λογοκλοπή

Λογοκλοπή και διαστρέβλωση, κοινό αποτέλεσμα: Η παραπλάνηση

*

Από τον κ. Νώντα Παπαμιχαήλ λάβαμε και δημοσιεύουμε την ακόλουθη επιστολή.

 ~.~

Αγαπητό Νέο Πλανόδιον

Δύο υπουργοί της δεύτερης κυβέρνησης Μέρκελ (2009-2013), ο Καρλ-Τέοντορ τσου Γκούττενμπεργκ, Υπουργός Οικονομίας και Τεχνολογίας (2011) και η Ανέττε Σαβάν, Υπουργός Παιδείας και Αθλητισμού (2013) εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση. Ο πρώτος καταδικάστηκε πρόσθετα από αστικό δικαστήριο σε υποχρεωτική δωρεά 20.000 ευρώ υπέρ κοινωφελούς σκοπού. Ο λόγος; Αποκαλύφθηκε ότι οι εργασίες τους για διδακτορική διατριβή περιείχαν τμήματα άλλων συγγραφέων. Επρόκειτο δηλαδή για λογοκλοπή.

Θεωρώ ότι όταν ένας εκλεγμένος εκπρόσωπος των ψηφοφόρων επιχειρεί με δόλια μέσα να «εμπλουτίσει» το βιογραφικό του, είναι στην ίδια ηθική κατηγορία με έναν συγγραφέα/ επιμελητή που παραθέτει σκόπιμα παραποιημένα στοιχεία σε βιβλίο. Κοινός παρονομαστής, η διαστρέβλωση πραγματικών γεγονότων ή καταστάσεων. Στην πρώτη περίπτωση, οι διαδικασίες μιας συγκροτημένης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας επιτρέπουν την θεραπεία μέσω της αποπομπής ή αναγκαστικής παραίτησης. Στη δεύτερη –δυστυχώς– η όποια αποκατάσταση της αλήθειας επαφίεται στην εγρήγορση του αναγνωστικού κοινού και στην οξεία ματιά των κριτικών, με τις παρεμβάσεις τους.

Θα επισημάνω μια περίπτωση που με θίγει και προσωπικά. Ο κ. Ηρακλής Κακαβάνης, εκδότης του ηλεκτρονικού περιοδικού Ατέχνως, εδώ και 8 χρόνια με το βιβλίο του στις ομώνυμες εκδόσεις Κώστας Βάρναλης: 39+1 Άγνωστα ποιήματα (2016) έχει επιδοθεί σε ένα σφυροκόπημα παραποιήσεων και διαστρεβλώσεων αναφορικά με μια συλλογή παιδικών ποιημάτων (Ο κορυδαλλός, 1937) του Κώστα Βάρναλη, δημοσιευμένη σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό και συγγραφέα αναγνωστικών πρωτοβάθμιας στην δημοτική Νώντα Έλατο, που ήταν παππούς μου. (περισσότερα…)

Eμπειρογνώμονας των ντόπιων ηθών

*

ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ & ΠΑΡΑΜΟΝΙΜΑ | 08:24
Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

 

Για τον Χρήστο Γιανναρά, το πιο καίριο εγκώμιο το χρωστάμε στον Κωστή Παπαγιώργη. Ήταν, πράγματι, «εμπειρογνώμονας των ντόπιων ηθών». Από τα χρόνια του ’60 κρατούσε, επίμονα, έναν καθρέφτη μπροστά μας και μας έδειχνε τι είμαστε: μασκαράδες σε χώρα μασκαρεμένη. Πώς να του το συγχωρήσουμε έπειτα;

Αντιγράφω (από παλιό Αθηνόραμα) τη φράση του Παπαγιώργη:

«Όπως έχουν τα πράγματα τις τελευταίες δεκαετίες στη Γραικία, για να εγκολπωθείς τη γνώμη ενός εμπειρογνώμονα επί των ντόπιων ηθών, πρέπει αρχικά να γίνεις εχθρός του. Είναι μοιραίο. Ωσότου να καταλάβει κανείς ότι η χώρα είναι μασκαρεμένη και βιώνει βίο μασκαρά, περνάει περίπου μισός αιώνας. Και μετά; Άδηλον. Διότι αναγκάζεσαι να ζεις μεταξύ “εχθρών” και “νεωτεριστών” της δεκάρας και να σε διαβάζουν άνθρωποι τυφλοί που έχουν όμως μάτια από τον κώλο. Όλοι οι καλοί σ’ αυτόν τον τόπο πήγαν από μαράζι και μελαγχολία.»

