*

Παρασάγγες | Δρόμοι του Ιράν
Κείμενα-Φωτογραφίες Ηλίας Μαλεβίτης

Μιλώντας για Έλληνες ταξιδιώτες στην Περσία δεν μπορεί κανείς να προσπεράσει τον ιατρό και περιηγητή Παναγιώτη Ποταγό, έστω κι αν τα όσα λιγοστά μας άφησε ―ακόμα και― για το πέρασμά του από την περσική γη δεν είναι παρά συντομότατες, περιληπτικές, αναφορές, διανθισμένες με τα κλασικά και βιβλικά αναγνώσματά του που χρησιμοποιούσε ως γεωγραφικούς και ιστορικούς οδηγούς του. Περίληψις Περιηγήσεων εξάλλου ονόμασε κι ο ίδιος τα γραπτά του για τα ταξίδια του στην Ασία και την Αφρική. Ο Ποταγός πραγματοποίησε τα εξερευνητικά του ταξίδια ―έφιππος ή οδοιπόρος― επί μία πενταετία, από τα τέλη του 1867 έως το 1873. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1883, εξέδωσε τον πρώτο και μόνο τόμο από το συνολικά δίτομο έργο που είχε εξαγγείλει. Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κάποιο άλλο γραπτό του, πιθανότατα γιατί, όπως γράφει ο Φώτης Κόντογλου, οι συγγενείς του απογοητευμένοι που δεν βρήκαν στα κατάλοιπά του τα πετράδια και τα πλούτη που νόμιζαν ότι θα κληρονομούσαν «ξεσκίσανε απ’ τη μανία τους ό,τι χαρτιά πέσανε στα χέρια τους».

Στο πρώτο του ταξίδι επισκέπτεται την Περσία ερχόμενος από τα δυτικά, από την Βαγδάτη, και, διασχίζοντας το Κερμανσάχ, το Χαμαντάν και την Τεχεράνη, κάνει μια μακρά στάση 20 ημερών στην Μασχάντ, καθ’ οδόν προς το Αφγανιστάν και την Κίνα, από όπου παίρνει τον δρόμο της επιστροφής για την Θεσσαλονίκη μέσω Ρωσίας. Ιδού πώς περιγράφει την είσοδό του στην ιερότερη πόλη της Περσίας:

«Ἔφιππος ἐπὶ τοῦ ἵππου μου Μουνσίμπαση, καὶ ἀκολουθούμενος ὑπὸ τοῦ ἑτέρου μου ἵππου Κονσοὺλ προυχώρουν ἐν τῇ λεωφόρῳ μόνος, ἐπειδὴ ἐγκατελείφθην ὑπὸ τῶν συνοδοιπόρων μου φοβουμένων μὴ ὀραθῶσιν ἐν τῇ ἁγίᾳ πόλει συμβαδίζοντες μετ’ ἀπίστου, ἐνῷ καθ’ ὁδὸν συνεφιλοτιμοῦντο, ἵνα μετ’ ἐμοῦ πορεύωνται». Η «αγία πόλις» Μασχάντ, η πόλη αυτή του Χορασάν, χτίστηκε γύρω από τον τάφο του όγδοου ιμάμη των σηϊτών Αλί αλ-Ρίντα, συγκαιρινού του αλ-Μααμούν, εξού και η διακηρυγμένη ιερότητά της. Κι ακριβώς η παρετυμολογία της ονομασίας της πόλης που μας προτείνει ο Ποταγός ομολογεί αυτή την ιδιαίτερη θέση της στην ιρανική θρησκευτική γεωγραφία: «ᾖς τὸ ὄνομα σημαίνει τόπον τοῦ ὁρᾶν τὴν ἁγιότητα· διότι εὑρίσκεται ἐν αὐτῇ τὸ μνημεῖον τοῦ Ἰμὰμ Ριζά, περὶ τὸ ὁποῖον ἐκ μεμακρυσμένων χωρῶν φέροντες οἱ Πέρσαι ἐνταφιάζουσι τοὺς αὐτῶν τεθνεῶτας, ποιοῦντες οἵα καὶ πρὶν γίνωσι πιστοί».

