Δ ί δ υ μ ο ς *

Μετάφραση ΤΑΚΗΣ ΠΑΠΑΤΖΩΝΗΣ

Ι

Ἕνα μιλιούνι κοχλάζουσες χύτρες στὸ ἄδυτο τοῦ Χαλαστῆ
ὁ κόσμος εἶναι στὴ βράση του, νυχτερίδες σὲ δύσοσμη σκοτείνια
κάτω ἀπ’ τὴν πυραμίδα ἑνὸς ἑλικόστροφου γλυφτοῦ
ποὺ μπαίνει σφήνα στὸν οὐρανὸ τοῦ χαλασμοῦ. Ἀλλὰ γύρω
στὸ ἄγλυφο σύμβολο, στὸν γαλήνιο, τὸν κάτοχο τοῦ σκοποῦ του,
τὸν ἀδιάφορο φαλλό, οἱ νυχτερίδες σὰ μικρόβια κεντᾶνε
τὰ χτικιάρικά τους ἑλικόγραμμα, μαῦρο σὲ μαῦρο, τυφλὸ σὲ τυφλό,
πάνω καὶ κάτω, βελονιὰ καὶ βελόνα καὶ τσιρίζουν σὰν φύκια
ἁπλωμένα στὴν παραλία τοῦ Ἀπείρου. Ἔξω, τὴν ἴδια ὥρα
ἡ Ἰνδία ὁλάκαιρη τινάζεται κι᾽ αὐτή, χοροπηδάει καὶ κακαρίζει
γύρω ἀπὸ τὸ γρανίτη τοῦ ἄξονά της· τόσο στριγγιὰ ἀλλὰ καὶ μαζὶ
τόσο καρτερικιά, μονόχρωμη κάτω ἀπ᾽ τὰ παρδαλά της τὰ χρώματα,
μονολιθικιὰ κάτω ἀπ᾽ τὰ γλυφτικά της ψευτοπαιχνίδια, βουβὴ κολόνα
ἀπὸ μαυρόλιθο, ὄγκος κρεμαστὸς μὲ τὰ μικροστολίδια του γύρω-γύρω
καπνὸς ἀπὸ φωτιὰν ἀθέατη· ἀλλὰ φωλιάζει φωτιὰ σὰν τὸ κουκουνάρι
στὸ χέρι τοῦ Σίβα γιομᾶτο νοστίμια τὸ ἔμβρυο ὅλων
τῶν ὅσα ὑπάρχουν κι᾽ ὅλων τὸ τέλος, ὁ πυρῆνας ποὺ χωρὶς
νὰ κινεῖται διόλου ἢ νὰ συγκινεῖται, ὅμως στηρίζει τὸ χορό,
μέλη ἀναρίθμητα ποὺ συσπειρωθῆκαν καὶ γίναν ἕνα μαῦρο
κοντύλι καθαρὴ φωτιά. Τριαντάφυλλα καὶ ξύλα σαντάλ,
κόκκινες φτυσιὲς στὸ πλακόστρωτο δάπεδο τοῦ ναοῦ,
πράσινο ξάστραμμα παπαγάλων, κύματα ποὺ σπιθίζουν φωσφορισμούς,
ἐλέφαντες σελλωμένοι μὲ τὶς σαγές τους, ἱεροὶ ταῦροι,
κρυσταλοσκόποι, ὀμφαλοσκόποι, γραμματικοὶ τοῦ δρόμου,
φανταχτεροὶ κουδουνᾶτοι χορευτές, φανταχτεροὶ λεπροί,
χέρια ζητιάνων μὲ κομμένα δάχτυλα καὶ φωνακλάδικα μάτια,
μορφὲς ἡ μιὰ πάνω στὴν ἄλλη, κι᾽ ἡ κάθε μιὰ κι᾽ ἀπὸ ἕνα τυφλὸ τέλος,
ζωὲς ἡ μιὰ πάνω στὴν ἄλλη ἰριδισμένες φοῦσκες φτυμένοι ἀφροὶ
ποὺ κάθε στιγμὴ γενηοῦνται καὶ ξαναγενηοῦνται ἀνενόητα,
― ποιὸς εἶναι τοῦτος ποὺ ἔφτασε ἐδῶ ἐναντίον σας; Στὴ λαλιὰ βραδύς,
μὲ ταραγμένα τὰ μάτια καὶ κατραμωμένα τὰ χέρια,
μὲ ἀπονήρευτη τὴ σκέψη, ἔξω ἀπὸ φυλή, ποιὸς εἶναι τοῦτος
ποὺ ἔφτασε ἐδῶ κι᾽ ἔχει γιὰ ὅπλα του ὅλα κι᾽ ὅλα δυὸ ξύλα σταυρωτὰ
γιὰ νὰ φέρει ὕβρη καὶ νὰ ἐξευτελίσει μὲ αὐτὰ μονάχα τὴν φουντωμένη
σὰν τὰ μπάνυαν κραιπάλη τῶν διαλεχτικῶν σας; Μὴν εἶναι μαγεμένο
βασιλόπουλο καὶ στὶς φλέβες του τρέχει γαλάζιο αἷμα; Μὴν εἶναι σοφὸς
ποὺ ἡ ὑδρομαντεία τοῦ μυαλοῦ του θὰ στραγγίξει ὣς μὲ τὴν πιὸ μικρὴ
σταλαγματιὰ στὸ ἀπώτατο ναδίρ; Μὴν εἶναι θεὸς
μὲ ὅπλα περσότερα ἀπὸ τὰ δικά σας, μὲ λόγια περσότερα,
περσότερα σχήματα, περσότερους κόσμους, ἐνσάρκωση ἀκατανίκητη;
Ὄχι· αὐτὸς εἶναι ὁ Ἄπιστος Θωμᾶς.

