Το Νέο Πλανόδιον λυπάται πολύ που τις τελευταίες ημέρες τείνει να γίνει μονοθεματικό και οι τακτικές μας αναρτήσεις καθυστερούν. Όμως οι εξελίξεις στο σκάνδαλο της λογοκλοπής είναι ραγδαίες, και με τον «μεγάλο» Τύπο φιμωμένο, ο μόνος δίαυλος επικοινωνίας και ενημέρωσης είναι ακριβώς τα ανεξάρτητα περιοδικά και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Χθες είχαμε μια σημαντική εξέλιξη. Τρία μέλη της Βουλής των Ελλήνων κατέθεσαν επίκαιρες ερωτήσεις προς τους υπουργούς Παιδείας, Πολιτισμού και Δικαιοσύνης για το ζήτημα, επικαλούμενοι ακριβώς την κοινή Ανοιχτή μας Επιστολή των 30 περιοδικών, ιδρυμάτων και ενώσεων. (Βλ. στο τέλος παραπομπές.) Πολύ σύντομα η κ. Μενδώνη, η κ. Κεραμέως και ο κ. Τσιάρας θα κληθούν να δώσουν εξηγήσεις στο Κοινοβούλιο για την υπόθεση Σταμάτη, την υπόθεση Βλαβιανού και γενικά για την θεσμική ατιμωρησία των λογοκλόπων στη χώρα. Θα παρακολουθήσουμε πολύ προσεκτικά τις τοποθετήσεις τους.

Χθες επίσης η Εταιρεία Συγγραφέων κυκλοφόρησε ένα κατάπτυστο κείμενο όπου εμμέσως πλην σαφώς προειδοποιούνται όχι οι καταγγελλόμενοι, αλλά οι καταγγέλλοντες-μέλη της Εταιρείας ότι θα διαγραφούν επειδή αντιδρούν στη συγκάλυψη!! Μας φαίνεται αδιανόητο ότι ένα τέτοιο κείμενο, που είναι και νομικώς επίμεμπτο, συνυπογράφεται από τα αξιότιμα μέλη του ΔΣ της Εταιρείας. Και εδώ, σύντομα θα κληθούν όλοι να πάρουν θέση. [1]

Έχουμε ανοίξει έναν οχετό, αγαπητοί φίλοι, του οποίου οι τερατώδεις διαστάσεις ακόμη και τώρα μάς διαφεύγουν. Τις μέρες αυτές, εμείς της Πρωτοβουλίας κατά της Λογοκλοπής είδαμε φίλους και συνεργάτες μας προσωπικούς να «δελεάζονται» παντοιοτρόπως ή και να εκβιάζονται ευθέως ώστε να μας στρέψουν την πλάτη. Όπως έγραφε χθες ο Γιάννης Πατίλης στο Ιστολόγιό του, όπως γράφει σήμερα ο Γιώργος Μπλάνας εδώ σε μας, έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους που δεν ορρωδούν προ ουδενός.

Στο μεταξύ η Ανοιχτή Επιστολή μας συνεχίζει την πορεία της. Σήμερα την αναδημοσιεύουν το Ποιείν και το περιοδικό Πρόταγμα – Πολιτική ομάδα για την Αυτονομία, φορείς που και οι δύο έχουν δώσει αγώνα εδώ και χρόνια κατά της λογοκλοπής. Τους ευχαριστούμε.

ΝΕΟ ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ

[1] Παραθέτουμε το κείμενό της Εταιρείας Συγγραφέων που κυκλοφόρησε χθες αλληλογραφικά. Έως τώρα δεν έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Εταιρείας.

Το έργο των συγγραφέων και η προσφορά τους κρίνονται από τους αναγνώστες τους

Η Εταιρεία Συγγραφέων έχει ηλεκτρονική και ταχυδρομική διεύθυνση, όπου απευθύνονται όσοι πράγματι επιθυμούν να επικοινωνήσουν μαζί της. Κάποιοι επέλεξαν να την εγκαλέσουν πριν επικοινωνήσουν μαζί της.

Το καταστατικό της Εταιρείας Συγγραφέων προβλέπει δυνατότητα αποβολής με απόφαση του Δ.Σ., αν μέλος της Εταιρείας ενεργεί εκ προθέσεως αντίθετα προς τους σκοπούς της ή αμελεί τις υποχρεώσεις του.