Παράλληλα με τις συχνότατες και πυκνές κλασικές και βιβλικές του συσχετίσεις της γεωγραφίας και της ιστορίας της χώρας, που κατακλύζουν την αφήγησή του, παρατηρεί και περιγράφει το τοπίο, καταγράφει ορισμένες ιδιαιτερότητες εθιμικές, θρησκευτικές, πολιτισμικές που συναντά, μιλά για τα ντόπια προϊόντα και τις τεχνολογικές ιδιομορφίες της χώρας, τις συναντήσεις και τις συζητήσεις που είχε, συντομευμένα όμως και συνοπτικά όπως ήδη ανέφερα. (περισσότερα…)

*

ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ & ΠΑΡΑΜΟΝΙΜΑ | 06:25
Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Η φωτογραφία πρόσφατη από τη Μαγιόρκα. Οι κάτοικοι του νησιού διαδηλώνουν κατά των τουριστών ζητώντας τη ζωή τους πίσω. Στη Βαρκελώνη σύμβολο των διαμαρτυριών είναι το νεροπίστολο με το οποίο καταβρέχουν τους εισβολείς.

Λέω «εισβολείς» και δεν έχω την αίσθηση ότι υπερβάλλω. Ο μαζικός τουρισμός του καιρού μας είναι μια μορφή ύπουλης αποικιοκρατίας. Οι ξένοι εκτοπίζουν τους ντόπιους, τα χούγια και οι απαιτήσεις τους επιβάλλονται με το έτσι θέλω, το κόστος της διαβίωσης πρεκαριοποιεί όλο και περισσότερους, η στέγη γίνεται απλησίαστη, ο δάσκαλος, ο γιατρός, ο φοιτητής δεν μπορούν να σταθούν πουθενά.

Παντού όπου περνούν τα τουριστικά φουσάτα, σαν τον λίβα αφήνουν πίσω τους καμένα σπαρτά. Πολιτισμοί, παραδόσεις, γειτονιές, μνημεία, τοπία, πατρίδες, τρόποι ζωής: ό,τι γνήσιο, αναστημένο με θυσίες και κόπους αιώνων, αμέσως ψευτίζει, μασκαρεύεται, το μεγαλείο της ιστορίας και της φύσης μετατρέπεται σε μισθωμένο σκηνικό για να καδράρει ο έπηλυς του 24ώρου την ακατάδεχτη φάτσα του, και για να κορδωθεί στους δικούς του ότι, ναι, ήταν κι εκείνος ΕΚΕΙ.

Εκεί όμως πού; Τι έχει προλάβει να δει και να νιώσει, πόσο μάλλον να γνωρίσει και να καταλάβει, ο πακετοδίαιτος και ο κρουαζιεροφερμένος; Και τι είναι αυτό το εκεί μετά τη δική του επιδρομή, τι έχει απομείνει τώρα πια ζωντανό; Η ανθρωπότητα στο πέρασμά της στίφη καταστροφέων έχει γνωρίσει πολλά: αγροίκους, βαρβάρους, βανδάλους, πειρατές. Καιρός να προσθέσουμε πλάι σ’ αυτά με κάθε τιμή το «τουρίστας».

///

«Είμαστε ετοιμοπόλεμοι; «Φοβάμαι ότι η Ρωσσία θα μας δοκιμάσει [= θα μας επιτεθεί] ήδη πριν το 2029″»

«Γιατροί εν όπλοις. Σε περίπτωση πολέμου, ο γερμανικός στρατός αναμένει έως και 1.000 τραυματίες στρατιώτες την ημέρα – συν τους τραυματισμένους πολίτες και συμμάχους. Πώς πρέπει να προετοιμαστεί το γερμανικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης για κάτι τέτοιο».

«Η ρωσσική απειλή. Ειδικοί ασφαλείας προειδοποιούν ότι η Ρωσσία θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν ακόμη πόλεμο στην Ευρώπη πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας.»

«Το μεγάλο ερώτημα: τι θα κάνουμε αν ο Τραμπ μας εγκαταλείψει. Οι Ευρωπαίοι οφείλουν να κάνουν περισσότερα για την άμυνα και να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες»

Τίτλοι και δηλώσεις από τις εφημερίδες FAZ και Die Welt, σοδειά μιας μόνης μέρας… Εμπρός σ’ αυτήν την μηχανή που δασκαλεύει τον Παριζιάνο και τον Βερολινέζο καθ’ ημέραν ότι ο Πούτιν είναι ante portas, πόση αντίσταση μπορεί να προβάλλει ο νους του μέσου πολίτη, που έτσι κι αλλιώς έχει τόσες και τόσες σκοτούρες από μόνος του; Η ιστορική πείρα λέει: ελάχιστη. Η παραποίηση της πραγματικότητας δημιουργεί, ήδη, γεγονότα.

/// (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

1.

Από συγκεκριμένη οπτική γωνία, ο Τραμπ φαίνεται να πέτυχε αυτό που ήθελε: με μία μόνο στρατιωτική ενέργεια κατέστρεψε ή προκάλεσε σοβαρή ζημιά στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, τρόμαξε την Τεχεράνη σε σημείο που η αντίδραση της στον βομβαρδισμό να είναι προσχηματική, και έπεισε το Ισραήλ να προχωρήσει σε εκεχειρία κάποιας μορφής.

Προσοχή όμως. Τώρα σχεδιάζει να επιστρέψει στο σημείο εκκίνησης της κρίσης: τη διαπραγμάτευση για την παρακολούθηση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν με αυστηρότερα μέτρα από αυτά που επιβλήθηκαν από την προηγούμενη συμφωνία (2015) που είχε επιτύχει ο Μπαράκ Ομπάμα, από την οποία, ειρήσθω εν παρόδω, ο ίδιος ο Τραμπ αποσύρθηκε κατά την πρώτη του θητεία!

Για άλλη μια φορά, επιπλέον, το μήνυμα του Τραμπ είναι αντιφατικό: μέσα σε λίγες μέρες μίλησε για αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν, επινοώντας μάλιστα ένα ακρωνύμιο, το «MIGA» (Κάντε το Ιράν Ξανά Μεγάλο), και για «ειρήνη» που θα επιτευχθεί μέσω διαπραγματεύσεων με τους αγιατολάχ, στους οποίους εξέφρασε τις ευχαριστίες του που προειδοποίησαν το Κατάρ, και κατ’ επέκταση την Ουάσινγκτον, για το πού και πότε θα εξαπολύσουν τα πυραυλικά αντίποινα.

Μετά από όλα αυτά κανείς μπορεί να καταλήξει για την ώρα στο εξής: αν το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι το Ιράν εξακολουθεί να έχει εμπλουτίσει ουράνιο και θα κάνει τα πάντα για να αναπτύξει ακόμη πιο μυστικά ατομικά όπλα, ο σύντομος πόλεμος του Τραμπ θα ήταν μια ολοκληρωτική αποτυχία. Ο χρόνος θα δείξει ποιος είχε δίκιο. Προς το παρόν και οι τρεις εμπόλεμες πλευρές μπορούν να ισχυρίζονται ότι έχουν πετύχει κάτι, χωρίς να γνωρίζουν αν αυτό ήταν μια πραγματική νίκη. (περισσότερα…)

Περσέπολη, 1971

*

Παρασάγγες | Δρόμοι του Ιράν
Κείμενα-Φωτογραφίες Ηλίας Μαλεβίτης

Περσέπολη: το μεγάλο θρησκευτικό κέντρο των Αχαιμενιδών, μία από τις περίλαμπρες πρωτεύουσές τους. Ο τόπος όπου εορταζόταν με θριαμβική και αυτοκρατορική λαμπρότητα ο ερχομός της άνοιξης και του Νέου Έτους (Νοουρούζ). Η Περσέπολη, για την ακρίβεια ό,τι έχει απομείνει από αυτήν μέχρι σήμερα, αποτελεί το επιβλητικότερο μνημείο της Αχαιμενιδικής περιόδου του Ιράν. Ταυτόχρονα και τον κύριο προορισμό των περισσότερων επισκεπτών στην χώρα. Είναι τόσο ισχυροί οι συμβολισμοί που ανακαλεί και συμπυκνώνει ώστε εκεί δεξιώθηκε κι ο σάχης τους υψηλούς προσκεκλημένους του (1971) για τον εορτασμό των 2500 χρόνων ίδρυσης της περσικής αυτοκρατορίας από τον Κύρο τον Μέγα. Σε μια δεξίωση εξωφρενικά επιδεικτικής χλιδής, που κόστισε αστρονομικά ποσά, άδειασε τα κρατικά ταμεία και συνέβαλε στην πτώση του ίδιου του σάχη. Αυτά όμως συνέβησαν αργότερα. Εδώ έχω κατά νου δυο ταξιδιώτες που περιτριγύρισαν την ένδοξη αχαιμενιδική πόλη, πριν την πτώση του σάχη.

Ο Πατρινός αρχιτέκτονας και πολυταξιδεμένος συγγραφέας Ι. Βασιλείου, επισκέφτηκε τον χώρο, ελάχιστους μήνες μετά την περιλάλητη δεξίωση, και την εμπειρία του αυτή τη δημοσίευσε στο αφιερωματικό τεύχος για το Ιράν της Νέας Εστίας, στις 15 Ιουνίου 1972 («Μια μέρα στην Περσέπολη»). Οι πρόσφατες μνήμες κι οι εντυπώσεις από την δεξίωση επανέρχονται στην αφήγησή του. Γράφοντας για τον εορτασμό του νέου έτους επί Αχαιμενιδών και την προσέλευση των υποτελών ηγεμόνων και σατραπών της αυτοκρατορίας, σημειώνει:

«Όσο βρίσκονταν στην Περσέπολη, έμεναν σε πολυτελείς σκηνές έξω από το χώρο των ανακτόρων. Ίσως στην ίδια θέση που είχε στήσει ο Σάχης της Περσίας τις σκηνές για τους βασιλιάδες όλου του κόσμου, όταν τους κάλεσε στις γιορτές για τα 2500 χρόνια της αυτοκρατορίας».

Περιγράφοντας τον χώρο, τα μνημεία και την ιστορία, καθώς και την πυρπόληση από τον Αλέξανδρο, κάνει μία αξιοπρόσεκτη παρατήρηση:

«Στα ανάκτορα του Ξέρξη, γύρω από την αίθουσα του θρόνου με τις πολλές κολώνες, διάφοροι άλλοι χώροι. Πίσω απ’ αυτούς πλήθος δωμάτια με σειρές για το Αντερούν, το βασιλικό χαρέμι. Βλέποντας κάνεις τόσα πολλά δωμάτια για το χαρέμι, σκέφτεται πόσες όμορφες γυναίκες πέρασαν εκεί όλη τη ζωή τους, περιμένοντας πότε θα ευδοκήσει να τις καλέσει ο βασιλιάς… Κι όμως στα τόσα ανάγλυφα που βλέπεις σ’ όλη στην Περσέπολη δεν υπάρχει ούτε μιά γυναικεία μορφή. Όλα παριστάνουν άνδρες. Οι περισσότεροι είναι ντυμένοι με μακριούς χιτώνες κ’ έχουν χαμηλό κυλινδρικό καπέλο στο κεφάλι. Θυμίζουν κάπως τους μοναχούς με τα ράσα στο Άγιον Όρος και την απαγόρευση να πατήσει εκεί γυναίκα. Πόση διαφορά από τους ναούς του Ανγκόρ με τις όμορφες ουράνιες νύμφες, τις μισόγυμνες απσάρες, σ’ όλους τους τοίχους τους». (περισσότερα…)

*

του ΣΩΤΗΡΗ ΓΟΥΝΕΛΑ

Μήπως, τελικά, η Αμερική βρήκε επιτέλους τον πρόεδρό της; Μια χώρα όπου ευδοκιμούν οι λεγόμενες «μπίζνες» και όπου την περίοδο των εκλογών δαπανώνται τεράστια ποσά προς ενίσχυση (ή λάδωμα;) των υποψηφίων, μια χώρα όπου βρέθηκαν αντιμέτωποι ως υποψήφιοι πρόεδροι ο Μπάιντεν και ο Τραμπ (υπερήλικες εν μέσω πληθυσμού τριακοσίων εκατομμυρίων!), μια χώρα που απαιτεί να είναι η μοναδική παγκυρίαρχη στον πλανήτη και φροντίζει να εκμηδενίζει κάθε ανταγωνιστή της, βρήκε στο πρόσωπο του Τραμπ τον άνθρωπό της. Ούτε πολιτικός είναι, ούτε οικονομολόγος, ούτε τεχνοκράτης. Όμως, για έναν ολόκληρο κόσμο, για τον μισό πλανήτη και παραπάνω, ο βασιλιάς είναι η λεγόμενη Οικονομία της Αγοράς και βεβαίως το δημιούργημά της η Κοινωνία της Αγοράς σε πλήρη αλληλεξάρτηση από την Τεχνοκρατία. Εάν εδώ προστεθεί και η μακροχρόνια σχέση Ισραήλ-ΗΠΑ, ο πιο κατάλληλος άνθρωπος για να το χειριστεί είναι ο πρόεδρος Τραμπ.