ΙΙ

Ὅσο παίρνει ἁπλό. Μέσα στοὺς ξεθωριασμένους
καθρέφτες τοῦ ριζόκαμπου καὶ τῆς κοκκοφοινικιᾶς,
στ᾽ ἀσπρόμαυρα γαλιὰ πούχουν οὐρὲς ριπίδια βασιλικά,
κι᾽ ὅσο γι᾽ ἀνθρώπους, ψυχὴ ζῶσα, ἐξὸν κάτι παιδιά,

μικρὸ κι᾽ ἀσφαλισμένο στὴ σιγουριὰ τοῦ ἀσβέστη του
στέκεται ἐκεῖ ἕνα φτωχὸ ἐκκλησάκι, δὲν τούχουν πελεκήσει κροσσοὺς
οὔτε χρυσοποικίλματα, μέσα σὲ ὀνόματα γραμμένα Πορτογαλέζικα
πάνω σὲ σταυροὺς ξύλινους· εἶναι ἡ ἐκκλησία τοῦ Μικροῦ Βουνοῦ.

Τὸ ἴδιο ἀσβεστοχρισμένη κι᾽ ἐσωτερικὰ ― ὁ θόλος της
ρωμαλέος σὰ θόλος ἀλευροβάρελου. Ἀλλὰ ἀπὸ κάτω
ἀπ᾽ τὸ ἱερὸ κοιμᾶται μιὰ κρύπτη,
ὄχι τόσο κρύπτη, ὅσο σπηλιά,

κι᾽ ἐδῶ λέει ἡ πλάκα, ἐδῶ στὸ Μαδράς,
σὲ καιροὺς ποὺ Μαδρὰς καὶ Μαδέϊρα δὲν ἦταν ἀκόμη
οὔτε στὴ φαντασία ἀκουστά, ἐδῶ χωμένος κρυβόταν ὁ ἅγιος
ποὺ εἶχε κρεμάσει τὴν πίστη του ἀπ᾽ τὰ χέρια του.

Μόνο ἀπ᾽ τὰ δυό του χέρια, ποὺ ἦταν μονάχα δυὸ ―
τί ἐπιχειρήματα θὰ μποροῦσαν νὰ βγάλουν ἐνάντια σὲ Σίβα καὶ Κρίσνα;
ἢ ἐνάντια στὸ λιχούδι θεὸ ἐλέφαντα
μὲ τὴν προβοσκίδα του χωμένη μέσα σὲ μιὰ γαβάθα καντιοζάχαρη;

Ὁ Πέτρος θάβανε ἐμπρὸς ὅλη τὴ μεγαληγορία του κι᾽ ὁ Ἰωάννης
θὰ πρόσταζε ἕνα φίδι νὰ παρατήσει εὐθὺς τὸ σερμπέτι του κι᾽ ὁ Παῦλος
θὰ τοὺς ἀντίτασσε διαλεχτικὰ στὴν κάθε ἀφαίρεσή τους δικιά του ἀφαίρεση.
Ἀλλὰ τοῦτος ἐδῶ ὁ ἄνθρωπος, ἀπὸ ποῦ καλὰ καλὰ ν᾽ ἀρχίσει;

Μὲ τὰ δυὸ χέρια του καὶ μὲ τὸ σταμνί του γεμισμένο μὲ ἀπιστία
ποὺ δὲ λέει ποτέ του νὰ στεγνώξει, καὶ σὲ ποιούς; σ᾽ αὐτὰ τὰ μαῦρα
καὶ κρυψίβουλα καὶ σαμιαμιθένια μυαλὰ ποὺ ἡ ἀπιστία ἴσα ἴσα
ἦταν ἡ τεχνικὴ ποὺ τὴν ξέραν πολὺ καλά.

