Month: Ιουλίου 2025

Προειδοποίηση στοὺς νέους: Πεῖτε ΟΧΙ στὴν τεχνητὴ νοημοσύνη

*

Ἡ ἀντικατάσταση τῆς γνήσιας σκέψης ἀπὸ τὰ μεγάλα γλωσσικὰ μοντέλα ἀπειλεῖ μιὰ ὁλόκληρη γενιά. Διακυβεύεται ἡ ἐπιβίωση τοῦ νοῦ.

~.~

τοῦ ΑΑΡΟΝ ΜAKΛΗΝ

Μετάφραση Αμαρυλλίς Δεληγιάννη

Θέλω νὰ σᾶς προειδοποιήσω: στὴν χώρα μας ἐξελίσσεται μιὰ συνωμοσία μὲ στόχο ὅλους ἐμᾶς. Τὰ κομπιουτεράκια στὶς τσέπες μας καὶ οἱ ὀθόνες ποὺ μᾶς περιβάλλουν, ἔχουν ἐδῶ καὶ χρόνια συνδυάσει τὴν ἀπίστευτη πρόσβαση σὲ ὅλες τὶς πληροφορίες τοῦ κόσμου μὲ ὅλο καὶ πιὸ ἀδίστακτες ἐπιθέσεις στὴν ἱκανότητά μας νὰ συγκεντρωνόμαστε καὶ νὰ ἐπιτελοῦμε αὐτὸ ποὺ ὁρισμένοι ἀποκαλοῦν «ἐργασία εἰς βάθος». Αὐτὰ εἶναι γνωστὰ ἀπὸ καιρό. Ὅλοι δίνουμε αὐτὴ τὴ μάχη κάθε μέρα καὶ εἶναι σημαντικὸ νὰ ἀναπτύξομε τεχνικὲς γιὰ νὰ τὴν κερδίσουμε.

Ἀλλὰ ὑπάρχει κάτι καινούργιο καὶ πολὺ πιὸ καταστροφικό, εἰδικὰ γιὰ σᾶς, τοὺς νέους, ποὺ βρίσκεστε ἀκόμα στὴν καρδιὰ τῆς ἐκπαίδευσης τελειοποιῶντας τὴν ἱκανότητά σας νὰ συλλογίζεσθε, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα (ὅσο σοκαριστικὸ κι ἂν φαίνεται αὐτὸ) μόλις τώρα ξεκινῶντας ἕνα ταξίδι σοβαρῆς ἀνάγνωσης καὶ γραφῆς ποὺ τελικὰ θὰ ἀποκαλύψει, σὲ περίπου δέκα χρόνια, τὰ ἐρωτήματα ποὺ θὰ πρέπει νὰ σᾶς ἀπασχολήσουν.

Μετὰ ἀπὸ περίπου ἄλλα δέκα χρόνια, θὰ ἀρχίσετε νὰ ἔχετε κάποιες πρόσκαιρες ἀξιοπρεπεῖς ἀπαντήσεις σὲ αὐτὰ τὰ ἐρωτήματα καὶ στὴ συνέχεια θὰ ἀφιερώσετε τὸ ὑπόλοιπο τῆς ζωῆς σας ἐπεξεργαζόμενοι τὸ εὐρύτερο νόημα καὶ τὶς συνέπειές τους. (Ἐκτὸς κι ἂν δουλέψετε πιὸ γρήγορα ἀπὸ μένα!)

(περισσότερα…)

Αποικία

*

Να σε μετράνε, θάλασσα, να μη χορταίνουν
κι εμείς να σε μαθαίνουμε τριγύρω απ’ τη φωτιά·
με στίχους μαγικούς να δροσιζόμαστε
κι απ’ την ανάσα των φτωχών μας φίλων
τα βρώμικα μαλλιά μας ν’ ανεμίζουν.

