Νύχτες του Ιουλίου 2024

Τύχες του στοχασμού στη σημερινή Ελλάδα [3/3]

*

Ποιες είναι οι τύχες του στοχασμού στη σημερινή Ελλάδα; Ακούγεται ο λόγος της φιλοσοφίας, των κοινωνικών επιστημών, της θεολογίας, των ανθρωπιστικών σπουδών στη δημόσια σφαίρα; Πώς προσλαμβάνεται και από ποιους, διεξάγεται ουσιαστικός διάλογος πάνω τους, ποια είναι η επιρροή των ιδεών που διακινούνται;

Αυτά ήταν τα θέματα που τέθηκαν στη δημόσια συζήτηση για τη «Σκέψη στην Ελλάδα σήμερα» που διεξήχθη στις 16 Ιουλίου στον Αίθριο Χώρο του Θεάτρου Κυδωνία, στις εφετινές «Νύχτες του Ιουλίου». Εισηγητές ήταν ο Κώστας Ανδρουλιδάκης, ο Σωτήρης Γουνελάς και η Ιωάννα Τσιβάκου και συντονιστής της συζήτησης ο Κώστας Κουτσουρέλης. Των εισηγήσεων της Ι. Τσιβάκου και του Κ. Ανδρουλιδάκη, που προηγήθηκαν, έπεται σήμερα η ανάρτηση της ομιλίας του Σ. Γουνελά.   —  ΝΠ

~.~

του ΣΩΤΗΡΗ ΓΟΥΝΕΛΑ

Αρχίζω με ένα απόσπασμα του Σεφέρη από τον Πρόλογο στην Έρημη χώρα του Έλιοτ:

«Το δίλημμα είναι αμείλικτο: είτε θ’ αντικρύσουμε τον δυτικό πολιτισμό, που είναι κατά μέγα μέρος και δικός μας, μελετώντας με λογισμό και με νηφάλιο θάρρος τις ζωντανές πηγές του –κι αυτό δεν βλέπω πως μπορεί να γίνει αν δεν αντλήσουμε τη δύναμη από τις δικές μας ρίζες και χωρίς ένα συστηματικό μόχθο για τη δική μας παράδοση– είτε θα του γυρίσουμε τις πλάτες και θα τον αγνοήσουμε, αφήνοντας τον να μας υπερφαλαγγίσει με κάποιο τρόπο από τα κάτω, με τη βιομηχανοποιημένη, την αγοραία, τη χειρότερη μορφή της επίδρασής του».

Και σε σημείωση πρόσθετε: «Αυτού του είδους το υπερφαλάγγισμα έχει προχωρήσει απελπιστικά και ανεμπόδιστα».

Αυτός που ασχολήθηκε με την προτροπή του Σεφέρη ήταν ο Ζήσιμος Λορεντζάτος, ο οποίος ανάμεσα στα άλλα, στο βιβλίο του Δύο κείμενα παραλληλίζει τον Σωκράτη με τον Πασκάλ. Ο Σωκράτης έλεγε πως όταν ήταν νέος, ασχολήθηκε με την «περί φύσεως ιστορίαν», αλλά όταν κατάλαβε ότι δεν ξέρει ποιος είναι, κατέφυγε στους λόγους για να μάθει την αλήθεια. Ο Πασκάλ από την άλλη, η μεγάλη αυτή διάνοια της φυσικομαθηματικής επιστήμης, δήλωσε ότι οι επιστήμες αυτές δεν είναι κατάλληλες για τον άνθρωπο και κλείστηκε σε ένα παλιό γυναικομονάστηρο όπου μελετούσε και έγραφε για τις χριστιανικές αλήθειες. Ο Πασκάλ προέβη και στην παρακάτω διατύπωση: «Υπάρχει μια λογική της καρδιάς που η άλλη λογική δεν την γνωρίζει». (περισσότερα…)

Τύχες του στοχασμού στη σημερινή Ελλάδα [1/3]