Κι᾽ ἔτσι σὰν πέρασε λίγες μέρες στὴ σπηλιά του, κάποτε διανυχτὸς
θὰ ξεπόρτισε, κρυφὰ καὶ φοβισμένα, γιὰ νὰ τραβήξει κατὰ τὸ γιαλὸ
καὶ νὰ σπουδάξει τ᾽ ἀδιάφορα κύματα τοῦ ὠκεανοῦ, ποὺ τὰ καβαλᾶνε
σκυλόψαρα, καὶ γιὰ νὰ ὀνειρευτῆ δίχτυα, ποὺ ἦταν συνήθειό του ἄλλοτε νά
μπαλώνει,

καὶ νὰ συλλογιστῆ κεῖνον τὸν ἄνθρωπο, ποὺ εἶχε σταθῆ καὶ τὸν κρυφόβλεπε
πάνω στὸ μπάλωμα·δὲ θὰ θυμόταν τὴ μορφή του ὕστερ᾽ ἀπὸ τόσον καιρὸ
οὔτε πολλὰ ἀπ᾽ τὰ λόγια του· τὸ μόνο ποὺ θὰ θυμόταν θάταν πὼς
τὴν ὥρα πούπρεπε τὰ δίχτυα του βρεθῆκαν μπαλωμένα,

καὶ ποὺ ἀπὸ κεῖ ξεκίνησε, ἕνα ξεκίνημα ὅλο ἀπιστία καὶ δισταγμό,
τὰ χέρια του τὰ ψαράδικα πολὺ λίγο ἦταν φτιαγμένα
γιὰ τὰ σχήματα τοῦ ἱεροκήρυκα, ἐνῶ πολὺ πιὸ γρήγορα κι᾽ ὠφέλιμα
θὰ βρίσκαν τὸν προορισμό τους, ἂν τάβαζε νὰ δένουν γεροὺς κόμπους.

Μὰ κεῖ ποὺ μὲ μιά του κίνηση ἔδιωχνε τὰ μυγάκια ποὺ τοῦ θαμπῶναν τὰ μάτια
μετὰ ἀπὸ τόση προσήλωση στοὺς φωσφορισμοὺς τῶν ἀφρῶν τῶν κυμάτων,
πῆγε ὁ νοῦς τοῦ Θωμᾶ στοὺς Ἰνδιάνους βασιλιᾶδες, ποὺ ποτὲ τοὺς δὲν θά
σηκῶναν
ἔτσι τὸ χέρι τους, μιὰ κι᾽ εἶχαν αὐτοὶ στὴν ἐξουσία τους τὰ χέρια

ἀγορασμένα γι᾽ αὐτοὺς μὲ τὴ χιλιάδα, σκλάβους ποὺ τοὺς ριπίζαν
μὲ μυγοδιῶχτες γιγάντια φτερά· καὶ πῆγε ὁ νοῦς τοῦ Θωμᾶ
στοὺς Ἰνδιάνους θεούς, ποὺ προστάζαν καὶ φυτρῶναν
ἀπάνω τους, φτάνει νὰ τόχαν κέφι, χέρια ὅσα χρειαζόνταν.

Καὶ τότες εἶπε μὲ τὸ νοῦ του ―Εἶμαι περήφανος, ἔχω δικά μου
μόνο δυὸ χέρια γιὰ ὅλες τίς δουλειές, ἀκόμα καὶ γιὰ τὸ σταυρό,
τόσα ἀκριβῶς ὅσα ἔχουν κι᾽ οἱ κούληδες· σκοπὸς λοιπὸν τῆς ζωῆς μου
θὰ εἶναι νὰ βοηθάω τούτη τὴν ἔλλειψή τους μὲ τὴ δικιά μου τὴν ἔλλειψη.