Μη δώσεις, λένε, στον ιθαγενή νεφέλες
μόνο γραφίδα-ακόντιο στη θήρα
κι άσ’ τον με φαντασία να πλανάται.
Μα πρόσεξε! Το μέρος που του αναλογεί
πρέπει να συντηρεί μια θύμηση νωθρή.

Τα πτώματα δεν περπατούν στους δρόμους
που απλόχερα μας φτιάξαν· διάβασε
την ιερή περγαμηνή να δεις τι λέει
κι αν δεν μπορείς, θα σου το πει η βροχή. (περισσότερα…)

Η «Φόνισσα»

*

Ο ήχος της σφαίρας, που χανόταν στο κενό, αντήχησε σαν ουρλιαχτό λύκου. Ο Αλέξανδρος Καζαντζίδης, ετών 48, ιδιωτικός υπάλληλος, οικογενειάρχης με δυο παιδιά και εξοχικό στην όμορφη Θάσο, έσφιγγε με τρεμάμενα δάχτυλα, το αγαπημένο του πλαγιόκαννο δίκαννο, μάρκας Fabarm, 12 cal. διαμετρήματος, στολισμένο με σκαλιστό ξύλο καρυδιάς στο κοντάκι και μια γυαλιστερή ατσάλινη κάννη, που εκείνη ακριβώς τη στιγμή ξερνούσε έναν παράξενο άσπρο βαρύ καπνό. Το χακί στρατιωτικό τζάκετ του, κατακίτρινο πια από χρόνια χρήσης, βρωμούσε μούχλα, μπαρούτι και ιδρώτα. Τα πεύκα, πάνω από το κεφάλι του, κουνούσαν νευρικά τα κλαδιά τους σαν χέρια, εξαιτίας της ασύντακτης αποχώρησης των πουλιών που είχαν τρομάξει από τον πυροβολισμό. Ο αέρας μύριζε πυρίτιδα, υγρό χώμα και σάπια φύλλα. Δύο σταγόνες μαύρο αίμα στάλαξαν στις λαστιχένιες μπότες του.

«Λες να πέτυχε τη Φόνισσα;» μουρμούρισε ο Νικόλας, ένας νέος κυνηγός, προς τον αρχηγό της ομάδας των «γουρουνάδων».

«Μπα, με τίποτα, θα ακούγαμε και τη δεύτερη τουφεκιά, το τελείωμα, αν είχε πετύχει η πρώτη».

Οι «γουρουνάδες» ήταν μια ομάδα κυνηγών, αποτελούμενη από 12 με 15 μέλη, που συνήθιζαν να κυνηγούν αγριόχοιρους στα βουνά της Παλιάς Καβάλας και των γύρω περιοχών. Η μέθοδος τους δεν είχε κανένα ιδιαίτερο μυστικό. Οι νεότεροι και πιο άπειροι κυνηγοί, αγκυροβολημένοι στην κορφή του βουνού, έκαναν φασαρία συγχρονισμένα, ώστε να «ξυπνήσουν» τα γουρούνια, η επόμενη ομάδα, πιο έμπειρων, ήταν παραταγμένοι σε προκαθορισμένα στρατηγικά σημεία, ώστε να κατευθύνουν την ορμητική κάθοδο της αγέλης προς ένα συγκεκριμένο μονοπάτι, και στο τελείωμα, στην πιο τιμητική θέση, ο πιο έμπειρος κυνηγός, περίμενε να έρθει αντιμέτωπος με το πρώτο αγριογούρουνο και να του τερματίσει την τρεχάλα και τη ζωή, με ένα αιφνιδιαστικό καυτό μονόβολο στο μέτωπο. Για τον Αλέξανδρο, σήμερα ήταν η πρώτη του φορά ως ο «τελευταίος» της γραμμής. (περισσότερα…)