*

Ποιες είναι οι τύχες του στοχασμού στη σημερινή Ελλάδα; Ακούγεται ο λόγος της φιλοσοφίας, των κοινωνικών επιστημών, της θεολογίας, των ανθρωπιστικών σπουδών στη δημόσια σφαίρα; Πώς προσλαμβάνεται και από ποιους, διεξάγεται ουσιαστικός διάλογος πάνω τους, ποια είναι η επιρροή των ιδεών που διακινούνται;

Αυτά ήταν τα θέματα που τέθηκαν στη δημόσια συζήτηση για τη «Σκέψη στην Ελλάδα σήμερα» που διεξήχθη στις 16 Ιουλίου στον Αίθριο Χώρο του Θεάτρου Κυδωνία, στις εφετινές «Νύχτες του Ιουλίου». Εισηγητές ήταν ο Κώστας Ανδρουλιδάκης, ο Σωτήρης Γουνελάς και η Ιωάννα Τσιβάκου και συντονιστής της συζήτησης ο Κώστας Κουτσουρέλης. Την εισήγηση του Κ. Ανδρουλιδάκη που δημοσιεύουμε παρακάτω, θα ακολουθήσουν προσεχώς οι ομιλίες των άλλων δύο συνεισηγητών.   —  ΝΠ

~.~

του ΚΩΣΤΑ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ 

Υπάρχει ένα είδος πολυάσχολων στη Ρώμη, που τρέχουν
εδώ κι εκεί καταϊδρωμένοι, έχουν σαν ασχολία τους
την απραξία, ασθμαίνουν χωρίς λόγο, κι ενώ κάνουν
πολλά δεν κάνουν τίποτα.
ΦΑΙΔΡΟΣ, Ανέκδοτα κατά τον τρόπο του Αισώπου  [1]
Κι όμως πρέπει να λογαριάσουμε κατά πού προχωρούμε
— ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ, «Ένας γέροντας στην ακροποταμιά»

Τα ερωτήματα που τέθηκαν ως αφετηρία για τη συζήτησή μας είναι: Ποιες είναι οι τύχες του στοχασμού στη σημερινή Ελλάδα; Ακούγεται ο λόγος της φιλοσοφίας, των κοινωνικών επιστημών, της θεολογίας, των ανθρωπιστικών επιστημών στη δημόσια σφαίρα; Πώς προσλαμβάνεται και από ποιους, διεξάγεται ουσιαστικός διάλογος, ποια είναι η επιρροή των ιδεών που διακινούνται;

Το θέμα μας ταυτίζεται ουσιαστικά με το θέμα της πνευματικής κατάστασης της χώρας μας στην εποχή μας – ένα πραγματικά τεράστιο πλέγμα θεμάτων, το οποίο έχει απασχολήσει κατά καιρούς τους πνευματικούς ανθρώπους και που εδώ μόλις μπορούμε να θίξουμε.[2] Επειδή τα θέματα τούτα είναι βέβαια μεγάλα και σύνθετα, θεώρησα σκόπιμο να τα ξεχωρίσω στα ακόλουθα ειδικότερα ερωτήματα.

1) Υπάρχει στοχασμός στη σημερινή Ελλάδα;   

Ο Κώστας Αξελός, στο νεανικό βιβλίο του Η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας (1954), θεωρεί ότι: «Η σύγχρονη Ελλάδα δεν απέκτησε σκέψη· κι ακόμη περισσότερο της λείπει μια πολύ αρθρωμένη γλώσσα».[3] Με τη λέξη «σκέψη», ο Αξελός εννοεί κυρίως: φιλοσοφία πρωτογενή και συστηματική, και δεν έχει άδικο. Εδώ πρέπει να κάνουμε τη διάκριση ανάμεσα στη συστηματική φιλοσοφία και στον στοχασμό ή τη σκέψη με μιαν ευρύτερη (ουσιαστική) έννοια, όπως εκφράζεται λ.χ. στο δοκίμιο, στη λογοτεχνία, στο θέατρο και αλλού. Αλλά τι εννοούμε με τις λέξεις «σκέψη» και «στοχασμός»; Με επίγνωση ότι το θέμα είναι σύνθετο, θα πρότεινα: η έλλογη θέση ερωτημάτων και η προσπάθεια αναζήτησης απαντήσεων σε ζητήματα και προβλήματα που υπερβαίνουν την ικανοποίηση των αμέσων βιοτικών και πρακτικών αναγκών του ανθρώπου· που υπερβαίνουν τα φυσικά ένστικτα και τις αισθήσεις. Σύμφωνα με την κλασική διατύπωση του Καντ:

