*

Υπάρχουν, σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, κάποιες χρονικές συχνότητες που καθορίζουν τα πράγματα και που μόλις συμβαίνουν τα μεταλλάσσουν.

Αυτές οι χρονικές συχνότητες, λοιπόν, λαμβάνουν χώρα στον καθένα από εμάς με τρόπο δυσδιάκριτα εμφανή, αλλά μόνο όταν είναι πλέον πολύ αργά. Και για την υπεράσπιση τη δική μου και των υπολοίπων θα πρέπει να διευκρινίσω εδώ πως δεν συμβαίνουν όλες με τον ίδιο τρόπο. Δεν ανιχνεύονται όλες με τον ίδιο μεγεθυντικό φακό των γεγονότων.

Λόγου χάρη, ουδέποτε κανείς θυμάται τι έκανε τα δευτερόλεπτα πριν από κάποια ανέλπιστα ευχάριστη είδηση ή ένα γεγονός το οποίο του συνέβη. Είναι, θα παρατηρήσει κάποιος ιδιαίτερα οξυδερκής, σαν τούτα τα δευτερόλεπτα μεταξύ των στιγμών ποτέ να μην υπήρξαν. Μετά από αυτό που επιτέλους μας συμβαίνει, το υπέροχα καλό ή τραγικά κακό, το πρωτόφαντα ωραίο, είναι φυσικό κι επόμενο κανείς να μην έχει διάθεση να θυμηθεί τι έκανε πριν, ώστε να καταγράψει αυτή την αδιόρατη μικρή ρωγμή ανάμεσα στο χρόνο για να προσδιορίσει πόσο άλλαξε ανάμεσα στη στιγμή που τίποτα δεν είχε αλλάξει – και στην επόμενη, από την οποία δεν θα ’μενε ποτέ ξανά ο ίδιος.

Μπορεί να έπλενε τα πιάτα εκείνη τη φορά και το κρύο νερό να κυλούσε ανάμεσα στα δάχτυλα, ενώ σχημάτιζε μέσα στις σαπουνάδες φούσκες διάφανες και γυαλίζουσες που θα τις απελευθέρωνε στον αέρα. Ήταν εκείνη η στιγμή, προτού να σπάσει σε εκατομμύρια μόρια νερού εκείνη η φούσκα και εξαφανιστεί – γιατί ήταν εκείνη, η μια, η μοναδική που όμοιά της δεν θα ξαναϋπάρξει, παρ’ όλα τα σαπούνια με τα οποία θα ξαναγέμιζε τα χέρια του. Αν μη τι άλλο εκείνη η σαπουνόφουσκα θα είχε το ρόλο της, τον οποίο θα έπαιζε ως το τέλος. Ίσως στο κάτω κάτω της γραφής να ήταν εκείνη που της άξιζε περισσότερος χρόνος και στην μνήμη. Τελικά όμως με την εξαφάνισή της ήρθε και το προσδοκώμενο. Το ανέλπιστο. Το επόμενο λεπτό.

Μακάρια τα χρονικά ρήγματα μεταξύ των δευτερολέπτων. Άφαντοι ήρωες που θ’ ανταλλάζαμε για οποιαδήποτε καλή είδηση, για να ξεκλέψουν απ’ τον χρόνο λίγη λάμψη. Τους οφείλουμε κάποια τιμή, μια υποτυπώδη αναγνώριση.

Για μένα, δεν είναι αυτές οι στιγμές που έχουν σημασία. Για εσάς, τους άλλους, λυπάμαι, δεν γνωρίζω. Οι στιγμές, που εγώ τις ένιωσα περισσότερο δικές μου, είχανε κάτι σκοτεινό. Ή σκοτεινές τις έφτιαξε η ιστορία. Δεν μπορώ να μπω σε περισσότερες λεπτομέρειες διότι η αγωγή μου αφενός δεν μου το επιτρέπει και αφετέρου δεν πιστεύω πως κανείς μπαίνει εύκολα στα θέση κάποιου άλλου. Και αν, για κάποια διαβολεμένη σύμπτωση, τύχει και το κάνει, δεν θα είναι ίδια η παρατήρηση των πραγμάτων, επομένως δεν θα έχει και τόσο πολύ σημασία τι είδατε εσείς αφού σίγουρα δεν θα έχει καμία σχέση με αυτό που παρατήρησα εγώ.

Σας μπέρδεψα λίγο και το καταλαβαίνω, αλλά, θέλω να γνωρίζετε πως αυτό δεν έγινε διόλου εσκεμμένα. Απλά, υποθέτω, πως είναι διαφορετικές οι αντιλήψεις τις οποίες εσείς και εγώ έχουμε, όσον αφορά τα δευτερόλεπτα. Φαντάζομαι, δηλαδή, πως η δική σας προσοχή θα είναι οπωσδήποτε στραμμένη στο γεγονός με το οποίο άλλαξε μια για πάντα η ζωή σας. Εμένα είναι άλλη. Είναι εκείνη η στιγμή προτού το μάθω, ή προτού να μου συμβεί. Δεν θα έχει αντίκτυπο σε κανέναν παρά μόνο μέσα μου. Δεν θα το καταλάβει κανείς παρά μοναχά εγώ.