Έλληνες ταξιδιώτες στην Περσία τον 18. και 19. αιώνα

*

Παρασάγγες | Δρόμοι του Ιράν
Κείμενα-Φωτογραφίες Ηλίας Μαλεβίτης

Μιλώντας για Έλληνες ταξιδιώτες στην Περσία δεν μπορεί κανείς να προσπεράσει τον ιατρό και περιηγητή Παναγιώτη Ποταγό, έστω κι αν τα όσα λιγοστά μας άφησε ―ακόμα και― για το πέρασμά του από την περσική γη δεν είναι παρά συντομότατες, περιληπτικές, αναφορές, διανθισμένες με τα κλασικά και βιβλικά αναγνώσματά του που χρησιμοποιούσε ως γεωγραφικούς και ιστορικούς οδηγούς του. Περίληψις Περιηγήσεων εξάλλου ονόμασε κι ο ίδιος τα γραπτά του για τα ταξίδια του στην Ασία και την Αφρική. Ο Ποταγός πραγματοποίησε τα εξερευνητικά του ταξίδια ―έφιππος ή οδοιπόρος― επί μία πενταετία, από τα τέλη του 1867 έως το 1873. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1883, εξέδωσε τον πρώτο και μόνο τόμο από το συνολικά δίτομο έργο που είχε εξαγγείλει. Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κάποιο άλλο γραπτό του, πιθανότατα γιατί, όπως γράφει ο Φώτης Κόντογλου, οι συγγενείς του απογοητευμένοι που δεν βρήκαν στα κατάλοιπά του τα πετράδια και τα πλούτη που νόμιζαν ότι θα κληρονομούσαν «ξεσκίσανε απ’ τη μανία τους ό,τι χαρτιά πέσανε στα χέρια τους».

Στο πρώτο του ταξίδι επισκέπτεται την Περσία ερχόμενος από τα δυτικά, από την Βαγδάτη, και, διασχίζοντας το Κερμανσάχ, το Χαμαντάν και την Τεχεράνη, κάνει μια μακρά στάση 20 ημερών στην Μασχάντ, καθ’ οδόν προς το Αφγανιστάν και την Κίνα, από όπου παίρνει τον δρόμο της επιστροφής για την Θεσσαλονίκη μέσω Ρωσίας. Ιδού πώς περιγράφει την είσοδό του στην ιερότερη πόλη της Περσίας:

«Ἔφιππος ἐπὶ τοῦ ἵππου μου Μουνσίμπαση, καὶ ἀκολουθούμενος ὑπὸ τοῦ ἑτέρου μου ἵππου Κονσοὺλ προυχώρουν ἐν τῇ λεωφόρῳ μόνος, ἐπειδὴ ἐγκατελείφθην ὑπὸ τῶν συνοδοιπόρων μου φοβουμένων μὴ ὀραθῶσιν ἐν τῇ ἁγίᾳ πόλει συμβαδίζοντες μετ’ ἀπίστου, ἐνῷ καθ’ ὁδὸν συνεφιλοτιμοῦντο, ἵνα μετ’ ἐμοῦ πορεύωνται». Η «αγία πόλις» Μασχάντ, η πόλη αυτή του Χορασάν, χτίστηκε γύρω από τον τάφο του όγδοου ιμάμη των σηϊτών Αλί αλ-Ρίντα, συγκαιρινού του αλ-Μααμούν, εξού και η διακηρυγμένη ιερότητά της. Κι ακριβώς η παρετυμολογία της ονομασίας της πόλης που μας προτείνει ο Ποταγός ομολογεί αυτή την ιδιαίτερη θέση της στην ιρανική θρησκευτική γεωγραφία: «ᾖς τὸ ὄνομα σημαίνει τόπον τοῦ ὁρᾶν τὴν ἁγιότητα· διότι εὑρίσκεται ἐν αὐτῇ τὸ μνημεῖον τοῦ Ἰμὰμ Ριζά, περὶ τὸ ὁποῖον ἐκ μεμακρυσμένων χωρῶν φέροντες οἱ Πέρσαι ἐνταφιάζουσι τοὺς αὐτῶν τεθνεῶτας, ποιοῦντες οἵα καὶ πρὶν γίνωσι πιστοί».