«Ο Λόγος μέσα σ’ ένα πλάσμα είναι η ικανότητα να επεκτείνει τους κανόνες και τις προθέσεις της χρήσης όλων των δυνάμεών του πολύ πέρα από [το σημείο που φτάνει] το φυσικό ένστικτο, και δεν γνωρίζει όρια στις απόπειρές του. Αλλά ο ίδιος δεν ενεργεί ενστιγματικά· χρειάζεται δοκιμές, άσκηση και διδαχή, για να προχωρεί σιγά-σιγά από τη μια βαθμίδα της νόησης στην άλλη».[4] (περισσότερα…)

Σάββατο 27 Ιουλίου | Μια βραδιά για τον Αργύρη Χιόνη (1943-2011)

*

Σάββατο 27 Ιουλίου | Αφιέρωμα

«Ό,τι περιγράφω με περιγράφει»
Μια βραδιά για τον Αργύρη Χιόνη (1943-2011)

Σε σύμπραξη με τις Εκδόσεις Κίχλη

Ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής, ο Αργύρης Χιόνης σφράγισε με το έργο του την ελληνική λογοτεχνία των τελευταίων δεκαετιών. Το Θέατρο Κυδωνία, του οποίου υπήρξε βασικός συνεργάτης και σταθερό σημείο αναφοράς, και οι Νύχτες του Ιουλίου τον τιμούν με μια βραδιά αφιερωμένη στη μνήμη του.

Για τον Αργύρη Χιόνη μιλούν η πεζογράφος και κριτικός Μαρία Στασινοπούλου, ο ποιητής και κριτικός Δημήτρης Δασκαλόπουλος και η Γιώτα Κριτσέλη, εκδότρια και μελετήτρια του έργου του. Προλογίζει ο Μιχάλης Βιρβιδάκης, διευθυντής του Θεάτρου Κυδωνία, σκηνοθέτης και ερμηνευτής έργων του Χιόνη. Χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το έργο του τιμώμενου ερμηνεύουν οι ηθοποιοί του Θεάτρου.

~.~

Παρασκευή 26 Ιουλίου | Μαρία Στασινοπούλου, «Του καιρού που επιμένει»

*

Παρασκευή 26 Ιουλίου | Παρουσίαση βιβλίου

«Του καιρού που επιμένει»
της Μαρίας Στασινοπούλου

Θέμα του νέου βιβλίου της πεζογράφου Μαρίας Στασινοπούλου είναι και πάλι ο χρόνος. Η παρατηρητική γραφή της εστιάζει στο διαφορετικό και το πρωτότυπο, δείχνει όμως ότι η σοφία της καθημερινότητας μπορεί να προκύψει και μέσα από την κοινοτοπία.

Τη συγγραφέα παρουσίαζει και συζητά μαζί της η φιλόλογος Άννα Λαμπαρδάκη.

~.~

Τετάρτη 24 Ιουλίου | «Κωμωδίας Εγκώμιον» του Σάββα Πατσαλίδη

*

Τετάρτη 24 Ιουλίου | Παρουσίαση βιβλίου

«Κωμωδίας Εγκώμιον»
του Σάββα Πατσαλίδη

Ο κόσμος έχει μάθει ότι εκεί όπου βρίσκεται η σοβαρότητα της γνώσης δεν πρέπει να παρεμβαίνει το παιχνίδι και το γέλιο. Επιχειρώντας τον δικό του αντίλογο, ο μελετητής του θεάτρου, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης  Σαββας Πατσαλίδης, στο βιβλίο του Κωμωδίας Εγκώμιον υποστηρίζει ότι η κωμωδία δεν γυρίζει την πλάτη στη σοβαρή όψη ή γνώση της ζωής και τις όποιες αλήθειες της ούτε αναζητά μονοπάτια εύκολης και ευχάριστης διαφυγής.

