(Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ κείμενο τοῦ Κώστα Χατζηαντωνίου, τὸ ὁποῖο φιλοξενεῖται στὸ ἀφιέρωμα τοῦ ΝΠ5 στὸν Παναγιώτη Κονδύλη)
Κατὰ τοὺς δύο αἰῶνες ἐλεύθερου ὑπὸ τὴν τυπικὴ ἔννοια πολιτικοῦ βίου, ἡ Ἑλλάδα ἀποκόμισε ἐμπειρίες ποὺ εὔλογα γεννοῦσαν ἄλλοτε ὑπερήφανες διακηρύξεις καὶ ἄλλοτε θρηνητικὲς εἰκασίες. Παρὰ ὡστόσο τὴ διαρκῆ ἀντιμαχία παράδοσης καὶ νεωτερικότητας ποὺ σφραγίζει τὸν νεοελληνικὸ βίο ἐν συνόλῳ, ἡ πολιτικὴ ζωὴ καὶ ὁ πολιτισμός μας ἐξελίσσονταν καὶ ἡ χώρα παρακολουθοῦσε, ἔστω μὲ βραδύτητα καὶ μὲ τρόπο στρεβλό, τὴν ἐξέλιξη τοῦ δυτικοῦ κόσμου, στὸν ὁποῖο ἀπὸ τὰ χρόνια της Ἐπανάστασης οἱ Ἕλληνες ἦταν προσανατολισμένοι. Αἴφνης, μετὰ ἀπὸ μιὰ μοναδικὴ στὴν ἱστορία μας περίοδο ὁμαλοῦ πολιτικοῦ βίου τεσσάρων δεκαετιῶν, ξέσπασε ἡ καταιγίδα. Κρίση, παρακμὴ ἢ κατάρρευση, ὅπως καὶ νὰ ὁρίσει κανεὶς αὐτὸ ποὺ συμβαίνει στὶς ἡμέρες μας, τὸ βέβαιον εἶναι ὅτι γίνεται πλέον πασιφανὴς ἡ πλήρης διάβρωση θεσμῶν καὶ ἠθῶν κι ἡ γενικευμένη ἀνομία ποὺ καθιστᾶ τὴν ὅποια ἐλπίδα ἀνάταξης νὰ μοιάζει ἀδύνατη. Τὸ φάσμα τῆς καταστροφῆς ὑψώνεται πιὰ γύρω μας.
Σὲ τέτοιες ὧρες δὲν εἶναι ἐπαρκὲς μὰ εἶναι ἀπαραίτητο πρῶτο βῆμα νὰ μιλοῦμε γιὰ ἐκείνους τοὺς ἐλάχιστους στοχαστὲς ποὺ ἀπετόλμησαν νὰ διαφοροποιηθοῦν ὅσο καιρὸ ἡ ἀρρώστια ἀθέατη κατέτρωγε τὸ σῶμα μας. Ὅσους σὰν τὰ πουλιὰ τῆς καταιγίδας προειδοποιοῦσαν τοὺς μακάριους δανειολῆπτες ἰδεῶν καὶ ἀγαθῶν. Ἕνας ἀπ’ αὐτοὺς ἐξεχόντως ἦταν ὁ Παναγιώτης Κονδύλης, τὸ πνευματικὸ μέγεθος, ἡ εὐθυκρισία καὶ ἡ ἀκεραιότητα τοῦ ὁποίου θὰ φαντάζουν στὸν ἱστορικὸ τοῦ μέλλοντος ἀπολύτως ξένες πρὸς τὴ μεταπολιτευτικὴ πραγματικότητα, εἴτε προοδευτικὰ εἴτε συντηρητικὰ φορέματα αὐτὴ ἐνεδύετο.