Παράλληλα με τις συχνότατες και πυκνές κλασικές και βιβλικές του συσχετίσεις της γεωγραφίας και της ιστορίας της χώρας, που κατακλύζουν την αφήγησή του, παρατηρεί και περιγράφει το τοπίο, καταγράφει ορισμένες ιδιαιτερότητες εθιμικές, θρησκευτικές, πολιτισμικές που συναντά, μιλά για τα ντόπια προϊόντα και τις τεχνολογικές ιδιομορφίες της χώρας, τις συναντήσεις και τις συζητήσεις που είχε, συντομευμένα όμως και συνοπτικά όπως ήδη ανέφερα. (περισσότερα…)

Μοχάμεντ ελ-Κουρντ, Κανένας Μωυσής δεν πολιορκείται

*

Ο Μοχάμεντ ελ-Κουρντ γεννήθηκε στις 15 Μαΐου 1998. Είναι Παλαιστίνιος συγγραφέας και ποιητής. Διεθνώς γνωστός έγινε με τα κείμενά του όπου περιγράφει τη ζωή των Παλαιστινίων στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ και την λοιπή Δυτική Όχθη.

Επιλογή-μετάφραση: Έλενα Σταγκουράκη

~.~

Αυτός είναι ο λόγος που χορεύουμε

Για την Κάρμελ

Πατρίδα στη μνήμη μου είναι ένας πράσινος φθαρμένος καναπές
και η γιαγιά μου σε κάθε ποίημα:
κάθε γιασεμί να πλήττει την ανάκρουση,
κάθε ανάκρουση να πλήττει τα δακρυγόνα,
τα δακρυγόνα να κουράρονται με γιαούρτι και κρεμμύδι,
με την άσκηση στην αντοχή,
με γυναίκες να τραγουδούν, κρούοντας
κατσαρόλες και τηγάνια
με αναθέματα και hasbiyallah.

Αυτοί δουλεύουνε τα τανκς, εμείς ξέρουμε από πέτρες.

Στους βομβαρδισμούς της Γάζας το 2008
η ιεροτελεστία μου βλέποντας τηλεόραση
ήταν να ταλαντεύομαι ανάμεσα στο θρήνο
και το αιγυπτιώτικο τσιφτετέλι,
ανερμάτιστος ανάμεσα σε μίσος και λατρεία,
σωρεύοντας και στοιβάζοντας τους λόγους των δερβίσηδων για να ζει κανείς
άλλοτε υιοθετώντας τους
άλλοτε βουτώντας απλώς το ψωμί μου στην ανοχή,
γνωρίζοντας πως τα παιδιά στο Καν Γιούνις δεν έχουν ψωμί,
βουτηγμένα στα μπάζα μιας οροφής…

Αν με ρωτήσεις από πού είμαι, μην περιμένεις μονολεκτική απάντηση.
Έσο έτοιμος, καθιστός, νηφάλιος κι εν εγρηγόρσει.
Αν το να ακούς για κόσμους άλλους από τον δικό σου
σε αναστατώνει,
πιες τη θάλασσα,
κόψε τα αφτιά σου,
φύσηξε άλλη μια φούσκα να φουσκώνει τη φούσκα σου και την υποκρισία.
Ανατίναξε άλλη μια πόλη από κορμιά στο όνομα του φόβου. (περισσότερα…)