Πριν συμβεί κάτι λοιπόν τυχαίνει να είσαι απροσδόκητα ήρεμος. Σαν εκείνη η σαπουνόφουσκα που ανέφερα παραπάνω να περικλείει ολόκληρο το σώμα σου. Φανταστείτε τώρα, όπως πήγαινε ψηλά, καθώς την είχατε εναποθέσει στη τύχη και στις ορδές της μοίρας, με έναν τρόπο αναμφισβήτητα τραγικό να έσκαγε. Θα ξεκινούσε από ένα σημείο του σώματός της αργά και η σχάση θα έπαιρνε δεξιόστροφα να εμφανίζεται. Προσέξτε, πάντα από δεξιά προς τα αριστερά. Μην με ρωτήσετε γιατί έτσι. Δεν το ξέρω ούτε κι εγώ, για να σας απαντήσω. Ξέρω μονάχα τούτο. Πως λάτρεψα τούτες τις εκατομμύρια σταγόνες του νερού που διαλύθηκαν στον αέρα. Γιατί ύστερα από αυτές υπήρξα κάποια άλλη. Το θέμα μας όμως δεν είναι καν αυτό. Θυμηθείτε και εσείς, εδώ, το παραμικρό δευτερόλεπτο εκείνων των χρονικών συχνοτήτων που ταλάνισαν την ζωή σας.

Θυμηθείτε επίσης πως κάθε μια από αυτές τις χρονικές συχνότητες, ενώ ήταν τελείως διαφορετικές η μία από την άλλη, είχαν κάτι αληθινά κοινό. Ας τις θυμηθείτε όλες μία προς μια. Τι κάνατε εκείνη τη στιγμή, προτού συμβούν τα πάντα, τι νιώσατε και τι σκεφτήκατε.

Για να σας βοηθήσω, λοιπόν, στην αναδίπλωση του χώρου και του χρόνου στο μυαλό σας, θα αναφέρω κάτι που άκουσα κάποτε από κάποιον, ο οποίος υπήρξε πολύ κοντά σ’ αυτό που θα παρατηρούσα και εγώ.

Εκείνος ο άνθρωπος που καθόταν ήρεμα και δεν σκεφτόταν τίποτα εκείνη τη στιγμή, ήταν εντελώς αμέτοχος των όσων συνέβαιναν τριγύρω. Καθόταν σ’ ένα σημείο εμφανές και κοίταζε τη δουλειά του. Δηλαδή να μη κάνει τίποτα το συγκεκριμένο.

Σίγουρα θα πείτε πως έμοιαζε τεμπέλης∙ κι όμως δεν ήταν καθόλου έτσι. Να πείτε πως έμοιαζε μ’ αυτόν που αναζητά την ομορφιά και που στις μέρες μας δεν του αναγνωρίζεται κανένα ελαφρυντικό.

Η ζωτικότητα των εγκεφαλικών κυττάρων του με την σχετική λειτουργική της ανεξαρτησία οπωσδήποτε αλλιώς θα είδε τα πράγματα και αλλιώς θα τ’ αποτύπωσε, σ’ αυτό το χρονικό παράδοξο προτού συμβεί το ξαφνικό ­ γιατί να είστε σίγουροι πως και σ’ αυτόν κάτι το ξαφνικό σίγουρα του συνέβη.

Το ζευγάρι που βρέθηκε μπροστά του, εκείνη τη στιγμή δε θα κατάλαβε ποτέ πόσο μεγάλο ρόλο έπαιξε σ’ αυτή του τη παρατήρηση. Πέρασε από μπροστά του φευγαλέα, σχεδόν ανεπαίσθητα που ακόμα και κείνος, έπειτα από πολύ καιρό ήταν αμφιταλαντευόμενος αν όντως συνέβη τούτη η παρουσία. Το πως έμπλεξαν τα χέρια τους, το ένα μετά το άλλο, υπήρξε τόσο φυσικό σαν τη ροή των πάντων, που ανάθεμα αν θα το αναγνώριζε ποτέ, πως φυσικό δεν ήταν. Ο υπολανθάνων χρόνος είναι αυτός που χώριζε αυτούς τους δυο ανθρώπους από όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Αν και η προειδοποίηση υπήρχε πάντοτε, δεν έγινε αντιληπτή.

Τώρα, αν με έχετε παρακολουθήσει σθεναρά μέχρι αυτού του σημείου θα δείτε πως σε κάθε πρόσωπο, σε κάθε στάση, φαίνεται και η συντριβή. Κι ωστόσο, μέσα από τη συντριβή και την οδύνη του προβάλλει κάτι άλλο, πιο μεγάλο, καθότι ζει την άθλια καθημερινή ζωή, από εδώ και πέρα, καλύτερα από οποιοδήποτε άλλον.

Βεβαίως και θα σκεφτήκατε πως δεν ανέφερα πουθενά ως τώρα καμία χρονική ρωγμή κάποιων δευτερολέπτων πριν να γίνει ό,τι ήταν κι έγινε. Κι όμως, αυτό έκανα τόση ώρα. Αυτό, βλέπετε, μου μετέφερε κι αυτός που αναζήτησε την ομορφιά, αλλά στις μέρες μας δεν του αναγνωρίστηκε κανένα ελαφρυντικό.

ΕΛΕΝΗ ΧΑΪΜΑΝΗ

*