*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Σύμφωνα με την Έκθεση Ασφάλειας του Μονάχου 2025, την προκαταρκτική έκθεση που συνέταξαν οι διοργανωτές της Διάσκεψης, η ΕΕ αντιμετωπίζει μια «τέλεια καταιγίδα» κρίσεων που απειλούν το σύνολο των υποδειγμάτων της: αυτό της ασφάλειας, της οικονομίας και της πολιτικής. Η ετήσια έκθεση, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου 2025, σημειώνει ότι για τη Γηραιά Ήπειρο, η οποία εκπροσωπεί κατά τους συντάκτες της έκθεσης «τη φιλελεύθερη διεθνή τάξη», η αυξανόμενη αμφισβήτηση των θεμελιωδών στοιχείων αυτής της τάξης αποτελεί μια ιδιαίτερα σοβαρή πρόκληση.

Σήμερα, αυτές οι πιέσεις φτάνουν στο αποκορύφωμά τους με μια τριπλή κρίση για την ΕΕ: Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει καταστρέψει τη συνεργατική αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης. Η αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση των οικονομικών αλληλεξαρτήσεων απειλεί το οικονομικό μοντέλο της ΕΕ. Το ευρωπαϊκό υπόδειγμα «φιλελεύθερης δημοκρατίας» αντιμετωπίζει άνευ προηγουμένου εσωτερική και εξωτερική αμφισβήτηση.

Σε αυτό το πλαίσιο, η επανεκλογή του Τραμπ αποτελεί καταλύτη που επιταχύνει αυτές τις διαδικασίες αμφισβήτησης. Προφανώς δεν είναι η επανεκλογή του Τραμπ η αιτία που η εδώ και πολλά χρόνια «Σαστισμένη ΕΕ» σήμερα βρίσκεται σε αμηχανία, απορία και αισθάνεται λοιδορούμενη μέσα στο σπίτι της από έναν αντιπρόεδρο των ΗΠΑ με καταγωγή από το Οχάιο… Θα μου πείτε ότι οι αρχηγεσίες της ΕΕ είναι συνηθισμένες σε τέτοιες συμπεριφορές, διότι κανείς δεν μπορεί να λησμονήσει το «Fuck the EU!» της περιβόητης νεοσυντηρητικής, αλλά κατά τ’ άλλα Δημοκρατικής, υφυπουργού Βικτόριας Νούλαντ.

Η αισθανόμενη σε απίστευτη αμηχανία ΕΕ, βλέποντας ότι όλα όσα ιδεολογικά πίστευε και πολιτικά έπραττε έχουν γυρίσει ανάποδα, αντί να βρίσκει δικαιολογίες και να παραπονιέται για τη σημερινή κατάστασή της ή να ψάχνει τρόπο να φιλήσει για ακόμη μια φορά το χέρι που σήμερα την χαστουκίζει, θα πρέπει πριν από όλα να δεχθεί να ακούσει τι έχει πράξει τα τελευταία 30 τουλάχιστον χρόνια, πρωτίστως σε σχέση με τις ΗΠΑ. Και αυτό, από το στόμα εκείνων που ήδη τότε προειδοποιούσαν για το πού την οδηγούσαν οι ιδεολογικές και πολιτικές της επιλογές.

Το παρακάτω άρθρο συντάχθηκε τον Μάρτιο του 2008. Το παραθέτω εδώ εκ νέου διότι δείχνει πιστεύω ότι η σημερινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ΕΕ αποτελεί εξ ολοκλήρου αποτέλεσμα των ακολουθούμενων πολιτικών επιλογών των αρχηγεσιών της, και όχι κάτι που έπεσε από τον ουρανό. Ας πάψουμε να καταπίνουμε αμάσητα όσα μας σερβίρουν οι διάφοροι “ιθύνοντες”  και οι ακόλουθοί τους. Για να κατανοήσουμε τα όσα συμβαίνουν σήμερα, πρέπει να γνωρίζουμε όσα τα όσα έχουν προηγηθεί. Θα συνεχίσουμε προσεχώς. (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Α.

