ΔΙΑΡΚΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ 2000-2020
Ποιά ἡ ποίηση τοῦ 21ου αἰώνα καὶ ποιοί οἱ ποιητές της; Χιλιάδες ποιητικὲς συλλογές, εἴτε τυπωμένες ἀπὸ ἐπώνυμους οἴκους εἴτε αὐτοεκδόσεις, ἑκατοντάδων ἢ καὶ χιλιάδων ποιητῶν ποὺ ἀναζητοῦν τὴν θέση τους στὴν Νεοελληνικὴ Λογοτεχνία. Τί μένει ὅμως καὶ τί περνάει ἀπὸ τὴν κρησάρα τῆς κριτικῆς; Τί ἐπιβιώνει –ἢ ἔστω, τί φαίνεται ὅτι μπορεῖ νὰ ἐπιβιώσει– στὴν μνήμη τῆς ἀναγνωστικῆς κοινότητας;
Ἀποπειρώμενο μιὰν ἀπάντηση στὰ παραπάνω, τὸ Νέο Πλανόδιον ἐγκαινιάζει τὴν ἑβδομαδιαία στήλη ‘‘Νέοι ποιητὲς ἑνὸς νέου αἰώνα. Διαρκὴς ποιητικὴ ἀνθολογία 2000-2020’’. Γιὰ διάστημα δύο ἐτῶν καὶ ἀρχῆς γενομένης ἀπὸ τὸν Φεβρουάριο τοῦ 2019, θὰ ἀνθολογοῦμε κάθε ἑβδομάδα ἀπὸ ἕνα ἢ περισσότερα ποίηματα ἑνός/μιᾶς συγγραφέα, ποὺ θὰ πληροῦν δύο προϋποθέσεις: θὰ εἶναι α) δημοσιευμένα μετὰ τὸ 2000, καὶ β) γραμμένα ἀπὸ ποιήτριες ἢ ποιητὲς 45 ἐτῶν καὶ νεώτερους, γεννημένους δηλαδὴ ἀπὸ τό –σημαδιακό– 1974 καὶ ἑξῆς.
Τὰ ποιήματα θὰ παρατίθενται πολυτονισμένα, δίχως ὅμως ἄλλες παρεμβάσεις στὸ πρωτότυπο. Ἐπίσης, στὸ τέλος κάθε ἑξαμήνου θὰ δημοσιεύεται στὸν ἱστότοπο ὁ Θησαυρὸς Ἀναγνώσεων τῶν ἀνθολόγων μὲ τὴν μορφὴ ἀναλυτικοῦ καταλόγου, ὅπου καὶ θὰ καταγράφονται ὅλες οἱ ποιητικὲς συλλογὲς ποὺ εἴδαμε στὸ διάστημα αὐτό. Τὰ ποιήματα ποὺ θὰ προκύψουν στὸ πέρας τῆς διαρκοῦς αὐτῆς ἀνθολόγησης, συμπληρωμένα ἐνδεχομένως καὶ μὲ ἄλλα, θὰ ἀποτελέσουν τὸν κορμὸ μιᾶς ἔντυπης Ἐκλογῆς.
