*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ  

Εδώ και μέρες κυκλοφορεί στα κοινωνικά μέσα ένα βίντεο από το πρόσφατο φεστιβάλ του Γκλάστονμπερρυ στο οποίο ο Νιγηριανός μουσικός Σέουν Κούτι, γιος του μυθικού Φέλα Κούτι, απευθύνεται στο κοινό.

«Ξέρω ότι θέλετε να ελευθερώσετε την Παλαιστίνη, το Κονγκό, το Σουδάν, το Ιράν. Κάτι καινούργιο κάθε εβδομάδα. Ελευθερώστε την Ευρώπη! Ελευθερώστε την Ευρώπη από τον ακροδεξιό εξτρεμισμό, από τον φασισμό, από τον ρατσισμό, από τον ιμπεριαλισμό. Όταν το καταφέρετε, θα ελευθερωθεί η Γάζα, το Κονγκό, το Σουδάν και το Ιράν. Ξεχάστε μας εμάς. Μην ανησυχείτε για εμάς. Ελευθερώστε την Ευρώπη!»[1]

Αυτά είπε ο Νιγηριανός μουσικός. Εμείς να συμφωνήσουμε με τα λόγια του και επαυξάνοντας να συνεχίσουμε: Ελευθερώστε την Ευρώπη από τις υπόδουλες και φοβισμένες αρχηγεσίες της, από τα γκρι κοστουμάκια της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, από τους υπηρέτες των συμφερόντων που το μόνο που έχουν ως στόχο είναι να παραγεμίζουν τις τσέπες τους, από τους δούλους των ΗΠΑ, από τους εχθρούς των λαών τους. Ελευθερώστε την Ευρώπη από τις πάσης φύσεως Ούρσουλες και τους συνοδοιπόρους τους.

Ελευθερώστε τα μάτια μας από εικόνες ντροπής όπως η παραπάνω, όπου και μόνο η στάση της Ούρσουλας δείχνει σε όλο της το μεγαλείο την υποτέλεια και την υποταγή!

[1] «Ελευθερώστε την Ευρώπη!»

*

*

*

*

ΟΙ ΗΠΑ ΣΗΜΕΡΑ #4
γράφει ο Κώστας Μελάς

~.~

Ο Αμερικανός πρόεδρος στο ζήτημα της επιβολής δασμών σε όλες τις χώρες του πλανήτη, για την οποία καυχάται, αποκρύπτει κάτι πολύ σημαντικό: ότι καμία χώρα δεν έχει αποδεχτεί τις απαιτήσεις του! Από την Κίνα μέχρι την Ιαπωνία, από την Ινδία μέχρι τη Βραζιλία, από τη Νοτιοαφρικανική Ένωση μέχρι το Μεξικό και τον Καναδά. Προφανώς και από την ΕΕ. Όλες οι παραπάνω χώρες προβάλλουν διαφόρων ειδών αντιρρήσεις. Μάλιστα οι ισχυρές χώρες με πρωτεργάτη την Κίνα συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο που συμπεριφέρεται αυτός: ανταποδίδουν στα ίσα. Πρόκειται για το λεγόμενο «κινεζικό μοντέλο» που σημαίνει απάντηση με τον ίδιο τρόπο. Αποδοχή της αντιπαράθεσης.

Διότι ο μεγιστάνας του Real Estate καταλαβαίνει μόνο τη γλώσσα του εκφοβισμού και της βίας. Και όταν αντιμετωπίζει εκείνους που χρησιμοποιούν τις ίδιες μεθόδους, γενικά υποχωρεί. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που η Wall Street έχει βαφτίσει τον Αμερικανό πρόεδρο με το παρατσούκλι ΤΑCO: Τrump Always Chickens Out. O Τραμπ πάντα δειλιάζει και κάνει πίσω – η αλλιώς «κοτεύει». Όχι μόνο αυτό. Εάν ο πρόεδρος των ΗΠΑ βρεθεί απομονωμένος από τον Αύγουστο, στο παγκόσμιο εμπόριο οι αγορές θα κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί. Και αναπόφευκτα, η οικονομία των ΗΠΑ θα υποφέρει. Πάνω απ’ όλα, η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ θα τεθεί υπό πίεση, και όχι μόνο^[1].