Για να δοθεί νόημα στον όρο «Ενωμένη Ευρώπη», ανεξάρτητα από τα κράτη έθνη που μετέχουν σ’ αυτήν, κατά την άποψή μου απαιτούνται να τεθούν δύο πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι οποίες βεβαίως δεν είναι ανεξάρτητες η μία από την άλλη[1].

Η πρώτη αφορά στην αναζήτηση σειράς κριτηρίων στη βάση των οποίων θα συγκροτηθεί ή μπορεί να συγκροτηθεί η έννοια «ευρωπαϊκός λαός» ο οποίος οφείλει να αναγνωρίζεται όχι μόνο ως συγχρονικό Είναι, αλλά και ως αέναο, διαρκές και δομημένο εξουσιαστικό Γίγνεσθαι. Λαός υπάρχει και νοείται μόνον όταν το συνολικό συμπαγές πλήθος
συγκροτείται σ’ ένα ήδη δεδομένο σώμα, το οποίο δρα ως συλλογικός φορέας λήψης αποφάσεων που δεσμεύουν το σύνολο.

Ως μόνη πηγή της νέας εξουσίας, ο κυρίαρχος λαός θα πρέπει λοιπόν να μην είναι δυνατόν να εμφανίζεται ως φαντασιακά υποκαταστάσιμος από «άλλους» κυρίαρχους λαούς ή διασπάσιμος ή κατακερματίσιμος σε περισσότερους «υπο-λαούς». Ως ήδη δηλαδή συγκροτημένος στον ενικό, ο λαός θα κληθεί να συντάσσεται εσαεί στον ίδιο αριθμό και ο οποίος για να δράσει πρέπει να αναγνωρίζει ως τέτοιον τον εαυτό του. Η απόφαση για τα ποια κριτήρια θα χρησιμοποιηθούν για τη συγκρότηση της έννοιας Λαός, δεν μπορούν να θεωρηθούν αυτόδηλα[2].

Αποτελούν κατ’ εξοχήν πολιτικά κριτήρια εκφράζοντας κατά τρόπο αποφασιστικό τις εξουσιαστικές δυνάμεις της ιστορικής «στιγμής». Τα κριτήρια αυτά ποτέ δεν εμφανίζονται ως προερχόμενα από συγκεκριμένες εξουσιαστικές βουλήσεις. Ενδύονται εξ’ αρχής με τον
ηθικοκανονιστικό μανδύα νοηματοδοτώντας πράξεις με νέους συμβολισμούς. Μέχρι σήμερα η ΕΕ έχει αρνηθεί να προβεί σε τέτοιες διευθετήσεις αρνούμενη τον ουσιαστικό ρόλο του Πολιτικού.

Η δεύτερη προϋπόθεση αφορά τον ορισμό των γεωγραφικών συνόρων της Ευρώπης εντός των οποίων θα δημιουργηθεί η Πολιτεία-Ευρώπη (με όποια μορφή διακυβέρνησης επιλεγεί) και θα συγκροτηθεί ο λαός ως μοναδική πηγή κυρίαρχης εξουσίας.

Εάν η συλλογική ταυτότητα ως στοιχείο που ενώνει τους ανθρώπους
ώστε να δεχθούν να συγκροτήσουν την έννοια «Ευρωπαϊκός Λαός» είναι η ψυχή του όλου εγχειρήματος, η ύπαρξη συγκεκριμένων ορίων και εδάφους αποτελεί το σώμα εντός του οποίου θα κατοικήσει η ψυχή και θα δημιουργηθεί ο «ευρωπαϊκός πατριωτισμός» νοούμενος ως προσπάθεια ανύψωσης, διεύρυνσης και υπεράσπισης των όποιων κατακτήσεων έχουν υπάρξει, υπάρχουν ή θα υπάρξουν για τον Ευρωπαϊκό Λαό. (περισσότερα…)