Με τον συγγραφέα συζητά ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Μιχάλης Βιρβιδάκης.

~.~

*

*

*

Κυριακή 21 Ιουλίου | Απολλώνια και διονυσιακή Ελλάδα (Περιπατητική διάλεξη με τον Βασίλη Βερτουδάκη)

*

Κυριακή 21 Ιουλίου, πρωί | Εκδρομή και περιπατητική διάλεξη

Απολλώνια και διονυσιακή Ελλάδα

Σε σύμπραξη με τον Ορειβατικό Όμιλο Χανίων

«Για τους Έλληνες ο Απόλλων είναι ο θεός των ορίων, ο θεός που επιβάλλει μορφές, διακρίσεις και ιεραρχίες, εν τέλει ο θεός της εξατομίκευσης. Ο Διόνυσος είναι ο αντίπους, ο θεός της ενότητας και του ομαδισμού, ο θεός που διαλύει τα όρια, συγχωνεύει τα σύνορα, εξαφανίζει τις διακρίσεις και καταργεί την αρχή της εξατομίκευσης, το περίφημο principium individuationis. Το απολλώνιο πνεύμα αντιπροσωπεύει το φως, τη λογική, το μέτρο, την καθαρότητα, την αρμονία. Το διονυσιακό παραπέμπει στο σκότος, στο ένστικτο, στην αταξία, στην έκσταση, στο άγριο πάθος. Απολλώνια, λέει ο Νίτσε, είναι η τέχνη της πλαστικής που δημιουργεί μορφές με αναλογίες, συμμετρίες και κάλλος. Διονυσιακή είναι η ανεικονική τέχνη της μουσικής που εκφράζει την παγκόσμια βούληση και την αρχέγονη ενότητα των πάντων. Απολλώνιος είναι ο Όμηρος, ο ονειροπόλος γέροντας ραψωδός — διονυσιακός είναι ο πολεμοχαρής αλλά και εραστής των Μουσών Αρχίλοχος.»

Για τρίτη συνέχεια χρονιά, και μετά τη μεγάλη επιτυχία που σημείωσαν οι δύο προηγούμενες εκδηλώσεις μας το 2022 και 2023, οι Νύχτες του Ιουλίου διοργανώνουν μια περιπατητική διάλεξη σε περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους κοντά στα Χανιά. Αυτή τη φορά θα περπατήσουμε στο μονοπάτι του ποταμού Βαλσαμιώτη με αφετηρία μας το χωριό Βατόλακκος. Θα ακολουθήσουμε μια δροσερή και άνετη για όλους διαδρομή ενός περίπου χιλιομέτρου κατά μήκος του ποταμού, κάτω από ψηλά και σκιερά δέντρα.

Κατά τη διάρκειά του περιπάτου, οι εκδρομείς θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν τον Βασίλη Βερτουδάκη, καθηγητή της κλασσικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, που θα αναπτύξει το θέμα «Απολλώνια και διονυσιακή Ελλάδα. Από τον Βίνκελμαν στον Νίτσε.»

Σημείο συνάντησης, η κεντρική πλατεία του Βατόλακκου στις 10.00 το πρωί.

*

*

*

Ναυς μαγική, η ναυς των ονείρων

*

ΝΥΧΤΕΣ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΟΥ, ΘΕΑΤΡΟ ΚΥΔΩΝΙΑ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19.7.2014

Ναυς μαγική, η ναυς των ονείρων

Ο Γιώργος Ανδρέου μελοποιεί απόσπασμα από το «Όνειρο στο κύμα» του μεγάλου Σκιαθίτη. Μαζί ένα σονέτο του Σαίξπηρ, ένα μέρος από τον «Ορέστη» του Ρίτσου, μια παράγραφο από τον «Καιρό των χρυσανθέμων» του Ελευθερίου, το «Ρόδου μοσκοβόλημα» του Παλαμά, στίχους της Καρέλλη, της Δημουλά, του Καρατζά. Θα παίξει κι ένα τραγούδι σε στίχους του Θοδωρή Γκόνη από το Καρόλου Ντιλ και Τσιμισκή, μια ανέκδοτη ακόμη συνεργασία τους. Και δυο τραγούδια από τις Μαρίκες που περιοδεύουν ( Μαρίκα με είπανε – Μαρίνα με βγάλανε ).
Στο πιάνο ο συνθέτης θα αποδόσει και το κεντρικό θέμα από το Τέλος της παιδικής ηλικίας, μια συμφωνική σουίτα εμπνευσμένη από το τραγούδι μιας τσιγγάνας στις Σέρρες του 1968. Με την καθοριστική συμβολή της ερμηνείας της Κορίνας Λεγάκη ο Ανδρέου φωτίζει μια προσωπική συνθετική διαδρομή που περιέχει πολλές εκπλήξεις για τον ακροατή, μαζί και μερικά από τα λυρικά πολύ αγαπημένα τραγούδια του. Η Κορίνα Λεγάκη συνομιλεί με τον κόσμο του Γιώργου Ανδρέου ερμηνεύοντας τραγούδια σε πολλές γλώσσες, τόσο από το προσωπικό της ρεπερτόριο όσο κι από το καθοριστικό για την τέχνη της υλικό εξαιρετικών ερμηνευτριών που η ίδια αγαπά να προσεγγίζει συγχρόνως με σεβασμό και τόλμη.
Γενική είσοδος: 14 ευρώ. Φοιτητικό εισιτήριο: 10 ευρώ.
Προπώληση εισιτηρίων:
https://www.ticketservices.gr/…/naus-magiki-i-naus-ton…/

*

*

*

Νικηφόρος Βρεττάκος, Ὁ ἀλήτης τοῦ οὐρανοῦ

*

Μικρὴ ἐπιλογὴ ἀπὸ τὸν τόμο «Ὁ ἀλήτης τοῦ οὐρανοῦ», Ὁ ποιητὴς Νικηφόρος Βρεττάκος (1912-1991), Εἰσαγωγὴ-Ἀνθολόγηση Σωτήρης Γουνελᾶς, Ἵδρυμα Τάκης Σινόπουλος, 2024, μὲ ἀφορμὴ τὴν παρουσίαση τῆς ἔκδοσης στὶς ἐφετινὲς Νύχτες τοῦ Ἰουλίου, άπόψε Τετάρτη 17.7.2024 καὶ ὥρα 21:00 στὸ Θέατρο Κυδωνία τῶν Χανίων.

~.~

Τὸ ταξίδι τοῦ Ἀρχάγγελου

Τὸ σκάφος τοῦτο, ποὺ σοφὸ τιμόνι
τὸ πέρασε ἀπὸ χίλιες καταιγίδες,
ποὺ ἄστραψε στὰ νερὰ τῶν ἀνοιγμένων
ἀβύσσων τ’ οὐρανοῦ· τὸ σκάφος τοῦτο,
ποὺ ἀμφέβαλλαν γιὰ τὴν καταγωγή του
τῶν θαλασσῶν οἱ ὁρίζοντες, ποὺ κλάψαν
μπρὸς στὸν ἡρωϊσμό του τὰ στοιχεῖα
καὶ ποὺ σ’ αἰωνιότητες καθρέφτισε
τὴ μεθυσμένη πλώρη του, μεσίστια
κατέβασε τὴ σημαία του· κι οἱ ναῦτες,
ἄγρυπνοι, θλιβεροί, καταισχυμένοι
μὲ ματωμένα πρόσωπα προσεύχονται…
Μέσ ’ ἀπὸ τὸ αἰώνιο δάσος, πρὶν ἀκόμα
στὸ φῶς ὀρθὰ νὰ δέσουν τὰ πλευρά του,
τῆς θάλασσας γρικοῦσε τὸ τραγούδι
ποὺ στοῦ κενοῦ τὴν ἄχνη βυθιζόταν
καὶ πέρ’ ἀπ’ τὰ γλαυκὰ τοῦ κόσμου σπλάχνα,
πάνω ἀπ’ τὴ γῆ, ξανάφερνε τὸν ἥλιο.
Χοχλάζανε τὰ κόκκινα νερά της
κι ὡς χάραζ ’ ὁ ἥλιος κι ἔμπαινε στὸν κόσμο,
ἔσπαζε ἡ νύχτα πάνω ἀπ’ τὴν ‘ Ιθάκη
σ ’ ἑκατομμύρια κρούσταλλα, ποὺ ἁπλώναν
σπιθίζοντας, κι ὡς ἔλιωναν, γρικοῦσε
τοὺς ἀνοιχτοὺς ὁρίζοντες νὰ βουΐζουν
μιὰ γαλανὴ βοή· κι ὅλο τὸ δάσος,
γιορταστικὰ σαλεύοντας ὣς πέρα,
τραβιόταν ἀπ’ τὶς ρίζες κι οἱ κορφές του
μὲς στὰ γαλάζια ἐκύλααν δαχτυλίδια… (περισσότερα…)

Παρασκευή 12 Ιουλίου | Αἱ συνέπειαι τῆς παλαιᾶς ἱστορίας (Θεατρική πρεμιέρα)

*

Γεωργίου Βιζυηνού
«Αἱ συνέπειαι τῆς παλαιᾶς ἱστορίας»

Εταιρεία Θεάτρου ΜΝΗΜΗ παρουσιάζει το αριστουργηματικό ρομαντικό διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού Αἱ συνέπειαι τῆς παλαιᾶς ἱστορίας, σε μορφή θεατρικής παράστασης.

Η παράσταση σκηνοθετημένη από τον Μιχάλη Βιρβιδάκη συνίσταται σε έναν ζωντανό διάλογο ανάμεσα στον εκπάγλου ομορφιάς λόγο του μεγάλου συγγραφέα Βιζυηνού, που ερμηνεύεται επί σκηνής από τον ηθοποιό Γιώργο Ραϊλάκη, και στις μουσικές συνθέσεις στο πιάνο του Νίκου Περάκη που συνοδεύουν και σχολιάζουν τα δρώμενα μέσα σε ένα εικαστικό περιβάλλον που υποβάλλει τις άρρητες πτυχές του κειμένου.

Γενική είσοδος: 14 ευρώ. Φοιτητικό εισιτήριο: 10 ευρώ.
Προπώληση εισιτηρίων:
https://www.ticketservices.gr/…/theatro-kydonia…/
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Παρασκευή 12 Ιουλίου 2024, 9μμ, πρεμιέρα
Σάββατο 13 Ιουλίου 2024, 9μμ
Κυριακή 14 Ιουλίου 2024, 9μμ
Σάββατο 20 Ιουλίου 2024, 9μμ
Δευτέρα 22 Ιουλίου 2024, 9μμ
Τρίτη 23 Ιουλίου 2024, 9μμ

*

*

*

Ἀπὸ τὴν Χούντα στὴν Woke ἐποχή

*

Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς σημερινῆς βραδιᾶς, μερικοὶ δεῖκτες τῆς μακρᾶς διαδρομῆς τοῦ Γιάννη Πατίλη, ἑπτὰ ποιήματα ἀπὸ ἐκεῖνα ποὺ ὁ ἴδιος ἔχει ἐπιλέξει γιὰ νὰ ἀκουστοῦν ἀπόψε στὸ Θέατρο Κυδωνία. Ὁ τίτλος «Ἀπὸ τὴν Χούντα στὴν Woke ἐποχή» εἶναι ἐπίσης δικὀς του.

~.~

ΘΑ ΡΘΩ ΚΑΘΕΤΩΣ

Σκοτάδι ἀπόψε
κι ὁ δρόμος ποὺ μοῦ δείξανε
χαράδρα ἀτέλειωτη.

Εἶναι μιὰ λύση νὰ τραβᾶς ἀπὸ ψηλὰ
ἀπ’ τὶς ταράτσες.
Κάτου δὲν ξέρεις
τί μπορεῖ νὰ σοῦ κυλήσει
ἄνθρωπος θά ‘ναι, εἴδηση…

Τέλος εἶπαν πὼς «κάτου» θὰ λογαριαστοῦνε
δῶσαν τὰ σχέδια –
μὰ τούτη ἡ περιπλάνηση μὲ κούρασε.
Βαρέθηκα τὰ ὁριζοντίως
αὐτὴ τὴν εἰρωνικὴ συνύπαρξη,
τὴν εὐθυγράμμιση.
Λοιπὸν θὰ στρίψω
θὰ ρθῶ καθέτως
καθέτως στὴν πόρτα σας
στὴν καρδιά σας
σὰ σφαίρα, σὰν εἴδηση…
Καθέτως.

1970

~.~

ΣΤO ΒΟΘΡΟ ΤHΣ ΝΙΚΗΣ Ι.

Περπατοῦσα στὴν παραλιακὴ λεωφόρο
κοντὰ στὴ διαστρεβλωμένη θάλασσα
μέσα στὸ ἔκδοτο ἡλιοβασίλεμα ἀγνοώντας
τὰ ἐλευσίνια μυστήρια τῶν πετρελαίων.
Ἀνοικοδομήσιμα τὰ θεοβάδιστα τοπία
φιλοπρόοδα τσιμέντα ἀνηφορίζαν σκαλωσιές
μικρὲς φωτιὲς καταναλῶναν τὰ σκοτάδια.
Κανένας δὲν χτίζει στὴ φιλοσοφία
στὴν ποίηση τὸ ἀκατασκεύαστο κουνουπίδι
κανένας κυκλοθυμικὸς μηχανικὸς
ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ σκοτώνουνε τὰ κεραμίδια.
Στρώνουμε τραπέζι στὸν πυθμένα τῆς νύχτας
καὶ ζητᾶμε ἀπὸ τὰ ὄνειρα ἀποδείξεις
κουκουλωμένοι τὴν ὑστεροφημία μένουμε γυμνοὶ
ἀγνοώντας τὸ σοφὸ ὕφασμα τῆς ἀγάπης.
Περπατοῦσα στὴν παραλιακὴ λεωφόρο
ἀναβλύζοντας μιὰν ἄλλη ἀκταιωρία
στὰ χρόνια ποὺ καταργήσανε τὴν ὕπαιθρο
καὶ τὰ τέσσερα πόδια τῆς καρέκλας.

1977

(περισσότερα…)

Δύο αιώνες ελληνικής ποίησης | Τρεις σταθμοί: Βαλαωρίτης – Καρούζος – Σινόπουλος

~.~

Με την ευκαιρία της αποψινής εκδήλωσης στο Θέατρο Κυδωνία, μια πρόγευση, μια μικρή ανθολογία των ανθολογιών κατά κάποιον τρόπο: ποιήματα των Βαλαωρίτη, Καρούζου και Σινόπουλου από τους τόμους που επιμελήθηκαν οι ομιλητές.

~.~

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ

ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ Σ’ ΕΙΔΑ ΜΙΑΝ ΑΥΓΗ …

Ένας τυφλός επαιτεί στα σκαλιά μιας εκκλησιάς. Μιλάει στο παιδί του που αμέριμνο κοιμάται. Από το εκτενές ποίημα «Ο τυφλός Χορμοβίτης» που δεν μας σώζεται ολόκληρο παρότι ο Βαλαωρίτης το είχε ολοκληρώσει, επειδή έχασε τα χειρόγραφα στο λιμάνι της Σύρου. Πιθανόν να ανήκε και αυτό στον κύκλο των συνθέσεών του γύρω από τον Αλή, αφού το Χόρμοβο, χωριό της επαρχίας του Τελεπενίου στη σημερινη Αλβανία, καταστράφηκε από τον πασά το 1779 και οι επιζήσαντες Χριστιανοί κάτοικοί του εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους.

