σχέση λογοτεχνίας και φιλοσοφίας; Το θέμα είναι βέβαια  σύνθετο, και συναρτάται με τα ζητήματα: Τι είναι η λογοτεχνία, τι είναι η φιλοσοφία, ποιο είναι το έργο και ο σκοπός τους; Θα επιχειρήσω να θίξω τα θέματα με την ακόλουθη σειρά: Πρώτα, θα αναφέρω μερικές διαφορές τους, από τις οποίες μπορεί να φανεί (και ίσως, εν μέρει να εξηγηθεί) η αμοιβαία δυσπιστία τους∙ έπειτα, θα αναφέρω ένα κύριο κοινό σημείο τους, αλλά και μερικές συναφείς διαφορές∙ τέλος, θα αναφέρω ένα ακόμα συστατικό κοινό στοιχείο, στο οποίοι στηρίζεται η σύγκλιση και η «ομολογία» τους. (περισσότερα…)

 

ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ

Είχε πέντε δωμάτια
το σπίτι μας.
Στο πρώτο βάλαμε
τα έπιπλα
στριμώξαμε τραπέζια
και κρεβάτια
και όση μνήμη μπορεί
να έχει ένα παιδί. (περισσότερα…)

[ στίχοι 1-44 ]

ΚΡΑΤΟΣ
Στης γης την άκρη, τη Σκυθία
φτάσαμε εδώ στην ερημία
που δεν υπάρχει ίχνος ανθρώπου
στο έδαφος αυτού του τόπου. (περισσότερα…)

*

Η αρετή του μια και μόνη: δεν στρογγύλευε.

* * *
Ανόητος δάσκαλος. Στο ερώτημα «και πώς να ζήσω;» εκείνος απαντούσε: «όπως νομίζεις».

* * *
Για κάποιο λόγο η κολακεία δεν τον έπιανε. Καταδικάστηκε λοιπόν να ζει στεγνός μες στους πιωμένους.

* * *
Στα πράγματα τα δεύτερα ήταν πάντα πρώτος.

* * *
Γενναίος; Διόλου! Απλώς από παιδί είχε αναισθησία στον φόβο.

* * *
Στα έργα του τόνιζε τις μεταβάσεις, τους συνδέσμους, τους κρυφούς αρμούς από μοτίβο σε μοτίβο. Οι θαυμαστές τον εγκωμίαζαν, κι ύστερα τα κομμάτιαζαν και τα πουλούσαν σκόρπια.

* * *
Η υπεροψία του; Παιδιάστικη. Έδινε σημασία στην αλήθεια.

* * *
Όσοι δεν τον γνωρίζανε, τον είχαν για αφιλόδοξο. Ποιος τώρα να σκεφτεί πως είχε αλλεργία στις δάφνες.

* * *
Άνθρωπος αισιόδοξος βαθιά. Ο Αρμαγεδδών ήταν γι’ αυτόν το αντίδοτο στην πλήξη.

* * *
Υψιπετούσε για καιρό. Θα του άρεσε όμως κάπου κάπου να χαμέρπει.

* * *
Είχε σε αφθονία όσα περίττευαν. Του έλειπαν μονάχα τα αναγκαία.

* * *
Τον ενθουσίαζαν οι Αθώοι. Στο εικονοστάσι του είχε την Ζαν ντ’ Αρκ, τον Τσε, την Κοκκινοσκουφίτσα…

* * *
Πνεύμα απ’ τα ράθυμα. Δούλευε για το Μέλλον.

* * *
Στα ζόρια ήταν αλύγιστος. Μιλούσε, ουρούσε, αποπατούσε ορθός.

* * *
Εντελώς ανεπίδεκτος μαθήσεως. Τον ξαφνιάζε κάθε πρωί η αχρειότης.

* * *
Συνήθως κόμπιαζε· η γλώσσα του ήταν γεμάτη άνω τελείες.

* * *
Στο θαύμα ήταν που πίστευε, καθόλου στις καλές προθέσεις.

* * *
Καπάτσος σ’ όλα του. Το σφάλμα το διόρθωνε με σφάλμα.

* * *
Ποτέ δεν πρόδωσε τους φίλους του. Μέχρι το τέλος έμεινε στο τέλμα τους μαζί τους.

* * *
Κι ο εγωισμός του ακόμη ήταν όλος αυταπάρνηση.

* * *
Ποτέ δεν έγινε οπαδός. Ντρεπότανε να δείξει τη χαρά του.

της ΘΕΩΝΗΣ ΚΟΤΙΝΗ

Κώστας Θ. Ριζάκης,
επιτάφιος δρόμος
Ποιήματα Α΄ [1985-2010],
Κουκκίδα, 2020

Η τρίτη επανέκδοση της συγκεντρωτικής ποιητικής δουλειάς του Κώστα Ριζάκη έως το 2010 περιλαμβάνει έξι συλλογές. Οι δυο προηγούμενες έγιναν από τις Εκδόσεις των Φίλων το 2011 και τον Γαβριηλίδη το 2015. Όπως δηλώνει ο τίτλος της έκδοσης, η ποίηση που συναντά ο αναγνώστης εκτυλίσσει την μονήρη πορεία μιας ασκητικής συνείδησης που με όχημα τη μνήμη και την ενδοσκόπηση διαπλέει ή, καλύτερα, «σκάβει» τους πολλαπλούς θανάτους της ψυχής επιδιώκοντας να διασώσει τη συνέχεια.Επίμονα ενδοστρεφής η ματιά διαπιστώνει και εκθέτει μια σταύρωση, το σπαρασσόμενο εγώ του ανθρώπου που έλκεται από μια συνεχή εις Άιδου κάθοδο, ζητώντας παράδοξα να ανέλθει μέσω αυτής της οδού στον ουρανό της λύτρωσης. Αυτή η κάθοδος ριζώνεται σε έμμονους ποιητικούς τόπους που είναι ταυτόχρονα τόποι μαρτυρίου: η μάνα, ως αμφίβολη σχέση αρχικά και στη συνέχεια ως ο κατεξοχήν νεκρός της ψυχής, η μοναξιά του ανθρώπου και του δημιουργού, ο εαυτός που χτίζει τα μεσάνυχτα τους καθρέφτες του εφιάλτη του, οι φίλοι που έφυγαν και, κυρίως, πάντα και επίμονα η ποίηση, το πάλεμα με τον στίχο, ως αιτία και ο στόχος της υπέρβασης. (περισσότερα…)