*

Μετάφραση ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΕΙΒΑΔΑΣ

Απόσπασμα της συνέντευξης που έδωσε ο συγγραφέας στην εκπομπή Sel de la semaine της δημόσιας καναδικής τηλεόρασης στις 7 Μαρτίου του 1967. Ο Κέρουακ ήταν ήδη μεθυσμένος όταν εμφανίστηκε στο πλατώ μα κατάφερε, με αρκετό χιούμορ, να ανταποκριθεί στις ερωτήσεις δίχως να αποκοιμηθεί μπροστά στην κάμερα, όπως είχε συμβεί προηγουμένως στην Ιταλία.

Η συνέντευξη μου γνωστοποιήθηκε πριν πολλά χρόνια από τον Τόνυ Σάμπας, συνεκτελεστή της διαθήκης του συγγραφέα, και η μετάφρασή της έγινε το 2003. Ο Τόνυ Σάμπας, απόγονος της Στέλλας Σάμπας, της ελληνικής καταγωγής τελευταίας συζύγου του Κέρουακ, συνεισέφερε το επιλογικό σημείωμα στον τόμο Τζακ Κέρουακ: Μια μονογραφία που κυκλοφόρησε το 2016 από τις Εκδόσεις Απόπειρα. — ΓΛ

~.~

Σ: Σχετικά με το βιβλίο Στον δρόμο, αυτό που γράψατε σε ρολό χαρτιού, και χρειαστήκατε γι’ αυτό… τρεις εβδομάδες.

Κ: Ναι… Και το Μπιγκ Σερ επίσης.. Και το Οι Αλήτες του Ντάρμα επίσης…

Σ: Αλλά το πρώτο πράγμα που εξασφάλισε την επιτυχία σας ήταν το Στον δρόμο –

Κ: Ναι…

Σ: Έτσι γίνατε ο ιδρυτής της μπητ γενιάς. Τι ήταν η μπητ γενιά, για σας; Επειδή μου είπατε νωρίτερα…

Κ: Λοιπόν, υπήρχε η χαμένη γενιά του ’20… και μετά ήταν του ’40, του ’50… Σκεφτόμασταν, πώς θα την αποκαλέσουμε;…

Σ: Εσείς ήσασταν που επινοήσατε αυτόν τον όρο, έτσι δεν είναι; Μπητ γενιά;

Κ: Λοιπόν… άκουσα κάποιους γέρους, κάποιους ηλικιωμένους νέγρους να λένε αυτή τη λέξη… Μπητ.

Σ: Με την έννοια του συντριμμένου… του ταλαίπωρου;

Κ: Ναι… του φτωχού!

Σ: Του φτωχού;

Κ: Μετά απ’ αυτό πήγα στην εκκλησία της Ζαν ντ’ Αρκ. Και ξαφνικά σκέφτηκα: α, μπητ… BE-AT [λατινικά]…

Σ: Μακαριότητα (Beatitude)! Άλλαξε σημασία.. λοιπόν…

Κ: Beato στα Ιταλικά. Beatus. Béatifique στα Γαλλικά.

Σ: Αλλά, δεν έχει επίσης τη σημασία του μπητ [ρυθμού] της τζαζ ορχήστρας;

Κ: Ναι, αλλά και με την έννοια αυτού: έτσι κι έτσι… (κάνει πως κωπηλατεί) Κι όπως το κάνουμε… αυτό… στο κανό, εε; Και… στο τύμπανο! Έτσι, να… (κάνει πως χτυπάει με μπαγκέτα). Δεν έχει σημασία. Το όνομα δεν είναι σημαντικό.

Σ: Όμως, ε…

Κ: Οι νέοι, ωστόσο, είναι σημαντικοί.

Σ: Είπατε ότι το όνομα δεν είναι σημαντικό, αλλά… ακόμη αρνείστε να σας αποκαλούν μπήτνικ. Δεν είστε μπήτνικ.

Κ: Μπήτνικ είναι ένας όρος που είναι… ε… έχω μια ωραία λέξη γι’ αυτό… dégradant [γαλλικά]…  Υποτιμητικός…

Σ: Ταπεινωτικός;

Κ: Υποτιμητικός!

Σ: Είναι ωραία λέξη.

Κ: Τη σκαρφίστηκαν ύστερα απ’ τον Σπούτνικ [τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Γη]. Ξέρετε, για να δείχνουν κάποιοι νεαροί ιδεαλιστές της Aμερικής, πως είναι δήθεν ανεξέλεγκτοι.. Για να μοιάζουν σαν Ρώσοι κατάσκοποι… Μπίτνικ… Σπούτνικ… Πασιφινίκ…[Peacenik]

Σ: Αυτό που προσπαθείτε να πείτε, ίσως, είναι ότι ύστερα απ’ το κίνημα της μπητ γενιάς, που ήταν ένα κίνημα λογοτεχνικό, ένα ποιητικό κίνημα…

Κ: Πολιτικό;

Σ: Ποιητικό.

Κ: Ποιητικό; Λοιπόν ναι, λογοτεχνικό είναι και ποιητικό.

Σ: Γι’ αυτό γράψατε πρόζα και λίγη ποίηση επίσης…

Κ: Ω ναι, ω ναι… ποίηση, βερς… [verse] δεν λέμε ‘βερς’ και στα γαλλικά;

Σ: Βερς [vers] Ξεκινώντας από…

Κ: Περίεργο που δεν λέμε ποίηση με την ίδια λέξη…

Σ: Γιατί όχι! Ας πούμε την ίδια! Γράφτηκαν αρκετά πεζά και κάμποση ποίηση!

Κ: Ωιιι…

Σ: Με αφετηρία αυτό το κεντρικό κίνημα, που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε λογοτεχνικό…

Κ: Ναι…

Σ: Κάποια παράσιτα εμφανίστηκαν, κάποιοι άνθρωποι που ήθελαν να φαίνονται πως ήταν μέρος αυτού του λογοτεχνικού κινήματος…

Κ: Ναι. Οι μποέμ. Οι μποέμ έφτασαν με τις γενειάδες τους και τα σανδάλια τους… Απλά βρίσκονταν γύρω μας και μας παρατηρούσαν… παρέμειναν δίπλα μας και μας αντέγραφαν… αυτό ήταν όλο, δεν έκαναν τίποτε άλλο, δεν δούλευαν… εμείς γράφαμε, δουλεύαμε! Όλων των ειδών τις δουλειές, μάλιστα. Υπήρξα δημοσιογράφος, κάποτε. Είμαι ακόμη δημοσιογράφος. Και, λοιπόν… μας κότσαραν αυτό το… εντούτοις, υπήρξε κάτι πιο σημαντικό απ’ όλα αυτά…

Ήμουν αρκετά τρελός για να κάνω κάτι τέτοιο, περίπου δέκα χρόνια πριν. Οι μποέμ ήταν οι πρώτοι που μας προσέγγισαν… Μετά απ’ αυτούς, άρχισαν να έρχονται νεότεροι. Αποκαλούνταν γενιά του τώρα, γενιά της δράσης, ή τίποτα, γενιά της αγάπης, γενιά του Ελ Ες Ντι…

Μα τώρα είναι νέα παιδιά. Εννοώ, πιο πρόσφατα, 18 ή 19 χρόνων, δεν ξέρω τι θα κάνουν, εγώ πάντως είμαι τόσο μεγάλος πια που θα μπορούσα να ήμουν πατέρας τους!

Σ: Ναι, αυτό είναι…

Κ: Είμαι 45 χρόνων!

Σ: Είναι ο διάβολος που γίνεται ερημίτης! [προς το κοινό]

Κ: Τι; Ποιος;

Σ: Διάβολος που μετατρέπεται σε ερημίτη!

Κ: Τι θέλετε να πείτε μ’ αυτό;

Σ: Ξέρετε, το ότι…

Κ: Ο διάβολος γίνεται ερημίτης; Αυτός εδώ ο οργιαστής ποτέ δεν έγινε ερημίτης!

Σ: Αλλά, εφόσον… αλλά τώρα που είστε 45 χρόνων και βλέπετε τους νέους, λοιπόν, τι λέτε; Κάτι αρνητικό;…

Κ: Όχι! Οι τωρινοί νέοι, είναι ωραίοι. Κάτι αναζητούν.

Σ: Αλλά αν ήσασταν είκοσι χρόνων τώρα, θα… τα ξανακάνατε τα ίδια;

Κ: Μα ήδη τα έκανα! Είμαι πια κουρασμένος!

Σ: Και μια τελευταία ερώτηση, στα περίπου 30 δευτερόλεπτα που απομένουν…Τι σκέφτεται ο Τζακ Κέρουακ… για τον Τζακ Κέρουακ;

Κ: Τι σημαίνει αυτό;

Σ: Τι γνώμη έχετε για τον εαυτό σας;

Κ: Ω, εννοείτε… τι σκέφτομαι για τον εαυτό μου;

Σ: Ναι!

Κ: Έχω μπουχτίσει. Τέλος πάντων, ξέρω ότι είμαι καλός συγγραφέας. Σπουδαίος συγγραφέας. Δεν είμαι θαρραλέος άνθρωπος. Αλλά ένα πράγμα ξέρω να κάνω, να γράφω ιστορίες. Κι αυτό είναι όλο.

Σ: Λοιπόν, ελπίζω να συνεχίσετε να γράφετε, για την ευχαρίστηση όλων μας! Και σας ευχαριστώ τόσο πολύ που ήρθατε σε αυτήν την συνέντευξη.

*

*