Υπάρχει όμως και το «βρετανικό μοντέλο», από την άλλη πλευρά, που ισοδυναμεί με την υιοθέτηση μιας ήπιας στάσης περιμένοντας ο Λευκός Οίκος να συνειδητοποιήσει ότι έχει πάρει λάθος δρόμο! Η υιοθέτηση αυτού του υποδείγματος προφανώς επιτρέπει στον Τραμπ να κερδίσει ένα σημαντικό έσοδο, και να το περιφέρει στο εγχώριο ακροατήριο, αλλά συγχρόνως υπογραμμίζει τη θέση του ανθύπατου και του υπόδουλου που εδώ και χρόνια έχει επιλέξει το Ηνωμένο Βασίλειο έναντι της πρώην αποικίας του… (περισσότερα…)

*

ΟΙ ΗΠΑ ΣΗΜΕΡΑ #3
γράφει ο Κώστας Μελάς

~.~

Από τον Απρίλιο, και την «Ημέρα Απελευθέρωσης», η κυβέρνηση Τραμπ έχει αυξήσει τους μέσους δασμούς εισαγωγών αγαθών, από 2,3% σε 8,8%, για το σύνολο των χωρών του πλανήτη. Για την ΕΕ, η μέση αύξηση υπολογίζεται από 1,3% σε 6,7%. Σημειώνουμε ότι κάθε ευρωπαϊκή χώρα υπόκειται σε διαφορετικό ύψος δασμού σε συνάρτηση με το εμπορικό της πλεόνασμα αλλά και με τα εξαγόμενα προϊόντα. Τα αποτελέσματα της δασμολογικής πολιτικής δεν είναι εύκολο αυτή τη στιγμή να αξιολογηθούν δεδομένου ότι ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΕ. Πάντως δυσκολίες θα υπάρξουν για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις μέχρι να βρεθεί νέο σημείο ισορροπίας, προφανώς με νικητές και ηττημένους. Μακροοικονομικά, πιθανολογείται ότι ένας δασμός 10%, όπως ισχύει σήμερα, σημαίνει επιβράδυνση της μεγέθυνσης κατά 0,1% για την ΕΕ. Βεβαίως αυτές είναι εκτιμήσεις ceteris paribus που συνήθως δεν επιβεβαιώνονται, διότι στην κοινωνία και στην οικονομία το παρελθόν δεν προβάλλεται αυτούσιο στο μέλλον.

Η υποτίμηση του δολλαρίου έναντι του ευρώ (-13% από την έναρξη της θητείας Τραμπ) αποτελεί επίσης ένα περαιτέρω πλήγμα για τους Ευρωπαίους εξαγωγείς. Καθιστά τις ευρωπαϊκές εξαγωγές λιγότερο ανταγωνιστικές και λειτουργεί ως «έμμεσος δασμός», αυξάνοντας τις πιθανές απώλειες για τους εξαγωγείς έως και 21% σε σύγκριση με την εποχή πριν από τον Τραμπ. Η απρόσμενη –σε σχέση με τις αποφάνσεις της «οικονομικής θεωρίας»– υποτίμηση του δολλαρίου έναντι του ευρώ αλλά και των υπόλοιπων βασικών νομισμάτων βοηθά μέχρι σήμερα την οικονομική λογική της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία επιδιώκει πάση θυσία την υποτίμηση της αξίας του δολλαρίου πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτό θα επανεκβιομηχανιστεί η χώρα και θα μειωθεί το εμπορικό έλλειμμα. (περισσότερα…)

*

ΟΙ ΗΠΑ ΣΗΜΕΡΑ #2
γράφει ο Κώστας Μελάς

~.~

Η θέση του δολλαρίου ως αποθεματικού νομίσματος
και διεθνούς μέσου συναλλαγών και δανεισμού

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), ο φορέας που είναι υπεύθυνος για την παρακολούθηση του διεθνούς νομισματικού συστήματος, αναγνωρίζει οκτώ κύρια αποθεματικά νομίσματα: το αυστραλιανό δολλάριο, τη βρετανική λίρα στερλίνα, το καναδικό δολλάριο, το κινεζικό γουάν, το ευρώ, το ιαπωνικό γεν, το ελβετικό φράγκο και το δολλάριο ΗΠΑ. Το δολλάριο ΗΠΑ είναι το πιο διαδεδομένο, αποτελώντας το 59% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων.

Στο Γράφημα 1 παρουσιάζονται τα βασικά αποθεματικά νομίσματα ως ποσοστό των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων την περίοδο 1995- 2024. Το αμερικανικό δολλάριο αποτελεί μακράν το πρώτο αποθεματικό νόμισμα ενώ δεύτερο είναι το ευρώ.

*

ΠΗΓΗ: https://data.imf.org/en/Dashboards/COFER%20Dashboard

Το ποσοστό του αμερικανικού νομίσματος το 1995 βρίσκεται στο 58,96%. Το 2001 βρίσκεται στην κορύφωσή του με 71,52%. Το 2024 το ποσοστό του ανέρχεται σε 57,8%. Το ποσοστό του ευρώ το έτος εμφάνισής του ανέρχεται σε 17,9%. Σημειώνω ότι το ποσοστό των δύο αποθεματικών νομισμάτων από τα οποία προήλθε το ευρώ, το 1995, ήταν συνολικά 18,2% και τα επιμέρους ποσοστά ήταν γερμανικό μάρκο 15,8 %, γαλλικό φράγκο 2,4%.

