Εισαγωγή-ανθολόγηση-σχόλια ΗΛΙΑΣ ΜΑΛΕΒΙΤΗΣ

~.~

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΑΖΙΑΝΖΗΝΟΣ

«Τροχός τίς ἐστιν…»

Αποδόσεις του Γιώργου Μπλάνα

Ο ποιητής Γιώργος Μπλάνας έχει παρουσιάσει πρόσφατα ορισμένες αποδόσεις ποιημάτων του Γρηγορίου Ναζιανζηνού στις ηλεκτρονικές σελίδες του facebook. Αυτές συγκεντρώνουμε και παραθέτουμε εδώ, ενώ υπενθυμίζουμε και την απόδοση ενός άλλου ποιήματος του Γρηγορίου που δημοσίευσε στον ιστότοπο του ηλεκτρονικού περιοδικού μας Νέο Πλανόδιον (ΠΟΙΗΜΑ ΜΑ΄. Πρὸς Μάξιμον) και βρίσκει ο ενδιαφερόμενος εδώ.

ΠΟΙΗΜΑ ΙΘ΄ [Περὶ ζωῆς ἀνθρωπίνης]

Ἕνας τροχός, πρόχειρα στηριγμένος
εἶναι ἡ μικρή, ἀπρόοπτη ζωή μας. Ἀνεβαίνει
κι ἀνεβαίνοντας πέφτει· δὲν στέκει
ὅσο κι ἂν φαίνεται νὰ στέκει,
κυλάει ἀσάλευτος κι ἀσάλευτος κυλάει.
Κι ὅλο κάνει νὰ φύγει καὶ δὲν φεύγει.
Κι ἂν κάποτε φύγει
μὲ τὴν ταχύτητα τῆς στάσης φεύγει.
Γυρίζει ἢ στέκει: καπνὸς
καὶ ὄνειρο κι ἕνα μικρό,
ἀσήμαντο λουλούδι μὲς στὰ χόρτα.

(facebook, 24 Ιουνίου 2021)

ΠΟΙΗΜΑ ΟΔ΄ [Πρὸς Χριστόν]

Γιατί μὲ βασανίζεις; Δὲν λέω, ἦρθα στὴ ζωή· πάει καλά.
Ὅμως γιατί θὰ πρέπει νὰ μὲ δέρνουν οἱ φουρτοῦνες τῆς ζωῆς;
Θὰ σοῦ τὸ πῶ… εἶναι θρασύ, μὰ θὰ σ᾽ τὸ πῶ:
Ἂν δὲν ἤμουν δικός σου, ἄδικα ἔζησα, Χριστέ μου.
Γεννιόμαστε, σκορπίζουμε, τελειώνουμε.
Νυστάζουμε, κοιμόμαστε, ἀγρυπνᾶμε.
Πορευόμαστε, ἀρρωσταίνουμε, γινόμαστε καλά…
καὶ πάλι ἀπολαύσεις, πάλι πόνοι.
Τρέχουμε πίσω ἀπ᾽ τὸν ἥλιο, πίσω ἀπὸ τῆς γῆς τὰ πράγματα.
Ὕστερα πεθαίνουμε, σαπίζει ἡ σάρκα.
Ὅλα αὐτὰ δὲν ἀνήκουν καὶ στὰ ζῶα;
Ἄσχημα ἀκούγονται τὰ ζῶα, μὰ δὲν φταῖνε.
Εἶναι τουλάχιστον ἀθῶα. Ἐγώ, τί παραπάνω; Τίποτα ἢ Θεός.
Ἂν δὲν ἤμουν δικός σου, ἄδικα ἔζησα, Χριστέ μου.

(facebook, 28 Ιουνίου 2021)

ΠΟΙΗΜΑ ΞΘ΄ [Δέησις πρὸς τὸν Χριστόν]

Δάσκαλε, μὲ περιζώνει τρικυμία φοβερή.
Πνίγεται –τρέξε!– ὁ μαθητής σου.
Μὲ μιά σου λέξη, θὰ πάψει ὁ χαλασμός.
Ποῦ εἶσαι; Ναί, θὰ σ᾽ τὸ πῶ: Μὴν μὲ πιέζεις,
θὰ συντριβῶ κάτω ἀπ᾽ τὸ βάρος τῆς πίκρας.
Ἐλέησες πολλούς, πολὺ χειρότερους
ἀπὸ μένα. Μὴν εἶσαι ἀκριβοδίκαιος μαζί μου.
Βγάλε μου κάτι στὴν ζυγαριά· βγάλε μου
κάτι ― ἔστω λίγο. Ποιός ν᾽ ἀντέξει τὸ βάρος
ἔστω μιᾶς μέρας; Σὲ ποιὸν ν᾽ ἀποταθῶ,
μὲ τόσα δεινὰ φορτωμένος;

(facebook, 3 Ιουλίου 2021)

ΠΟΙΗΜΑ ΓΙΑ ΜΕΝΑ [ΠΒ΄. Πρὸς αὐτόν]

Χρυσάφι, ἀσήμι, πλούσια
τραπέζια: τὰ παιχνίδια τῆς ζωῆς.
Μεταξωτά, σοδιές, κοπάδια.
Ἐγὼ ἕναν πλοῦτο ἔχω: τὸν Χριστό.
Κι ἄμποτε ν᾽ ἀνταμώσουμε καὶ νά ᾽ναι
γυμνὴ ἡ ψυχή μου, ἀμόλυντη.
Τὰ ὑπόλοιπα: τοῦ κόσμου.

(facebook, 23 Απριλίου 2022)

~•~

ΙΘ΄. [Περὶ ζωῆς ἀνθρωπίνης].

Τροχός τίς ἐστιν ἀστάτως πεπηγμένος,
Ὁ μικρὸς οὗτος καὶ πολύτροπος βίος.
Ἄνω κινεῖται, καὶ περισπᾶται κάτω·
Οὐχ ἵσταται γὰρ, κἂν δοκῇ πεπηγέναι.
Φεύγων κρατεῖται, καὶ μένων ἀποτρέχει.
Σκιρτᾷ δὲ πολλὰ, καὶ τὸ φεύγειν οὐκ ἔχει.
Ἕλκει, καθέλκει τῇ κινήσει τὴν στάσιν.
Ὡς οὐδὲν εἶναι τὸν βίον διαγράφων,
Ἢ καπνὸν, ἢ ὄνειρον, ἢ ἄνθος χλόης.

ΟΔ΄. Πρὸς Χριστόν.

Τίς ἡ τυραννίς; ἦλθον εἰς βίον· καλῶς.
Τί δὲ στροβοῦμαι ταῖς βίου τρικυμίαις;
Ἐρῶ λόγον, θρασὺν μὲν, ἀλλ’ ὅμως ἐρῶ.
Εἰ μὴ σὸς εἴην, ἠδίκημαι, Χριστέ μου.
Γεννώμεθ’, ἐκλυόμεθ’, ἐκπληρούμεθα,
Ὑπνῶ, καθεύδω, γρηγορῶ, πορεύομαι
Νοσοῦμεν, εὐεκτοῦμεν, ἡδοναὶ, πόνοι.
Ὡρῶν μετασχεῖν ἡλίου, τούτων ἃ γῆς,
Θανεῖν, σαπῆναι σάρκα· ταῦτα καὶ βοτῶν,
Ἃ δυσκλέα μὲν, ἀλλ’ ὅμως ἀνεύθυνα.
Τί οὖν ἐμοὶ τὸ πλεῖον; οὐδὲν, ἢ Θεός. (5)
Εἰ μὴ σὸς εἴην, ἠδίκημαι, Χριστέ μου.

ΞΘ΄. Δέησις πρὸς τὸν Χριστόν.

Ἐπιστάτα, κλύδων με δεινὸς ἀμφέπει,
Τὸν σὸν μαθητήν. Ἐξέγειραι, πρὶν θάνω.
Μόνον κέλευσον, καὶ ζάλη τεθνήξεται.
Τολμῶ φράσαι τι· Χριστὲ, μὴ πίεζέ με,
Μηδὲ σβέσῃς με τῷ βάρει τῶν θλίψεων.
Πολλοὺς ἔχεις γὰρ καὶ κακωτέρους ἐμοῦ,
Οὓς ἠλέησας. Μή με κρίνῃς ἀξίως.
Κένου, κένου δὲ τοῦ ταλάντου τὸ πλέον.
Μιᾶς τίς οἴσοι φόρτον ἡμέρας μόνης;
Τίνι προσέλθω τοῖς κακοῖς βαρούμενος;

ΠΒ΄. Πρὸς αὐτόν.

Ἄλλοι χρυσὸν, οἵδ’ ἄργυρον, οἵδε τράπεζαν
Τιμῶσι λιπαρὴν, παίγνια τοῦδε βίου.
Ἄλλοι δ’ αὖ σηρῶν καλὰ νήματα, καὶ γύας ἄλλοι
Πυροφόρους, ἄλλοι τετραπόδων ἀγέλας.
Αὐτὰρ ἐμοὶ Χριστὸς πλοῦτος μέγας, ὅν ποτ’ ἴδοιμι
Νῷ γυμνῷ καθαρῶς· ἄλλα τε κόσμος ἔχοι.