του ΚΩΣΤΑ ΖΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Κώστας Γ. Παπαγεωργίου,
Σωσίβιο χώμα,
Μελάνι 2020

Ο Κώστας Παπαγεωργίου (1945-2021), ένας από τους κορυφαίους ποιητές της γενιάς του ’70, της ονομαζόμενης και 3^ης μεταπολεμικής γενιάς, είχε διαμορφώσει, πολλά χρόνια πριν, μια προσωπική ποιητική γλώσσα με χαμηλόφωνο, διακριτικό, μινιμαλιστικό ύφος,  λόγο αφαιρετικό, λακωνικό, ιδιότυπη σύνταξη  των λέξεων και με εικόνες που προσδίδουν χροιά δραματικότητας. Πραγματοποιούσε από συλλογή σε συλλογή κάποιες αισθητικές μετατοπίσεις συνεχίζοντας την εξερευνητική ποιητική του πορεία. Στην 14^η ποιητική του συλλογή με τίτλο Εγώ το μαύρο θα κρατάω έως θανάτου (2016) στα πεζόμορφα ποιήματά του πραγματοποίησε μια αισθητική μετατόπιση, η οποία συνίσταται στην πλήρη εξάλειψη των κομμάτων, που καθιστά συνεχή τη ροή των λέξεων και σε κάποιες περιπτώσεις δημιουργεί πολυσημίες λόγω των περισσότερων αναγνωστικών επιλογών. Επίσης, αρκετά από τα ποιήματα της συλλογής αυτής ήταν σαφώς υπερρεαλιστικά. Τα στοιχεία αυτά παγιώθηκαν στην επόμενη συλλογή του, Έκτακτο δελτίο καιρού (2017) και επανεμφανίστηκαν στην 16^η συλλογή του, Σωσίβιο χώμα (2020) που έμελλε να είναι και η τελευταία του.

Η συλλογή αυτή αποτελείται από τριάντα πεζόμορφα ποιήματα χωρίς τίτλους, αριθμημένα, τα οποία αποτελούν μια ποιητική σύνθεση δεδομένου ότι διαθέτουν μορφολογική και τεχνοτροπική συγγένεια και δεν έχουν διαφορετικά θεματικά κέντρα αλλά κινούνται στο ίδιο θεματικό φάσμα. Ο οξύμωρος τίτλος «σωσίβιο χώμα» υποδηλώνει τη μετάβαση από τη ζωή στον θάνατο, το μυστήριο αυτής της αλλαγής, την βαθύτερη υπόσταση του ανθρώπου πίσω από την αλλαγή και συνάμα τα αισθήματα που γεννά στον άνθρωπο αυτό το μυστήριο. Το δέος και την αγωνία μπροστά στο αδιαφανές φράγμα μεταξύ ζωής και θανάτου, καθώς και τα επίμονα αισθήματα και βλέμματα που αναζητούν σημάδια της λύσης του αινίγματος. Στα ποιήματα της συλλογής δεσπόζουν δυστοπικές εικόνες του κόσμου (υπάρχουν ακόμα και ενδοταφικές φρικτές εικόνες) από τις οποίες η ανθρώπινη συνείδηση επιχειρεί να διαφύγει αναζητώντας μια βαθύτερη διάσταση του κόσμου. Σε όλα τα ποιήματα της συλλογής επικρατεί ένα ελεγειακό κλίμα. (περισσότερα…)

*

του ΜΑΝΩΛΗ ΜΠΟΥΖΑΚΗ

Κυρίες μου και κύριοι, καλημέρα σας.
Όλοι στη γυμναστική σας.
Η ώρα είναι 06:01 ακριβώς
και κανείς δεν έχει ξυπνήσει για γυμναστική,
ενώ όσοι έχουν ξυπνήσει αυτή την ώρα
δεν έχουν καμία απολύτως ανάγκη από γυμναστική…
ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΕΓΡΕΠΟΝΤΗΣ

Το 1982 εκλέχτηκα Πρόεδρος του Συλλόγου Εκδοτών Βιβλιοπωλών Αθηνών. Την περίοδο εκείνη η Μόσχα επιχειρούσε να αναδείξει τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου που οργάνωνε στην πόλη ο Εθνικός Οργανισμός Προστασίας Πνευματικών Δικαιωμάτων της Σοβιετικής Ένωσης, σε ένα παγκόσμιο πολιτιστικό και εμπορικό βέβαια γεγονός που θα στεκόταν επάξια απέναντι στη διεθνή αποδοχή που είχαν ήδη κατακτήσει οι Εκθέσεις Βιβλίου της Φρανκφούρτης και του Λονδίνου. Σε συνεργασία με το δικό μας Υπουργείο Πολιτισμού αποφασίσαμε να λάβουμε μέρος στην Έκθεση της Μόσχας με ένα (1) Εθνικό Περίπτερο στο οποίο θα συμμετείχαν όσοι Εκδοτικοί Οίκοι επιθυμούσαν.

Καταφέραμε να στήσουμε ένα ευπρεπές Περίπτερο με αξιοπρόσεκτη τη συμμετοχή αρκετών από τους πιο αξιόλογους Ελληνικούς Εκδοτικούς Οίκους. Είχαμε τελειώσει με τα οργανωτικά του Περιπτέρου και είχαμε διανείμει αρκετό πληροφοριακό υλικό ( αφίσες, καταλόγους βιβλίων και Εκδοτικών Οίκων κ.ά.) σε όλα τα Εθνικά Περίπτερα των Χωρών που συμμετείχαν στην Έκθεση. Η Διεύθυνση της Έκθεσης μας είχε παραχωρήσει αυτοκίνητο και οδηγό-μεταφραστή. Μπήκαμε στο αυτοκίνητο δυο-τρεις του Συλλόγου μας και κινηθήκαμε για το ξενοδοχείο.

Είχαμε μόλις αφήσει το χώρο της Έκθεσης και ο προσεκτικός οδηγός μας προσπαθούσε να διακόψει το ρεύμα των αυτοκινήτων που κινούνταν στη μεγάλη, κεντρική όπως φαινόταν, πλατεία για να οδηγηθούμε στην έξοδο που μας εξυπηρετούσε. Παρατήρησα σε πολλά σημεία της πλατείας δεκάδες μικρά παιδιά με φωσφορίζουσες στολές, έμοιαζαν με στολές τροχονόμων, να κινούνται βιαστικά και να δίνουν εντολές στους οδηγούς οι οποίοι στο σύνολό τους συμμορφώνονταν με τις, όπως φαινόταν οδηγίες, των μικρών τροχονόμων. Αργότερα πληροφορηθήκαμε πως επρόκειτο για μαθητές των τελευταίων τάξεων κάποιων Δημοτικών σχολείων τα οποία εκτελούσαν καθήκοντα τροχονόμων στο πλαίσιο μαθημάτων κυκλοφοριακής αγωγής.

Δυο-τρία απ’ αυτά τα παιδιά βρισκόταν ήδη μπροστά και δίπλα στο αυτοκίνητό μας. Άνοιξα το παράθυρό μου και έδωσα ένα πακέτο με μερικές αφίσες σε ένα από τα παιδιά αυτά. Αστραπιαία οι αφίσες ξεδιπλώθηκαν και τα παιδιά έμειναν να παρατηρούν τα εικονιζόμενα. Δεν μπόρεσα να συνειδητοποιήσω αμέσως τι ακριβώς έγινε. Το σύνολο των παιδιών της πλατείας άφησαν τις θέσεις τους και όρμησαν στο παιδί που είχα δώσει τις αφίσες και στο αυτοκίνητό μας. Η όποια κυκλοφοριακή τάξη διαλύθηκε. Οι οδηγοί φώναζαν, κορνάριζαν και χειρονομούσαν ακατάπαυστα. Η πλατεία σε δευτερόλεπτα μεταμορφώθηκε σε μια τυπική περιφερειακή πλατεία του Καΐρου. Έδωσα μερικές ακόμη αφίσες στα παιδιά με τα απλωμένα χέρια δίπλα μας. Δυο, τρία, πέντε λεπτά κράτησε αυτό το κυκλοφοριακό αλαλούμ μέχρι να εμφανιστούν οι επαγγελματίες τροχονόμοι και να οδηγήσουν τα πράγματα σε μια κάποια τάξη. Οι μικροί τροχονόμοι οδηγήθηκαν στα πεζοδρόμια και αρκέστηκαν να μελετούν τα απρόσμενα αποκτήματά τους! (περισσότερα…)