Το ποσοστό του ευρώ φτάνει στο υψηλότερο σημείο του το 2009, 27,7%, κυρίως λόγω του ότι η Ρωσία από το 2008 εγκατέλειψε το δολλάριο ως αποθεματικό νόμισμα –προφανώς για πολιτικούς λόγους– και στράφηκε στο ευρώ. Ακολουθεί σταδιακή μείωση του ποσοστού αυτού και το 2024 βρίσκεται στο 19,83%. Προφανώς το ευρώ ως αποθεματικό νόμισμα δείχνει μια σταθερότητα, αλλά επ’ ουδενί δεν καρπούται τις όποιες απώλειες του δολλαρίου. (περισσότερα…)

*

του ΣΩΤΗΡΗ ΓΟΥΝΕΛΑ

Μήπως, τελικά, η Αμερική βρήκε επιτέλους τον πρόεδρό της; Μια χώρα όπου ευδοκιμούν οι λεγόμενες «μπίζνες» και όπου την περίοδο των εκλογών δαπανώνται τεράστια ποσά προς ενίσχυση (ή λάδωμα;) των υποψηφίων, μια χώρα όπου βρέθηκαν αντιμέτωποι ως υποψήφιοι πρόεδροι ο Μπάιντεν και ο Τραμπ (υπερήλικες εν μέσω πληθυσμού τριακοσίων εκατομμυρίων!), μια χώρα που απαιτεί να είναι η μοναδική παγκυρίαρχη στον πλανήτη και φροντίζει να εκμηδενίζει κάθε ανταγωνιστή της, βρήκε στο πρόσωπο του Τραμπ τον άνθρωπό της. Ούτε πολιτικός είναι, ούτε οικονομολόγος, ούτε τεχνοκράτης. Όμως, για έναν ολόκληρο κόσμο, για τον μισό πλανήτη και παραπάνω, ο βασιλιάς είναι η λεγόμενη Οικονομία της Αγοράς και βεβαίως το δημιούργημά της η Κοινωνία της Αγοράς σε πλήρη αλληλεξάρτηση από την Τεχνοκρατία. Εάν εδώ προστεθεί και η μακροχρόνια σχέση Ισραήλ-ΗΠΑ, ο πιο κατάλληλος άνθρωπος για να το χειριστεί είναι ο πρόεδρος Τραμπ.

Ο νυν πρόεδρος λοιπόν είναι κάτι σαν «διευθυντής ορχήστρας» αγοραπωλησιών και στυγνός υποστηριχτής συμφεροντολογικού επεκτατισμού. ¨Όπως στο παρελθόν ο Χίτλερ, ο οποίος διά του δόγματος «ανάγκη ζωτικού χώρου» (δεν μου φτάνει η έκτασή μου, θέλω κι άλλη) μπήκε ωραιότατα στην Τσεχοσλοβακία! Ο Τραμπ λέει περίπου το ίδιο: Γροιλανδία σε χρειάζομαι για τα ορυκτά σου, Καναδά σε χρειάζομαι, δεν με ενδιαφέρει τι θέλεις εσύ, ούτε ποια είναι η ιστορία σου, γιατί εγώ σήμερα υπερβαίνω την ιστορία. Και την υπερβαίνω ειδικά στην περίπτωση της Γάζας. Είναι εκπληκτικού κυνισμού οι διατυπώσεις του. Εκεί πέρα, λέει, είναι κόλαση. Ποιός θέλει να ζήσει εκεί; Το καλύτερο να τους μεταφέρουν στην Ιορδανία και την Αίγυπτο (τους ρώτησε κανένας αυτούς;) και η Αμερική θα αναλάβει την α ξ ι ο π ο ί η σ η της περιοχής!