*

Το τέμενος των Ουμαγιάντ, και ξανά-μανά το τέμενος των Ουμαγιάντ

Το τζαμί των Ομεϋαδών (Ουμεγιαδών), της πρώτης αραβικής δυναστείας που εγκαθιδρύθηκε με την αραβική κατάκτηση των ανατολικών επαρχιών της ρωμαϊκής (βυζαντινής αυτοκρατορίας) τον 7ο αιώνα και κράτησε μέχρι το 750, στη Δαμασκό. Το όνομά τους (Μπανού Ουμάγια) προέρχεται από το όνομα μιας οικογένειας-φατρίας εντός της φυλής των Κουραϊσιτών της Αραβίας. Αυτοί και οικοδόμησαν το τζαμί κι έδωσαν την ονομασία τους σε αυτό, η δε σημερινή του μορφή κρατά από τις αρχές του 8ου αιώνα, καθιστώντας το μάλλον το παλαιότερο σωζόμενο ως σήμερα τζαμί. Εμπρός στην κίμπλα του (την αψίδα που δείχνει την κατεύθυνση προσευχής προς την Μέκκα) εκφώνησε την πρώτη του ομιλία ο νέος ισχυρός άνδρας της Συρίας  αλ-Τζουλάνι· διόλου τυχαία βεβαίως.

Αντάρτες/επαναστάτες που έριξαν την κυβέρνηση Άσαντ

Απλά τζιχαντιστές (και μέχρι σήμερα χαρακτηρισμένοι τρομοκράτες από τη Δύση). Οι μεν μίσθαρνα κι ευπειθή όργανα της Τουρκίας του Ερντογάν (εθνικός συριακός στρατός), οι δε οικονομικά εξαρτημένοι από την Τουρκία και επίσης εξοπλισμένοι από αυτήν, την Ουκρανία και Κύριος οίδεν ποιες άλλες δυνάμεις. Και μη στενοχωρηθεί κανείς μπας και αδικούμε τον αλ-Τζουλάνι, κατά κόσμον Άχμεντ αλ-Σάραα, ή τη περιβόητη ομάδα του (που αποτελούσε τον κορμό της κυβέρνησης στο Ιντλίμπ αλλά και της νυν μεταβατικής κυβέρνησης της Δαμασκού), διότι ουδείς τους έχει αποκηρύξει τις τζιχαντιστικές και σαλαφιστικές αρχές που τους εμπνέουν και τους καθοδηγούν στη φωτεινή πορεία τους μα ούτε υπάρχει και καμία διαβεβαίωση πως κάτι τέτοιο θα πράξουν εάν και εφόσον λάβουν την εξουσία. (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Υπάρχουν καλοντυμένες ηλιθιότητες, όπως
υπάρχουν και ηλίθιοι ντυμένοι στην τρίχα.
ΣΑΜΦΟΡ

1.

Στο περιβάλλον της προχωρημένης μετανεωτερικότητας, όπου η ιδεολογία ζει και βασιλεύει και τους ανθρώπους κυριεύει, παρά τα όσα αντίθετα λέγονται, η πολιτική ως κυβερνητικό φαινόμενο, δηλαδή ως άσκηση της εξουσίας και «διαχείριση» της κυριαρχίας από το πολιτικό προσωπικό των ελίτ, παράλληλα με την εξάρθρωση της γνήσιας υφής της λαϊκής υποκειμενικότητας, αδυνατεί να προκαλέσει την γνήσια εκδίπλωση συγκρουσιακών καταστάσεων που αποτελούν τον πυρήνα της Δημοκρατίας.