~.~

Στον χώρο των ελληνικών γραμμάτων, η Μεταπολίτευση συνοδεύεται από μια σημαντική αλλαγή φρουράς. Για πρώτη φορά σ’ αυτούς τους δύο αιώνες μετά το ’21, οι αμιγώς λογοτέχνες, εν προκειμένω οι ποιητές, χάνουν τα πρωτεία. Οι πλέον επιδραστικές προσωπικότητες, οι συγγραφείς που πρωταγωνιστούν, προέρχονται οι πιο πολλοί από το πεδίο του στοχασμού: Γιανναράς, Ράμφος, Παπαγιώργης, Μαλεβίτσης, Λορεντζάτος, Ζηζιούλας, μέσω Γαλλίας ο Πουλαντζάς αρχικά και αργότερα ο Καστοριάδης, δευτερευόντως ο Παπαϊωάννου και ο Αξελός, μέσω Γερμανίας ο Κονδύλης και κάποιοι ακόμη. Μιλώ γι’ αυτούς που είτε έδωσαν το κύριο έργο τους μετά το 1974, είτε αυτό εμπεδώθηκε στη συνείδηση του εγχώριου αναγνωστικού κοινού ιδίως τότε. Δεν είναι τυχαίο ότι αρκετοί απ’ αυτούς είναι και σπουδαίοι τεχνίτες της γραφής, συνδιαπλάθουν το γλωσσικό μας αισθητήριο – είναι λογοτέχνες δηλαδή, με την πρωταρχική, την πλατιά έννοια του όρου.

Είναι ενδιαφέρον ότι οι γραμματολόγοι μας ενώ μιλούν για μετατόπιση του ενδιαφέροντος από την ποίηση στην πεζογραφία, αυτήν την μετάθεση του κέντρου βάρους προς τον στοχασμό και το δοκίμιο δεν τη συζητούν.

~.~ (περισσότερα…)

Δυο γέροι σ’ ενός καφενείου τα μέρη…

*

Δυο γέροντες με ποιητικές ανησυχίες κουβεντιάζουν σ’ ένα καφενείο, εν μέσω κυνικών καυμάτων.

Προχθές το πρωί που έπινα τον εσπρέσσο μου στη δροσιά μιας κλιματιζόμενης καφετερίας διαβάζοντας τον Πολιτισμό της Αναγέννησης του Γιάκομπ Μπούρκχαρτ, έπιασε το αυτί μου δυο γέροντες να συνομιλούν από το διπλανό τραπέζι. Από το σημείο που τους άκουσα, ό,τι πάνω-κάτω συγκράτησε η μνήμη μου σας μεταφέρω εδώ.

―Μα ας πάψουν πια επιτέλους τις δημόσιες επικρίσεις! Ας σταματήσουν να μιλούν διαρκώς προσβλητικά, με εμπάθεια και μίσος. Έχει δίκιο ο εκδότης! Γιατί συνεχίζεται ξανά και ξανά όλη αυτή η συζήτηση για τη λογοκλοπή; Μόνο αυτός είναι ένοχος ή βρήκαν τον αποδιοπομπαίο τράγο;

―Γιατί, μήπως κι αυτός έχει σταματήσει μες στα χρόνια την τακτική του; Κάθε τρεις και λίγο δεν παρουσιάζει όλο και καινούργια δείγματα της νοσηρής του συνήθειας;

―Αρκετά όμως! Ο λογοκλόπος κι ο λογοκλόπος! Μας έχουν πρήξει! Δεν μας λένε δα και κάτι καινούργιο. Τον ξέρουμε όλοι τόσα χρόνια. Εμείς γιατί δεν παθιαζόμαστε και δεν φωνάζουμε; Εντάξει, δε λέω, είναι γραφική η περίπτωσή του, τα ίδια κάνει πάντα. Αλλά θα στήσουμε και λαϊκά δικαστήρια; Ιερά Εξέταση; Ρωμαϊκή αρένα είναι εδώ ή Κολοσσαίο; (περισσότερα…)

Χάρης

Sir Thomas Rowlandson (1756-1827),  L’Homme de la Rénaissance,
Bristol Museum & Art Gallery

*

Χ ά ρ η ς

Τὸ θέλω τοῦ κισσοῦ τὸ πλάνο ψήλωμα
σὲ ξένα ἀναστυλώματα δεμένο,
μ’ ἕνα βιβλιογραφικώτατο ξεχείλωμα
τὸ κάθε μου ἁμάρτημα ξεπλένω.

Το θέλω τὸ ἀδήλωτο τὸ δάνειο
σ’ αὐτὴ τὴν ὑψηλή μου ἐνατένισι,
στὸ στύλ μου τὸ ἀσυγχώρητα βαλκάνιο
προσδίδει μιὰ essence ἀπὸ Ἀναγέννησι.

ΑΑΡΩΝ ΜΝΗΣΙΒΙΑΔΗΣ

~.~

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Χρησιμοποιήθηκαν τὰ Φωτερὰ Σκοτάδια  τοῦ Γεωργίου Δροσίνη. Ὁ τίτλος ἀποτελεῖ ὀρθογραφικὸ ἐξελληνισμὸ ὁμώνυμου σονέττου τοῦ Λορέντζου Μαβίλη.

