*

Στον Αρμα­γεδ­δώ­να των κομ­μα­τι­κών διε­νέ­ξε­ων, πέρα από κάθε ηθι­κή αξιο­λό­γη­ση, πα­ρα­τη­ρού­με με­λαγ­χο­λι­κά πως η αν­θρώ­πι­νη δρά­ση δεν πυρ­πο­λεί­ται πλέ­ον από τη φω­τιά της σύ­γκρου­σης ανά­με­σα στην πα­ρά­δο­ση και στην επα­νά­στα­ση. Εξα­ντλεί­ται στην προ­ο­πτι­κή του εδώ και τώρα.

Τα προ­βλή­μα­τα της κα­θη­με­ρι­νό­τη­τας του απελ­πι­σμέ­νου Έλλη­να πο­λί­τη προ­βάλ­λο­νται ως το «όρα­μα» των κομ­μά­των της εξου­σί­ας. Η ιστο­ρία και η προ­ο­πτι­κή του μέλ­λο­ντος δεν απο­τε­λούν πλέ­ον τον ορί­ζο­ντα της αν­θρώ­πι­νης δρά­σης, αλλά εί­ναι η στιγ­μή του πα­ρό­ντος εντός του οποί­ου εξα­ντλεί­ται στην από­λαυ­ση του πα­ρό­ντος, και εδώ βρί­σκε­ται το αδιέ­ξο­δο. Απαι­τούν οι πά­ντες την πλη­ρέ­στε­ρη πραγ­μά­τω­ση των επι­διώ­ξε­ων και συμ­φε­ρό­ντων τους, αλλά τη θέ­λουν τώρα. Προ­ω­θούν την επί­λυ­ση των οι­κο­νο­μι­κών και κοι­νω­νι­κών προ­βλη­μά­των, όχι σε κά­ποια μελ­λο­ντι­κή ημε­ρο­μη­νία, αλλά σή­με­ρα. Το πολύ αύ­ριο.

Σε μια τέ­τοια κα­τά­στα­ση η αν­θρώ­πι­νη ευ­φυ­ΐα στέ­κε­ται ανί­κα­νη να πα­ρά­γει συμ­βο­λι­κές εμπει­ρί­ες ικα­νές να δη­μιουρ­γή­σουν συ­ναι­νέ­σεις. Αντι­θέ­τως, οδη­γεί­ται σε μια κοι­νω­νι­κή στά­ση που κλυ­δω­νί­ζε­ται στο πα­ρόν, στο εφή­με­ρο, με την απλη­στία να κα­τα­να­λώ­νει τα πά­ντα εδώ και τώρα. Ο μη­δε­νι­σμός στο από­γειό του.

Αυτό εί­ναι το κλί­μα μέσα στο οποίο κα­λεί­ται να το­πο­θε­τη­θεί ο αρι­στε­ρός-(ή) σή­με­ρα. Δεν εί­ναι ίσως πολύ δύ­σκο­λο να δια­πι­στώ­σει πως η αρι­στε­ρά απο­τε­λεί το φω­τι­σμέ­νο κα­ντη­λά­κι στο σκο­τά­δι που μας τρι­γυ­ρί­ζει. Να κρα­τη­θεί αναμ­μέ­νη η φλό­γα αυτή, έστω και αν πολ­λές φο­ρές τρε­μο­σβή­νει από λάθη μας, για­τί απο­τε­λεί­ται από αν­θρώ­πους που ενώ προ­σφέ­ρουν ό,τι μπο­ρούν για τη βελ­τί­ω­ση του πα­ρό­ντος, εξα­κο­λου­θούν να στο­χά­ζο­νται πως ο άν­θρω­πος μπο­ρεί, ίσως, να προ­γραμ­μα­τί­σει την ιστο­ρία του.

Η προ­σπά­θεια αυτή εί­ναι συν­δε­δε­μέ­νη απο­λύ­τως με τους αν­θρώ­πους εκεί­νους οι οποί­οι επι­χεί­ρη­σαν στην πρά­ξη, όχι μό­νο στη θε­ω­ρία, το πιο ση­μα­ντι­κό κοι­νω­νι­κό πεί­ρα­μα του αιώ­να που μό­λις μας εγκα­τέ­λει­ψε. Ηττή­θη­κε το με­γα­λειώ­δες αυτό εγ­χεί­ρη­μα στη Μεγά­λη Πτώση του 1989-1991. «Εκεί όμως που υπάρ­χει κίν­δυ­νος, με­γα­λώ­νει η ελ­πί­δα» μας θυ­μί­ζει ο Χαίλ­ντερ­λιν. Και μας προ­τρέ­πει να μελετήσουμε και πάλι εξο­νυ­χι­στι­κά τις κοι­νω­νι­κές συ­γκρού­σεις της επο­χής μας και να αναζητήσουμε μια θε­τι­κή έξο­δο απ’ αυ­τές. Να στραφούμε στον πνευ­μα­τι­κό ορί­ζο­ντα τον χω­ρίς όρια και να εγκα­τα­λεί­ψου­με τα με­τα­φυ­σι­κά άλ­μα­τα στο κενό.

Νομί­ζω πως κα­θή­κον, αλλά και δι­καί­ω­μα της αρι­στε­ράς εί­ναι η προ­σή­λω­σή της και η κι­νη­το­ποί­η­σή της προς τους σκο­πούς αυ­τούς. Δεν εί­πα­με πα­ρα­πά­νω πως εί­ναι το κα­ντη­λά­κι που μας φω­τί­ζει στο σκο­τά­δι;

ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΖΑΧΑΡΕΑΣ

Εφημερίδα Αυγή, Αύγουστος 2004

*