Το πολιτικό προσωπικό των ελίτ που ηγείται σήμερα, μετριέται στην ικανότητα να «αλλάζει γήπεδο», να φαντάζεται και να εφευρίσκει νέες ευκαιρίες για σύγκρουση, μέσω όμως των οποίων επιτυγχάνεται πάντοτε η συναίνεση στα προκαθορισμένα σημεία εντός ενός δεδομένου πλαισίου. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο μεταξύ της πλειοψηφίας και της μειοψηφίας του εκλογικού σώματος, αλλά και εντός της ίδιας της πλειοψηφίας, των κομμάτων –ή τα ρεύματα– τεστάροντας συνεχώς τα αναχώματα του αντιπάλου, προσπαθώντας να συγκεντρώσει τη ροή των εξερχόμενων ψήφων.

Η πολιτική, στο αντιπροσωπευτικό κοινοβουλευτικό φιλελεύθερο καθεστώς, θεμελιώνεται στην αδιαφορία της πλειονότητας των ενδιαφερομένων, χωρίς την οποία δεν υπάρχει δυνατότητα πολιτικής. Υπ’ αυτή την έννοια θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι δομικό στοιχείο της πολιτικής σε αυτό το καθεστώς είναι η τέχνη να εμποδίζονται οι άνθρωποι από το να αναμειγνύονται σε ό,τι τους αφορά. Αποτέλεσμα το δομικό χαρακτηριστικό της πολιτικής, να λαμβάνει την εξής μορφή: να εξαναγκάζονται οι άνθρωποι να αποφασίζουν για πράγματα με τα οποία δεν συμφωνούν. Με απλά λόγια καλούνται να συμμετάσχουν σε μια διαδικασία επικύρωσης ήδη προαποφασισμένων λύσεων ή επιλεγμένων με προσεκτικά κριτήρια εναλλακτικών προτάσεων, που όμως καταλήγουν στον ίδιο παρονομαστή. Ο εγκλωβισμός είναι απόλυτος και θανατηφόρος. (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Η αναζωογόνηση του, κατά Μακρόν, «εγκεφαλικά νεκρού ΝΑΤΟ», και κατά συνέπεια η ενδυνάμωση του ατλαντισμού (σχέσεις και δεσμοί ΗΠΑ-ΕΕ) έχει τονισθεί δεόντως από ακαδημαϊκούς και αναλυτές των διεθνών σχέσεων, μάλιστα πολλές φορές και με τρόπο πανηγυρικό, ως τη βασικότερη αρνητική συνέπεια για τη Ρωσίας από τότε που εισέβαλλε στην Ουκρανία.

Αυτό εκφράστηκε με την επαναδραστηριοποίηση των ΗΠΑ, αλλά και του Ηνωμένου Βασιλείου στην περιοχή της ευρωπαϊκής ακτής της Ευρασίας. Αποκορύφωμα βεβαίως ήταν οι αιτήσεις δύο «ανεξάρτητων» χωρών της Σκανδιναβικής χερσονήσου, Σουηδίας και Φιλανδίας, να γίνουν και τυπικά μέλη του ΝΑΤΟ.

Συγχρόνως, και στον αντίποδα αυτών των εξελίξεων, ο τερματισμός των φιλοδοξιών περί ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας είναι εμφανής διά γυμνού οφθαλμού. Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον συνεχιζόμενο πόλεμο, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως τουλάχιστον συνάγεται με τα μέχρι τώρα εξελίξεις, έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους στις ΗΠΑ, να αποφασίζουν για λογαριασμό τους και στο όνομά τους, για τις απαιτούμενες δράσεις, διαμέσου του ΝΑΤΟ. (περισσότερα…)

*

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Β. ΠΕΠΟΝΗΣ

Ο πόλεμος στην Ουκρανία σαν ρωγμή στα θεμέλια της μεταπολεμικής τάξης και ως σεισμικό φαινόμενο κατά την ιστορική μεταστροφή από τον άξονα Ανατολής-Δύσης του 19ου και του 20ού αιώνα στον άξονα Βορρά-Νότου του 21ου και του 22ου αιώνα