Για σοβαρά θέματα, προηγείται εξέτασή τους από το ανώτατο όργανο της Εταιρείας, τη Γενική Συνέλευση, που αποφαίνεται παίρνοντας υπόψη στοιχεία που έχουν κατατεθεί από όλες τις πλευρές.

Ως μείζων φορέας προάσπισης της ελευθερίας του λόγου, η Εταιρεία Συγγραφέων θεωρεί ότι το έργο των συγγραφέων και γενικότερα η προσφορά τους κρίνονται διαρκώς από τους αναγνώστες τους.

Το Δ.Σ. της Εταιρείας Συγγραφέων
29 Ιουνίου 2020

ΕΠΙ ΤΟΥ… ΠΙΕΣΤΗΡΙΟΥ, Τετάρτη 1.7.2020, 14.00

Όταν το καράβι βουλιάζει, τα ποντίκια πρώτα το εγκαταλείπουν!

Μόλις τώρα έγινε γνωστή η μελοδραματική παραίτηση του Βλαβιανού από την Εταιρεία Συγγραφέων. Η υστεροβουλία της παραίτησης είναι διάφανη. Με απόπειρα συγκάλυψης της απάτης έχουμε να κάνουμε, όπως λέει και ο Ντ. Σιώτης. Νομίζει ότι αν δεν έχει την ιδιότητα του μέλους, θα πάψει η πίεση προς το ΔΣ της Εταιρείας ώστε να ελέγξει τις πράξεις του.

Ε, κάνει πολύ μεγάλο λάθος!

Όχι μόνο επειδή υπήρξε μέλος κατά τη στιγμή της δημοσίευσης των έργων «του», άρα η Εταιρεία αναδρομικώς υποχρεούται ηθικά και καταστατικά να τον ελέγξει. Ειδάλλως ο κάθε λογοκλόπος μπορεί να δηλώνει συγγραφέας καλυπτόμενος από την Εταιρεία και στο τέλος όταν η κατάσταση ζορίσει να παίρνει το καπελάκι του παριστάνοντας από πάνω και τον διωκόμενο! Το ΔΣ πρέπει να κρίνει τα τεκμήρια και να αποφανθεί επισήμως για τις καταγγελίες.

Αλλά και επειδή το απόστημα πλέον άνοιξε, είναι και άλλοι μαζί του που τον συναγωνίζονται στο όργιο της… «διακειμενικότητας» και είμαστε μόλις στην αρχή.

Η λογοκλοπή δεν είναι χαριτωμένο χόμπυ, παραξενιά μερικών λοξών. Είναι απάτη. Οι λογοκλόποι θα λογοδοτήσουν.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

• Επίκαιρη Ερώτηση στην Υπουργό Πολιτισμού για την υπόθεση Χάρη Βλαβιανού.
• Επίκαιρη Ερώτηση στην Υπουργό Παιδείας για την υπόθεση Αλέξη Σταμάτη.
• Επίκαιρη Ερώτηση στον Υπουργό Δικαιοσύνης για την ατιμωρησία των λογοκλόπων.

του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΠΛΑΝΑ

Νομικός δεν είμαι, συνεπώς δεν μπορώ να αποφανθώ περί λογοκλοπής από νομική άποψη. Δεν έχω, ωστόσο, λόγους ‒το αντίθετο μάλιστα‒ για να υποψιάζομαι καν πως οι προσφάτως καταγγέλλοντες τον Χάρη Βλαβιανό για συστηματική λογοκλοπή αγνοούν και τις νομικές διαστάσεις του θέματος.

Εγώ την λογοκλοπή μπορώ να την κρίνω με κάποια ασφάλεια μόνο από ηθική ή και αισθητική άποψη. Στην περίπτωση του Χάρη Βλαβιανού, ο οποίος ξεκίνησε με αρκετές προοπτικές, τις οποίες πολύ γρήγορα διέψευσε, παρατηρώ τα παρακάτω.

