Εισαγωγή-ανθολόγηση-σχόλια ΗΛΙΑΣ ΜΑΛΕΒΙΤΗΣ

~.~

Αποδόσεις του Αντώνη Ζέρβα (1953-2022)

Αυτή την εβδομάδα θα κάνουμε μία μικρή παράκαμψη από την ποίηση του Ναζιανζηνού, για να παρουσιάσουμε τις αποδόσεις (βυζαντινές αναμορφώσεις τις αποκαλεί ο ίδιος) του Αντώνη Ζέρβα. Μνημοσύνου και μνήμης χάριν προς τον προσφάτως εκλιπόντα ποιητή († 3/6/2022), αναδημοσιεύουμε τις αποδόσεις των επιλεγμένων ποιημάτων του Λέοντα του φιλοσόφου (9ος αι.), του Χριστόφορου Μυτιληναίου και του Ιωάννη Μαυρόποδα, μητροπολίτου Ευχαΐτων (α΄ μισό 11ου αι., αμφότεροι). Οι αποδόσεις αυτές, με τους ιδιαίτερους, πρόσθετους, τίτλους ζερβικού ποιητικού ύφους, πρωτοδημοσιεύτηκαν στο περιοδικό-αγλάϊσμα Ἑκηβόλος (τ. 18, Χειμώνας 1997, σ. 1945-1953). Συμβουλευτήκαμε όμως και την μεταγενέστερη δημοσίευσή τους στο έργο του Οι Συλλογές 1983-2006 (Ἴνδικτος, Ἀθήνα 2008, σ. 381-389), καθώς είχε επιφέρει δυο μικροαλλαγές, τις οποίες και μεταφέραμε εδώ.

~·~

Ποίημα
Λέοντος τοῦ Φιλοσόφου
κατά τινος ἰατροῦ
ὁποὺ συμβούλευε
ἀκαίρως
τὸ πινδαρικὸν
ἄριστον μὲν ὕδωρ

Ψυχρὸ τὸ γῆρας καὶ ψυχροὶ ἐκ φύσεως,
φεῦ, οἱ χυμοὶ τῆς δικῆς μου κράσης. Φεβρουάριος
ὁ μήνας, ψυχρότατος. Εἴμαστε πιὰ στὸν Ὑδροχόο
ὁποὺ ζευγμένος στὸν ἥλιο κάνει ὥστε
ἀκόμη καὶ τὸ κρασὶ νὰ πήζει σὲ ὁρισμένους τόπους,
τὰ δὲ κανάτια σπάζουν ἀπ᾽ τὴν πολλὴ τὴν ψύξη.
Ἐπιπλέον, τὸ σπίτι ὁποὺ μένω τώρα
τό ᾽χει σκεπάσει τὸ χιόνι καὶ ξυλιάζεις·
ὁ ἀγέρας κατεβαίνει δριμὺς καὶ πικρὸς
ἀπ᾽ τὴ Θράκη, ὀξύς, βίαιος, φυσομανώντας
μὲ τὴν πνοὴ τοῦ ταρτάρου· κι ὁ νοτιὰς
ἀπαράτησε τὸν οὐρανὸ τῶν κλιμάτων μας.
Πῶς λοιπόν, ἐσὺ φίλτατε, ἀφοῦ βλέπεις
τί ψύχρες μὲ λούζουνε τὸν κακόμοιρο,
διατάζεις νερὸ νὰ μοῦ δίνουν μονάχα;
Ἂν σ᾽ ἀκούσω, εἴτε χιόνι θὰ γίνω κι ἐγὼ
ἢ χαλάζι• καὶ νεκρὸς σὰν τὸ κρύσταλλο
ἄψαυστος θὰ φανῶ στοὺς νεκροστόλους.
Τράβα λοιπὸν στοὺς τόπους τῆς Ἰνδίας,
στὶς πόλεις τῶν Ἀγησύμβων ἢ τῶν Βλεμμύων,
ὅπου λένε πὼς δὲν βλασταίνουν τ᾽ ἀμπέλια·
ἐκεῖ νὰ δείξεις τὴν ἰατρική σου σοφία.
Ἐμεῖς χρεία δὲν ἔχουμε ἀπ᾽ τὴ δική σου τέχνη,
ἂν θέλουμε νά ᾽μαστε ζωντανοὶ καὶ νὰ κοιτᾶμε τὸν ἥλιο.