~.~

Βλ. ακόμη

Μιχάλης Παπαδόπουλος
Η «ΚΡΙΤΙΚΗ» ΚΑΙ Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΗ ΒΛΑΒΙΑΝΟΥ

Γ. Μπλάνας, Γ. Πατίλης, Δ. Σολδάτος κ.ά.
ΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΡΡΑΦΕΙΣ: ΜΙΑ ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΣΑΤΙΡΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ

Σοφία Κολοτούρου
ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΑΡΩΝ ΜΝΗΣΙΒΙΑΔΗ

*

*

*

 

Η «κριτική» και η κριτική για την Αναγέννηση του Χάρη Βλαβιανού

*

του ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

~.~

Η «ΚΡΙΤΙΚΗ»

(Όλα τα παρακάτω αποσπάσματα είναι παρμένα από τον ιστότοπο των Εκδόσεων Πατάκη.)

Διαβάζοντας την Αναγέννηση του Χάρη Βλαβιανού δεν μπορείς παρά να σκεφτείς πως είναι ένας διαφορετικός ποιητής από αυτό που έχουμε συνηθίσει τις τελευταίες δεκαετίες. […]

Προχωρώντας στην ανάγνωση τούτης της συλλογής, βλέπουμε μια διαδοχή πορτραίτων «ζωγραφισμένων» με τρόπο ώστε να προβάλλεται η σημασία που έχουν για τον ίδιο τα πρόσωπα που απεικονίζονται και τελικά σχηματίζεται με τον τρόπο αυτόν ένα πορτραίτο του ίδιου του ποιητή και της σκέψης του. […]

Η ποίηση του Βλαβιανού (και δεν είναι η πρώτη φορά) περιέργως και μυστηριωδώς, μέσα από τους διαλόγους αυτούς με τα αναγεννησιακά μοντέλα του, αναδεικνύει τη φιλοσοφία και την προσωπική του αισθητική, κυρίως όμως μια ποίηση που μυστηριωδώς αναδύεται και κυριαρχεί -κάτι που δεν εξηγείται εύκολα αλλά είναι αναμφισβήτητο, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στα «ιστορικά» ποιήματα του Καβάφη- και πρέπει να του πιστωθεί. […]

Είναι κάτι ανάλογο με αυτό που μας προκαλεί η ποίηση του Πάουντ, κάποιες φορές και αυτή του Έλιοτ, πίσω από το μανδύα της κρυπτικής τους πεζολογίας. […]

Γιατί, αρέσει-δεν αρέσει, ο Βλαβιανός -και ειδικότερα σε τούτη τη συλλογή του- συνομιλεί παρήγορα και απελευθερωτικά με το ευρωπαϊκό πνεύμα.

***

Κάπου εκεί μπορεί ενταχθεί το τελευταίο βιβλίο του Χάρη Βλαβιανού: στη χορεία των ποιητών που, εντυπωσιασμένοι τόσο από καλλιτεχνήματα όσο και από άλλου είδους επιδόσεις λαμπρών φυσιογνωμιών της Αναγέννησης, στιχουργούν τα κριτικά τους σχόλια. […]

Η αντίστοιχη «ευαισθησία» του Χάρη Βλαβιανού είναι καταφανής, όπως σε όλα τα βιβλία του άλλωστε, αλλά ιδιαίτερα στο συγκεκριμένο. Οι «συνομιλίες» του με τους κάθε λογής Αναγεννησιακούς και τα γνωστά ή άγνωστα περιστατικά των βίων τους, με βάση τα οποία τους απευθύνεται, το αποδεικνύουν σαφώς. […]

Ωστόσο, χωρίς να είναι ιστορικός, ο Βλαβιανός μοιάζει να έχει υιοθετήσει την καινοτομία που είχαν εισαγάγει πριν έναν περίπου αιώνα οι γάλλοι ιστορικοί της σχολής των Annales. Ιστορικοί οι οποίοι, πέρα από μεγάλα γεγονότα, ηγεμονικά σχέδια και κοινωνικές σχέσεις που διαμορφώνουν την ιστορία, αναζητούσαν και ό,τι χαρακτήριζαν ως «νοοτροπία» μιας εποχής, εισάγοντας στην ιστορική έρευνα την προσέγγιση της «διαισθητικής φαντασίας». Η Αναγέννηση του Βλαβιανού μπορεί να θεωρηθεί, επίσης, εξαιρετικό δείγμα μιας δημιουργικής επανόδου στην άσκηση αυτής της «φαντασίας.