Υπενθύμιση:

«Η εισβολή στο Ιράκ το 2003 στηρίχτηκε σε ένα γιγάντιο ψέμα: ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν διαθέτει όπλα μαζικής καταστροφής. Μέχρι σήμερα ελάχιστοι λαμβάνουν υπ’ όψη τους την σημασία αυτού του ψέματος που σήμαινε εξαπάτηση του κόσμου αν όχι και των ίδιων των συμμάχων των ΗΠΑ, εξαπάτηση από την υπ’ αριθμόν 1 υπερδύναμη. Λογαριάστε ότι από το 1,7 τρισ. που πλήρωσαν οι αμερικανοί πολίτες, τα 138 δισ. δολάρια τα πήραν ιδιωτικές εταιρείες “υποστήριξης των στρατευμάτων”. Οι Financial Times υποστηρίζουν ότι το 52% των χρημάτων κατέληξαν στις τσέπες 10 εργολάβων. Πρώτη και καλύτερη από τις εταιρείες, αυτή που είχε διευθυντή τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τσέινυ. Ας σημειωθεί ακόμη ότι μόνο το 2000 η Αμερική κέρδισε 55 δισ. δολλάρια από πωλήσεις όπλων και ότι το 80% των όπλων για τα αραβικά κράτη προέρχεται από την Αμερική». (περισσότερα…)

*

ΟΙ ΗΠΑ ΣΗΜΕΡΑ #1
γράφει ο Κώστας Μελάς

~.~

Οι πλανητικές εξελίξεις τα επόμενα χρόνια θα καθοριστούν τα μάλα από τις κινήσεις των ΗΠΑ. Οι επιλογές των ΗΠΑ στην εξωτερική τους πολιτική, όπως και σε όλες τις προηγούμενες περιόδους της ιστορίας τους, θα εξαρτηθούν κυριολεκτικά από τις εγχώριες κοινωνικές διεργασίες. Η κυβέρνηση που κατευθύνει την εξωτερική πολιτική είναι αναγκασμένη –λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες ελιγμών και in ultima istanza– να την υπηρετήσει με τα μέσα και τις μεθόδους που προσιδιάζουν στον κοιωνικοπολιτικό και κοινωνικοϊστορικό χαρακτήρα των δρώντων πολιτικών υποκειμένων.

Η συναίνεση της κοινωνίας στην ασκούμενη εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ ήταν πάντοτε αποφασιστική, τουλάχιστον μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, γενικά θετικά διακείμενη (δημιουργία της Αυτοκρατορίας) ή και αντίθετη κατά περιόδους (Βιετνάμ). Όμως τα τελευταία χρόνια –ειδικά με τον ερχομό του 21^ου αιώνα– η αμερικανική κοινή γνώμη άρχισε να εκφράζει όλο και μεγαλύτερη δυσαρέσκεια για τις στρατηγικές επιλογές των αρχηγεσιών της χώρας.

Το διεθνές οικονομικό σύστημα που κατά βάση δημιούργησαν οι ΗΠΑ δεν λειτούργησε υπέρ τους μακροχρονίως όπως σχεδίαζαν. Η παγκοσμιοποίηση έχει εξαθλιώσει αυτούς που υποτίθεται ότι ήταν οι κυρίαρχοι (τις Ηνωμένες Πολιτείες) και ενίσχυσε αυτούς που υποτίθεται ότι υπέφεραν από αυτήν (την Κίνα). Κατέστρεψε τη μεσαία τάξη, αποβιομηχάνισε τη χώρα και ανέπτυξε επικίνδυνες εξαρτήσεις από τους εχθρούς της, από ναρκωτικά μέχρι το ταπεινότερο αντικείμενο που χρειάζεται το αμερικάνικο νοικοκυριό.

Ο κίνδυνος δεν έρχεται από έξω, αλλά από μέσα. (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Τις τελευταίες εβδομάδες, η οικονομία των ΗΠΑ έχει δείξει σημάδια απροσδόκητης ανθεκτικότητας, τόσο στο μέτωπο των καταναλωτών όσο και στην αγορά εργασίας. Ακόμη και οι χρηματοπιστωτικές αγορές, παρά την υποβάθμιση του αμερικανικού δημόσιου χρέους από τη Moody’s, καλωσόρισαν τις εμπορικές συμφωνίες που υπογράφηκαν πρώτα με το Ηνωμένο Βασίλειο και μετά με την Κίνα. Αυτές οι εξελίξεις φαίνεται να δείχνουν ότι η αρχική επιθετική πολιτική του Τραμπ μπορεί να μετριαστεί από τις αντιδράσεις των χρηματιστηρίων και των αγορών ομολόγων, από τα συμφέροντα του εκλογικού σώματος — που εξαρτάται από το διεθνές εμπόριο για την παραγωγή και την πώληση των υπηρεσιών τους– και από τους Αμερικανούς καταναλωτές, που δεν μπορούν να κάνουν χωρίς εισαγόμενα αγαθά.

Ωστόσο, αυτές οι συμφωνίες –οι οποίες είναι και προσωρινές– δεν μας επαναφέρουν στην κατάσταση την πριν από τις 2 Απριλίου, τη λεγόμενη «Ημέρα της Απελευθέρωσης», όσον αφορά τους μέσους δασμούς. Επιπλέον, δεν εξαλείφουν την αβεβαιότητα γύρω από τα μέτρα της κυβέρνησης Τραμπ, ενώ επικυρώνουν ουσιαστικά το τέλος της πολυμερούς προσέγγισης που είχε χαρακτηρίσει τις μεταπολεμικές εμπορικές συμφωνίες, πρώτα στο πλαίσιο της GATT και μετά στον ΠΟΕ.

Το διεθνές εμπόριο γίνεται έτσι ένα όργανο πολιτικής πίεσης παρά ένα μέσο για τη μεγιστοποίηση της συλλογικής ευημερίας, όπως φαντάζονται οι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι (Σμιθ, Ρικάρντο, κ.λπ.). Εξάλλου πάντα τέτοιο ήταν και με αυτόν τον τρόπο λειτουργούσε, παρά τις φαντασιώσεις τους. Σε αυτό το άκρως πολιτικά αβέβαιο πλαίσιο, η πρόβλεψη των επιδόσεων της αμερικανικής οικονομίας –και κατ’ επέκταση της παγκόσμιας οικονομίας– γίνεται εξαιρετικά περίπλοκη. Ως εκ τούτου, είναι προτιμότερο να κατασκευάζονται διαφορετικά σενάρια και να αναστοχαζόμαστε πάνω σε αυτά. (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Η αμερικανική οικονομία εξαρτάται όλο και περισσότερο από το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού. Με όλες τις προβλέψιμες συνέπειες όσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ και την προκαλούμενη δυσαρέσκεια για τις αυξανόμενες ανισότητες, η οποία με τη σειρά της τροφοδοτεί τον λαϊκισμό σε έναν διαρκή φαύλο κύκλο.

Το συμπέρασμα προέρχεται από μελέτη της Moody’s Analytics^[1], η οποία βασίζεται σε στοιχεία της Fed. Σύμφωνα με την έρευνα, το 10% του πληθυσμού που κερδίζει τουλάχιστον 250.000 δολλάρια τον χρόνο είναι υπαίτιο τώρα για το 49,7% των δαπανών που πραγματοποιούν οι Αμερικανοί καταναλωτές, δηλαδή το ήμισυ του συνόλου. Αγοράζει είδη πολυτελείας, πραγματοποιεί ακριβές διακοπές, ίσως σπίτια, οδηγούμενο από κέρδη στο χρηματιστήριο ή από την ανατίμηση της ακίνητης περιουσίας που έχει ήδη υπό την κατοχή του. Μόνο από τον Σεπτέμβριο του 2023 έως τον Σεπτέμβριο του 2024, αύξησε τις αγορές κατά 12%. Αντιθέτως όλα τα άλλα κοινωνικά στρώματα, δηλαδή η μεσαία και εργατική τάξη, παρουσιάζουν μείωση των καταναλωτικών δαπανών τους. (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη υπαρξιακή κρίση από την ημέρα της δημιουργίας της. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει επιτακτικά να καθορίσουν το μέλλον του μορφώματος που έχουν δημιουργήσει. Όσο και αν κανείς δεν θέλει να το ακούσει, πόσο μάλλον να το παραδεχθεί, βρίσκονται αντιμέτωποι με δύο επιλογές: την πρόταξη και την επαναφορά του εθνικού κράτους ή την ευρωπαϊκή πολιτική ολοκλήρωση.

Οι περισσότεροι ηγέτες συμφωνούν ότι η δεύτερη επιλογή είναι η μόνη βιώσιμη λύση για τη διασφάλιση της ειρήνης, της ευημερίας και της προόδου για τους πολίτες τους. Λίγοι, ωστόσο, έχουν δείξει ότι είναι έτοιμοι να βγάλουν τα απαραίτητα συμπεράσματα για τις απαιτούμενες πολιτικές πρωτοβουλίες που επισύρει μια τέτοια επιλογή. Ακόμη περισσότερο, κανείς δεν συζητά για τις πραγματικές δυνατότητες αυτής της επιλογής, εντός του ευρωπαϊκού μορφώματος του οποίου έχουν καταρρεύσει στην κυριολεξία όλες οι σταθερές πάνω στις οποίες πορεύθηκε μέχρι τώρα.

Η εικόνα που κυριαρχεί είναι αυτή μιας Ευρώπης «πολιορκημένης». Από παντού. Στο εξωτερικό μέτωπο, μετά την ουσιαστική απόσυρση των αμερικανικών εγγυήσεων ασφαλείας και τον γενικότερο σχεδιασμό της νέας αρχιτεκτονικής ασφαλείας του Προέδρου Τραμπ, αλλά και μετά τη νέα οικονομική πολιτική του. Στο εσωτερικό μέτωπο, από την ανυπαρξία ηγεσίας μετά την πλήρη αποδυνάμωση των κυβερνήσεων Γερμανίας και Γαλλίας, που αποτελούσαν τον άξονα των όποιων εξελίξεων. (περισσότερα…)

*

ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ & ΠΑΡΑΜΟΝΙΜΑ | 04:25
Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Σε πολλά, η κηδεία του πάπα Φραγκίσκου θυμίζει εκείνην της βασίλισσας Ελισάβετ λίγα χρόνια πριν. Στον ξεπεσμό τους οι θεσμοί προσφέρονται περισσότερο για το θεαθήναι. Ο καθολικισμός σε Ευρώπη και Αμερική έχει χάσει την ικμάδα του και η θητεία του Μπεργκόλιο στο Βατικανό δεν άλλαξε κάτι ουσιώδες σε αυτό. Ωστόσο, η Αγία Έδρα είναι και θα παραμείνει για το ορατό μέλλον μια τεράστια διοικητική μηχανή με δεκάδες εκατομμύρια εργαζόμενους εξαρτώμενους εμμέσως ή αμέσως από αυτήν και οικονομικούς πόρους ανάλογους.

Αντιστρόφως ανάλογη όμως είναι πλέον η ιδεολογική και κοινωνική της επιρροή. Όταν ο δημόσιος λόγος σου δεν διακρίνεται πλέον επαρκώς από το ζαργκόν του γουοκισμού ή όποιας άλλης σημαίας ευκαιρίας, στην πράξη αυτό που σε στηρίζει είναι η αδράνεια, η ταχύτητά σου είναι η κεκτημένη, κι αυτή είναι φθίνουσα.

Βεβαίως, ο καθολικισμός δεν είναι η Ορθοδοξία του Βαρθολομαίου, ο οποίος οδήγησε τον θεσμό του οποίου προΐσταται στην πολιτική εξαέρωση – βλ. προπάντων Ουκρανία. Δυνάμεις ζωτικές διαθέτει ο καθολικισμός στην Αφρική και στην Ασία. Ίσως εκεί βρίσκεται και το μέλλον του όσο στην Ευρώπη και την Αμερική θα εκτοπίζεται από το Ισλάμ και τους νεοδιαμαρτυρομένους. Ή ίσως πάλι μια νέα εμπνευσμένη ηγεσία μπορέσει να τον ανασυντάξει.

Οι ρωμαϊκές πομπές πάντως δεν πρόκειται να τον σώσουν. Σε μια Ευρώπη πλήρως εκτουρισμένη, ακόμη και ο Ύπατος Ποντίφηξ δεν μοιάζει κάποτε παρά ως ένα ακόμη spettacolo.

///

Κάνουμε κάτι καλύτερα όταν το κάνουμε για τον Άλλον. Δεν έχει σημασία αν είναι ομοϊδεάτης ή κολλητός μας, αν είναι το Έθνος ή η ερωμένη μας, αν υπάρχει πράγματι ή είναι σκιά μισοφανταστική σαν τη Βεατρίκη ή τη Λάουρα. Σημασία έχει ότι μας οιστρηλατεί να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας.

///

Το ειρηνευτικό σχέδιο των Αμερικανών για την Ουκρανία, που διόλου τυχαία διέρρευσε την προτεραία των συνομιλιών στο Λονδίνο, επιβεβαιώνει το ήδη διαφανέν: για την Ουάσιγκτον του Τραμπ, το ουκρανικό ζήτημα έχει διευθετηθεί. Οι Ρώσσοι νίκησαν και το Κίεβο οφείλει να καθυποταχθεί. Το ερώτημα του ποιος φέρει την ευθύνη αυτής της ήττας, που είναι ήττα τεράστια και για το ΝΑΤΟ και σύμπασα τη «συλλογική Δύση», κατά Τραμπ έχει επίσης, και φιλαληθώς, απαντηθεί: ο Ομπάμα και ο Μπάιντεν, οι neo-cons και οι Δημοκρατικοί, το βαθύ κράτος και το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα που γεννούν διαρκώς πολέμους.

Τους όρους της προταθείσης συμφωνίας ήταν εκ προοιμίου σαφές ότι ο Ζελένσκυ δεν γινόταν να τους αποδεχτεί – η ρητορική του όλα αυτά τα χρόνια του το απαγορεύει. Αυτό ήταν και το νόημα της διαρροής: να εκτεθεί το Κίεβο ως αδιάλλακτο και να δοθεί στους μεν Ρώσσους η ευκαιρία να ολοκληρώσουν την κατάκτηση των εδαφών που επιθυμούν, στους δε Αμερικανούς ένα ευλογοφανές πρόσχημα για να αποσυρθούν από τις διαπραγματεύσεις και να νίψουν τα χείρας τους. (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

1.

Η αναστολή των δασμών άνω του 10% για όλες τις χώρες εκτός της Κίνας –όπου αντιθέτως οι δασμοί αυξήθηκαν σε 125% προκαλώντας μειδιάματα για το chicken game που παίζεται μεταξύ των δύο χωρών– προκάλεσε μια πρόσκαιρη ευφορία στις χρηματιστηριακές και χρηματοπιστωτικές αγορές. Το αρνητικό κλίμα επανήλθε μετά από δύο μέρες λόγω του φόβου για ύφεση στην οικονομία των ΗΠΑ. Βέβαια είχε προηγηθεί η «απώλεια» κεφαλαιοποίησης πάνω από 6 τρισ. δολλαρίων τέσσερις μόλις μέρες μετά την, κατά τον Τραμπ, «Ημέρα της Απελευθέρωσης». Παράλληλα, οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων αυξήθηκαν τουλάχιστον κατά 60 σημεία βάσης σε λιγότερο από δύο μέρες, καθώς οι επενδυτές τα εγκατέλειψαν μη θεωρώντας τα πλέον ασφαλή, και η αγοραστική δύναμη του δολαρίου μειώθηκε (τουλάχιστον 8% απώλεσε το δολλάριο σε σχέση με το ευρώ από την ημέρα που ανέλαβε πρόεδρος ο Τραμπ) καθώς οι ξένοι απέσυραν έξω από τις ΗΠΑ μεγάλο μέρος των τοποθετήσεών τους εκεί.

Αφού δήλωσε επανειλημμένα ότι δεν θα υπάρξουν εξαιρέσεις ή οπισθοδρόμηση, ο Τραμπ αντέκρουσε τον εαυτό του και έκανε πίσω. Η ξαφνική αλλαγή κατεύθυνσης ήταν αξιοσημείωτη ακόμη και για έναν πρόεδρο που έχει κάνει το απρόβλεπτο χαρακτηριστικό του: ο μεγιστάνας, στην πραγματικότητα, είχε ισχυριστεί ότι ήθελε να «απελευθερώσει» τους Αμερικανούς από ένα παγκόσμιο εμπορικό σύστημα που θεωρείται άδικο και το οποίο, όπως είπε, θα αναδιοργανώσει. Τότε όμως τι τον έκανε να αλλάξει γνώμη; Τουλάχιστον εν μέρει, σύμφωνα με πολλούς παρατηρητές, ήταν η κοινή πίεση που μπόρεσαν να ασκήσουν στον μεγιστάνα επενδυτές, νομοθέτες και δωρητές του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.

Οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου προσπάθησαν να παρουσιάσουν αυτή τη στροφή ως εξαρχής μέρος ενός έξυπνου σχεδίου, για να τρομάξουν οι πάντες και στη συνέχεια να υποχρεωθούν να διαπραγματευτούν. Όμως, σύμφωνα με τους Financial Times, με το κραχ του χρηματιστηρίου και την αύξηση της πίεσης, ο υπουργός Οικονομικών Σκόττ Μπέσσεντ –που θεωρείται στη Ουώλ Στρηττ ο πιο αξιόπιστος από τους σημερινούς συμβούλους του Λευκού Οίκου– κατάφερε να πείσει τον Τραμπ να αναστείλει την αύξηση των δασμών σε χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ είχαν ιστορικά καλές σχέσεις και να επικεντρωθεί αποκλειστικά, ή σχεδόν αποκλειστικά, στην Κίνα. (περισσότερα…)

*

«Οι Ευρωπαίοι είναι οι άρρωστοι του πλανήτη σήμερα. Δεν έχουν ιδέα ποια μπορεί να είναι η μοίρα της Ευρώπης, γιατί η λέξη πεπρωμένο δεν έχει κανένα νόημα για αυτούς. Κυβερνούμενη από εκτοπλάσματα ή υπνοβάτες, που δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να πολεμήσουν, αλλά τώρα είναι έτοιμοι να εμπλέξουν τον λαό τους σε έναν πυρηνικό πόλεμο, η Ευρώπη βρίσκεται σε κατάσταση πολιτισμικής εξάντλησης, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Σπένγκλερ. Αυτά τα τρομερά λόγια του Σιοράν έρχονται στο μυαλό: “Μάταια η Δύση αναζητά μια μορφή αγωνίας αντάξια του παρελθόντος της”».

Η πρόσφατη αυτή συνέντευξη του Γάλλου πολιτικού στοχαστή Αλαίν ντε Μπενουά παραχωρήθηκε στον ιστότοπο Breizh-info.com. Η μετάφραση είναι του Κώστα Χατζηαντωνίου.

///

Πώς ερμηνεύετε τις εξελίξεις στις διεθνείς σχέσεις μετά τις πρόσφατες δηλώσεις Τραμπ και Βανς για την Ουκρανία και τις επιπτώσεις τους στις σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών;

Έχω βιώσει μόνο ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός στη ζωή μου: την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και την κατάρρευση του σοβιετικού συστήματος. Σκέφτομαι πως θα ζήσω και σε δεύτερο τώρα. Οι «παρατηρητές», ως συνήθως, δεν το είδαν να έρχεται. Η ιστορία ξαφνικά επιταχύνεται. Είμαστε σε σημείο που οι καθημερινές ειδήσεις παίρνουν την όψη δυστοπίας.

Η εκλογή Τραμπ είχε ήδη σημάνει μια μεγάλη ιστορική ρήξη. Ένα άλλο γεγονός ήταν η επανέναρξη των επαφών μεταξύ Λευκού Οίκου και Κρεμλίνου στις 12 Φεβρουαρίου. Δύο μέρες αργότερα, στο Μόναχο, ο αντιπρόεδρος Τζέυ Ντι Βανς Vance κήρυξε έναν πραγματικό ιδεολογικό πόλεμο σε μια Ευρώπη που κατακλύζεται από τη μετανάστευση και γίνεται λεία της συλλογικής αμνησίας, η οποία στα μάτια του, αποτελεί αντιμοντέλο παρακμής και πολιτισμικής αυτοκτονίας. Στη συνέχεια ήρθε η ανακοίνωση ότι η Ουκρανία δεν θα επανενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ και ότι δεν θα ανακτήσει τα εδάφη που έχασε στο Ντονμπάς ή την Κριμαία. Στις 3 Μαρτίου, ο Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισε να σταματήσει κάθε βοήθεια προς την Ουκρανία. Τελικά, γινόμαστε μάρτυρες της διάλυσης της Ατλαντικής Συμμαχίας. Ναι. Ακόμα κι αν μας λείπει η προοπτική, ζούμε σε μια ιστορική στιγμή.

Τι μας λέει ο παραισθησιογόνος καυγάς της 28ης Φεβρουαρίου στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βολοντίμιρ Ζελένσκι;

Το να μένεις στα ξεσπάσματα είναι σαν να κοιτάς το δάχτυλο που δείχνει τη Σελήνη. Σημασία έχει τι ειπώθηκε. Αντιμέτωπος με τον Ζελένσκι που διακηρύσσει την άρνησή του να σταματήσει έναν πόλεμο που δεν μπορεί να κερδίσει και ζητώντας «εγγυήσεις ασφαλείας» που οι Αμερικανοί είναι απρόθυμοι να του χορηγήσουν, ο Τραμπ του υπενθύμισε ότι δεν είναι σε θέση να υπαγορεύσει όρους επειδή δεν έχει διαπραγματευτικά χαρτιά ή ατού στα χέρια του. Του είπε επίσης ότι αν δεν αποδεχτεί αυτό που του προσφέρεται, θα αναγκαζόταν να υπογράψει μια συμφωνία ακόμη πιο δυσμενή για τη χώρα του, ή αλλιώς να προχωρήσει στην ολοκληρωτική συνθηκολόγηση.

Ας σημειώσουμε πρώτα ότι δεν υπάρχει τίποτα ασυνήθιστο στην τύχη της Ουκρανίας να διευθετηθεί αυτή μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών, αφού η Ρωσία και το ΝΑΤΟ ήταν οι πραγματικοί εμπόλεμοι. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν εξαρχής ένας πόλεμος με πληρεξούσια. Ταυτόχρονα, καταλαβαίνουμε ότι δεν έχασε μόνο η Ουκρανία. Ο Εμμανουέλ Τοντ δικαίως ανακοίνωσε: «Η δουλειά του Τραμπ θα είναι να διαχειριστεί την αμερικανική ήττα από τους Ρώσους». Πράγματι, περί αυτού πρόκειται. Πράγμα που μας οδηγεί να δούμε αυτόν τον φρικτό αδελφοκτόνο πόλεμο, που έχει διαρκέσει τώρα τρία χρόνια, με διαφορετικό πρίσμα. Ένας πόλεμος που προσωπικά τον βρίσκω ανυπόφορο γιατί έχω φίλους Ουκρανούς και Ρώσους φίλους και δεν νιώθω τίποτα άλλο παρά θλίψη βλέποντάς τους να αλληλοσφάζονται. (περισσότερα…)