*

Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α

Εισαγωγή

Πρώτο Μέρος
Το Παρελθόν του παρόντος

Ι. Προειδοποιήσεις: Από τον George F. Kennan στον William J. Burns, ή από το ‘A Fateful Error’ στο ‘Nyet Means Nyet’

ΙΙ. Xαμένες ευκαιρίες: Mια πρόταση για την αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ανατολική Ευρώπη

IIΙ. Φόβοι, αντίληψη απειλών και αίτια. Ιστορική και γεωπολιτική κίνηση και μεταβολή σε επίπεδο ασφάλειας: ενοποίηση-πολυδιάσπαση-αναδιοργάνωση

Γέφυρα: Η λεκάνη απορροής του Δνείπερου αποτελεί ιστορικό θυσιαστήριο

Δεύτερο Μέρος
Το Παρόν του παρελθόντος

ΙV. Ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας

V. Η αμερικανική αποτυχία αποτροπής, η στρατηγική της Ρωσσίας και η αντίδραση των Η.Π.Α.

VΙ. Ο πλανήτης Γη ως μια και μόνη νόμιμη σφαίρα επιρροής, το τέλος της ιστορίας, η αιώνια ειρήνη και το δίκαιο ως παγωμένη ιστορία

VII. Η αντίδραση της Ε.Ε. και η αρχή του τέλους του μεταπολεμικού κόσμου

VIII. Η επανεμφάνιση του στρατηγικού ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων δυνάμεων

IX. Όλες οι ηγεμονίες είναι στη βάση τους περιφερειακές. Η ουτοπική ονειροφαντασία του «μονοπολισμού», το νεραϊδοβασίλειο της παγκόσμιας ηγεμονίας, και η ολοκλήρωση της Εποχής της Μεγάλης Παρέκκλισης

X. Τα στρατηγικά διλήμματα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Τάξη ή κράτος: ένα βασικό δίλημμα των υπολοίπων. Τα διατλαντικά ιδεολογικά πράγματα

Τρίτο Μέρος
Το Μέλλον του παρόντος

Από τον άξονα Δύσης-Ανατολής του 19ου και του 20ου αιώνα, στον άξονα Βορρά-Νότου του 21ου και του 22ου αιώνα

 

Εισαγωγή

Από τη σκοπιά του διεθνούς δικαίου και της διατήρησης της κυρίαρχης τάξης η εισβολή δεν δικαιολογείται. Το ερώτημα είναι κατά πόσο αιτιολογείται από την πλευρά της διακρατικής πολιτικής και της επανεκκίνησης και επιστροφής της ιστορίας. Ωστόσο, μια τέτοια προσέγγιση είναι υπερβολικά εστιασμένη σε αυτό το ιστορικό θυσιαστήριο, τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος, που ονομάζεται Ουκρανία. Μακάρι να υπήρχε μόνο η τοπική-εθνική και η περιφερειακή-ευρωπαϊκή διάσταση. Υπάρχει κυρίως η πλανητική, που αφορά τους πάντες. (περισσότερα…)

*

«Δυστυχώς για τους έρμους τους Ουκρανούς», έγραφα στο fb στις 20 Ιανουαρίου, πολύ προτού εκδηλωθεί η εισβολή δηλαδή, «αυτή τη στιγμή και οι Ρώσσοι και οι Αμερικανοί μοιάζει να βολεύονται με την προοπτική ενός πολέμου στη χώρα τους. Οι μεν Ρώσσοι για να δείξουν τη δύναμή τους (πότε θα ξαναβρούν έναν Μπάιντεν στην Ουάσιγκτον;) και να κατοχυρώσουν τα κέρδη τους. Οι δε Αμερικάνοι για να κρύψουν την αδυναμία τους πίσω από ένα ακόμη πυροτέχνημα αντιρωσσικών κυρώσεων, που όσο κι αν οι ίδιοι οι Ρώσσοι τις έχουν προϋπολογίσει, θα εξαναγκάσει τουλάχιστον τις φυγόκεντρες δυνάμεις στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ (Γαλλία, Γερμανία, Τουρκία), έστω για λίγο, να ευθυγραμμιστούν.»

Νομίζω ότι η πρόβλεψη επιβεβαιώθηκε και με το παραπάνω. Οι μεν Ρώσσοι, με κόστος ασφαλώς σημαντικό, θα περιχαρακώσουν τη μετασοβιετική ζώνη ασφαλείας που (πιστεύουν ότι) τους χρειάζεται. Οι δε Αμερικανοί θα κρύψουν την κατάρρευση του παγκοσμιοποιητικού τους οράματος, τη φαντασίωσή τους για μια όλο και πιο ελεύθερη οικουμενική αγορά, για όλο και λιγότερα σύνορα, πίσω από μια, κι αυτή πρόσκαιρη ενδεχομένως (βλ. Γερμανία…), περιτείχιση των «πολυτίμων υπηρετών» τους, όπως θα έλεγε ο Αλεξανδρινός.

Όμως για τη μοίρα των Ουκρανών δεν έχουμε μιλήσει αρκετά. Τι «ανύπαρκτο έθνος» τούς έχουν πει, τι «έθνος με χιλιόχρονη ιστορία», πράγματα εξίσου έωλα… Χώρα πολυεθνική, πολύθρησκη και πολύγλωσση, χώρα εκ προοιμίου καταδικασμένη να κοιτάει η μισή κατά την Ανατολή και η άλλη μισή κατά τη Δύση, χώρα τοποθετημένη στην οριογραμμή δύο κόσμων (αυτό σημαίνει άλλωστε και το όνομά της) είναι δημιούργημα σοβιετικό. Ήταν ο διεθνιστικός, στις απαρχές του τουλάχιστον, κομμουνισμός των Σοβιέτ που της προσέδωσε πρώτος κρατική, ομόσπονδης πολιτείας, υπόσταση.

Για τους μπολσεβίκους η αποδυνάμωση του ρωσσικού εθνικισμού, που ήταν συνδεδεμένος στο συλλογικό φαντασιακό με την Αγία Ρωσσία των Τσάρων, ήταν βήμα αναγκαίο για να ελέγξουν καλύτερα την αχανή τους αυτοκρατορία. Γι’ αυτό έδωσαν τόση σημασία στην Ουκρανία, γι’ αυτό την έκαναν μάλιστα (όπως και τη Λευκορρωσία, διπλωματική παραδοξότητα μοναδική!) απευθείας μέλος των Ηνωμένων Εθνών με δικαίωμα αυτοτελούς ψήφου («κι εμείς έχουμε πενήντα Πολιτείες, αλλά μόνο μία ψήφο!» γκρίνιαζε ένας Αμερικανός πρόεδρος…), γι’ αυτό την προίκισαν με την Κριμαία επί Χρουστσώφ, περιοχή βεβαίως εθνοτικά ρωσσικότατη.

Φυσικά, κάτω από την επιφάνεια, το αγεφύρωτο χάσμα μεταξύ των συνιστώντων την Ουκρανία εθνών παρέμενε. Φάνηκε στον Εμφύλιο, φάνηκε και αργότερα στην εισβολή των Ναζί, γνωστά πράγματα να μη τα επαναλαμβάνω. Όπως και στην τέως Γιουγκοσλαβία, οι δυσδιάκριτες διαφορές των συνοίκων λαών, η ανάμειξή τους, το γεγονός ότι εύκολα ένας Ουκρανός μπορεί να περάσει από τη μία ταυτότητα στην άλλη ή και να τις συνδυάσει υπερηφάνως (οι μεγαλύτεροι Ουκρανοί συγγραφείς είναι ρωσσόφωνοι!), δεν συνήργησαν συγκολλητικά, όπως θα το φαντάζονταν οι ρομαντικοί, αλλά επέτειναν την υποβόσκουσα ένταση, υποδαύλισαν το εκατέρωθεν μίσος. Η πυρίτιδα είχε σωρευθεί, έλειπε η θρυαλλίδα. (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Οι ιδέες είναι η παρηγοριά των αδυνάμων και η πρόφαση των ισχυρών.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζοντας την απειλή και στη συνέχεια την εισβολή και τον γενικευμένο πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία βρέθηκε, για ακόμη μια φορά, σε απορία. Αμηχανία, έκπληξη, ρητορείες ηθικού περιεχομένου και άλλα παρόμοια αποτέλεσαν τις πρώτες αντιδράσεις. Αναμενόμενες αντιδράσεις από ένα μόρφωμα που από τη γέννησή του, πεντακάθαρα και συνειδητά, έχει εγκαταλειφθεί στις αγκάλες ενός ανιστόρητου ηθικού οικουμενισμού. Ας δούμε περισσότερο συγκεκριμένα πως έχουν τεθεί ορισμένα ζητήματα.

Οι υπέρμαχοι της ενοποίησης της ΕΕ τα τελευταία χρόνια αναφέρονται σε αυτή ως το κυριότερο επίτευγμα του «μετανεωτερικού κόσμου»^[1]. Σύμφωνα με τις αντιλήψεις αυτές η ΕΕ διαφοροποιείται τόσο από τα συμβατικά κράτη του «νεωτερικού κόσμου» όσο και από τον «προνεωτερικό κόσμο», δηλαδή το χάος που προηγήθηκε του κράτους και έπεται των αυτοκρατοριών^[2]. Η μετανεωτερική ΕΕ προσφέρει το όραμα ενός μεταμοντέρνου^[3] «συνεργατικού διακυβερνητικού χώρου», με κοινό επίπεδο ελευθεριών και κοινή ασφάλεια, με μειωμένη εθνική κυριαρχία – στοιχείο που χαρακτήριζε όλες τις αυτοκρατορίες στην ιστορία.

Μέσα από τις μακροχρόνιες διαδικασίες του ευρωπαϊκού state-building, η ΕΕ σχηματοποιείται σιγά-σιγά σε ένα «μεταμοντέρνο σύστημα», που έχει σαφή χαρακτηριστικά μεταεθνικής, μετακυριαρχικής ή μετακρατικής πολιτείας.^[4] Ένα τέτοιο μετανεωτερικό μόρφωμα καθοδηγούμενο από μεταμοντέρνες αντιλήψεις αλλά και από αντιλήψεις εκσυγχρονιστικού ορθολογισμού και τη θεωρία της νεωτερικότητας, παρουσιάζεται ως πλαίσιο μέσα στο οποίο καμία χώρα δεν κυριαρχεί και το οποίο γεννά αρχές που δεν είναι εθνικές αλλά ηθικές και νομικοκανονιστικές^[5]. Τα κράτη που συγκροτούν την ΕΕ επιχειρούν να διαμορφώσουν το πρώτο μεταεθνικό διακυβερνητικό μόρφωμα στην παγκόσμια ιστορία. Αυτό το μόρφωμα αποκτά μια διακριτότητα μέσα από τη χρήση πολλαπλών μέσων επηρεασμού του διεθνούς περιβάλλοντος, αποκλειομένης της στρατιωτικής ισχύος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα ιδιαίτερο διακρατικό μόρφωμα που, μόνο ως τέτοιο^[6], θεωρεί ότι ο πόλεμος –η τραυματική ευρωπαϊκή εμπειρία των δύο παγκόσμιων πολέμων προβάλλεται ως βασικό επιχείρημα – αποτελεί αποτυχία της πολιτικής. (περισσότερα…)