Στον κόσμο σ’ είδα μιαν αυγή, στον ουρανό μου αστέρι,
στον έρημό μου το γιαλό μονάκριβη αρμυρήθρα,
βυζασταρούδι γαλανό, δροσάτο σαν τη φτέρη,
ξανθό σαν την κερήθρα.

Σβησμένο φως στον Άδη μου σ’ επήρα λυχνοστάτη
και κρεμασμένος σέρνομαι στον άχαρο λαιμό σου,
μελανιασμένο σύγνεφο στην έρμη σου την πλάτη,
μέρα και νύχτα ζωντανό σκοτάδι στο πλευρό σου!

Ούτε που βρέθηκε για μας, σ’ όλην αυτήν την πλάση,
ένα παλιό καταχυτό και δυο ρονιές κατώγι,
μια καταρήχωση τυφλή, να κρύψει, να σκεπάσει
τη φτώχεια που μας τρώγει!…

Άλλα κοιμώνται σ’ αγκαλιές, σε δροσερά στρωσίδια,
τα παραστέκουν όνειρα, μοσχοβολιές, παιδί μου,
κι εσύ, το μαύρο, σέπεσαι γυμνό μες στα ξεσκλίδια
και μόνη σου έχεις συντροφιά τη στείρα την ευχή μου.

Είν’ αύριο Πρωτομαγιά, θα σηκωθούν πριν φέξει,
σα χιλιδόνια απ’ τη φωλιά θ’ αφήσουν το κρεβάτι
και με τραγούδια, με χαρές, καθένα τους θα τρέξει
να στολιστεί με λούλουδα, να πιει στο νεροκράτη.

Για σε δεν έρχετ’ άνοιξη! Φτωχά, τυραγνισμένα
θα τρως τα νιότα σου μ’ εμέ γειρμένο στα πεζούλια
κι ονείρατα στον ύπνο σου μελανοφορεμένα
θα βλέπεις νυχτοπούλια.

***** (περισσότερα…)

Κυριακή 21 Ιουλίου | Απολλώνια και διονυσιακή Ελλάδα (Περιπατητική διάλεξη με τον Βασίλη Βερτουδάκη)

*

Κυριακή 21 Ιουλίου, πρωί | Εκδρομή και περιπατητική διάλεξη

Απολλώνια και διονυσιακή Ελλάδα

Σε σύμπραξη με τον Ορειβατικό Όμιλο Χανίων

Για τρίτη συνέχεια χρονιά, και μετά τη μεγάλη επιτυχία που σημείωσαν οι δύο προηγούμενες εκδηλώσεις μας το 2022 και 2023, οι Νύχτες του Ιουλίου διοργανώνουν μια περιπατητική διάλεξη σε περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους κοντά στα Χανιά. Αυτή τη φορά θα περπατήσουμε στο μονοπάτι του ποταμού Βαλσαμιώτη με αφετηρία μας το χωριό Βατόλακκος. Θα ακολουθήσουμε μια δροσερή και άνετη για όλους διαδρομή ενός περίπου χιλιομέτρου κατά μήκος του ποταμού, κάτω από ψηλά και σκιερά δέντρα.

Κατά τη διάρκειά του περιπάτου, οι εκδρομείς θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν τον Βασίλη Βερτουδάκη, καθηγητή της κλασσικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, που θα αναπτύξει το θέμα «Απολλώνια και διονυσιακή Ελλάδα. Από τον Βίνκελμαν στον Νίτσε.»

Σημείο συνάντησης, η κεντρική πλατεία του Βατόλακκου στις 10.00 το πρωί.

*

*

*