(περισσότερα…)

Χαμένες ψευδαισθήσεις

*

ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ & ΠΑΡΑΜΟΝΙΜΑ | 04:24
Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Από τον Μπαλζάκ ώς τον Όργουελ, η θέση ότι η ελευθερία του λόγου δεν είναι παρά αυταπάτη, κομπορρημοσύνη του λεγόμενου πεφωτισμένου κόσμου, αποτελεί κοινό τόπο στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Χαμένες ψευδαισθήσεις τιτλοφόρησε ο πρώτος το κορυφαίο μυθιστόρημά του, ένα από τα τέσσερα-πέντε σπουδαιότερα όλων των εποχών, όπου ανατέμνει ανηλεώς το κιβδηλοποιείο του παρισινού τύπου γύρω στα 1840. Και ο Όργουελ το 1945 γράφει για τη «φιλελεύθερη» Βρετανία:

«Το πιο ζοφερό με τη λογοκρισία στην Αγγλία: σε μεγάλο βαθμό είναι εθελοντική. Οι αντιδημοφιλείς ιδέες αποσιωπώνται και τα άβολα γεγονότα παραμένουν στο σκοτάδι, χωρίς να χρειάζεται γι’ αυτό καμιά επίσημη απαγόρευση».

Για τη βιομηχανία της ενημέρωσης, η «αλήθεια» είναι σαν την Καταρίνα Μπλουμ του Χάινριχ Μπαιλ. Δεν έχει τιμή, μόνον τιμή πωλήσεως.

~.~ (περισσότερα…)

Μια διήγηση, ένα διήγημα και μια ταινία: Καταγγελία του ποιητή Γιάννη Υφαντή

*

Θεσσαλονίκη, 14 Ιανουαρίου 2023

Αγαπητό ΝΕΟ ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ

Σου στέλνω αυτή την επιστολή (και παρακαλώ αν είναι δυνατόν να δημοσιευτεί) η οποία έχει να κάνει με τον κατ’ επανάληψιν βιασμό και, τέλος, την πλήρη κακοποίηση ενός παιδιού μου. Λέω παιδιού μου, διότι εκτός από την κόρη μου, θεωρώ και νιώθω ως παιδιά μου, όλα τα βιβλία μου, όλα τα γραπτά μου.

Μιλώ για το κείμενο «Η απαγγελία», το οποίο αφηγήθηκα πρώτη φορά το 1985, ως φρέσκο περιστατικό, στον Ηλία Κουτσούκο, ο οποίος (ερήμην μου – και δεν είχα πρόβλημα), το δημοσίευσε περιληπτικώς στην εφημερίδα Θεσσαλονίκη.

Το 1986, ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης, μου ζητά συνέντευξη για την ίδια εφημερίδα. Κύριο θέμα της συνεντεύξεως ήταν ο αυτοκτονήσας φίλος μου, ποιητής, Αλέξης Τραϊανός. Όμως, εκτός του κυρίου θέματος, ο Σκαμπαρδώνης με ρωτά και για τα δικά μου: (ποίηση και ζωή). Η συνέντευξη τελειώνει με το περιστατικό της «Απαγγελίας». Δημοσιεύεται δε (όπως βλέπετε και στα συνημμένα αποκόμματα που σας στέλνω) στην εφημερίδα Θεσσαλονίκη (Τετάρτη, 5η Νοεμβρίου 1986).

Βεβαίως, εγώ κρατούσα ημερολόγιο και κατέγραφα εκεί ό,τι θεωρούσα σημαντικό απ’ όσα συνέβαιναν στη ζωή μου. Έτσι κατέγραψα και το «περιστατικό». Και το δημοσίευσα αργότερα σ’ εφημερίδες και περιοδικά, είτε το αφηγήθηκα σε ραδιοφωνικές συνεντεύξεις.

Μέχρι που, το 2003, το συμπεριέλαβα στο βιβλίο μου Το ιδεόγραμμα του φιδιού, Εκδόσεις Πατάκη, στην πρώτη ενότητα του βιβλίου που ονομάζεται «Διηγήσεις πραγματικών περιστατικών». Το ίδιο συνέβη και το 2020 στην δεύτερη έκδοση του βιβλίου, όπως και το 2022, στην τρίτη έκδοσή του.

Στο μεταξύ, ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης ερήμην μου το 2009 (ανάμεσα στην πρώτη και την δεύτερη έκδοση του βιβλίου μου) περιλαμβάνει το «περιστατικό» σε βιβλίο του, ως δικό του διήγημα.

Ώσπου, το 2023, ψάχνοντας στο ERTFLIX μήπως βρω κάποιο ενδιαφέρον κινηματογραφικό έργο βλέπω τον τίτλο: Να τους διαβάσω ποιήματα, ταινία του σκηνοθέτη Αλέξη Χατζηγιάννη. Διαβάζω την υπόθεση και ήταν η υπόθεση της «Απαγγελίας»! Βλέπω το έργο και βρίσκω εκεί, εκχυδαϊσμένο και κακοποιημένο, το «περιστατικό» μου. «Πρόκειται για κινηματογραφική μεταφορά», αναφέρεται σε άλλον ιστότοπο της ΕΡΤ, «του ομώνυμου διηγήματος του Γιώργου Σκαμπαρδώνη από το βιβλίο Μεταξύ σφύρας και Αλιάκμονος (Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, 2009)»!!