Οἱ σκοποὶ τοῦ ἐγχειρήματος, δύο: νὰ ἀναδείξουμε τὰ ἀξιανάγνωστα ποιήματα ποὺ γράφονται στὶς μέρες μας ἀπὸ νέους ποιητές· καὶ νὰ συμβάλλουμε στὴν ἐπόπτευση τῆς νεοελληνικῆς ποίησης τοῦ αἰώνα μας, μακριὰ ἀπὸ παρελκυστικὲς κατηγοριοποιήσεις, αἰσθητικὲς ἢ/καὶ ἰδεολογικές.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΓΑΛΑΝΑΚΗΣ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΡΔΑΣ
Μὲ δεδομένο τὸν τεράστιο ὄγκο τῆς τρέχουσας ποιητικῆς παραγωγῆς, ποὺ ξεπερνᾶ τοὺς 800 τίτλους ἐτησίως (813 γιὰ τὸ 2017, βάσει ἐπίσημων στοιχείων ἀπὸ τὴν Ἐθνικὴ Βιβλιοθήκη), οἱ ἀνθολόγοι δὲν τρέφουν ψευδαισθήσεις ὅτι εἶναι σὲ θέση νὰ τὴν παρακολουθήσουν στὴν πληρότητά της. Ὑπόσχονται ὅμως νὰ ἐξετάσουν φιλότιμα ὅλα τὰ βιβλία ποὺ θὰ τεθοῦν ὑπ’ ὄψιν τους. Οἱ φίλοι νέοι ποιητὲς μποροῦν (μὲ ἁπλὸ δέμα/ἐπιστολή) νὰ τὰ στέλνουν στὶς διευθύνσεις: Ἀγησιλάου 7, Ἡράκλειο Ἀττικῆς, 141-22 καὶ Ἁγ. Φανουρίου 2, Ζωγράφου, 157-72. [Μὲ τὴν ἔνδειξη: “Α.Β.Γ.-Α.Κ. γιὰ τὸ Νέο Πλανόδιον” στὰ στοιχεῖα τοῦ παραλήπτη]
Παναγιώτης Μηλιώτης
(Μιὰ ἀνάσα δρόμο, Ἀθήνα, Ars Nocturna, 2013)
Μήπως καὶ προλάβεις τὴν καταστροφή
Τί εἶναι πάλι αὐτὸ ποὺ ἀκουμπᾶ στὸ στῆθος,
ἔρχεται σὰν ὄγκος μὲς στὴ Νύχτα
μὲ ψίθυρους, λαχάνιασμα καὶ διάχυτη βουή,
τἰ εἶναι αὐτὸ ποὺ σὲ κύκλους ἁπλώνεται,
χτυπᾶ στοὺς τοίχους κι ὅταν γυρίζουν,
κλείνει καὶ πνίγει μέσα σου τ’ ἀνθρώπινο;
Ἔγειρες κι ἀκούμπησες τὸ μέτωπο
πάνω στὸν καθρέφτη, ἔτριζε τὸ μέσα σου,
τότε ποὺ σὲ ὑποσκάπτανε
καὶ σοῦ λέγανε: ἡσύχασε
μ’ ἕνα χτύπημα στὸν ὦμο
καὶ χιόνιζε παράσιτα στοῦ μέσα σου τὴ μουσικὴ
τότε ἀποφάσισες
κάτι νὰ κάνεις
μήπως καὶ προλάβεις τὴν καταστροφή.
~.~
Γραμμὲς μνήμης
Ὅ,τι μὲ κρατᾶ ἀνήλικο εἶναι σπαρμένοι σωροί, –
πέτρες, σίδερα καὶ βέργες,
ξέρω πὼς ὅταν μιλῶ δὲν ἐνισχύω τὸν ἑαυτό μου,
δὲ στέκομαι ἁπλῶς νὰ κοιτῶ ἐρείπια
γιὰ νὰ τραφῶ μ’ ἔμπνευση καὶ ρομαντισμό.
Οἱ πέτρες, οἱ βέργες καὶ τὰ σίδερα
χωρίζονται μὲ κόπο,
στήνονται γραμμὲς πάνω σὲ γραμμές,
τὴν κάθε νύχτα τραβῶ καὶ μιὰ
κάθε γραμμὴ σὲ λαγούμι βρίσκει
στὸ κάθε λαγούμι μιὰ ἀγέλη σκούζει·
γιὰ νὰ βρῶ τὸ ἔξω νὰ χαράζει
συντηρῶ τὴ συνοχὴ μὲ λάδι.