Ο νυν πρόεδρος λοιπόν είναι κάτι σαν «διευθυντής ορχήστρας» αγοραπωλησιών και στυγνός υποστηριχτής συμφεροντολογικού επεκτατισμού. ¨Όπως στο παρελθόν ο Χίτλερ, ο οποίος διά του δόγματος «ανάγκη ζωτικού χώρου» (δεν μου φτάνει η έκτασή μου, θέλω κι άλλη) μπήκε ωραιότατα στην Τσεχοσλοβακία! Ο Τραμπ λέει περίπου το ίδιο: Γροιλανδία σε χρειάζομαι για τα ορυκτά σου, Καναδά σε χρειάζομαι, δεν με ενδιαφέρει τι θέλεις εσύ, ούτε ποια είναι η ιστορία σου, γιατί εγώ σήμερα υπερβαίνω την ιστορία. Και την υπερβαίνω ειδικά στην περίπτωση της Γάζας. Είναι εκπληκτικού κυνισμού οι διατυπώσεις του. Εκεί πέρα, λέει, είναι κόλαση. Ποιός θέλει να ζήσει εκεί; Το καλύτερο να τους μεταφέρουν στην Ιορδανία και την Αίγυπτο (τους ρώτησε κανένας αυτούς;) και η Αμερική θα αναλάβει την α ξ ι ο π ο ί η σ η της περιοχής!

Υπενθύμιση:

«Η εισβολή στο Ιράκ το 2003 στηρίχτηκε σε ένα γιγάντιο ψέμα: ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν διαθέτει όπλα μαζικής καταστροφής. Μέχρι σήμερα ελάχιστοι λαμβάνουν υπ’ όψη τους την σημασία αυτού του ψέματος που σήμαινε εξαπάτηση του κόσμου αν όχι και των ίδιων των συμμάχων των ΗΠΑ, εξαπάτηση από την υπ’ αριθμόν 1 υπερδύναμη. Λογαριάστε ότι από το 1,7 τρισ. που πλήρωσαν οι αμερικανοί πολίτες, τα 138 δισ. δολάρια τα πήραν ιδιωτικές εταιρείες “υποστήριξης των στρατευμάτων”. Οι Financial Times υποστηρίζουν ότι το 52% των χρημάτων κατέληξαν στις τσέπες 10 εργολάβων. Πρώτη και καλύτερη από τις εταιρείες, αυτή που είχε διευθυντή τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τσέινυ. Ας σημειωθεί ακόμη ότι μόνο το 2000 η Αμερική κέρδισε 55 δισ. δολλάρια από πωλήσεις όπλων και ότι το 80% των όπλων για τα αραβικά κράτη προέρχεται από την Αμερική». (περισσότερα…)

*

Λογοθεσίες από τον
ΗΡΑΚΛΗ ΛΟΓΟΘΕΤΗ

*

Αίμα καταμετρημένο, αίμα ακαταμέτρητο

Εξαιρετικά ανήσυχοι εμφανίζονται οι πάσης φύσεως ειδικοί (στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες, ινστρούχτορες σε ζητήματα άμυνας και στρατηγικοί αναλυτές) για τη μόδα των ακήρυκτων πολέμων. Συμφωνούν ομόθυμα πως οι ανεπίσημες εχθροπραξίες που διεξάγονται κατά παράβαση του διπλωματικού πρωτοκόλλου, σηματοδοτούν επιστροφή στη βαρβαρότητα, μοιάζουν με απαγχονισμούς χωρίς ικρίωμα, λιθοβολισμούς χωρίς σειρά προτεραιότητας ή ταφή χωρίς λουλούδια. Κατά τα άλλα διαφωνούν. Η ποσότητα της συστημικής βίας που απαιτείται ώστε η ένοπλη αντιπαράθεση μεταξύ αντιπάλων πλευρών να χαρακτηριστεί πολεμική, αποτελεί αντικείμενο συνεχούς διχογνωμίας. Περιφερειακές συρράξεις, φυλετικές σφαγές και διασυνοριακές συγκρούσεις, αναλύονται καταλεπτώς στα ανατομικά τραπέζια διαφόρων ινστιτούτων αλλά επειδή η στατιστική του θανάτου είναι περίπλοκη επιστήμη, παρά τις εργώδεις προσπάθειες αυτών των αξιοσέβαστων ειδικών, δεν ξέρουμε πόσοι ακριβώς πόλεμοι διεξάγονται σήμερα στον πλανήτη. Όσο και να ζοριστούν όμως (για τους ειδικούς μιλώ πάντα), αρνούνται να παραδεχθούν, δημοσίως τουλάχιστον, ότι τα σύγχρονα κράτη έχουν αντιγράψει προ πολλού τον ευέλικτο κώδικα των φυλάρχων και των πειρατών. Μια τέτοια παραδοχή θα τους υποχρέωνε να ομολογήσουν ότι έχουμε κράτη μπουκαδόρων με επιδρομική πρακτική που δεν υστερεί σε τίποτε από κείνη των συμμοριών. Άλλωστε οι ειδήμονές μας είναι σοβαροί, και το χύδην αίμα, αμέτρητο καθώς είναι, θέτει σε κίνδυνο την επαγγελματική τους αξιοπιστία. Αν θέλουν πάντως να ενημερώσουν τον χάρτη των πολεμικών συγκρούσεων με αδιάσειστα στοιχεία, δεν έχουν παρά να ρωτήσουν, εμπιστευτικά εννοείται, τους διευθυντές των μεγάλων εταιρειών όπλων. Αυτοί ξέρουν και μάλιστα με ανατριχιαστική ακρίβεια όλα όσα θέλουμε να μάθουμε — αλλά είναι εχέμυθοι οι άνθρωποι, πράττουν πολλά και μιλούν ολίγα.