Αγαπητό ΝΕΟ ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ

Εγώ γράφοντας, πάντα φοβούμαι μη τυχόν κατά λάθος χρησιμοποιήσω κάτι ξένο ως δικό μου. Και πολύ προσέχω. Αντιθέτως, κάποιοι άλλοι το έχουν μεγάλη ανάγκη να κλέβουν στίχους, τίτλους, είτε να χρησιμοποιούν ολόκληρα κείμενά μου χωρίς να αναφέρουν όνομα συγγραφέως… Αυτά, έχουν συμβεί πολλές φορές, μα δεν στάθηκα… Έκανα κάποιες ευγενικές συστάσεις και πέρασα. Όμως, εδώ, όπως είπα και στην αρχή της επιστολής μου, έχουμε να κάνουμε με κατ’ επανάληψιν βιασμό, έχουμε να κάνουμε με πρωτοφανή κακοποίηση, που δεν μπορώ να την προσπεράσω. Όπως κανείς πραγματικός γονιός δεν μπορεί να προσπεράσει τον βιασμό του παιδιού του.

Με τιμή και την επιφύλαξη παντός δικαιώματός μου

ΓΙΑΝΝΗΣ ΥΦΑΝΤΗΣ

*

*

*

Ο Πρύτανης και ο Υπουργός

*

Τον υπουργό Πιερρακάκη φανταζόμαστε τον γνωρίζετε. Τον κύριο δίπλα του, μάλλον όχι. Δυο λόγια λοιπόν γι’ αυτόν.

Το 2019 το Νέο Πλανόδιον δημοσίευσε στην ηλεκτρονική του έκδοση δύο αποκαλυπτικές και πλήρως τεκμηριωμένες καταγγελίες λογοκλοπής κατά του κ. Γεράσιμου Ρεντίφη, υποψήφιου τότε για τη θέση του επίκουρου καθηγητή στο Τμήμα Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ. (Βλ. εδώ και εδώ).

Οι καταγγελίες έπιασαν τόπο. Όπως το διατύπωσε τον Οκτώβριο του 2020, σε επιστολή-παρέμβασή της προς το ΝΠ, η πρόεδρος του τμήματος κ. Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου: «οι διαπιστωθείσες περιπτώσεις λογοκλοπής οδήγησαν στον αποκλεισμό του κ. Ρεντίφη».

Και σε άλλο μέσο, πιο αναλυτικά:

«από τεκμηριωμένη καταγγελία ενημερωθήκαμε ότι στα έργα ενός εκ των υποψηφίων, του κ. Γ. Ρεντίφη, διαπιστωθήκαν εκτεταμένες λογοκλοπές. Η καταγγελία απεδείκνυε ότι ο κ. Ρεντίφης χρησιμοποιούσε πολλά κείμενα άλλων συγγραφέων, αυτολεξεί ή και σχεδόν αυτολεξεί, χωρίς αναφορά στην πηγή του. Ο περαιτέρω έλεγχος επιβεβαίωσε την έκταση των λογοκλοπών».

Ώς εδώ, η υπόθεση είναι μάλλον κοινή. Η συγκεκριμένη περίπτωση όμως έκανε κρότο διότι ήρθαν στην επιφάνεια δύο ακόμη γεγονότα. Όπως καταγγέλθηκε τεκμηριωμένα, πρώτον, στην τριμελή εισηγητική επιτροπή του Ρεντίφη μετείχε παρανόμως ένας… θείος του, αποκρύπτοντας ως μη όφειλε τη συγγένειά τους. Και, δεύτερον, ένας άλλος (!!) θείος του, καθηγητής της ιατρικής εκείνος και πολιτικώς δικτυωμένος, ασκούσε συστηματικά πιέσεις στους εκλέκτορες του τμήματος υπέρ του λογοκλόπου ανιψιού του.

Για τις πιέσεις που δέχτηκαν μίλησαν δημοσίως πέραν της κ. Βάνας Νικολαΐδου-Κυριανίδου, οι καθηγητές κ.κ. Μαρίζα Φουντοπούλου και Παναγιώτης Θανασάς. Γενικά, για την υπόθεση Ρεντίφη είχαμε μπαράζ δημοσιευμάτων στον Τύπο (Καθημερινή, Σκάι, ΤΤΡ, Documento, NewsIt, Ποντίκι κ.α.), το πράγμα έφθασε και στη Βουλή με την τότε υπουργό παιδείας να πετάει την μπάλα στην κερκίδα.