Σὲ δύο ἐπίμετρα ποὺ ἔγραψε γιὰ ἀντίστοιχα βιβλία του, γιὰ τὸ Πλανητικὴ Πολιτικὴ μετὰ τὸν Ψυχρὸ Πόλεμο καὶ τὸ Θεωρία τοῦ Πολέμου, ὁ Κονδύλης προσπάθησε, μέσα ἀπὸ τὶς διαγνώσεις του γιὰ τὰ εὐρύτερα πλανητικά, εὐρωπαϊκὰ καὶ περιφερειακὰ πλαίσια νὰ δείξει τὶς συναρτήσεις τῆς ἑλληνικῆς ζωῆς μὲ τὶς βαθύτερες κινητήριες δυνάμεις τοῦ σημερινοῦ κόσμου καὶ νὰ χαράξει ἕναν ψύχραιμο δρόμο γιὰ τὴ σύλληψη μιᾶς ἐθνικῆς στρατηγικῆς πέρα ἀπὸ τὶς δύο ἰδεολογικὲς θέσεις ποὺ κυριαρχοῦν λίγο-πολὺ στὴν Ἑλλάδα, ἐκτρέφοντας
ἀφ’ ἑνὸς ἑλληνοκεντρικὲς ἐξάρσεις καὶ διανοουμενίστικες παραδοσιολατρίες καὶ βυζαντινολατρίες, οἱ ὁποῖες βρίσκουν εὐρύτερη ἀπήχηση γιατὶ ἕνα ἔθνος ποὺ δέχεται συνεχεῖς ἐξευτελισμοὺς χρειάζεται συνεχεῖς ψυχικὲς ὑπεραναπληρώσεις· καὶ ἀφ’ ἑτέρου, στὴν ἀντίπερα ὄχθη, τὴν πεποίθηση διαφόρων “εὐρωπαϊστῶν”, “ἐκσυγχρονιστῶν” καὶ “ὀρθολογιστῶν” ὅτι ἡ “πολιτισμένη Δύση”, μετουσιώνοντας στὴν πράξη τὴν πνευματική της κληρονομιὰ καὶ διαδίδοντάς την στὸν κόσμο ὁλόκληρο μὲ τὴν παγκοσμιοποίηση τῆς οἰκονομίας καὶ τὰ “ἀνθρώπινα δικαιώματα”, θὰ πρωτοστατήσει σ’ ἕναν ἀνθρωπινὸ καὶ εἰρηνικὸ 21ο αἰῶνα.
Ὁ Κονδύλης ἐγκαίρως ἐπεσήμανε τὶς αἰτίες τῆς ἐθνικῆς μας ἀδυναμίας καὶ τὸν ἐπαρχιωτισμὸ ποὺ δὲν ἀφορᾶ μόνον ὅσους ζητοῦν νευρωτικὰ καταφύγιο στὴ στείρα ἀπομίμηση τῶν παραδοσιακῶν καὶ κοινοτικῶν ἀντιλήψεων μιᾶς ἄλλης ἐποχῆς, ἀλλὰ καὶ ὅσους ἐπιδίδονται σὲ ἕναν θαυμαστικὸ τῆς Εὐρώπης παρασιτισμό, εἴτε γιὰ λόγους ἄμεσου ὑλικοῦ συμφέροντος, εἴτε ἐξαιτίας ἰδεαλιστικῶν ἐμμονῶν. Ἐπεσήμανε πόσην ἄγνοια ἔχουν γιὰ τὴ φυσιογνωμία τοῦ σημερινοῦ πλανητικοῦ κόσμου καὶ γιὰ τὸ ποιές μακροπρόθεσμες δυνάμεις τὴν ἀπεργάζονται, ἀμφότερες οἱ παρατάξεις ―ἐθνολαϊκιστὲς καὶ εὐρωπαϊστὲς θὰ τοὺς λέγαμε ἐμεῖς γιὰ νὰ συνεννοούμεθα― ποὺ δεσπόζουν στὸν σύγχρονο ἑλληνικὸ βίο.
Στὸ ἐξαιρετικῆς σημασίας ἐπίμετρό του «Προϋποθέσεις, παράμετροι καὶ ψευδαισθήσεις τῆς ἑλληνικῆς ἐθνικῆς πολιτικῆς» στὸ βιβλίο Πλανητικὴ Πολιτικὴ μετὰ τὸν Ψυχρὸ Πόλεμο (ἤδη ἀπὸ τὸ 1992) ὁ Κονδύλης, μέσα ἀπὸ τὴν ἀνάλυση τῶν κινητήριων δυνάμεων τῆς σημερινῆς πλανητικῆς πολιτικῆς, κατέδειξε τὶς δυσοίωνες προοπτικὲς ποὺ διανοίγονταν καθὼς εἰσερχόμασταν σὲ ἐποχὴ πλανητικῶν καὶ περιφερειακῶν συγκρούσεων, ποὺ καθιστοῦσαν πλέον σχεδὸν ἀδύνατη τὴν παγίωση διεθνοῦς τάξης ἀφοῦ πολιτικές, οἰκονομικὲς καὶ γεωπολιτικὲς αἰτίες θὰ συντήκονται ὅλο καὶ περισσότερο μὲ οἰκολογικὲς καὶ πληθυσμιακὲς πιέσεις, γεννῶντας χρόνιες κρίσεις καὶ ἀνεξέλεγκτους παροξυσμοὺς ποὺ θὰ ὁδηγοῦσαν τὸ ἐθνικὸ κράτος νὰ ἀναλάβει νέο ἱστορικὸ ρόλο ποὺ δὲν θὰ ἦταν ἁπλῶς ἡ ἐξασφάλιση μιᾶς θέσης μέσα στὴν ἔντονα ἀνταγωνιστικὴ παγκόσμια κοινωνία, ἀλλὰ ἕνα αἴτημα στοιχειώδους ἐπιβίωσης στοὺς κόλπους τῆς παγκόσμιας κοινωνίας.
[…]
ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ
[Ἀπὸ τὸ ΝΠ5 ποὺ μόλις κυκλοφόρησε. Ἀναζητῆστε το!]