Η γλώσσα του εκφοβισμού και της βίας

*

ΟΙ ΗΠΑ ΣΗΜΕΡΑ #4
γράφει ο Κώστας Μελάς

~.~

Ο Αμερικανός πρόεδρος στο ζήτημα της επιβολής δασμών σε όλες τις χώρες του πλανήτη, για την οποία καυχάται, αποκρύπτει κάτι πολύ σημαντικό: ότι καμία χώρα δεν έχει αποδεχτεί τις απαιτήσεις του! Από την Κίνα μέχρι την Ιαπωνία, από την Ινδία μέχρι τη Βραζιλία, από τη Νοτιοαφρικανική Ένωση μέχρι το Μεξικό και τον Καναδά. Προφανώς και από την ΕΕ. Όλες οι παραπάνω χώρες προβάλλουν διαφόρων ειδών αντιρρήσεις. Μάλιστα οι ισχυρές χώρες με πρωτεργάτη την Κίνα συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο που συμπεριφέρεται αυτός: ανταποδίδουν στα ίσα. Πρόκειται για το λεγόμενο «κινεζικό μοντέλο» που σημαίνει απάντηση με τον ίδιο τρόπο. Αποδοχή της αντιπαράθεσης.

Διότι ο μεγιστάνας του Real Estate καταλαβαίνει μόνο τη γλώσσα του εκφοβισμού και της βίας. Και όταν αντιμετωπίζει εκείνους που χρησιμοποιούν τις ίδιες μεθόδους, γενικά υποχωρεί. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που η Wall Street έχει βαφτίσει τον Αμερικανό πρόεδρο με το παρατσούκλι ΤΑCO: Τrump Always Chickens Out. O Τραμπ πάντα δειλιάζει και κάνει πίσω – η αλλιώς «κοτεύει». Όχι μόνο αυτό. Εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ βρεθεί απομονωμένος από τον Αύγουστο, στο παγκόσμιο εμπόριο οι αγορές θα κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί. Και αναπόφευκτα, η οικονομία των ΗΠΑ θα υποφέρει. Πάνω απ’ όλα, η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ θα τεθεί υπό πίεση, και όχι μόνο[1].

Υπάρχει όμως και το «βρετανικό μοντέλο», από την άλλη πλευρά, που ισοδυναμεί με την υιοθέτηση μιας ήπιας στάσης περιμένοντας ο Λευκός Οίκος να συνειδητοποιήσει ότι έχει πάρει λάθος δρόμο! Η υιοθέτηση αυτού του υποδείγματος προφανώς επιτρέπει στον Τραμπ να κερδίσει ένα σημαντικό έσοδο, και να το περιφέρει στο εγχώριο ακροατήριο, αλλά συγχρόνως υπογραμμίζει τη θέση του ανθύπατου και του υπόδουλου που εδώ και χρόνια έχει επιλέξει το Ηνωμένο Βασίλειο έναντι της πρώην αποικίας του… (περισσότερα…)

«Το ταξίδι» του Ερνέστου Ψυχάρη

*

του ΚΩΣΤΑ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

Όταν το 1888 στο αθηναϊκό τέλμα έπεφτε, εξαπολυμένο από το Παρίσι, βαρύ λιθάρι το Ταξίδι του Γιάννη Ψυχάρη, έργο με όσες αρετές και ελαττώματα χρειάζονταν για να αρχίσει ο μεγάλος αγώνας μιας γενιάς που με όπλο τη δημοτική γλώσσα θα πολεμούσε για τη λύτρωση από τις πνευματικές και πολιτικές τροχοπέδες ενός έθνους, ο συγγραφέας του δεν μπορούσε ασφαλώς να φανταστεί πως δεκαπέντε χρόνια αργότερα ο πρωτότοκος γιος του θα άρχιζε ένα άλλο «ταξίδι» που θα τον έβγαζε σε μια άλλη Πίστη, ξένη προς τον ορθολογισμό του πατέρα και κυρίως του παππού του, του περίφημου Ερνέστου Ρενάν. Κι ούτε φυσικά γινόταν να προβλέψει πως η περίφημη και προκλητική φράση «Χαίρουμαι να βλέπω ελληνικό στρατό», με την οποία έκλεινε το Ταξίδι, θα έπαιρνε μιαν άλλη εκδοχή χαράς όταν ο Ερνέστος Ψυχάρης θα παρατούσε κάθε επιστημονική φιλοδοξία για να σταδιοδρομήσει στον γαλλικό στρατό, βρίσκοντας σε αυτόν την οδό προς την αληθινή Γαλλία, την «πρώτη κόρη της καθολικής εκκλησίας». Και, αλίμονο, δεν περνούσε από τον νου του πως τόσο ο Ερνέστος όσο και ο δεύτερος γιος του, ο Μισέλ Ψυχάρης, θα εύρισκαν τον θάνατο στο σφαγείο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

~.~

Ερνέστος Σπυρίδων Ιωάννης Νικόλαος Ψυχάρης. Αυτό ήταν το πλήρες όνομα του πρωτότοκου γιου του Γιάννη Ψυχάρη και της Νοεμί Ρενάν (κόρης του κορυφαίου ιστορικού και εθνολόγου Ερνέστου Ρενάν) που γεννήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 1883 στο Παρίσι και βαπτίστηκε δύο μήνες αργότερα, κατά το ορθόδοξο τυπικό. Όχι γιατί πατέρας ήταν ο Ψυχάρης αλλά γιατί το ζήτησε επιμόνως η προτεσταντικής καταγωγής μητέρα, η Νοεμί. Θα ακολουθούσαν ακόμη τρία παιδιά. Η Ενριέττ (1884-1972), που από τον γάμο της με τον ψυχίατρο Γκαμπριέλ Ρεβώ ντ’ Αλόν απέκτησε δυο γιους, τον γκωλικό στρατηγό Ζαν Γκαμπριέλ Ρεβώ ντ’ Αλόν και τον φιλόσοφο Ολιβιέ Ρεβώ ντ’ Αλόν, ο Μισέλ (1887-1917, βλ. παρακάτω) και η Κορνηλία (1894-1982), σύζυγος του νεοκλασικού συνθέτη Ρομπέρ Σιοάν. Παρά τα τέσσερα παιδιά, ο γάμος του Γιάννη Ψυχάρη και της Νοεμί Ρενάν δεν θα εξελισσόταν καλά. Μέχρι το τυπικό διαζύγιο το 1913, η σχέση τους θα είναι συμβατική και τα παιδιά θα ζουν κυρίως με τη μητέρα και τη γιαγιά τους.

Ζωηρό και μαχητικό παιδί ο Ερνέστος, σε διαρκή αντιπαράθεση με τον πατέρα του, αλλά και γενναιόδωρο (αναφέρεται ένα περιστατικό που χαρίζει το καινούργιο του παλτό σε φτωχό συμμαθητή του), όπως είναι φυσικό, μεγαλώνει μέσα σε περιβάλλον ιδεών, γραμμάτων και τεχνών καθώς είναι ισχυρό το αποτύπωμα του πατέρα και του παππού του αλλά και δύο ακόμη προσώπων, του προπάππου του, του ζωγράφου Άρι Σέφερ και της γλύπτριας γιαγιάς του Κορνηλίας Σέφερ. Οι πρώτες εκτός οικογενείας επιρροές, εξέχουσες μορφές της αντιμιλιταριστικής και αντικληρικαλιστικής διανόησης που επισκέπτονται το σπίτι του Ψυχάρη (Εμίλ Ζολά, Ζαν Ζωρές, Ζωρζ Κλεμανσώ) ενώ από τον σύζυγο της μαγείρισσας της οικογένειας, ένα μαχητικό ριζοσπάστη, θα γνώριζε πρώτη φορά τις σοσιαλιστικές ιδέες. (περισσότερα…)

Έμιλυ Ντίκινσον, «Καμιά δεν είμαι εγώ!»

*

Παρασκευή 1 Αυγούστου, Μεγάλο Αρσενάλι Χανίων

Μουσικοθεατρική παράσταση

Έμιλυ Ντίκινσον
«Καμιά δεν είμαι εγώ!»

(σε σύμπραξη με τις Εκδόσεις Κίχλη)
Καμιά δεν είμαι εγώ! Κι εσύ;
Είσαι κι εσύ – Κανένας;
Τότε λοιπόν είμαστε δυο!
Μα μη το μάθεις ουτ’ ένας.

Για μία βραδιά στο Μεγάλο Αρσενάλι, δύο κορυφαίοι εκπρόσωποι του θεάτρου και της μουσικής μας, η ηθοποιός Όλια Λαζαρίδου και ο συνθέτης Νίκος Ξυδάκης παρουσιάζουν μια πρωτότυπη παράσταση βασισμένη στα ποιήματα και τα γράμματα της σπουδαίας Αμερικανίδας ποιήτριας Έμιλυ Ντίκινσον. Τη μετάφραση και την επιμέλεια των κειμένων της παράστασης, που πρωτοπαρουσίαστηκε στο Μέγαρο Μουσικής τον Απρίλιο του 2024, υπογράφει ο Κώστας Κουτσουρέλης.

Προπώληση εισιτηρίων: https://www.ticketservices.gr/event/kamia-den-eimai-ego/
Η εκδήλωση είναι ενταγμένη στον κύκλο ΝΥΧΤΕΣ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΟΥ 2025 – ΑΙΘΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΘΕΑΤΡΟΥ ΚΥΔΩΝΙΑ αλλά πραγματοποιείται στο Μεγάλο Αρσενάλι της Παλιάς Πόλης των Χανίων.
Γενική είσοδος 16 ευρώ.

*

*

*

Rainer Maria Rilke, Η αναχώρηση του άσωτου υιού και άλλα ποιήματα

*

Μετάφραση Κώστας Κουτσουρέλης

~.~

ΑΒΙΣΑΓ

I

Είχε πλαγιάσει. Και τα παιδικά της μπράτσα
τα ’χαν δεμένα οι δούλοι γύρω απ’ τα πλευρά του
τα μαραμένα· έτσι πέρναγε τις νύχτες,
με κάποιο φόβο εμπρός στα χρόνια τα πολλά του.

Κι άλλες φορές μέσα στα γένια του τριβόταν
το πρόσωπό της με το σκούξιμο του γκιώνη·
και τρόμους σέρνοντας και πόθους το σκοτάδι
από παντού ένιωθε να την περιζώνει.

Έτρεμαν τ’ άστρα όπως έτρεμε κι εκείνη,
το στρώμα έν’ άρωμα ψηλαφητά τρυπούσε,
στον τοίχο σάλευε η κουρτίνα σαν σημάδι
και με το βλέμμα της βουβά τ’ ακολουθούσε.

Μα αυτή, στον σκοτεινό τον γέρο πλάι ριγμένη,
ανέγγιχτη έμενε απ’ τη Νύχτα τη Μεγάλη,
ψυχή ελαφριά που το ψυχρό του μεγαλείο
ζεστό το κράταγε σε μια παρθένα αγκάλη.

II

Τα έργα στον θρόνο ο βασιλιάς συλλογιζόταν
της άδειας μέρας του, αυτά που λαχταρούσε
και δεν τ’ απέκτησε, τη σκύλα που αγαπούσε…
Μα σαν το βράδυ η Αβισάγ κουλουριαζόταν
πάνω του, η άστατη ζωή του αφηνόταν
όπως του κάβου του κακόφημου οι ξέρες
κάτω απ’ του στήθους της τους σιωπηλούς αστέρες. (περισσότερα…)

Simone Weil, Σημειώσεις επάνω στην αγάπη του Θεού

*

Μετάφραση Χρίστος Κρεμνιώτης

~.~

Από εμάς εξαρτάται η άρνηση να προσφέρουμε την αγάπη μας σε ψεύτικες θεότητες, όχι η πίστη μας στον αληθινό Θεό.

Πρώτα απ’ όλα, δεν θα πρέπει να πιστεύουμε πως το μέλλον είναι φορέας ενός τέτοιου αγαθού το οποίο θα κατευνάσει απολύτως τη λαχτάρα μας για ευτυχία. Τα επερχόμενα, είναι φτιαγμένα από το ίδιο υλικό με το παρόν.