Ὅ,τι μὲ κρατᾶ ἀνήλικο εἶναι γραμμὲς μνήμης,
τὶς σηκώνω μὲ τὰ μάτια ψηλὰ
τὶς σηκώνω ὣς τὸν πόθο
νὰ μάθουν τὰ χέρια νὰ σκαρφαλώνουν.
~.~
(Τὸ σκῖτσο στὴν ντουλάπα, Ἀθήνα, Θράκα, 2017)
Γιὰ νὰ βρεῖς τὸ μέσα σου στὸ παραπέρα
Ἤσουν στὸ τηλέφωνο· πῆρα τὸ ἀσανσὲρ
νὰ προσπεράσω τὰ φαντάσματα, ἔστηναν
τὸ καρτέρι τους στὶς σκάλες, μὲ ξεκούφαιναν,
ἀλλὰ ἐγὼ κάρφωνα τὸ βλέμμα στὸν καθρέφτη:
ξεψυχοῦσε ἡ χαρὰ κλινήρης, διασωληνωμένη
σωληνωμένη, κρατοῦσε τὰ μάτια ἀνοιχτά.
Ὣς τὸ ἀνέβασμα ἤμασταν μιὰ ἀγκαλιά
μοῦ φύτευες, σοῦ φύτευα φιλιὰ
καθὼς τὰ λόγια σου ξάπλωναν στὴν πόρτα
τὰ φαντάσματα σὰν ὑπάκουα σκυλιὰ
κορύφωναν τὴν ταχυπαλμία τῆς χαρᾶς·
καὶ πάλι σὰ νὰ ἤλπιζα σὲ κάτι, γιὰ μιὰ στιγμὴ
εἶδα πὼς φτάσαμε ταράτσα ἀγκαλιά.
Μὲ σήκωσε ἡ φωνή σου, ἦταν πρωὶ κι εἶδα
τὴ χαρά… καὶ πῶς νὰ σὲ μισήσω;
Γι’ αὐτὸ ἔφυγες, πιστεύω, τὴν κρίσιμη ἡμέρα
ἔφυγες γιὰ νὰ βρεῖς τὸ μέσα σου στὸ παραπέρα.
~.~
Νίκος Πλουμπίδης
Ὅταν σὲ στήσανε στὸν τοῖχο
σίγουρα θά ’δες χρόνια καὶ χρόνια γεμάτα τρύπες,
τὸν ἑαυτό σου στὸ τραπέζι νὰ τραβᾶ
μικροὺς σταυροὺς στὴ στάχτη
μὲ κέρασμα
καὶ νούμερο ποὺ κράτησε ἡ μοίρα σου μιὰ νύχτα.
Σίγουρα θά ’νιωσες νὰ περνᾶ τὸ αἷμα σου
μέσα ἀπ’ τοὺς πόρους τοῦ φρέσκου χώματος,
τὸ σῶμα σου νὰ τραβᾶ νὰ βρεῖ τὸ Σῶμα
ποὺ τόσο ὑπεράσπισες μπροστὰ στοὺς δήμιους.
Ἂν καὶ ἀσκεπὴς ἐκείνη τὴ στιγμὴ ἤξερες:
τὸ Σῶμα εἶναι γέφυρα γιὰ νὰ πατᾶμε,
νὰ μετρᾶμε καὶ νὰ στοχεύουμε μ’ ὅλα μας τὰ ὅπλα,
πόσο βαθιὰ στὸν ὁρίζοντα θὰ πᾶμε.
Ὁ Παναγιώτης Μηλιώτης γεννήθηκε τὸ 1983 στὴν Ἀθήνα. Παρακολούθησε τὸ ποιητικὸ ἐργαστήρι τοῦ Ἱδρύματος Τάκης Σινόπουλος. Ἔχει ἐκδώσει τὶς ποιητικὲς συλλογὲς Μιὰ ἀνάσα δρόμο (2013) καὶ Τὸ σκῖτσο στὴν ντουλάπα (2017).
ΝΕΟ ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ 