ΝΠ | Επίκαιρα & Σχόλια

Greek Way of Life!

*

Λογοθεσίες από τον
ΗΡΑΚΛΗ ΛΟΓΟΘΕΤΗ

~

Greek Way of Life!

Ομολογώ ότι ανέκαθεν έβρισκα ανθρωπολογικά ενδιαφέρουσες τις φιγούρες των διαπρεπών φουκαράδων. Με εντυπωσίαζε η παχυλή αμάθεια, η επηρμένη άνεση και η αστραφτερή αναίδεια των κομπάρσων που κατέχουν πρωταγωνιστικούς ρόλους στη δημόσια ζωή της παντέρμης μας χώρας. Εδώ όμως το σκηνικό με την αγγλοφρενή επιγραφή τους ξεπέρασε κατά πολύ. Έδειξε, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι ο ελληνικός τρόπος ζωής οπισθοβατεί αλλά η ξενοφωνημένη Ελλάδα προοδεύει ακάθεκτα. (περισσότερα…)

Σκέψεις για την γραφή «νόμον μὴ ἐπιτήδειον θεῖναι»

*

(Επειδή φαίνεται να ανοίγει και πάλι η συζήτηση για το άρθρο 86 του Συντάγματος)

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

~.~

Στην αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία, οι γραφές «παρανόμων»[1] και «νόμον μὴ ἐπιτήδειον θεῖναι» –ένδικα μέσα δημοσίου δικαίου, όπως θα λέγαμε σήμερα– είχαν μεγάλη σπουδαιότητα, κα­θώς αποτελούσαν προληπτικές και συγχρόνως κα­τασταλτικές εγγυήσεις τηρήσεως του πολιτεύματος και εκδικάζονταν από το δικα­στήριο της Ηλιαίας. Αυτή που μας ενδιαφέρει σήμερα είναι η δεύτερη.

Η γραφή «νόμον μή ἐπιτήδειον θεῖναι»[2] ήταν ένδικο μέσο του δημοσίου δικαίου ασκούμενο εναντίον της θεσπίσεως ασύμφορου νόμου, δηλαδή νόμου που θα μπο­ρούσε να βλάψει (ή είχε βλάψει) τα συμφέροντα της πόλεως. Η δια­φορά της γραφής αυτής από την «γραφὴν παρανόμων» συνίστατο στο ότι αφορούσε μόνον νόμους, όχι ψηφίσματα.

Η προσωπική ευθύνη του εισηγητή και των αξιωματούχων που διηύθυναν τις εργασίες της Εκκλησίας ούτε ατονούσαν ούτε μετριαζόταν επειδή ο λαός είχε επιψηφίσει την πρόταση. Δεν διαρκούσε όμως και στο διηνεκές. Ένα χρόνο μετά την υποβολή της πρότασης (ή την ψήφισή της) έπαυε να υπάρχει.

Οι ποινές επί καταδίκης έφταναν έως τον θάνατο. Πάντως η γραφή «νόμον μὴ ἐπιτήδειον θεῖναι» έπρεπε, για να έχει ποινικές συνέπειες, να ασκηθεί μέσα σε προθεσμία ενός έτους από την ψήφιση του νόμου. Η απειλή της μερικής ατιμίας πρέπει να λειτούργησε και να έκανε ορισμένους πιο προσεκτικούς στις εισηγήσεις τους.[3] (περισσότερα…)

Ποζάροντας για την αιωνιότητα

*

ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ & ΠΑΡΑΜΟΝΙΜΑ | 11:25
Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

«Είχε πάρει μόνος του τη φυσική του στάση απάνω σε μια πρόστυχη καρέκλα, με τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος, με το κεφάλι σκυφτό, με τα μάτια χαμηλωμένα, στάση βυζαντινού αγίου, σαν ξεσηκωμένη από κάποιο καπνισμένο παλιό τέμπλο ερημοκλησιού του νησιού του. Αυτή δεν ήταν στάση για μια πεζή φωτογραφία. Ήταν μια καλλιτεχνική σύνθεση, και θα μπορούσε να είναι ένα έργο του Πανσελήνου ή του Θεοτοκοπούλου. Αμφιβάλλω αν φωτογραφικός φακός έλαβε ποτέ μια τέτοια ευτυχία».

Η περιγραφή είναι, βέβαια, του Παύλου Νιρβάνα, από το ιστορικό της περίφημης φωτογράφησης του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη στη Δεξαμενή το 1906, το δημοσιευμένο στη Νέα Εστία το 1933, 22 χρόνια δηλαδή μετά τον θάνατο του εικονιζόμενου. Ο Νιρβάνας τη θεωρούσε τότε μοναδική, αγωνιούσε μήπως χαθεί για τους μεταγενέστερους η μορφή του μεγάλου διηγηματογράφου, και εκθέτει σε μάκρος πώς τον κατάφερε να του «ποζάρει». Έκτοτε έχουν έρθει στο φως μερικές ακόμη μεταγενέστερες, μια με τον Βλαχογιάννη το 1908 και δυο τρία πορτραίτα. Όμως η φωτογραφία του Νιρβάνα είναι πασίγνωστη, έχει πια ταυτιστεί με την εικόνα του Σκιαθίτη συγγραφέα, έχει σε μεγάλο βαθμό διαπλάσει τη μυθολογία που τον συνοδεύει. Ο φωτογράφος είχε δίκιο, τέτοια ευτυχία ο φακός πολύ σπανίως προσφέρει.

Η πρώτη εικόνα του Σολωμού που διαθέτουμε, δεν θα μπορούσε να διαφέρει περισσότερο. Είναι ένας πίνακας (η φωτογραφική μηχανή δεν είχε ακόμη εφευρεθεί) εκ των χειρών του Νικολάου Κουτούζη, ζωγράφου, σατιρικού ποιητή και ιερωμένου Επτανήσιου (1741-1813). Είναι ένα πορτραίτο του 1799 ή του 1800 που δείχνει τον ποιητή, που είχε γεννηθεί την άνοιξη του 1798, σε βρεφική ηλικία. Σε αντίθεση με το σκυμμένο βλέμμα του 55χρονου Παπαδιαμάντη, ο ολιγόμηνος Σολωμός κοιτάζει κατάματα τον θεατή με μια παράδοξη σοβαρότητα. Το κορμάκι του φασκιωμένο αλλά ευθυτενές, τα μαλλιά του σε στυλ αυτοκρατορικό, ναπολεόντειο, το πρόσωπο εκφραστικό, μεγαλίστικο, με μια μελαγχολία αλλιώτικη από εκείνη των νηπίων, λες και ο εικονιζόμενος γνωρίζει ότι ποζάρει κι εκείνος για την αιωνιότητα. (περισσότερα…)

«Ένα τραγικό λάθος»

*

Τον Μάρτιο του 2014, δηλαδή μετά την ανατροπή του νομίμως εκλεγμένου προέδρου Γιανουκόβιτς, τη σφαγή στο Μέγαρο των Συνδικάτων της Οδησσού, την κατάληψη της Κριμαίας από τη Μόσχα και την ένοπλη εξέγερση των Ρωσσοουκρανών στο Ντονμπάς, ο Χέλμουτ Σμιτ, ο σπουδαίος Γερμανός πρώην καγκελάριος, παραχώρησε μια βαρυσήμαντη συνέντευξη στην εφημερίδα Bild. Και δεν μάσησε τα λόγια του για τα γεγονότα στη χώρα του Δνείπερου.

«Η απόπειρα της ΕΕ και της Κομμισιόν να προσαρτήσει την Ουκρανία είναι μεγαλομανία, δεν έχουμε καμία δουλειά εκεί. Οι γραφειοκράτες στις Βρυξέλλες δεν καταλαβαίνουν τι κάνουν. Και εξαναγκάζουν την Ουκρανία να αποφασίσει, ελεύθερα τάχα μου, μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Δεν είναι ώρα αυτή ν΄ ανοίγουμε με ρητορεύματα τον δρόμο προς τον Γ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και σίγουρα δεν είναι για περισσότερους νατοϊκούς εξοπλισμούς. Αλλά ο κίνδυνος να χειροτερέψει η κατάσταση, όπως τον Αύγουστο του 1914, αυξάνεται μέρα με τη μέρα».

Ο διάδοχος του στη καγκελαρία, Χέλμουτ Κολ, την ίδια εκείνη περίοδο μιλώντας στον Τύπο, συμπλήρωνε στο ίδιο πνεύμα: (περισσότερα…)

Ημέρες Παπαδιαμάντη, Βόλος 5-7 Δεκεμβρίου 2025

*

ΗΜΕΡΕΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ 2025

Βόλος, 5-7 Δεκεμβρίου 2025
Volos Palace Hotel

Μετά τα περσινά επιτυχημένα εγκαίνια του θεσμού στη Σκιάθο, και για δεύτερη συναπτή χρονιά, η Περιφέρεια Θεσσαλίας διοργανώνει το τριήμερο 5-7 Δεκεμβρίου τις Ημέρες Παπαδιαμάντη, ετήσιο κύκλο εκδηλώσεων προς τιμήν του μεγάλου Σκιαθίτη συγγραφέα.

Οι φετινές εκδηλώσεις θα διεξαχθούν στην πόλη του Βόλου, και είναι αφιερωμένες σε ένα μεγάλο κεφάλαιο της διαπάλης των ιδεών στη χώρα μας, συνδεδεμένο μάλιστα άρρηκτα με τη Θεσσαλία. Επίκεντρό τους, το επιστημονικό συμπόσιο «Διαφωτισμός και αντιδιαφωτισμός στον ελληνικό κόσμο (18ος-21ος αι.)» όπου θα λάβουν μέρος πολλοί διακεκριμένοι συγγραφείς, μελετητές και ιστορικοί των ιδεών από την Ελλάδα και την Κύπρο.

Την έναρξη των εργασιών στις 5.12.25 θα κηρύξει ο Περιφερειάρχης Δημήτρης Κουρέτας. Την κεντρική ομιλία του Συμποσίου θα εκφωνήσει ο ιστορικός Πασχάλης Κιτρομηλίδης, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Κατά την τελετή έναρξης, θα απονεμηθεί το Βραβείο Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη που έχει θεσπίσει η Περιφέρεια Θεσσαλίας και με το οποίο τιμά εναλλάξ κορυφαίους λογοτέχνες και μελετητές του παπαδιαμαντικού έργου. Εφετινός αποδέκτης του Βραβείου Παπαδιαμάντη είναι ο επιφανής πεζογράφος μας Σωτήρης Δημητρίου.

Η προσωπογραφία του Α. Παπαδιαμάντη που κοσμεί τα έντυπα της διοργάνωσης είναι έργο του ζωγράφου Σωτήρη Σόρογκα, παραχωρημένο ευγενώς από τον δημιουργό του για τις Ημέρες Παπαδιαμάντη 2025. Την ευθύνη για την κατάρτιση και τον συντονισμό του προγράμματος έχει ο συγγραφέας Κώστας Κουτσουρέλης. (περισσότερα…)

Για τον Μανόλη Αναγνωστάκη με την ευκαιρία της εκατονταετηρίδας από τη γέννησή του

*

του ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Καθώς κοντεύουμε πια στο έβγα του Έτους Αναγνωστάκη και των ποικίλων τιμητικών εκδηλώσεων που το συνόδευσαν, προσωπικά συγκρατώ το παράδοξο. Ο προ της «σιωπής» ποιητής, αυτός που το έργο του κατακλείεται, όπως μας είπαν, με τον Στόχο, άντε και με το Περιθώριο ’68-’69, αυτός ο λάλος ποιητής, ο πολυδιαβασμένος και πολυμελετημένος και πολυτραγουδισμένος, επιγόνους σήμερα ποιητικούς δεν διαθέτει. Το ίχνος του στους στίχους που γράφονται στις μέρες μας είναι δυσδιάκριτο, αν υπάρχει καν. Με μία έννοια, ο τελευταίος σημαντικός μαθητής του, μεταστάς πια κι εκείνος, ήταν ο Διονύσης Σαββόπουλος.

Αντιθέτως, ο μετά τη «σιωπή» Αναγνωστάκης, ο εν πολλοίς παραγνωρισμένος σατιρογράφος «Μανούσος Φάσσης» δηλαδή, και ο προσωπικός ανθολόγος της Χαμηλής φωνής, έχει και παραέχει συνεχιστές και επιγόνους. Μαζί του συνδέονται αναπόσπαστα οι δύο σημαντικότερες συλλογικές τάσεις της μετά το 1980 ποίησής μας: αφενός μεν, η επιστροφή των έμμετρων μορφών, αφετέρου δε, η αναβίωση της σάτιρας.

Ο ποιητής Μανούσος Φάσσης. Η ζωή και το έργο του πρωτοεκδίδεται (σε 3.000 αντίτυπα, παρακαλώ, που εξαντλήθηκαν γρήγορα) το 1987. Η Χαμηλή φωνή. Τα λυρικά μιας περασμένης εποχής στους παλιούς ρυθμούς το 1990 (επίσης σε 3.000 αντίτυπα). Και η επιρροή που άσκησαν σε μια μεγάλη ομάδα νεώτερων ποιητών, αλλά και σε μερίδα των φιλολόγων και των μελετητών της παλαιότερης ποίησής μας, είναι προφανής. (περισσότερα…)

Ο θάνατος του Σαββόπουλου ως αστάθμητος παράγοντας στο Έτος Θεοδωράκη

*

2025: Έτος Μίκη Θεοδωράκη – Μύθοι και πραγματικότητες #8

γράφει ο Θάνος Γιαννούδης

Σειρά άρθρων που καλύπτουν όλη τη διάρκεια του «Αφιερωματικού έτους Μίκη Θεοδωράκη». Ερευνώνται οι διαφορετικές πτυχές της ζωής και του έργου του, οι ιδεολογικές του μεταστροφές, οι συνάφειές του με το μοντερνισμό, καθώς και με άλλους καλλιτέχνες. Τι μένει εντέλει από το πολύπλευρο έργο του πλέον μείζονος Έλληνα δημιουργού του 20ού αιώνα εκατό χρόνια μετά τη γέννησή του.

***

Στο όγδοο μέρος της ετήσιας στήλης μας για το «Έτος Μίκη Θεοδωράκη», προβαίνουμε σε μια έκτακτη και παρενθετική καταγραφή που γέννησαν οι συνθήκες, μιας και ο θάνατος του Διονύση Σαββόπουλου παρείχε σε πολλούς ερευνητές και (ταυτόχρονα) σε κάθε λογής σχολιαστές την ευκαιρία για πολλαπλές συγκρίσεις με τον Θεοδωράκη στους άξονες της παράλληλης πορείας, της αντίστοιχης και μη δημιουργίας, της ιδεολογικής μεταστροφής, ακόμα εντέλει και του στερνού αποχαιρετισμού που έλαβαν οι δύο καλλιτέχνες. Επιχειρώντας να συνενώσουμε τους βασικούς και μόνο άξονες αυτής της σύγκρισης, θα προβούμε κι εμείς με τη σειρά μας τόσο στην καταγραφή των έλξεων και των αποκλίσεων τους όσο και σε μια επιλογική (και ενδεχομένως εύλογη) εικασία.

///

–> Στο δεύτερο μισό του Αφιερωματικού Έτους Μίκη Θεοδωράκη που διανύουμε, ενώ είχαν αρχίσει ήδη να διατυπώνονται ορισμένες ενστάσεις με αφορμή την επέτειο εκατό χρόνων από τη γέννηση του Μάνου Χατζιδάκι για τη μη συμπερίληψη του τελευταίου ως ισότιμου στην επέτειο, ο ξαφνικός θάνατος του Διονύση Σαββόπουλου, η κηδεία του και οι αντιδράσεις που την ακολούθησαν, μετατόπισαν σημαντικά την ατζέντα και τον δημόσιο διάλογο. Ενδιαφέρουσα δε σύμπτωση αποτελεί το γεγονός πως ο πρωτοπόρος τραγουδοποιός, το έργο του οποίου έχει, εξάλλου, συνεξεταστεί ερευνητικά και επιστημονικά ως παραπληρωματικό και εναλλακτικό στα παραδείγματα Θεοδωράκη και Χατζιδάκι, στο τελευταίο του εν ζωή δημόσιο κείμενο είχε αρθρογραφήσει κι εκείνος με τη σειρά του υπέρ της τιμής στη μνήμη του Χατζιδάκι ισότιμα μ’ εκείνη του Θεοδωράκη, κλείνοντας, έτσι, άθελά του έναν ιδιότυπο κύκλο.

–> Παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον η στάση ενός μεγάλου τμήματος του προοδευτικού χώρου έναντι των δύο καλλιτεχνών, όπως αυτή εκφράστηκε μετά τον θάνατό τους (περισσότερα…)

Τα νησάκια

* * * 

Νοέμβρης· τα νησάκια μπαίνουν στον ορό
με μια γερή γροθιά πέφτουν σε νάρκη
μέχρι το Πάσχα (τύπου Ανάσταση θαρρώ…).

Κλειστές ταβέρνες, στοιχειωμένα πάρκινγκ,
ξεθωριασμένα διαφημιστικά εκδρομών,
χωριά ερημωμένα – άλλοτε αυτάρκη…

Οι επιχειρηματίες –οι πιο πολλοί– υπ’ ατμόν
φεύγουν, να διαχειμάσουνε και πάλι
στις πολιτείες των φώτων, των ευκαιριών

κι ύστερα με το λάπτοπ στη μασχάλη
και μ’ άπταιστη αγγλική θα ’ρθούν σε υποδοχή
ορδών με παρεό και με σανδάλι.

Νησιά πεντόβολα σε φαύλη χούφτα· ηχεί
φάλτσα το Άξιον Εστί εντέλει…
Νησιά πηχτά στη λασπουριά και στη βροχή

που ο ήλιος μισθωμένος ανατέλλει. (περισσότερα…)

Φαντάσματα

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

~.~

Πώς πέσαμε, σύντροφε, μέσα στο λαγούμι του φόβου;
Δεν ήταν της δικής σου μοίρας, μήτε της δικής μου τα γραμμένα,
ποτές μας δεν πουλήσαμε μήτε αγοράσαμε τέτοια πραμάτεια∙
ποιος είναι εκείνος που προστάζει και σκοτώνει πίσω από μας;
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ

Η δημόσια συζήτηση για την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα το τελευταίο χρονικό διάστημα βρίσκεται σε έξαρση και διεξάγεται σε υψηλούς τόνους κυρίως μεταξύ κυβερνήσεως και σύσσωμης της αντιπολίτευσης. Οι λόγοι είναι πολλαπλοί: πολλές και σοβαρές θεσμικές παρεκτροπές –η ευθύνη της κυβέρνησης μεγίστη–, οικονομιστική πολιτική που δυσκολεύει πολύ την πλειοψηφία του πληθυσμού να ανταποκριθεί στις ανάγκες της καθημερινότητας ενώ παράλληλα φουσκώνει τα πορτοφόλια των ολίγων και εκλεκτών της κυβέρνησης, αλλά και παντελής αδυναμία να διευρυνθεί η παραγωγική βάση της οικονομίας με προϊόντα και αγαθά που ενσωματώνουν υψηλή τεχνολογία και αυξάνουν την παραγωγικότητα και την προστιθέμενη αξία.

Στη δημόσια συζήτηση για τις τάσεις του εκλογικού σώματος εντός αυτού του πλαισίου και προφανώς και για τα μελλοντικά εκλογικά αποτελέσματα, συμπεριλαμβάνονται και ορισμένα «κόμματα» που δεν υπάρχουν στην πραγματική ζωή, δηλαδή θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για κόμματα-φαντάσματα. Πως γίνεται αυτό; Απλά με τη επίμονη συμβολή των εταιριών δημοσκόπησης και μέρους των ιδιωτικών ΜΜΕ των οποίων οι ιδιοκτήτες τυχαίνει να είναι και κομμάτι της ολιγαρχίας του επιχειρηματικού γίγνεσθαι στην Ελλάδα και του πλούτου γενικότερα.

Χρησιμοποίησα τη λέξη φάντασμα για να χαρακτηρίσω αυτά τα κόμματα, με σαφή αναφορά στην έννοια της hauntologie του Ζακ Ντερριντά[1] . Υπ’ αυτήν την έννοια, το φάντασμα μπορεί να συλληφθεί ως κάτι που δρα χωρίς να υπάρχει σε υλική μορφή. Έτσι μπορεί η παρουσία ενός φαντάσματος να σηματοδοτεί κάτι που δεν υπάρχει πια στην πραγματικότητα αλλά εξακολουθεί να ενεργεί ως εικονικότητα. Για παράδειγμα το Φάντασμα του Μαρξ και του κομμουνισμού. (περισσότερα…)

Στον Ωκεανό της Αβεβαιότητας

*

ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ & ΠΑΡΑΜΟΝΙΜΑ | 10:25
Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Οι ενδιαφερόμενοι για τις εξελίξεις στην κοσμολογία γνωρίζουν ότι εδώ και χρόνια το καθιερωμένο ερμηνευτικό πρότυπο της επιστήμης αυτής, που ακούει στο ελληνολατινικό ακρωνύμιο ΛCDM και που στον πυρήνα του βρίσκεται η θεωρία της Πρωταρχικής Έκρηξης ή «Big Bang», ότι το πρότυπο αυτό λοιπόν έχει περιπέσει σε βαθύτατη, κάποιοι κρίνουν αθεράπευτη, κρίση.

Ο λόγος είναι τα νέα παρατηρησιακά δεδομένα που έχουμε συγκεντρώσει εσχάτως, ιδίως από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Τζέημς Γουέμπ, δεδομένα που κλονίζουν τις ώς τώρα καλά κατεστημένες βεβαιότητές μας για το σχήμα, την ηλικία και την ταχύτητα διαστολής του Σύμπαντος, τον σχηματισμό των γαλαξιών κ.ο.κ.

Βέβαια όπως όλες οι επιστημονικές επινοήσεις έτσι και το νυν Κοσμολογικό Πρότυπο γεννήθηκε εξαρχής με πολύ σημαντικά κουσούρια. Αυτά οι θιασώτες του τα έλυναν όπως οι οπαδοί της πτολεμαϊκής κοσμολογίας τον καιρό τους με «επικύκλους»: με θεωρητικά μπαλώματα δηλαδή, ad hoc εξαιρέσεις από το γενικό σχήμα, όπως η ιδέα του κοσμικού πληθωρισμού αμέσως μετά το Big Bang. Ή με αναπόδεικτες έως αυτή τη στιγμή, ή και εντελώς μη αποδείξιμες κατ’ άλλους, εικασίες, όπως η Σκοτεινή Ύλη και η Σκοτεινή Ενέργεια. Οι δύο αυτές εντελώς απερίγραπτες και μηδέποτε εντοπισθείσες «ουσίες» υποτίθεται ότι αποτελούν το… 96% του Κόσμου.

Ανάλογη χάωση έχουμε και στο πεδίο της μελέτης της υποατομικής ύλης, όπου την τριαδική συμμετρία που διδασκόμασταν λίγες δεκαετίες πριν στις τάξεις (πρωτόνιο – ηλεκτρόνιο – νετρόνιο) αντικατέστησαν δυο δεκάδες νέων παρδαλώνυμων σωματιδίων, χώρια εκείνα που προβλέπεται ότι θα ανακαλύψουμε στο μέλλον. Για να μη μιλήσω για την κβαντική φυσική που οι εκδηλώσεις της είναι τόσο αδιανόητες ώστε ήδη ο Νιλς Μπορ στον καιρό του πίστευε ότι μόνο η γλώσσα της ποίησης μπορεί να τις εκφράσει.

Που θέλω με όλα αυτά να καταλήξω; Σε δύο «υποθέσεις εργασίας». Η πρώτη έχει να κάνει με την παραδοσιακά αυτονόητη διασύνδεση της επιστήμης με τη γνώση. Νομίζω ότι οι δύο αυτές έννοιες πρέπει πλέον να πάρουν και επισήμως διαζύγιο. Η επιστήμη δεν αποτελεί γνώση για τον απλό λόγο ότι δεν μπορεί, ποτέ δεν μπορούσε και ποτέ δεν θα μπορέσει να μας παράσχει αξιόπιστες απαντήσεις στις κορυφαίες απορίες μας για τη γένεση του Κόσμου, τη φύση του Χώρου, την έννοια του Χρόνου κ.ο.κ. Στα ζητήματα αυτά δεν έχουμε κάνει βήμα από την εποχή των Προσωκρατικών – και ούτε πρόκειται. Στο πεδίο αυτό, των έσχατων ερωτημάτων, οι απαντήσεις του ποιητή ή του μύστη, ως προβολές ψυχοπνευματικές και όχι απλώς διανοητικά παράγωγα, θα εξακολουθήσουν να μας προσφέρουν ικανοποιητικότερες, δηλαδή κοινωνικά πειστικότερες αποκρίσεις. Στην πράξη, και η επιστήμη όταν καταπιάνεται με αυτά τα ερωτήματα, τις αποκρίσεις του ποιητή και του μύστη υιοθετεί, ενίοτε εν αγνοία της προέλευσής τους.

Με αυτή την έννοια, της κατανόησης της έσχατης πραγματικότητας, (περισσότερα…)

Εκεχειρία

*

Και νά η λυτρωτική εκεχειρία!
Πώς αναδύεται όλο υποσχέσεις
μεσ’ από τ’ άλικο νερό της λίμνης
της προαπαιτούμενης σφαγής… Κοιτάξτε
πώς ανεμίζει το λευκό πανί της
το υφασμένο με τις παρεμβάσεις
τις έγκαιρες και τις μελετημένες,
το στριφωμένο με αγαθοσύνη…
Οι ειρηνευτές τα στήθη παρατάσσουν
μνηστήρες φαύλοι στην αυλή του Νόμπελ.
Σε άλλο πλάνο, μειωμένης λάμψης,
μέσα στο χασαπόχαρτο τα μέλη
τυλίγονται προσεκτικά· πακέτα
στα ράφια της κατάψυξης της μνήμης
–χέρια άδεια, πόδια αβάδιστα, μονήρη–
στοιβάζονται με τάξη· να χωράνε
τα επόμενα, μιας άλλης συγκυρίας…

Μα ας είναι· το “μετά” ας μας εκπλήξει.
Ας αρκεστούμε πια στην αίσια λήξη.
Τώρα γιορτή, κι όλα νερό κι αλάτι…
Εμπρός λαοί, υμνείστε την απάτη!

ΑΝΝΑ ΣΠΥΡΑΤΟΥ

*

*

*

Κλαυσίγελως

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

1.

Η δεύτερη συνάντηση του Τραμπ με τον Πούτιν θα φιλοξενηθεί, ως γνωστόν, στην Βουδαπέστη με στόχο μια νέα προσπάθεια για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Καθένας μπορεί να έχει την άποψή του για τον τρόπο που θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Εκ των πραγμάτων η ΕΕ και γενικά οι χώρες της Ηπείρου μας θα έπρεπε να πρωτοστατούν επιδιώκοντας τον τερματισμό του πολέμου, με παράλληλη διαπραγμάτευση για μια νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας.

Αντ’ αυτού όμως, και εκτός του ότι για άλλη μια φορά έμεινε άναυδη από την πρωτοβουλία του Ντόναλντ Τραμπ να συναντηθεί με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, η Ευρώπη αντιμετωπίζει επίσης ένα πρόβλημα που είναι τόσο διπλωματικό όσο και νομικό. Και προκαλεί σημαντική αμηχανία. Συγκεκριμένα: πώς μπορεί ο Ρώσος πρόεδρος να φτάσει στην Ουγγαρία, και επομένως σε έδαφος της ΕΕ, χωρίς να παραβιάσει τις κυρώσεις που έχουν εκδοθεί από τις Βρυξέλλες και το ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου; Mεγάλο αίνιγμα!

Το ένταλμα σύλληψης για τον Πούτιν εκδόθηκε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Είναι αλήθεια ότι η Βουδαπέστη αποσύρθηκε από το Δικαστήριο πριν από μερικούς μήνες, αλλά η ιδιότητά της ως μέλους ισχύει για ένα έτος μετά την «παραίτησή» της. Επομένως, η Ουγγαρία είναι επί του παρόντος πλήρες μέλος. Και μάλιστα, εξήγησε ένας εκπρόσωπος του ΔΠΔ, «η αποχώρηση δεν έχει καμία επίδραση στις τρέχουσες διαδικασίες ή σε οποιοδήποτε θέμα που ήδη εξετάζεται από το Δικαστήριο». Επομένως, και για τις ουγγρικές αρχές, η εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης αποτελεί «νομική υποχρέωση και ευθύνη»! (περισσότερα…)