Ο κ. Θανασάς, λ.χ., είχε δηλώσει τα ακόλουθα στην Καθημερινή της 25.5.21:

«θυμάμαι ότι ήδη η προκήρυξη της θέσης, τον Δεκέμβριο του 2017, συνοδεύτηκε από φήμες πως προορίζεται για συγκεκριμένο υποψήφιο, τον οποίο φερόταν να υποστηρίζει κάποια ομάδα της Ιατρικής Σχολής, μέλος της οποίας συνδέεται συγγενικά μαζί του. Προσωπικά, θεώρησα τότε αυτές τις φήμες υπερβολικές, δεν πίστευα ότι μία ομάδα γιατρών θα μπορούσε να εκλέξει καθηγητή στη Φιλοσοφική Σχολή. Όταν όμως βρέθηκα στο εκλεκτορικό σώμα, έγινα και εγώ δέκτης πιέσεων, με παρεμβάσεις, μάλιστα, που επικαλούνταν ακόμη και τον νυν πρωθυπουργό»

Ο καθηγητής της ιατρικής που φέρεται ότι άσκησε αυτές τις πιέσεις υπέρ του ανιψιού του είναι ο άνθρωπος που ποζάρει πλάι στον υπουργό Πιερρακάκη, ο κ. Γεράσιμος Σιάσος. Ο κ. Σιάσος μόλις εξελέγη πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά από «σκληρό, εμφανή και υπόγειο προεκλογικό αγώνα», όπως ανέφερε στις 9.6.23 η Καθημερινή, η οποία περιγράφει τον νέο πρύτανη ως εξής:

«Ο κ. Σιάσος είναι μέλος της Ν.Δ., φίλα προσκείμενος στην ομάδα του αντιπροέδρου του κόμματος Άδωνι Γεωργιάδη και με πολιτική συγγένεια με τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά.»

Η εφημερίδα προσθέτει ότι απαιτήθηκαν «διαβουλεύσεις» ώστε να μην επαναληφθεί από την αρχή η εκλογική διαδικασία και ότι γι’ αυτό «κομβικής σημασίας κρίνεται […] η ξεκάθαρη τοποθέτηση του Μεγάρου Μαξίμου». «Ενεργό ρόλο στις διαβουλεύσεις», καταλήγει το δημοσίευμα της Καθημερινής, «φέρεται να είχε στενός συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη.»

ΝΠ

ΥΓ 1. Τέσσερα χρόνια μετά την αποκάλυψη της λογοκλοπής το διδακτορικό δίπλωμα δεν έχει αφαιρεθεί τον κ. Ρεντίφη. Αντιθέτως, εξακολουθεί (εξακολουθούσε έως πρόσφατα τουλάχιστον) να διδάσκει ανενόχλητος στο Ελεύθερο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Η αρμοδιότητα του ελέγχου και της αφαιρέσεως του διπλώματος, ανήκει κατά νόμον στη Σύγκλητο. Το Τμήμα Φιλοσοφίας έχει εδώ και χρόνια επισήμως ζητήσει την έναρξη της σχετικής διαδικασίας.

«Ζητήσαμε, επίσης, υπηρεσιακά και τη διενέργεια ένορκης διοικητικής εξέτασης από την πρυτανεία, με αντικείμενο την αφαίρεση του τίτλου του διδάκτορος. Το Τμήμα μας δεν είναι επ’ αυτού αρμόδιο επειδή ο τίτλος έχει απονεμηθεί από το προηγούμενο θεσμικό σχήμα, οπότε επιλαμβάνεται η Σύγκλητος.»

Άραγε, έστω με καθυστέρηση, θα πράξει αυτό το αυτονόητο ο νέος πρύτανης του ΕΚΠΑ κ. Σιάσος; Και αν δεν το πράξει, θα τον ελέγξει για την παράλειψή του ο νέος επί της παιδείας μας Υπουργός;

ΥΓ 2. Μετά τη δημοσίευση στο ΝΠ των απολύτως τεκμηριωμένων και επιβεβαιωμένων πλέον καταγγελιών εναντίον του, ο κ. Ρεντίφης κατέθεσε εις βάρος μας μηνυτήρια αναφορά στις αστυνομικές αρχές. Απαντήσαμε αναλυτικώς με ηλεκτρονική επιστολή μας στις 25.1.2020, κατόπιν της οποίας δεν υπήρξε άλλη συνέχεια.

Αντιγράφουμε εδώ από την επιστολή εκείνη δύο σημεία:

– «Το περιοδικό Νέο Πλανόδιον από την ίδρυσή του το 2013 έχει κάνει το ζήτημα της λογοκλοπής βασικό κομμάτι της θεματολογίας του. Τα δύο πρώτα έντυπα τεύχη μας (τχ. 1 χειμώνας 2013 και τχ. 2 καλοκαίρι 2014) περιέχουν εκτενέστατη έρευνά μας για την λογοκλοπή διαχρονικά στην Ελλάδα, έρευνα που υπήρξε πολύκροτη και προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων, συζητήσεων και παρεμβάσεων στον υπόλοιπο τύπο. Αντί πολλών άλλων σας παραπέμπω στο δισέλιδο αφιέρωμα της εφημερίδας των Νέων που στο φύλλο της 1.11.2014 και τίτλο Ο κλέψας του κλέψαντος αναπαράγει τα πορίσματα της δικής μας έρευνας.

Λόγω του ενδιαφέροντός του για το ζήτημα της λογοκλοπής, το Νέο Πλανόδιον είναι σήμερα ίσως ο κύριος αποδέκτης σχετικών καταγγελιών στην Ελλάδα και έχει δημοσιεύσει τα τελευταία έξι χρόνια δεκάδες κείμενα που την αφορούν, είτε στο έντυπο είτε στην ηλεκτρονική του σελίδα.»

– «Τέλος, θέλουμε να καταστήσουμε σαφές ότι στην τηλεφωνική και γραπτή επικοινωνία που είχαμε με τον κ. Ρεντίφη, του δηλώσαμε ότι εφόσον επιθυμεί να απαντήσει στις εις βάρος του καταγγελίες, αυτονοήτως το Νέο Πλανόδιον θα δημοσιεύσει την απάντησή του, ὀπως είναι υποχρέωσή μας από τον περί τύπου νόμο. Δυστυχώς, ο κ. Ρεντίφης δεν θέλησε ή δεν μπόρεσε να κάνει χρήση της προσφοράς μας. Αντ’ αυτού, προτίμησε να μας απειλήσει τηλεφωνικώς και να μας μηνύσει στη συνέχεια σε μια προσπάθεια προφανώς να θολώσει τα νερά εν όψει του ελέγχου που αντιμετωπίζει από τις πανεπιστημιακές αρχές.»

*

*

Ο Αντώνης έγινε Γιάννης

*

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΑΡΘΑΛΙΤΗ

Στη βιβλιοθήκη μου βρισκόταν εδώ και αρκετά χρόνια αδιάβαστο το Παιδί  του Jules Vallès σε μια καλαίσθητη έκδοση της Imprimerie Νationale με προμετωπίδα του Γαλάνη (τα πλήρη στοιχεία: Jules Vallès, L’enfant, Paris 1953). Φέτος, λοιπόν, το καλοκαίρι αποφάσισα να διαβάσω αυτό το συναρπαστικό και σκληρό βιβλίο. Καθώς προχωρούσα την ανάγνωσή μου, πέφτω πάνω στο κεφάλαιο της γιορτής του πατέρα:

«Το επόμενο Σάββατο είναι η γιορτή του πατέρα μου. Η μητέρα μου μού το ‘χει πει τουλάχιστον εξήντα φορές τις τελευταίες δεκαπέντε μέρες. Μου το επαναλαμβάνει με έναν τόνο λιγάκι εκνευρισμένο. Φαίνεται πως δεν είμαι αρκετά συγκινημένος. “Τον πατέρα σου τον λένε Αντώνη”».

Ακολουθεί η αποστήθιση του χαιρετισμού:

«Η ανησυχία μου μεγαλώνει όταν η μητέρα μου μού αναγγέλλει πως πρέπει να χαρίσω στον πατέρα μου μια γλάστρα με λουλούδια. Πόσο δύσκολο είναι! Αλλά η μητέρα μου ξέρει πώς εκφράζονται τα συναισθήματα, πώς εκφράζεται η χαρά να συγχαρώ τον πατέρα μου επειδή τον λένε Αντώνη. Κάνουμε πρόβες».

Η σύνταξη της προσφώνησης δεν είναι διόλου εύκολη υπόθεση: ο Ζακ ή, αν προτιμάτε, Ιάκωβος, (έτσι λέγεται ο γιος) είναι κακογράφος και χαλάει τρία χαρτιά προσφωνήσεων με χρυσές γραμμές και περιστέρια. Στη συνέχεια είναι η σκηνή της αγοράς μιας γλάστρας με γεράνια. Κι έπειτα φτάνει η μέρα της γιορτής. Ο γιος επισκέπτεται τον πατέρα στο κρεβάτι, αλλά όπως προσπαθεί να ανέβει για να του προσφέρει τη γλάστρα, πέφτει και το χώμα της σκορπίζεται πάνω στο κρεβάτι (ό.π., σελ. 82-87).

Σας θυμίζει τίποτε αυτή η ιστορία; Είναι απαράλλακτη «Η Εορτή του Πατρός μου» του Ροΐδη, που περιλαμβάνεται ὠς και στα σχολικά βιβλία! (περισσότερα…)

Η λογοκλοπή δεν είναι ποίηση διότι η ποίηση δεν είναι λογοκλοπή

του ΓΙΑΝΝΗ ΛΕΙΒΑΔΑ

Ξεκινώ αυτό το σημείωμα σχετικά με το φαινόμενο της λογοκλοπής, συνθέτοντας τρία παλαιότερα, αδημοσίευτα στον λογοτεχνικό και στον βιβλιοκριτικό Τύπο, σημειώματα, του 2001, του 2009 και του 2016, τα οποία εξοπλίζουν την τοποθέτησή μου με ορισμένες προκαταρτικές νύξεις, οι οποίες θαρρώ πως είναι αναγκαίες.

Αυτός που χρησιμοποιεί οτιδήποτε εκτός από τον εαυτό του για να κατανοήσει τον εαυτό του και κατά συνέπεια το σύμπαν γύρω του, είναι ιδεολόγος της πνευματικής οκνηρίας. Αντιθέτως, ο ποιητής είναι ποιητής επειδή ο ίδιος αποτελεί το μέσο, το εργαλείο, κατανόησης του εαυτού του και κατά συνέπεια του σύμπαντος γύρω του.

Αυτή η, άλλοτε ειδική και άλλοτε περιπτωσιακή, εκδήλωση «χρήσης» εξωτερικών υποκειμένων και μη δικών μέσων για να φτάσει κανείς στην υπόληψη του εκδοθέντος ποιητού αποσαφηνίζει -δίχως να χρειαστεί να φτάσει στα όρια της επεξηγηματικής μεθόδου- πως ο ψωρικός είναι ψωρικός στο κίνητρό του, όπως ο ανόητος είναι ανόητος στη γλώσσα του. (περισσότερα…)

Μεταφραστική άγονη γη: Ο Τ. Σ. Έλιοτ του Χάρη Βλαβιανού

 

της ΕΙΡΗΝΗΣ ΛΟΥΛΑΚΑΚΗ-ΜΟΥΡ

. . . Από την Εισαγωγή στην Άγονη Γη αποκομίζει κανείς αμέσως την αίσθηση ότι ο Βλαβιανός βλέπει τη μετάφραση του The Waste Land όπως έβλεπαν οι Ρωμαίοι τη μετάφραση από τα ελληνικά: ως ευκαιρία να ανταγωνιστούν και να ξεπεράσουν το πρωτότυπο. Στην περίπτωση του Βλαβιανού το πρωτότυπο δεν είναι μόνο ο Έλιοτ αλλά και ο Σεφέρης. Mέσα από τη μετάφρασή του ο Βλαβιανός φαίνεται να αποσκοπεί α) να γκρεμίσει από το βάθρο της τη μετάφραση του Έλιοτ από τον Σεφέρη και να εκτοπίσει από τις λογοτεχνικές συζητήσεις τον τίτλο Η Έρημη Χώρα, και β) να υποβαθμίσει την πολυεπίπεδη ανάγνωση του έργου του Έλιοτ, παρουσιάζοντάς το με απλουστευτικούς όρους. . .

. . . Δυστυχώς, τα όσα διαπιστώνει ο Ηλίας Μαλεβίτης σε πρόσφατο άρθρο του για τις Σημειώσεις στη μετάφραση του Βλαβιανού, δηλαδή «έλλειψη κριτικού ελέγχου», «αβλεψίες και προχειρότητα», «αμέλεια ενιαίας εποπτικής φροντίδας» και «υπεροπτική υποτίμηση του αναγνώστη» ισχύουν και για την Εισαγωγή. Όπως ο Μαλεβίτης παρατηρεί στην κατακλείδα της μελέτης του: «…σχεδόν ολόκληρη, είναι μία συρραφή διαφόρων verbatim μεταφρασμένων αποσπασμάτων από το έργο του Ρέινυ» . . .

 

(περισσότερα…)

Άγονη Ερημιά: Ο Χάρης Βλαβιανός σχολιαστής του Έλιοτ

του ΗΛΙΑ ΜΑΛΕΒΙΤΗ

«… Ξεφυλλίζοντας τις Σημειώσεις της Άγονης γης υπέπεσαν στην αντίληψή μου παραλείψεις, καταφανή λάθη και αβλεψίες που με παρακίνησαν να στραφώ σε μιαν ενδελεχέστερη εξέταση του κειμένου. Έβαλα λοιπόν κάτω τα βιβλία και ξεκίνησα προσεκτικά την παράλληλη ανάγνωση. Η αρχική εντύπωση της εμφανούς ομοιότητας πολλών σημειώσεων του Χάρη Βλαβιανού με αυτές του Λώρενς Ρέινυ καθώς προχωρούσε η ανάγνωση γινόταν ακλόνητη βεβαιότητα για την αυτολεξεί αντιγραφή και πλήρη οικειοποίηση των σημειώσεων του Ρέινυ από τον Χ.Β., χωρίς ίχνος αναφοράς στον ίδιο τον Ρέινυ, πολλώ δε μάλλον κριτικού ελέγχου, έτσι ώστε να αντιγράφονται ακόμη και τα λάθη του Βρετανού πανεπιστημιακού

… Αν και το βαρύτερο σφάλμα, δεν είναι όμως το μόνο που χαρακτηρίζει τη σύνταξη των Σημειώσεων στην Άγονη γη. Παραλείψεις και περικοπές σημειώσεων του ίδιου του Έλιοτ, αβλεψίες και προχειρότητα, αμέλεια ενιαίας εποπτικής φροντίδας και της όλης τελικής επιμέλειας φανερώνουν μία επιπόλαιη βιασύνη και αδιαφορία για την τελική αρτιότητα του εκδοτικού αποτελέσματος. Αδιαφορία που παρουσιάζεται ως αλαζονική επίδειξη γνώσης, εμβριθούς έρευνας και πρωτοτυπίας, αδιαφορία δηλονότι και υπεροπτική υποτίμηση του αναγνώστη …»

~.~

(περισσότερα…)