του ΣΥΜΕΩΝ ΓΡ. ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΥ

Ἂς θυμηθοῦμε  μιὰ καίρια παραίνεση τοῦ Γ.Π. Σαββίδη στὸ φιλολογικὸ δοκίμιο τοῦ 1972 «Ὁ Καρυωτάκης ἀνάμεσά μας»:

[…] Καιρὸς νὰ πάψει νὰ μᾶς ἀπασχολεῖ ἡ σπειροχαίτη τοῦ Καρυωτάκη […] καὶ ἀκόμη λιγότερο ἡ αὐτοκτονία του […], καὶ νὰ στραφοῦμε πρὸς τὰ ποιήματα καὶ τὰ πεζογραφήματά του – σὰν νὰ τὸν εἶχε κόψει τὸ πράσινο τρὰμ δίπλα στὸ πατρικό του στὴν ὁδὸ Πειραιῶς. [1]

Ὁ Σαββίδης συμβουλεύει περισσότερο τὸν ἑαυτό του, ἂν καὶ εἶναι βέβαιος ὅτι στὸ τέλος θὰ ἐνδώσει πρῶτος καὶ καλύτερος σὲ αὐτὴ τὴν ἐπιδημικὴ νόσο, τὴ φιλολογικὴ νεκροτόμηση, δηλαδὴ σκύλευση, ἑνὸς ἄτυχου πτώματος. (περισσότερα…)

Ἰωάννης Λεοντακιανάκος (1954-1974)

«Ἕνας Ἕλληνας Προῦφροκ, γεννημένος μὲ ἄσπρα μαλλιά»

 τοῦ ΣΥΜΕΩΝ ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΥ

Ὁ Τάκης Παυλοστάθης ποῦ νὰ κοιμᾶται; Ὁ Λεωνίδας Παπαδάκης, ὁ Σπύρος Βέργος, ὁ Ζάχος Σιαφλέκης, ὁ Ἀλέξης Τραϊανός, ὁ Καλλίνικος Διονύσης, ὁ Χρῆστος Μπράβος, ποῦ νὰ κοιμοῦνται;  Ὁ Ἰωάννης Λεοντακιανάκος, ὁ Λαδᾶς, ὁ Ἀνδρέας Τζουράκης, ὁ Στέφανος Μπεκατῶρος, ὁ Δημήτρης Ποταμίτης ποῦ, ποῦ νὰ κοιμοῦνται; Ὁ Βασίλης Στεριάδης, ὁ Γιάννης Κοντός, ἡ Μπίλη Βέμη, ὁ Γιῶργος Κ. Καραβασίλης, ἡ Μαρία Κυρτζάκη, ὁ Γιάννης Κακουλίδης, ὁ Χιόνης Ἀργύρης, ὁ Βαρβέρης, ποῦ νὰ κοιμοῦνται; Ἡ Νατάσα Χατζιδάκι, ὁ Κώστας Ριτσώνης, ὁ Στέλιος Λύτρας, ὁ Σουλιώτης Μίμης καὶ ἄλλοι, ἄλλοι, ποὺ ξέχασα, ποῦ, ποῦ νὰ κοιμοῦνται; Ὢ στίχοι ἀσημένιοι ποὺ σφάζετε. Ὢ ποίηση σφραγίδα σὲ ἔνταλμα συλλήψεως ἀθώου.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ, «Ὑπὲρ τεθνεώτων»[1]

~.~

Στὶς 3 Δεκεμβρίου 1974 ἡ ἐφημερίδα Τὰ Νέα ἔγραψε: «Οἱ καλοὶ πεθαίνουν νέοι. Μόλις 21 ἐτῶν πέθανε χθὲς ὁ ποιητὴς Ἰωάννης Λεοντακιανάκος, ἀπὸ συγκοπὴ καρδιᾶς. Ἔπασχε παιδιόθεν ἀπὸ μυοπάθεια. Παρ’ ὅλα αὐτὰ σπούδασε φιλολογία κι ἔγραφε ποίηση. Στὶς δυὸ συλλογές του –Οἱ διάφανες συμφωνίες τῆς Πέμπτης [1972] καὶ Τόξα καὶ μίμηση βίων [1973]- ὁ κριτικὸς Κώστας Κουλουφάκος εἶχε ξεχωρίσει μιὰ μεγάλη ἐλπίδα τῆς νεότερης ποίησης. Ὁ Ἰωάννης Λεοντακιανάκος κηδεύεται ἀπόψε στὴν πατρίδα του, τὴν Ἀρεόπολη Μάνης». (περισσότερα…)

*

ἢ

Ἀντὶ ἀνεπίδοτης ἐπιστολῆς πρὸς τὸν Ἐ.Χ. Γονατᾶ

~.~

τοῦ ΣΥΜΕΩΝ ΓΡ. ΣΤΑΜΠΟΥΛΟΥ

Ἀφορμὴ γιὰ τὴν ἄτυπη, ἐκπρόθεσμη ἐπιστολὴ ποὺ συντάσσεται ἐξ ἀνάγκης σὲ μορφὴ ἄρθρου, ἔδωσαν οἱ σποράδην παράλληλες ἀναφορὲς τοῦ Ἐ.Χ. Γονατᾶ στὸ ἔργο τῶν Yvan Goll (Ἰβὰν Γκόλλ, 1891-1950) καὶ Paul Celan (Πάουλ Τσέλαν, 1920-1970), αἰνιγματικὲς ἀπέναντι τὸ ἔργο καὶ τὴν προσωπικότητα τοῦ Τσέλαν, συγκεντρωμένες οἱ περισσότερες στὸ ὑπ’ ἀριθμὸν 11 τεῦχος τοῦ περ. Ὀροπέδιο μὲ ἐπιμέλεια τοῦ Β. Καμχῆ (Χειμώνας 2010-2011, 597 κ.ἑ.). Διαφωτιστικὴ ὡς πρὸς τὶς ἀπορίες ποὺ δημιουργεῖ ἡ στάση τοῦ Γονατᾶ ἀπέναντι στὴ «μοιραία» φιλία καὶ συνεργασία τῶν δύο ποιητῶν, εἶναι ἐπίσης ἡ ἐπιστολή του πρὸς τὴν Aimée Bleikasten (Αἰμὲ Μπλαϊκάστεν), στὶς 18.3. 2003, δημοσιευμένη στὸν Κατάλογο τῶν ἐκδόσεων Στιγμή 2007 (σ. 44-50). Ὑπ’ ὄψιν θὰ ληφθοῦν τέλος, πλὴν τῶν ἀναφορῶν τρίτων, τὸ Ἐπίμετρο τοῦ Γονατᾶ στὰ Ποιήματα τοῦ Γκόλλ,[1] τὰ Σημειώματα ποὺ συνοδεύουν τὸ μεταφραστικό του ἔργο καὶ οἱ ἐπιστολὲς ποὺ τοῦ ἔστειλε ὁ ποιητὴς Δ.Π. Παπαδίτσας.

Ὁ Γονατᾶς παίρνει, μᾶλλον συγκυριακά, μέρος στὴ «διαμάχη», ὅπως τὴν χαρακτηρίζει, ἀνάμεσα στοὺς δύο ποιητές, γνωστὴν πλέον ὡς «Ὑπόθεση-Γκὸλλ» (Goll-Affäre) ποὺ ἀπασχόλησε ἐπὶ δύο τουλάχιστον δεκαετίες (1950-1970) τοὺς γερμανικοὺς λογοτεχνικοὺς κύκλους καὶ ὁδήγησε, μὲ ἰσχυρὸ μερίδιο στὸ ζύγι τῶν εὐθυνῶν, τὸν Τσέλαν στὴν αὐτοχειρία. Ἤδη ἡ καθιερωμένη πλέον τιτλοφόρηση, «Ὑπόθεση-Γκόλλ», ἀποκαλύπτει τὸν μοναδικὸ ὑποκινητὴ καὶ χειριστὴ τοῦ «σκανδάλου» ποὺ μὲ κανέναν τρόπο δὲν ἀγγίζει στὴν οὐσία τοὺς δύο ποιητές. Εἶναι ἡ θεωρητικὰ ὄχι μόνον διαβλητὴ ἀλλὰ καὶ κωμικὴ ἐπιτίμηση τῆς Claire Goll (1890-1977), χήρας τοῦ ποιητῆ, πρὸς τὸν Τσέλαν ὡς λογοκλόπο καὶ σφετεριστὴ τοῦ ἔργου τοῦ συζύγου της. Σήμερα, ὑπό τὰ ὄμματα τῆς συγκριτολογίας, ἀνάλογοι ἰσχυρισμοὶ θὰ φάνταζαν ἐξωφρενικοί. Ἀπὸ τὸν Χάρολντ Μπλοὺμ ὣς τὸν Ἔριχ Ἄουερμπαχ, τὸν Ρολὰν Μπὰρτ καὶ τὴν Τζούλια Κρίστεβα τὸ ζήτημα ἔχει εὐφυῶς μετατεθεῖ στοὺς δημιουργικοὺς ὅρους κατασκευῆς τοῦ λογοτεχνικοῦ ἔργου. Ἕνας λόγος παραπάνω νὰ ἀπορεῖ κανεὶς πῶς στὴν πιὸ ὥριμη στιγμή του ὁ «ποιητὴς» Γονατᾶς ἀνακινεῖ, ἢ θεωρεῖ ἀκόμη ἀνοικτό, ἕνα τεχνητὸ σκάνδαλο ποὺ ἔπληξε καὶ ὁδήγησε νωρὶς στὴ σιωπὴ τὸν σπουδαιότερο ὁμότεχνό του στὴ μεταπολεμικὴ Εὐρώπη. (περισσότερα…)