ΔΙΑΡΚΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ 2000-2020

Ποιά ἡ ποίηση τοῦ 21ου αἰώνα καὶ ποιοί οἱ ποιητές της; Χιλιάδες ποιητικὲς συλλογές, εἴτε τυπωμένες ἀπὸ ἐπώνυμους οἴκους εἴτε αὐτοεκδόσεις, ἑκατοντάδων ἢ καὶ χιλιάδων ποιητῶν ποὺ ἀναζητοῦν τὴν θέση τους στὴν Νεοελληνικὴ Λογοτεχνία. Τί μένει ὅμως καὶ τί περνάει ἀπὸ τὴν κρησάρα τῆς κριτικῆς; Τί ἐπιβιώνει –ἢ ἔστω, τί φαίνεται ὅτι μπορεῖ νὰ ἐπιβιώσει– στὴν μνήμη τῆς ἀναγνωστικῆς κοινότητας;

Ἀποπειρώμενο μιὰν ἀπάντηση στὰ παραπάνω, τὸ Νέο Πλανόδιον ἐγκαινιάζει τὴν ἑβδομαδιαία στήλη ‘‘Νέοι ποιητὲς ἑνὸς νέου αἰώνα. Διαρκὴς ποιητικὴ ἀνθολογία 2000-2020’’. Γιὰ διάστημα δύο ἐτῶν καὶ ἀρχῆς γενομένης ἀπὸ τὸν Φεβρουάριο τοῦ 2019, θὰ ἀνθολογοῦνται κάθε ἑβδομάδα ἕνα ἢ περισσότερα ποίηματα ἑνός/μιᾶς συγγραφέα, ποὺ θὰ πληροῦν δύο προϋποθέσεις: θὰ εἶναι α) δημοσιευμένα μετὰ τὸ 2000, καὶ β) γραμμένα ἀπὸ ποιήτριες ἢ ποιητὲς 45 ἐτῶν καὶ νεώτερους, γεννημένους δηλαδὴ ἀπὸ τό –σημαδιακό– 1974 καὶ ἑξῆς.

Τὰ ποιήματα θὰ παρατίθενται πολυτονισμένα, δίχως ὅμως ἄλλες παρεμβάσεις στὸ πρωτότυπο. Ἐπίσης, στὸ τέλος κάθε ἑξαμήνου θὰ δημοσιεύεται στὸν ἱστότοπο ὁ Θησαυρὸς Ἀναγνώσεων μὲ τὴν μορφὴ ἀναλυτικοῦ καταλόγου, ὅπου καὶ θὰ καταγράφονται ὅλες οἱ ποιητικὲς συλλογὲς ποὺ ἐξετάστηκαν κατὰ τὸ διάστημα αὐτό. Τὰ ποιήματα ποὺ θὰ προκύψουν στὸ πέρας τῆς διαρκοῦς αὐτῆς ἀνθολόγησης, συμπληρωμένα ἐνδεχομένως καὶ μὲ ἄλλα, θὰ ἀποτελέσουν τὸν κορμὸ μιᾶς ἔντυπης Ἐκλογῆς.

Οἱ σκοποὶ τοῦ ἐγχειρήματος, δύο: ἡ ἀνάδειξη τῶν ἀξιανάγνωστων ποιημάτων ποὺ γράφονται στὶς μέρες μας ἀπὸ νέους ποιητές· καὶ ἡ συμβολὴ στὴν ἐπόπτευση τῆς νεοελληνικῆς ποίησης τοῦ τρέχοντος αἰώνα, μακριὰ ἀπὸ παρελκυστικὲς κατηγοριοποιήσεις, αἰσθητικὲς ἢ/καὶ ἰδεολογικές.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΑΛΑΝΑΚΗΣ 

---

Μὲ δεδομένο τὸν τεράστιο ὄγκο τῆς τρέχουσας ποιητικῆς παραγωγῆς, ποὺ ξεπερνᾶ τοὺς 800 τίτλους ἐτησίως (813 γιὰ τὸ 2017, βάσει ἐπίσημων στοιχείων ἀπὸ τὴν Ἐθνικὴ Βιβλιοθήκη), θὰ ἀποτελοῦσε ψευδαίσθηση τὸ νὰ θεωρεῖ κανεὶς ὅτι μπορεῖ νὰ τὴν παρακολουθήσει στὴν πληρότητά της. Ἀντ’ αὐτοῦ ὅμως, δίδεται ἡ ὑπόσχεση μιᾶς φιλότιμης ἐξέτασης ὅλων τῶν βιβλίων ποὺ θὰ τεθοῦν ὑπ’ ὄψιν τοῦ ἐγχειρήματος. Οἱ φίλοι νέοι ποιητὲς μποροῦν (παρακαλοῦμε πολὺ μὲ ἁπλὸ δέμα/ἐπιστολή) νὰ τὰ στέλνουν στὴ διευθύνση: Ἁγ. Λαύρας 60, Νεάπολη, Ν. Ἰωνία Ἀττικῆς 142 33 [Μὲ τὴν ἔνδειξη: “Αθ. Β. Γαλανάκης γιὰ τὸ περ. Νέο Πλανόδιον” στὰ στοιχεῖα τοῦ παραλήπτη]

---

Ἔρινα Χαραλάμπους

(Πλεκτάνη, Λάρισα, Θράκα, 2020)

Ἐπιθανάτιος λόγος

Ἧβραν τὸν παπποῦν μου ἔβαλες τὰ κλάματα κι ἀπὸ
τὸν λήθαργο μὲ ξύπνησες ἀπότομα ἐκεῖνο τὸ πρωινὸ
τοῦ φθινοπώρου.

Γιὰ μιὰ στιγμὴ μὲ γέλασες, γελάστηκα πὼς βρέθηκε
ὁ ἄντρας τῆς φωτογραφίας  ζωντανὸς γελάστηκα πὼς
τὸ παιδὶ μὲ μιὰ φωτογραφία στὸ χέρι κρατημένη ἴσια
στὰ μάτια μέσα μου βαθιὰ μὲ κοίταζε.

Ὡστόσο, ἐκεῖνο ἀκριβῶς τὸ δευτερόλεπτο τοῦ φθινο-
πώρου τὰ μάτια της φωτογραφίας στὰ μάτια τοῦ ἄν-
τρα ποὺ εἶχα ἀπέναντί μου ἰδωμένα ἀνάποδα γύρισαν
ἴσια νὰ μὲ κοιτάξουν
γιὰ τελευταία φορὰ
πῶς σφράγισαν
τὰ πάντα.

~.~

Σημεῖα πήξης

Νὰ βάζεις μιὰ ἄνω τελεία στὴ σκέψη καὶ
μία τελεία στὴ βούληση–
ἐνίοτε διπλή.
Τὰ ἐρωτηματικὰ στὸ βῆμα καὶ
τὰ θαυμαστικὰ στὴν ἡμερήσια διάταξη.
Νὰ καταθέτεις τὰ ἀποσιωπητικὰ στὴν πυρά.
Οἱ παῦλες χρήσιμες–
κυρίως αὐτὲς ποὺ προϋποθέτουν
τὴν ἀνάπαυλα τῆς μνήμης.
Λιγότερο σημαντικὲς οἱ διπλὲς
―ἀνούσιες―
τὰ κόμματα ἐξυπηρετοῦν ὁμοιοτρόπως.
Τὰ είσαγωγικὰ νὰ ἐκφωνεῖς μὲ στόμφο,
μ ε γ α λ ό φ ω ν α

Τὶς παρενθέσεις μόνο,
αὐτὲς κυρίως νὰ φοβᾶσαι–
ἐὰν κι ἐφόσον ἀνοίξουν τὶς φτεροῦγες τους,
σὲ μεταφέρουν ἀνυπάκουα αὐτοτελῶς
στὸν πλανήτη τῶν μεγάλων ἀντιφάσεων
στὴ χώρα τῶν γενναίων ψευδαισθήσεων
στὸ ἀνύπαρκτο τῆς τήξης
(στὶς παρενθέσεις δὲν χωρᾶνε ἀναστολές).

~.~

Ἐγερτήριο σάλπισμα

Ὁ ἐλέφαντας βρίσκεται πάντα
μέσα στὸ δωμάτιο, τὸ ξέρεις.

Εἶναι ἀλήθεια δύσκολο
νὰ τὸν ἐκφέρεις
ἀλλάζει ἀδιάκοπα
ὀνόματα καὶ σχήματα:
ὑπερβατὸν πολύπτωτον
ὁμοιόπτωτον καὶ κυκλικὸν
κυρίως ἀναφορικὸν
αὐτο-αναφορικὸ κυρίως.

Ὡστόσο,
ὁ ἐλέφαντας βρίσκεται πάντα
μέσα στὸ δωμάτιο, τὸ ξέρεις.

Ἄλλωστε,
τὶς συντεταγμένες ἔχεις λάβει:
δέκα χιλιοστὰ κάτω ἀπ’ τὴ μύτη σου
μία βλεφαρίδα πέρα ἀπὸ τὰ μάτια σου
χίλια ντεσιμπὲλ μέσα στὰ αὐτιά σου
ὁ ἐλέφαντας σαλπίζει.

Εἶναι ἀλήθεια δύσκολο
τὸ σάλπισμα νὰ ὑποφέρεις
τὸν πολυώνυμο ἐλέφαντα
στὴ γλώσσα σου
ἀρνεῖσαι νὰ προφέρεις
μὰ τὴν ἀλήθεια ὅμως
πῶς προσποιεῖσαι
πῶς δὲν ξέρεις;

Ὁ ἐλέφαντας βρίσκεται πάντα
μέσα στὸ δωμάτιο, τὸν ξέρεις.

~.~

Ἐπίμετρο

Κι ἂν γελιέσαι πὼς τοῦ κόσμου σύσσωμη
τὴ θλίψη ἐναπόθεσες στὶς λέξεις ποὺ
δὲν εχεις, ἰδέα δὲν ἔχεις,
μικρό μου πυροτέχνημα.

---

Ἡ Ἔρινα Χαραλάμπους γεννήθηκε τὸ 1980 στὴν Πάφο. Ζεῖ στὴν Λευκωσία. Ἡ Πλεκτάνη (2020) εἶναι τὸ πρῶτο βιβλίο ποὺ ἐκδίδει.