*

ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ & ΠΑΡΑΜΟΝΙΜΑ | 09:25
Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Τι σημαίνει ιδεολογική ηγεμονία; Να εξαναγκάζεις και τον εχθρό σου ακόμη να χρησιμοποιεί τη δική σου γλώσσα, τις δικές σου έννοιες, τη δική σου ρητορική.

Ο Παναγιώτης Κονδύλης εντοπίζει την συμβολική οριστικοποίηση της ήττας του Ancien Régime στην υιοθέτηση από τους αριστοκράτες απολογητές του της γλώσσας του κοσμικού διαφωτισμού. Γύρω στα 1800, ακόμη και οι οπαδοί της ελέω θεού μοναρχίας επιχειρηματολογούν κοσμικά και πεφωτισμένα. Αν θέλουν να ακουστούν, δεν μπορούν να κάνουν κι αλλιώς…

Η εξαέρωση της αριστεράς δηλώνεται καθαρά μετά το 1989 με τη νέα ρητορική των σοσιαλιστικών και εργατικών κομμάτων: εγκαταλείποντας την ταξική ανάλυση και την κριτική κατά του πλούτου, οι διάφοροι Μπλαιρ αρχίζουν να πιθηκίζουν το φιλελεύθερο ζαργκόν περί «ευκαιριών» και «ατελεύτητων δυνατοτήτων» του καπιταλισμού.

Σήμερα, ζούμε μια παρόμοια ιστορική στιγμή. Σε μια κυκλική κίνηση, το φιλελεύθερο ζαργκόν ξαναδίνει τη θέση του στην ωμή θεολογία. Δεν υπάρχει θέση για πολιτική λεπτολογία και ανάλυση. Στην κονίστρα δεν πολεμούν πλέον σκληρά συμφέροντα ή εξωραϊσμένες προσδοκίες: γιγαντομαχούν αυτοπροσώπως το Αγαθό και το Πονηρό, οι μάρτυρες και οι εγκληματίες, ο Θεός και οι εχθροί του.

Φυσικά οι ΗΠΑ, η Δύση ολόκληρη, έχουν μακρά παράδοση στην εκκοσμίκευση της θεολογικής γλώσσας του μεσσιανισμού. Όλα τα πολιτικά κινήματα των Νέων Χρόνων είναι μασκαρεμένες θρησκείες. Όμως αυτή η νέα πολιτική η ασκούμενη ουσιαστικά από του άμβωνος είναι ποιοτικά ένα σημείο καμπής.

Ήδη ο γουοκισμός και η πολιτική ορθοέπεια άνοιξαν τον δρόμο προς αυτή την αποκοσμίκευση της πολιτικής και έγιναν άθελά τους η Κερκόπορτα για την εν θριάμβω επιστροφή των ιεροκηρύκων. Οι δικαιωματιστές, μεθυσμένοι από την ισχύ τους, έφτιαξαν μια γλωσσική Ιερά Εξέταση όπου, κατά το πρότυπο της παλαιάς βλασφημίας των θείων, μια και μόνο λέξη κάποτε αρκούσε για να στείλει κάποιον απευθείας στο κολαστήριο. Θυμίζω το προφητικό Ανθρώπινο στίγμα του Φίλιπ Ροθ.

Τώρα λαμβάνουν τα επίχειρα. Διότι τα λεκτικά τους πολεμοφόδια όσο κι αν είναι θεολογικής γομώσεως, απέναντι στην γνήσια, την γυμνή, την φωναχτή θεολογία είναι ανίσχυρα. Τι να σου κάνει η διαρκής δαιμονολογία κατά της «ακροδεξιάς», όταν οι άλλοι σου μιλούν ευθέως για τον Σατανά τον ίδιο; (περισσότερα…)

*

του ΚΕVΙΝ DΟLΑΝ

Καλούμαστε να λύσουμε ένα πρόβλημα που θα καθορίσει τον επόμενο αιώνα. Κατά τη διάρκεια της ζωής μας, κατά τη διάρκεια της ζωής των παιδιών μας, κάθε κυβέρνηση, κάθε πολιτισμός, κάθε σύστημα πεποιθήσεων και κάθε οικογένεια στη πλανήτη Γη θα περάσει από ένα στενό σημείο συμφόρησης πιο στενό και από τον Μαύρο Θάνατο, συνοψιζόμενο σε ένα ερώτημα. Θα κάνουν τα παιδιά σας δικά τους παιδιά;

Δεν έχει σημασία αν έχετε ήδη παιδιά, αν δεν έχετε παιδιά ή αν μισείτε τα παιδιά· αν έχετε ένα δάνειο ή κοινωνική ασφάλιση ή έναν τραπεζικό λογαριασμό, αυτό το ερώτημα θα επηρεάσει τη ζωή σας με πολύ άμεσο τρόπο. Ολόκληρο το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, η αξία των χρημάτων σας και σχεδόν κάθε περιουσιακό στοιχείο που μπορεί να αγοράσετε με χρήματα, ορίζεται από τη μόχλευση, πράγμα που σημαίνει ότι η αξία του εξαρτάται από την ανάπτυξη.

Κάθε χώρα του ανεπτυγμένου κόσμου και οι περισσότερες χώρες του αναπτυσσόμενου αντιμετωπίζουν μακροχρόνια μείωση του πληθυσμού σε κλίμακα που καθιστά αδύνατη τη διατήρηση αυτής της ανάπτυξης. Πράγμα που σημαίνει ότι καθόμαστε πάνω στη μέγιστη φούσκα όλων των εποχών. Δεν έχουμε απλώς να κάνουμε με μια πρόσκαιρη υπερθέρμανση της κτηματαγοράς, αλλά με μια μόνιμη υπερπροσφορά, του είδους που συναντάμε σήμερα σε πόλεις όπως το Ντητρόιτ. Το ζήτημα δεν αφορά μόνο τις μετοχές τεχνολογίας, αλλά ολόκληρο το χρηματιστήριο. Όχι μια χούφτα πόλεις που έχασαν τη φοροδοτική τους βάση και χρεοκόπησαν, αλλά χιλιάδες από αυτές. Έχουμε να κάνουμε με την επικείμενη χρεοκοπία ολόκληρων κρατών. Έχουμε να κάνουμε με τη φούσκα των πάντων.

Ακόμη κι έτσι, μπορείτε να πείτε ότι είναι μια φούσκα. Αν σκάσει, ας είναι. Μια διόρθωση και προχωράμε παρακάτω. Όμως εδώ δεν πρόκειται για μια απλή διόρθωση, έχουμε να κάνουμε με συνολική κατάρρευση. Ήδη ο μειούμενος αριθμός των εργαζομένων που στηρίζουν έναν αυξανόμενο αριθμό των ηλικιωμένων επιταχύνει τις οικονομικές πιέσεις που δυσχεραίνουν τη δημιουργία οικογενειών. Αυτό το πρόβλημα δεν θα αυτοδιορθωθεί, τουλάχιστον στη διάρκεια της δικής σας ζωής. Χειροτερεύει και θα χειροτερεύει.

Πώς μοιάζει, λοιπόν, αυτό το μέλλον; Κοινωνίες όπως η Ιαπωνία ή η Νότια Κορέα ίσως μας δείχνουν το καλύτερο δυνατό σενάριο — τι θα συνέβαινε αν ο αέρας έβγαινε από το μπαλόνι σιγά σιγά. Εκεί, βλέπουμε νέους ανθρώπους αλυσοδεμένους στα γραφεία τους, να εργάζονται ολοένα και περισσότερες ώρες για ολοένα και χαμηλότερους μισθούς. Όχι μόνο δυσκολεύονται να φτιάξουν οικογένεια, αλλά σταδιακά αυτό γίνεται σχεδόν αδύνατο. Η ύπαιθρος και οι μικρότερες πόλεις εγκαταλείπονται, καθώς η φορολογική βάση καταρρέει. Πρόκειται ουσιαστικά για μια συντεταγμένη αποχώρηση από τη ζωή — όπου στην καλύτερη περίπτωση ένας ρομποτικός νοσηλευτής θα σβήσει στο τέλος τα φώτα. (περισσότερα…)