~.~ (περισσότερα…)

Η Μαχσατί και ο Αμίρ Άχμαντ συναντιούνται για πρώτη φορά (British Library Or.8755, f. 29v)

*

του ΗΛΙΑ ΜΑΛΕΒΙΤΗ

Παρασυρμένος από ένα πέρσικο χειρόγραφο του 1462, που πρόσφατα παρουσίασε ψηφιοποιημένες μινιατούρες του η Βρετανική Βιβλιοθήκη (εδώ), άρχισα να διαβάζω για την ερωτική ιστορία που το ανώνυμο αυτό μυθιστόρημα αφηγείται ανάμεσα στην Ιρανή ποιήτρια και μουσικό Μαχαστί και τον Αμίρ Άχμαντ ιμπν Χατίμπ, τον γιο του ιεροκήρυκα καταπώς δηλοί και το πατρώνυμό του. Άλλη μια περσική ερωτική μυθιστορία, με το ενδιαφέρον να εστιάζεται στα ρουμπαγιάτ που αντάλλαζαν μεταξύ τους οι ερωτευμένοι και στην ελευθεριότητα που επεδείκνυε στη ζωή και στις συναναστροφές της η ποιήτρια-μουσικός Μαχαστί, εκεί γύρω στον 11ο με 12ο αιώνα. Εργαζόμενη σε μια ταβέρνα, πίνει κρασί, απαγγέλλει ποίηση (έχοντας εξαιρετική ικανότητα στον αυτοσχεδιασμό και την άμεση δημιουργία ρουμπαγιάτ), ερωτοτροπεί κι ερωτεύεται και παίζει μουσική με την άρπα της.

Παρ’ όλα αυτά, η προσοχή μου σύντομα στράφηκε στη μινιατούρα που ιστορεί την Μαχσατί να κρούει τις χορδές της άρπας της. Κι αυτό γιατί αμέσως ανακάλεσα μιαν άλλη παμπάλαιη ανιστόρηση, σε ψηφιδωτό αυτή τη φορά, ξενιτεμένο και τούτο σε έναν άλλο ευρωπαϊκό τόπο, το Μουσείο του Λούβρου, αποσπασμένο απ’ το σασανιδικό παλάτι της Μπισαπούρ στο Ιράν, την πόλη του Σαπώρ. Του Σαπώρη, του μεγάλου και τρομερού εχθρού των Ρωμαίων και δεύτερου σασανίδη βασιλέως των βασιλευόντων τον τρίτο αιώνα˙ ταπείνωσε ήδη τρεις Ρωμαίους αυτοκράτορες, χρησιμοποιώντας μάλιστα τον τελευταίο, τον Βαλεριανό, σαν υποπόδιο για να καβαλικέψει το φαρί του, σύμφωνα με τα όσα η ίδια η βασιλική του προπαγάνδα μεγαλόπρεπα κι επιδεικτικά κομπάζει στα ανάγλυφα της Μπισαπούρ. (Στην τελευταία δεκαετία της βασιλείας του βέβαια, η κυριαρχία του στην Ανατολή και στη Συρία ειδικότερα αμφισβητήθηκε επιτυχώς πολεμικά από τον Οδέναθο, τον άρχοντα και θεμελιωτή της αναδυόμενης Παλμύρας, αλλά δε θα ξεστρατίσω τώρα προς τα κει). (περισσότερα…)