Είναι γνωστό πως ο πλούτος, η ισχύς, η εκτίμηση, οι γνώσεις, η αγάπη εκείνων που νοιαζόμαστε, η καλοτυχία εκείνων για τους οποίους ενδιαφερόμαστε και τα τοιαύτα, δεν μπόρεσαν ποτέ να μας ικανοποιήσουν πραγματικά. Ωστόσο επιμένουμε πεισματικά να πιστεύουμε πως, την ημέρα εκείνη που θα έχουμε «κάτι περισσότερο» απ’ ο,τι τώρα, θα είμαστε επιτέλους ευτυχισμένοι. Το πιστεύουμε διότι λέμε ψέματα στους εαυτούς μας. Πράγματι, εάν συλλογιζόμασταν έστω και λίγο σοβαρά, θα καταλαβαίναμε αμέσως πως κάτι τέτοιο, δεν είναι αλήθεια.

Παρομοίως, όταν υποφέρουμε εξαιτίας κάποιας ασθένειας ή λόγω της ανέχειας, οποτεδήποτε τέλος πάντων είμαστε δυστυχισμένοι, έχουμε ταυτοχρόνως την πεποίηθηση πως την ημέρα που θα εκλείψει η αιτία της οδύνης μας, θα βρούμε και πάλι την ευτυχία. Όμως και πάλι, από τα βάθη μας, κάποια φωνή ακούγεται να ψιθυρίζει πως αυτό δεν είναι αλήθεια και πως, όταν θα συνηθίσουμε και την απουσία τη οδύνης, τότε και πάλι θα ξεκινήσουμε να επιθυμούμε κάτι άλλο. (περισσότερα…)

Γιώργος Συμπάρδης, «Πλατεία Κλαυθμώνος» | Νύχτες του Ιουλίου 2025

*

Τετάρτη 23 Ιουλίου, 9μμ.

Παρουσίαση βιβλίου

Γιώργος Συμπάρδης
«Πλατεία Κλαυθμώνος»

Το νέο βιβλίο του Γιώργου Συμπάρδη είναι ένα μυθιστόρημα ενηλικίωσης τοποθετημένο στον πρώτο χρόνο της δικτατορίας των Συνταγματαρχών όπου παρακολουθούμε τις περιπλανήσεις και τις αναζητήσεις σε δρόμους και συνοικίες της Αθήνας ενός δεκαεννιάχρονου φοιτητή της Νομικής που μεγαλώνει μέσα σε μια οικογένεια γεμάτη αινίγματα, σιωπές και συγκαλύψεις. Με τον συγγραφέα συζητά η πεζογράφος Λίλα Τρουλινού.

Είσοδος ελεύθερη.

*

*

*

 

Κυνόδοντας και άλλες τερτσίνες

*

ΚΥΝΟΔΟΝΤΑΣ

Του άπιαστου ο πόθος τα σπλάχνα μου τρώγοντας
θρέφεται· θρέφει και μια πείνα μύχια.
Είναι  το  αν  στην  αν-άγκη  ο  κυνόδοντας,

μπήγεται, αρπάζει, σε ορθώνει στα νύχια.
(Τι θα γινόμουν χωρίς ανεκπλήρωτο
και για ποιο λόγο να ζήσω στ’ αλήθεια;)

Μας κατοικεί αυτό το πάθος αδήριτο
δεν μας αφήνει βορά στη ραστώνη
στέκει το σώμα, τεντώνει στο αμπόρετο

κι όσο τεντώνεται τόσο ψηλώνει.
Το υγρό μαντήλι του μόχθου στα όρια
της αντοχής, μ’ ασημένιο βελόνι,

έμπειρο χέρι η μοίρα η γαζώτρια,
ράβει σημαία· της ψυχής αντιστύλι·
ξέχωρη μέσα σε λάβαρα αλλότρια

που ποιος τολμάει να σ’ την υποστείλει; (περισσότερα…)