*

Μια «βαθιά ιστορία» για την άνοδο της αμερικανικής δεξιάς

του ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Η Arlie Russell Hochschild, ομότιμη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας, είναι διακεκριμένη Αμερικανίδα κοινωνιολόγος, γνωστή για το ακαδημαϊκό έργο της στη κοινωνιολογία των συναισθημάτων, μελετήτρια του πώς τα συναισθήματα διαμορφώνονται και κατευθύνονται από κοινωνικούς κανόνες και πολιτισμικές επιρροές, καθώς επίσης της εμπορευματοποίησής τους.

Την τελευταία 12ετία, η Χοστσάιλντ έχει στραφεί στην κατανόηση του πώς τα συναισθήματα αλληλοεπιδρούν με τις κοινωνικές δομές και επηρεάζουν την πολιτική ζωή — έργο που εμπλουτίζει την πολιτική έρευνα, ανάλυση και θεωρία. Στο προηγούμενο βιβλίο της, Strangers in Their Own Land: Anger and Mourning on the American Right (2016), μελέτησε επί πέντε χρόνια κοινότητες με πολλούς υποστηρικτές του Tea Party, της πιο δεξιάς πτέρυγας τότε του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στη Λουιζιάνα, τον Βαθύ Νότο. Ήταν περιοχές γύρω από τα πετροχημικά εργοστάσια της νότιας Λουιζιάνας. Εκεί επιχείρησε να κατανοήσει γιατί οι άνθρωποι σε αυτές τις κοινότητες, που πλήττονται άμεσα από την περιβαλλοντική καταστροφή και τις οικονομικές δυσκολίες, υποστηρίζουν ένα πολιτικό κίνημα που αντιτίθεται σε κυβερνητικές παρεμβάσεις, ρυθμίσεις και προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, μέτρα που θα μπορούσαν να τους βοηθήσουν. Εκεί ανακάλυψε ό,τι ονόμασε «βαθιά ιστορία» (deep story). Μια ιστορία που την αφηγούνται τα συναισθήματα – μια ιστορία που αφήνει έξω τα γεγονότα και τις επιμέρους αξιολογήσεις τους και μας αφηγείται πώς νιώθουν βαθύτερα οι άνθρωποι και πώς αυτό επηρεάζει την πολιτική τους τοποθέτηση.

Στο νέο βιβλίο της Stolen Pride: Loss, Shame, and the Rise of the Right, που κυκλοφόρησε στις 10 Σεπτεμβρίου 2024, η Χοστσάιλντ μελετά τις συναισθηματικές βάσεις της πολιτικής πόλωσης στις Ηνωμένες Πολιτείες, μέσα από το δίπολο της υπερηφάνειας και της ντροπής. Στο επίκεντρο της μελέτης της είναι το «Κεντάκυ 5», η περιοχή Pike, πέμπτη εκλογική περιφέρεια του Πολιτείας του Κεντάκυ, που είναι συνάμα η πιο «λευκή» αλλά και η δεύτερη φτωχότερη εκλογική περιφέρεια στις ΗΠΑ ανάμεσα σε 435 εκλογικές περιφέρειες. Μια περιοχή στα ανατολικά της Πολιτείας που η οικονομική της ανάπτυξη στηρίχτηκε στη βιομηχανία της εξόρυξης άνθρακα και η σημερινή της οικονομική παρακμή έχει προξενήσει αισθήματα οργής στις τοπικές κοινότητες. Οι κοινότητες αυτές, που κάποτε άνθιζαν ως κέντρα της αμερικανικής βιομηχανίας και τα μέλη της ένιωθαν προσωπικά υπερήφανα που ζούσαν «στην ενεργειακή πρωτεύουσα του κόσμου», βιώνουν τώρα μια βαθιά αίσθηση εγκατάλειψης και απόγνωσης. Στην καρδιά των Αππαλαχίων, που μαστίζεται από την απώλεια των θέσεων εργασίας στα ανθρακωρυχεία αλλά και από την παρατεταμένη φτώχεια, τον αλκοολισμό και τα ναρκωτικά.