Κι᾽ ἐμπρὸς σ᾽ αὐτὴ τὴ θάλασσα πούμοιαζε νᾶναι φεγγαρίσια
ἄδραξε τὰ χέρια του γιὰ νὰ πεισθῆ πὼς ἦταν μόνο δυὸ
καὶ βρίσκοντάς τα στ᾽ ἀλήθεια δυό, ἀλλὰ χέρια γερά,
τ᾽ ἀνασήκωσε τότες ἁπαλά, κι᾽ ἔκανε τὴν προσευχή του.

ΙΙΙ

Ὢ ἐμένα ἡ ἀπιστία μου εἶναι θάλασσα πιὸ ταραγμένη ἀπ᾽ αὐτὴν ἐδῶ,
ὤ, ἐμένα τὰ χέρια μου σὰν ψηλαφῶ τὴ νύχτα τρέμουν,
ξέρω πὼς ὅ,τι κι᾽ ἂν ρωτήσω, πάντα ἡ ἀπόκριση θᾶναι Ὄχι,
κεῖνες ἡ γλῶσσες τοῦ πυρὸς σταθῆκαν γιὰ μένα μονάχα πῦρ καὶ διόλου φωτισμός.

Μακάριοι ὅσοι πιστεύουν καὶ δὲν ζητοῦν τὴν ἄδεια νὰ βροῦν καταφυγὴ
στὸ χέρι καὶ στὸ μάτι, γιὰ ὅσους ὅλα τὰ νερὰ εἶναι κρασί, μακάριοι ὅσων
ἡ καρδιά, ὅσο κι᾽ ἂν τοὺς βαραίνει, ἔχει τὸ θάρρος ὅμως νὰ περιμένει
κάποιαν ἀνάληψη στὰ σύννεφα, νά ἕνα δῶρο ποὺ δὲ δόθηκε ποτὲ σὲ μένα.

Ὅπου καὶ νὰ βρεθῶ, δουλειά μου εἶναι νὰ σκαρφαλώνω ριζοβούνια
ποὺ ποτέ τους δὲν εἶναι σωστὰ βουνά· τοῦτος ὁ Ἰνδιάνικος οὐρανὸς
κυρτώθηκε ἀπ᾽ τ᾽ ἀτέλειωτα μουσόνια, κι᾽ εἶμαι τόσο λιγόπιστος ποὺ φοβᾶμαι
πὼς ὅλοι μου οἱ πιστοί, κι᾽ ὅλο σχεδὸν τὸ ἔργο ποὺ ἔχω ἀφήσει, θὰ ἔχει σὲ λίγο νὰ σβήσει.

Δὲν πιστεύω πὼς μοῦ δόθηκε ποτὲ ἐξουσία νὰ κηρύττω καὶ νὰ γράφω
στ᾽ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, δὲν πιστεύω πὼς ἡ ἀπιστία μου μπορεῖ ν᾽ ἀνακαλύψει
ἴχνος ἐλπίδας πὼς ὁ βαρύς μου ὁ ἄθλος θὰ μποροῦσε νὰ φιλοδοξήσει
νὰ κυλήσει ποτὲ τὸ λίθο ἀπὸ τὴ θύρα τοῦ τάφου τοῦ Ἰνδιάνικου νοῦ.

Ἄπιστος καὶ ξανὰ ἄπιστος· σ᾽ ἕνα φρούριο μακρινό, ποὺ ἀπὸ παντοῦ τὸ ρημᾶξαν
παραταγμένα τὰ παγανὰ τὰ βόλια, ἐγὼ στημένος περιμένω τὸ τέλος
φρουρώντας σὲ αἰώνια βροχή, γιὰ νὰ κηρύττω τὴ βασιλεία τοῦ Φίλου
τοῦ Ἀνθρώπου ― ἀλλὰ νάμεινε τάχα ἀκόμη φίλος καὶ τοῦ Θωμᾶ;

Νάμεινε φίλος, ποὺ ἦταν ἕναν καιρὸ τῆς ζωῆς μου ἡ ἀναγάλια;
Τὴ μνήμη μου τὴν παράλυσε ἡ λαύρα. Μπάλωνα ἕνα δίχτυ τότες ποὺ
ξαφνιάστηκα νοιώθοντας νᾶμαι κάτω ἀπ᾽ τὴ ματιά του
καὶ μ᾽ ἔκραξε μὲ τ᾽ ὄνομά μου· τ᾽ ἄλλα λόγια ποὺ μοῦπε δὲν τὰ θυμᾶμαι.

Νάμεινε φίλος μου; Ἴσως ὄχι πιά. Ἕνα μονάχα ξέρω, πὼς
ριζοπαραγωγός, δαμαστὴς φιδιῶν, ὁδοκαθαριστής, ἔμπορος, ἀγωγιάτης ἐλέφαντα,
ἡ κάθε ζωὴ σὲ τούτη τὴ λυπητερὴ τὴ γῆ, θρέθουν μιὰ ἐλπίδα νὰ πᾶν ψηλὰ
ν᾽ ἀνταμώσουν καὶ νὰ κρατήσουν τοῦτο τὸ φίλο. Κι᾽ ἐγὼ τέτια ἐλπίδα δὲν τὴν πιστεύω.

IV

Ἔσχατο φῶς τῆς μέρας πορφυραίνει τοὺς καθρέφτες τοῦ ριζόκαμπου, τὰ μονοπάτια
γίνονται μαῦροι ποταμοὶ ἀπὸ χωριάτες, μὲ σκουπόχορτο στὰ κεφάλια τους
ποταμοὶ ποὺ ὁλημερὶς κυλοῦσαν ἀθέατοι, ἀφήνοντας ἐλεύθερο
τὸν κόσμο στὰ παιδιά. Τώρα οἱ φοινικιὲς σκουραίνουν, φτερὰ
γιγάντια ποὺ ἀποδιώχνουν τὶς μῦγες, κι᾽ ἡ ἐκκλησιὰ γιὰ μιὰ στιγμὴ
ἄσπρο σημάδι, ποὺ θὰ μποροῦσε νᾶναι καὶ ναὸς Ἰνδῶν· μ᾽ ὅλο ποὺ ἐδῶ
τὸ γενετήσιο σύμβολό τους ἂν στ᾽ ἀλήθεια βρισκόταν, θάταν μονάχα ἕνας ἄξονας
σὲ ἀφαίρεση ἀπὸ τὸ διάστημα, ἢ μέσα στὸ διάστημα, γέννημα φαντασίας
ἐνῶ τὸ διάστημα ζαρώνει, σὲ γρανιτικὸ καταφύγιο, κι᾽ ὁ κόσμος συστρέφεται γύρω
ἀπὸ τὸν κούφιο τοῦτον πυρῆνα, ὅπου κατακάθεται ὁ κάθε θόρυβος
διπλωμένος σὰν τὰ σάβανα τοῦ τάφου. Ἕνας ψίθυρος μονάχα, πιὸ χαμηλὸς
κι᾽ ἀπὸ τὸ σκούξιμο χαμένης νυχτερίδας ὅλο γνέθει καὶ γνέθει
σὰν τὸ μονὸ καὶ τρίφιλο νῆμα ποὺ μιὰ χαμένη ἀράχνη σέρνει πίσω της,
γνέθει στὸ σκοτάδι τὸ φάντασμα τῆς ψηλαφίστρας ἀπιστίας ἑνὸς χαμένου ἀνθρώπου.

Θωμᾶ, Θωμᾶ, ἤτανε τάχα σωστὸ
τυφλὸς ἐσύ, νὰ κηρύττεις τὸ φῶς;
Ζαρωμένος ἀπὸ τρόμο, στὴ θεοσκότεινη σπηλιά σου
μὲ σῶμα καὶ ψυχὴ τόσο κακὰ προετοιμασμένα
καὶ μὲ τὸ Χριστό, ἕναν καιρὸ γνώριμό σου,
ἀποσχισμένον τώρα γιὰ πάντα ἀπ᾽ τὴ ματιά σου,
Θωμᾶ, Θωμᾶ, τὸ πιστεύεις στ᾽ ἀλήθεια
πὼς μάτια ποὺ δὲ βλέπονται θὰ πῆ πὼς λησμονηοῦνται;

Ποὺ δὲ βλέπονται… Τόσα μιλιούνια, πῶς γίνονται ἄφαντα ὅλη τὴν ἡμέρα;
Μυρμήγκια ποὺ ἁρπάζουν καὶ κουβαλοῦν τὰ ψίχουλα ἀπ᾽ τὸ τραπέζι τοῦ Σίβα,
τὴν ὥρα πού, καθὼς χορεύει, τὸ πόδι του θανατερὸ κρεμιέται ἀκριβῶς ἀπὸ πάνω τους
κι᾽ ὅλη τους ἡ ζωὴ ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ κάθε του βῆμα κι᾽ ἀπὸ τὸ ἑπόμενο,
ἀπὸ τὴν κάθε κρούση τοῦ ταμπούρλου κι᾽ ἀπ᾽ τὴν ἑπόμενη. Καὶ τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Θωμᾶ
ποὺ ἦρθε νὰ χαρίσει στὸ κάθε μυρμῆγκι τὴν ἀξία του, τί εἶναι παρὰ ἐντολὴ ξένη
μιὰ ποὺ κι᾽ ὁ ἴδιος ὁ Θωμᾶς τί εἶναι παρὰ διαλαλητὴς κι᾽ ἐντολοδόχος μιᾶς πίστης,
ποὺ ἐνῶ σ᾽ αὐτούς, τὸ ξέρει, θὰ τὴ μεταδώσει, ὁ ἴδιος ἀπὸ ἀτολμία δὲν τὴ δέχεται,
ἐχτὸς μονάχα ἂν τοῦ τὴ βεβαιώσουν καὶ θυμίσουν τὰ χέρια του, χαϊδεύοντας τοὺς τοίχους
στὸ βράχο τῆς κρύπτης του, διώχνοντας τὶς μῦγες, ἢ καὶ μόνο ἀδράχνοντας
τὸ ἕνα μὲ τ᾽ ἄλλο τοῦτα τὰ χέρια ποὺ μιὰ φορὰ κι᾽ ἕναν καιρὸ δοκιμασθῆκαν
καὶ βρεθῆκαν ἄξια, ἀλλὰ ποὺ χάσανε τὴ νίκη, μὲ τὸ νὰ γυρεύουν μαρτυρία.

Θωμᾶ, Θωμᾶ, οὔτε καὶ τώρα κὰν
δὲ μετανοιώνεις γιὰ τὴ μοῖρα σου;
Ψαρά, ποὺ ἄφησες σύξυλο τὸ καράβι σου
καὶ ρίχνεις παραγάδια γιὰ ἀνώνυμες
χαμένες ψυχές, ποὺ ἀφοῦ τὶς πιάσεις
καὶ τὶς ρίξεις ψηλά, ἀστράφτουν μιὰ στιγμὴ
σὰν τὶς ζαργάνες, κι᾽ ὕστερα πεθαίνουν.
Τὸ πῶς τὴν ἄρχισες τούτη τὴ δουλειά, τὸ ξέρεις
― ἀλλὰ γιατί νὰ τὴν ἀρχίσεις; Θωμᾶ, Θωμᾶ,
κύττα καλὰ μὴν πῆς ψέμματα!

Ψεύτης, ποτέ του ὁ Θωμᾶς· εἶχε παραπολλὴ ἀπιστίαν ἀπάνω του,
σκεπασμένα μὲ πολλὲς τρίχες τὰ χέρια του φαινόνταν τόσο ἀδέξια,
κι᾽ ἀχαΐρευτα, ἀλλὰ μποροῦσαν νὰ ξεχωρίζουν στὸ σκοτάδι τὸ καινούργιο
τὸ παλαμάρι ἀπ᾽ τὸ παληὸ καὶ νὰ ποῦνε «ἐσὺ εἶσαι ἐσύ», αὐτὰ τὰ χέρια
τούχαν μάθη κάποτε, πὼς ἕνα πνεῦμα γίνεται νᾶναι ἄνθρωπος, μιὰ ποὺ
στὸν ὕπνο του, πιὸ πολὺ παρὰ στὸν ξύπνο του, ψάχνουν καὶ ψηλαφοῦνε
σὰ στὸ βυθὸ τῆς θάλασσας, γιὰ ν᾽ ἀποδείξουν πὼς πνεύματα εἶναι
οἱ ἄνθρωποι ὅλοι. Πιστὲ Θωμᾶ! Ἀπόστολε τῶν Ἰνδιῶν!
Καὶ ποτέ σου ἂν δὲν πῆγες ὣς ἐκεῖ, ὅμως οἱ Ἰνδοὶ ἀκόμη καὶ τώρα
νά, ποὺ μποροῦν κι᾽ ἐπιδείχνουν, μέσα σὲ μιὰ φτωχικὴν ἐκκλησιά,
πάνω σὲ μιὰ φτωχικὴ πλάκα, τὸ φτωχικὸ μὰ πρεπούμενο φόρο
ποὺ χρωστηέται σ᾽ αὐτὸν πούχωσε τὰ δάχτυλά του μέσα στὶς πληγὲς τοῦ Θεοῦ.

ΛΟΥΙ ΜΑΚΝΗΣ