*

του ΗΛΙΑ ΑΛΕΒΙΖΟΥ

Λίγα ζητήματα έχουν τη δυνατότητα να αναδεικνύουν με τέτοια ευκρίνεια την γενικευμένη σύγχυση στην οποία οι δυτικές κοινωνίες βυθίζονται αργά αλλά σταθερά, σαν σε κινούμενη άμμο, όσο αυτό της δημογραφικής απίσχνανσής τους. Όποτε γίνεται λόγος για το «δημογραφικό πρόβλημα», το συντηρητικό στρατόπεδο αίφνης αναπτερώνεται, θεωρώντας ότι πρόκειται για ένα θέμα που του επιτρέπει να κερδίσει επιτέλους μερικούς εύκολους πόντους. Με το μνησίκακο μειδίαμα του δούλου, προσκομίζει τις σχετικές πτωτικές καμπύλες ως τεκμήρια του βαθμού εκφύλισης στον οποίο έχουν φτάσει οι δυτικές κοινωνίες. Υπαίτιοι για αυτήν την παρακμή δεν μπορεί, φυσικά, παρά να είναι η κυριαρχία της woke κουλτούρας, τα πολλά δικαιώματα, η διάλυση του θεσμού της οικογένειας (π.χ., μέσω της διεύρυνσής της ώστε να συμπεριλάβει και ομοφυλόφιλους) κ.ο.κ. Το συμπέρασμα σχετικά με το προτεινόμενο αντίδοτο συνάγεται σχεδόν αβίαστα: επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες.

Πρόκειται για ένα στρατήγημα που επιτρέπει στους θιασώτες του νεοσυντηρητισμού και της νεοαντίδρασης να παίζουν με επιδεξιότητα, έστω εν αγνοία τους (εδώ ο R. Trivers σίγουρα θα είχε μερικά σχόλια να κάνει πάνω στους μηχανισμούς αυτοεξαπάτησης που εμπλέκονται), το παιχνίδι στο οποίο υποτίθεται ότι αντιτίθενται. Την ίδια στιγμή που μπορεί να ψωμίζονται ως πάροχοι υπηρεσιών ή ως παραγωγοί διαδικτυακού περιεχομένου και να καταναλώνουν σαν να μην υπάρχει αύριο μέσα σε μια ελεύθερη αγορά, όπως και οποιοσδήποτε από τους αντιπάλους τους, ευαγγελίζονται αξίες ενός τρόπου ζωής που έχει εκλείψει προ πολλού.

Υπό άλλες συνθήκες, θα επρόκειτο για θνησιγενείς ρητορείες. Εντός της ελεύθερης αγοράς (μεταξύ άλλων, και) ταυτοτήτων όμως, ακόμα και αυτή του νεοπαραδοσιακού μπορεί να βρει μία θέση, δίπλα σε αυτή του φιλελεύθερου και του queer. Ωστόσο, η νεοπαραδοσιακή ρητορική έχει αντίκρισμα και στο πιο πρακτικό επίπεδο της πολιτικής διαχείρισης των πληθυσμών. Λειτουργεί ως μία δεύτερη, συμπληρωματική πηγή τροφοδότησης της σεξουαλικής αντεπανάστασης που έχει θέσει σε κίνηση ο νεο-πουριτανισμός του προοδευτικού στρατοπέδου, δημιουργώντας έτσι μία «τανάλια» (για να παραμείνουμε στη στρατιωτική ορολογία) γύρω από τα μυαλά των δυτικών υπηκόων.

Για τους ζηλωτές της προόδου τώρα, το δημογραφικό αποτελεί την καλύτερη αφορμή για να επιδοθούν σε τακτικές που έχουν αφομοιώσει τόσο καλά τις τελευταίες δεκαετίες ώστε να τους έχουν γίνει δεύτερη φύση: στην εθελοτυφλία και στον στρουθοκαμηλισμό. Ακόμα και η παραμικρή αναφορά σε δημογραφικά δεδομένα αρκεί για να ανακινήσει μέσα τους τυφλά αμυντικά αντανακλαστικά. Όποιος αναφέρεται σε γεννήσεις και θανάτους κατατάσσεται αυτόματα στους ακροδεξιούς· άρα, όπως υπονοείται δίχως να λέγεται ρητά, στις παθολογικά ανίατες περιπτώσεις. (περισσότερα…)