Αν και το «Κεντάκυ 5» ψήφιζε στο παρελθόν υπέρ των Δημοκρατικών, υπέρ του Ρούσβελτ, του Κέννεντυ και του Μπιλ Κλίντον, μέσα σε μια γενιά άρχισε να αλλάζει ταχύτατα. Το 2016 και το 2020 το 80% του πληθυσμού ψήφισε τον Ντόναλντ Τραμπ και ήταν μία από τις πέντε περιφέρειες που μετατοπίστηκαν γρήγορα προς τους Ρεπουμπλικάνους. Στην πόλη Πάικβιλ του «Κεντάκυ 5» έγινε μάλιστα μια διαδήλωση ακροδεξιών τον Απρίλιο 2017, η οποία αποτέλεσε προπομπό της ακροδεξιάς διαδήλωσης «Unite the Right» στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνιας τον Αύγουστο του 2017. (περισσότερα…)

*

Πόση σημασία έχει το γεγονός ότι 7.000 μετανάστες κατέκλυσαν ένα νησί 6.000 κατοίκων, την ιταλική Λαμπεντούζα, μέσα σε 36 ώρες;

Πελώρια. Κι αυτό επειδή δείχνει την ισχύ και το εύρος των οργανωτικών δυνατοτήτων που διαθέτουν πλέον τα δίκτυα των διακινητών. Τα έργα και τις ημέρες τους στα μεξικανομερικανικά σύνορα, περιέγραψε πρόσφατα ο Ρόμπερτ Κέννεντυ ο Νεώτερος. Οι εγκέφαλοι των δικτύων στήνουν καραβάνια που διασχίζουν ολόκληρες ηπείρους, εν προκειμένω από την υποσαχάρια Αφρική ώς τη Μεσόγειο, φτιάχνουν στολίσκους κανονικούς με εκατοντάδες βάρκες, και συντονίζονται τόσο καλά ώστε να αιφνιδιάζουν εντελώς τις λιμενικές αρχές μιας μεγάλης χώρας όπως η Ιταλία.

Η ταρίφα φτάνει τα 10.000 δολλάρια το κεφάλι, ποσό εξαιρετικά υψηλό, οι άνθρωποι κάποτε πουλούν ότι έχουν και δεν έχουν για να την πληρώσουν, ολόκληρη η οικογένειά τους επενδύει σ’ αυτό με την ελπίδα να τους ακολουθήσει αργότερα στη Γη της Επαγγελίας. (Ότι μεταναστεύουν οι εντελώς απόκληροι και οι απελπισμένοι είναι μια σύγχυση από την οποία ο δυτικός ανθρωπιστικός συναισθηματισμός δεν μπορεί να απαλλαγεί. Τους Σύρους πρόσφυγες, λ.χ., θα τους βρει κανείς συνήθως καθηλωμένους στα γιγαντιαία στρατόπεδα της Τουρκίας ή του Λιβάνου – και σπανίως Ευρωπαίος δικαιωματιστής να ενδιαφερθεί γι’ αυτούς. Νέος άντρας, ηλικίας ώς 35 ετών συνήθως, από οικογένεια σε ανάγκη αλλά όχι εντελώς άπορη, με γνωστούς και συγγενείς ήδη στη χώρα υποδοχής: όποιος ξέρει την ιστορία της ελληνικής μετανάστευσης, όποιος έχει έστω διαβάσει τον Αντρέα Κορδοπάτη του Βαλτινού, αναγνωρίζει το κοινωνικό προφίλ του μέσου μετανάστη.)

Όμως υπάρχουν και ανυπολόγιστα παράπλευρα κέρδη. Στις ΗΠΑ, οι διακινητές μεταφέρουν μαζί με τους μετανάστες ναρκωτικά, η εμπορία οργάνων και λευκής σαρκός ανθεί. Όσοι κάνουν το λάθος να αποπειραθούν να ταξιδέψουν μαζί με την οικογένειά τους, κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να τους αρπάξουν τις κόρες ή τα αγόρια τους. Οι γυναίκες καθ’ οδόν βιάζονται κατά σύστημα. Στα αμερικανικά σύνορα υπάρχει, όπως καταγγέλλει ο Κέννεντυ, ένα δέντρο «αφιερωμένο» σ’ αυτό, που το λένε το Δέντρο των Βιασμών. Οι λεγόμενοι «ασυνόδευτοι ανήλικοι», όταν δεν πρόκειται για ενηλίκους που επικαλούνται απλώς ανηλικότητα για να τύχουν καλύτερης υποδοχής, μόλις περάσουν τα σύνορα εξαφανίζονται τάχιστα από τα Κέντρα «Προστασίας» όπου κρατούνται. Τα παιδιά που πνίγονται ή πεθαίνουν στον δρόμο, όπως το πεντάχρονο προχθές στη Λαμπεντούζα, είναι για τους διακινητές photo-op: με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια, και συγκινούν την κοινή γνώμη για να εξωραΐσουν το επιτήδευμά τους, και ανεβάζουν τις ταρίφες… Συχνά είναι οι ίδιοι που βυθίζουν τις βάρκες άλλωστε, για να μην προλάβει να τους απωθήσει η ακτοφυλακή και για να αναγκαστεί να τους περιμαζέψει. (περισσότερα…)