*

Μετάφραση Βάσω Χρηστάκου

Ο Χοσέ Ιέρρο (José Hierro del Real, Μαδρίτη 1922-2002) θεωρείται μία από τις πιο αντιπροσωπευτικές φωνές της ποίησης της μετεμφυλιακής Ισπανίας. Η ποίησή του είναι έντονα υπαινικτική και διακρίνεται για την πληγωμένη εσωτερικότητά της. Στην πρώτη της περίοδο περιστρέφεται γύρω από τις αναμνήσεις ενός παιδιού που έζησε τον πόλεμο, για να καταλήξει στο τέλος ποίηση συλλογική και βαθιά υπαρξιακή. Ο Ιέρρο άρχισε σπουδές μηχανικού τις οποίες εγκατέλειψε το 1936. Το πρώτο του ποίημα, «Μια σφαίρα τον σκότωσε», δημοσιεύτηκε το 1937. Το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου θα τον βρει κρατούμενο του καθεστώτος. Έμεινε στη φυλακή μέχρι το 1944 και εκεί άρχισε να ασχολείται συστηματικά με το γράψιμο. Δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή ποιημάτων το 1947. Εργάστηκε στην Εθνική Ραδιοφωνία της Ισπανίας και άσκησε την τεχνοκριτική. Το 1990 τιμήθηκε με το Εθνικό Βραβείο των Γραμμάτων  και το 1998 με το Βραβείο Θερβάντες.

~ . ~ 

Για έναν εστέτ

Εσύ που οσφραίνεσαι τον ανθό της όμορφης λέξης
ίσως να μην καταλάβεις τις δικές μου χωρίς άρωμα.
Εσύ που ψάχνεις το νερό που τρέχει διαυγές
δεν χρειάζεται να πιείς τα κόκκινα νερά μου.

Εσύ που ακολουθείς το πέταγμα του κάλλους, ίσως
ποτέ δεν σκέφτηκες πώς ο θάνατος γυροφέρνει
ούτε πώς ζωή και θάνατος, νερό και φωτιά αδελφωμένα
σιγά σιγά υποσκάπτουν το πέτρωμά μας.

Τελειότητα της ζωής που μας σμιλεύει και προετοιμάζει
για την τελειότητα του μακρινού θανάτου.
Και τα υπόλοιπα, λέξεις, λέξεις και λέξεις,
αχ, υπέροχες λέξεις!

Εσύ που πίνεις το κρασί στην ασημένια κούπα
δεν ξέρεις την πορεία της πηγής που αναβλύζει
στην πέτρα. Δε σβήνεις τη δίψα σου στο καθαρό νερό της
με τα δυο χέρια σου για κούπα.

Όλα τα ξέχασες γιατί τα ξέρεις όλα.
Αφέντης θεωρείσαι, όχι αδερφός μικρός των όσων κατονομάζεις.
Και ξεχνάς τις ρίζες («Το Έργο μου», λες), ξεχνάς
ότι ζωή και θάνατος είναι το έργο σου.

Δεν ήρθες στην γη να βάλεις φράγματα και τάξη
στην υπέροχη αταξία των πραγμάτων.
Να τα κατονομάσεις ήρθες, να επικοινωνήσεις μαζί τους
δίχως να υψώσεις φράχτες στο μεγαλείο τους.

Τίποτα δεν σου ανήκει. Όλα είναι ρευστά, ρυάκια.
Τα νερά τους στην προσωρινή σου κοίτη εκβάλλουν.
Και ένα μόνο ποτάμι σχηματίζοντας χύνεστε στην θάλασσα
«που είναι το θνήσκειν», λένε τα τραγούδια.

Δεν ήρθες να βάλεις τάξη, φράγμα. Ήρθες
να κάνεις την μυλόπετρα να αλέσει με το πρόσκαιρο νερό σου.
Το κίνητρό σου δεν βρίσκεται σε εσέ τον ίδιο («Το Έργο μου», λες), ξεχνάς
ότι ζωή και θάνατος είναι το έργο σου.

Και ότι το τραγούδι που σήμερα τραγουδάς σβησμένο θα είναι μια μέρα
από την μουσική άλλων κυμάτων.

~ . ~ 

Επιτάφιος για τον τάφο ενός ποιητή

Άγγιξα την δημιουργία με το μέτωπό μου.
Ένιωσα την δημιουργία στην ψυχή μου.
Τα κύματα με κάλεσαν στο βάθος.
Και ύστερα σφαλίστηκαν τα νερά.

~ . ~

Πίστη της ζωής

Ξέρω ότι ο χειμώνας είναι εδώ,
πίσω απ’ αυτήν την πόρτα. Ξέρω
ότι αν έβγαινα έξω τώρα
θα τα έβρισκα όλα νεκρά,
να πολεμάν για να ξαναγεννηθούν.
Ξέρω ότι αν ψάξω ένα κλαδί
δεν θα το βρω.
Ξέρω ότι αν ψάξω ένα χέρι
από την λήθη να με σώσει
δεν θα το βρω.
Ξέρω ότι αν ψάξω αυτόν που έφυγε
δεν θα τον βρω.

Αλλά είμαι εδώ. Κινούμαι,
ζω. Χοσέ Ιέρρο
ονομάζομαι. Χαρά (Χαρά
που είναι πεσμένη στα πόδια μου).
Τίποτα σε τάξη. Όλα σπασμένα,
έτοιμα πια να μην υπάρχουν.

Αλλά αγγίζω την χαρά,
γιατί ακόμα και αν όλα νεκρά είναι
εγώ ακόμα ζω και το γνωρίζω.

ΧΟΣΕ ΙΕΡΡΟ

*