*

του ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

~.~

Η «ΚΡΙΤΙΚΗ»

(Όλα τα παρακάτω αποσπάσματα είναι παρμένα από τον ιστότοπο των Εκδόσεων Πατάκη.)

Διαβάζοντας την Αναγέννηση του Χάρη Βλαβιανού δεν μπορείς παρά να σκεφτείς πως είναι ένας διαφορετικός ποιητής από αυτό που έχουμε συνηθίσει τις τελευταίες δεκαετίες. […]

Προχωρώντας στην ανάγνωση τούτης της συλλογής, βλέπουμε μια διαδοχή πορτραίτων «ζωγραφισμένων» με τρόπο ώστε να προβάλλεται η σημασία που έχουν για τον ίδιο τα πρόσωπα που απεικονίζονται και τελικά σχηματίζεται με τον τρόπο αυτόν ένα πορτραίτο του ίδιου του ποιητή και της σκέψης του. […]

Η ποίηση του Βλαβιανού (και δεν είναι η πρώτη φορά) περιέργως και μυστηριωδώς, μέσα από τους διαλόγους αυτούς με τα αναγεννησιακά μοντέλα του, αναδεικνύει τη φιλοσοφία και την προσωπική του αισθητική, κυρίως όμως μια ποίηση που μυστηριωδώς αναδύεται και κυριαρχεί -κάτι που δεν εξηγείται εύκολα αλλά είναι αναμφισβήτητο, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στα «ιστορικά» ποιήματα του Καβάφη- και πρέπει να του πιστωθεί. […]

Είναι κάτι ανάλογο με αυτό που μας προκαλεί η ποίηση του Πάουντ, κάποιες φορές και αυτή του Έλιοτ, πίσω από το μανδύα της κρυπτικής τους πεζολογίας. […]

Γιατί, αρέσει-δεν αρέσει, ο Βλαβιανός -και ειδικότερα σε τούτη τη συλλογή του- συνομιλεί παρήγορα και απελευθερωτικά με το ευρωπαϊκό πνεύμα.

***

Κάπου εκεί μπορεί ενταχθεί το τελευταίο βιβλίο του Χάρη Βλαβιανού: στη χορεία των ποιητών που, εντυπωσιασμένοι τόσο από καλλιτεχνήματα όσο και από άλλου είδους επιδόσεις λαμπρών φυσιογνωμιών της Αναγέννησης, στιχουργούν τα κριτικά τους σχόλια. […]

Η αντίστοιχη «ευαισθησία» του Χάρη Βλαβιανού είναι καταφανής, όπως σε όλα τα βιβλία του άλλωστε, αλλά ιδιαίτερα στο συγκεκριμένο. Οι «συνομιλίες» του με τους κάθε λογής Αναγεννησιακούς και τα γνωστά ή άγνωστα περιστατικά των βίων τους, με βάση τα οποία τους απευθύνεται, το αποδεικνύουν σαφώς. […]

Ωστόσο, χωρίς να είναι ιστορικός, ο Βλαβιανός μοιάζει να έχει υιοθετήσει την καινοτομία που είχαν εισαγάγει πριν έναν περίπου αιώνα οι γάλλοι ιστορικοί της σχολής των Annales. Ιστορικοί οι οποίοι, πέρα από μεγάλα γεγονότα, ηγεμονικά σχέδια και κοινωνικές σχέσεις που διαμορφώνουν την ιστορία, αναζητούσαν και ό,τι χαρακτήριζαν ως «νοοτροπία» μιας εποχής, εισάγοντας στην ιστορική έρευνα την προσέγγιση της «διαισθητικής φαντασίας». Η Αναγέννηση του Βλαβιανού μπορεί να θεωρηθεί, επίσης, εξαιρετικό δείγμα μιας δημιουργικής επανόδου στην άσκηση αυτής της «φαντασίας.

(περισσότερα…)

*

Εικών ειμί

Εικών ειμί
της λύπης των νηπίων
Γι’  αυτό δεν θλίβομαι
Μπροστά μου η Ακατάφλεκτη
η Βροντιανή, η Θαλασσομαχούσα
οι κίονες στους κήπους των δυνάμεων
ένα κερί στον χιονισμένο χρόνο
και ψηλά στου θόλου την παραίσθηση
ένα βλέμμα ν’ αποσοβεί γελαστικά
την άβυσσο
Κελαηδάς ή προσεύχεσαι
και του άκλιτου νόστου οι φωταψίες
ανέρχονται απ’ την ύλη
Εικών ειμί
της λύπης των νηπίων
Εικών ειμί των εσφαλμένων
Αυτός που θα πέθαινε
χωρίς να κλείσει ποτέ τα μάτια
Ο άλλος πηλός ο άπλαστος
ώς η πλαστικότητα του απεριόριστου
αφανίσει τη νοθεία των ορίων
Μια σύσταση κατάσπαρτης
ιδιοχειρίας ζώντος

~.~ (περισσότερα…)

«Ο Απών, ο Παρών, ο Ερχόμενος»: σχόλια στο συνθετικό ποίημα του Μιχάλη Παπαδόπουλου Πρώτα λόγια (Αραχτή Άρκτος, Λευκωσία 2021).

του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ

Όπως όλες οι εμπειρίες αρχετυπικής φύσεως, η εμπειρία της γέννησης, και δη της γέννησης των εγγονιών, που όπως εύγλωττα αποτυπώνει η λαϊκή σοφία «είναι δκυο φορές παιδκιά μας», είναι κυρίως μια αμφίσημη και ταυτόχρονα αναγεννητική εμπειρία, αφού συντίθεται από την εναλλαγή ή τη συγχώνευση δύο αντίρροπων δυνάμεων και καταστάσεων. Της χαρμόσυνης γέννησης των παιδιών-εγγονιών από τη μια, η οποία διασφαλίζει την αδιάκοπη συνέχεια της γραμμής αίματός μας μέσα στον χρόνο, κι από την άλλη της τραγικής επίτασης της αναπόφευκτης εγγύτητάς μας στο τέρμα και στον θάνατο. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που το σημαίνον από πολλές απόψεις συνθετικό ποίημα του Μιχάλη Παπαδόπουλου Πρώτα λόγια αναπηδά από τα βαθύτερα εσωτερικά —αναζωογονητικά και αναγεννητικά— του βιώματα και προβάλλει ως εσωτερική αναγκαιότητα επαναπροσδιορισμού του εαυτού μπροστά στο θαύμα της ζωής και της γέννησης, αποτυπώνοντας όχι μόνο την ωρίμανση του ποιητή, αλλά και μια καίρια ιστορικοκοινωνική θέαση του πραγματικού.[1]

(περισσότερα…)