21ος αιώνας

Χωρὶς ἐναλλακτική

*

τοῦ ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Σ’ ἕνα τουλάχιστον, ὁ παλαιὸς Ψυχρὸς Πόλεμος μεταξὺ ΝΑΤΟ καὶ Συμφώνου τῆς Βαρσοβίας διέφερε ριζικὰ ἀπὸ τὸν τωρινό, μεταξὺ ΗΠΑ καὶ Εὐρώπης, ἀπὸ τὴ μιά, καὶ Ρωσσίας-Κίνας, ἀπὸ τὴν ἄλλη. Τότε εἴχαμε σύγκρουση δύο ἀντίπαλων πολιτικῶν ὁραμάτων, δύο ἐντελῶς διακριτῶν μεταξύ τους οικονομικῶν συστημάτων, δύο διαφορετικῶν στὸν πυρήνα τους ἐντέλει προτύπων πολιτισμοῦ.

Στὴν τωρινὴ ψυχροπολεμικὴ ἀντιπαράθεση, ἀντίθετα, αὐτὸ δὲν ἰσχύει. Οὔτε ἡ Ρωσσία οὔτε ἡ Κίνα προσφέρουν ἐναλλακτικὴ στὸν ἀποχαλινωμένο καπιταλισμὸ ποὺ ἐπικράτησε πλήρως μετὰ τὴ θατσερικὴ στροφὴ στὴ Δύση καὶ ἀντικατέστησε τὸν ἐξημερωμένο ρηνανικὸ καπιταλισμὸ τοῦ Μεταπολέμου. Οὔτε ἡ μία χώρα οὔτε ἡ ἄλλη ἔχουν, ἢ ἐνδιαφέρονται κἄν, νὰ μᾶς προσφέρουν ἐναλλακτικὴ στὸν ἀνθρωπότυπο τοῦ μονομανοῦς καὶ ψυχικὰ κενοῦ μάνατζερ, ὅπως μᾶς τὸν περιέγραψε ἰδιοφυῶς ὁ Βέρνερ Ζόμπαρτ στὶς ἀρχὲς τοῦ 20οῦ αἰῶνα:

«Ὅποιος δὲν ἀσχολεῖται ποτὲ μὲ τίποτε ἄλλο πέρα ἀπὸ τὶς ἐπιχειρήσεις, τότε ἡ ψυχή του δὲν μπορεῖ στὸ τέλος παρὰ νὰ ἀποξηρανθεῖ. Γύρω του τὰ πάντα ἐρημώνουν, τὰ πάντα ἀπονεκρώνονται, ὅλες οἱ ἀξίες χάνονται… Ἡ πατρίδα γίνεται γιὰ τὸν ἐπιχειρηματία ξενιτιά. Φύση, τέχνη, ποίηση, κράτος, φίλοι: τὰ πάντα ἐξαφανίζονται σὲ ἕνα μυστηριῶδες Τίποτε γι’ αὐτόν, ἀφοῦ πλέον δὲν ἔχει καθόλου χρόνο γιὰ νὰ τοὺς ἀφιερώσει». (περισσότερα…)