Πρώτον, οι στίχοι, οι στροφές, τα χωρία και οι ιδέες ολόκληρων ποιημάτων άλλων που ενσωματώνει ή ακολουθεί, όταν δεν είναι απλές μεταφράσεις, όχι μόνο δεν στέκονται στο ύψος των πρωτοτύπων, αλλά αποτελούν αδέξιες παραλλαγές. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει νομίζω πως τα ποιήματά του δεν έχουν την ποιότητα την οποία διαφημίζει ο ίδιος, οι εκδότες του και οι παρουσιαστές του. Δίνουν έντονα την εντύπωση πως αποτελούν ομοιώματα ποιημάτων ή τουλάχιστον μη ποιημάτων τα οποία διεκδικούν ρόλο ποιημάτων, μέσω ελλιπούς κατανόησης κριτικών θεωριών περί μετά- (post-) ποίησης. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει κάποια αισθητική πρόταση, αν ο ποιητής είχε κατανοήσει σε βάθος τις λειτουργίες αυτομεταμόρφωσης του ποιητικού λόγου και βέβαια ήταν ικανός να χειριστεί την γλώσσα με τρόπο δημιουργικό. Στην περίπτωση του Χάρη Βλαβιανού έχουμε μόνο ατυχείς προσπάθειες, οι οποίες καταφεύγουν σε κοινότοπα αφηγηματικά τεχνάσματα.

Η δεύτερη παρατήρησή μου τώρα. Ο Χάρης Βλαβιανός δίνει την εντύπωση μιας κατασκευής του ιδίου. Ακολουθώντας κάθε είδους θεμιτές ή αθέμιτες κοινωνικές πρακτικές, εξασφαλίζει όχι εκτιμήσεις, αλλά εγκώμια για τις εργασίες του – εγκώμια των οποίων η σταθερά επαναλαμβανόμενη ομοιότητα δείχνει πως έχουν προέλευση τον ίδιο (υπό την μορφή δελτίων τύπου ή και προσωπικών υπαγορεύσεων). Εδώ το έργο έπεται της φήμης, όχι μόνο εμποδίζοντας την άμεση ανάγνωση και εκτίμηση, αλλά επιβάλλοντας αυτές που προαποφασίζουν ειδικοί και μη παρουσιαστές του έργου.

Το γεγονός πως γράφω ο ίδιος ποίηση, δεν μου επιτρέπει (αντίθετα με καθιστά κάπως «αναξιόπιστο») για να συνεχίσω με την αντικειμενική ‒ούτως ειπείν‒ εκτίμηση του ολέθριου για τον ίδιο δρόμου που έχει πάρει ο Χάρης Βλαβιανός. Είμαι αναγκασμένος, ωστόσο, να γράψω όλα τα ως άνω εκ του γεγονότος πως για πολύ καιρό υποστήριξα τις αρχικές προοπτικές του, προκαλώντας τα ειρωνικά σχόλια ομοτέχνων μου, οι οποίοι μου καταλογίζουν την επιβολή (τουλάχιστον στην αρχή) αυτού του ανθρώπου στα γράμματά μας.

Ασφαλώς, δεν αποδέχομαι μια τέτοιου είδους κατηγορία. Συχνότατα ο κριτικός προδίδεται από τον ποιητή που εκτιμά. Ο χώρος της ποίησης στη σημερινή Ελλάδα δίνει την εντύπωση μιας έρημης χώρας με νοσηρό κλίμα. Θα ήμουν ο τελευταίος που θα απέδιδα αυτήν την κατάσταση αποκλειστικά στον Χάρη Βλαβιανό (παρ’ όλο που έκανε ό,τι περνάει από το χέρι του για να τη δημιουργήσει). Είμαστε όλοι, όσοι διεκδικούμε τον τίτλο του ποιητή, υπεύθυνοι γι’ αυτήν. Δεν δημιουργήσαμε αισθητική συνείδηση – παρόλο που ένας-ένας είχαμε και έχουμε και με το παραπάνω. Δεν συνομιλήσαμε ποτέ για την σχέση μας με το ευρύτερο πολιτισμικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Δεν δημιουργήσαμε αντισώματα. Το αντίθετο, συρθήκαμε πίσω από το ρεύμα της εποχής.

Όμως αν για κάτι αξίζει η ποίηση είναι πως δεν ακολουθεί το ρεύμα της εποχής της, αλλά το δημιουργεί ή τέλος πάντων προσπαθεί να το δημιουργήσει. Μπορεί αυτό να μοιάζει αφελές, εξωπραγματικό, αν αναλογιστεί κανείς την δεσποτεία αλλότριων προς την τέχνη πανίσχυρων κοινωνικών παραγόντων, μα τίποτα δεν δικαιολογεί την δειλία μας – ίσα-ίσα μας καταδικάζει στην ασημαντότητα.  Αν κάνω λάθος, ο θεός της ποίησης ας μη με δεχθεί στον παράδεισό του.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΛΑΝΑΣ