Μιχάλης Βιρβιδάκης

Carlo Goldoni, Η ζωή, το έργο του και η πρόσληψή του στην Ελλάδα

*

Σάββατο 2 Αυγούστου

Παρουσίαση θεατρολογικού βιβλίου

Carlo Goldoni, Η ζωή, το έργο του
και η πρόσληψή του στην Ελλάδα

Ο Κάρλο Γκολντόνι, τρεις αιώνες τώρα παρών στις σκηνές του κόσμου, ήταν και είναι στο επίκεντρο της μελέτης, της σκηνοθετικής έρευνας και του πειραματισμού. Με αφετηρία την πρόσφατη έκδοση της μελέτης για τον Γκολντόνι της Ειρήνης Μουντράκη, αποτέλεσμα πολύχρονης ερευνητικής ενασχόλησης, η συγγραφέας και ο Μιχάλης Βιρβιδάκης συζητούν για τον μεγάλο ανανεωτή του δυτικού θεάτρου.

Είσοδος ελεύθερη
ΘΕΑΤΡΟ ΚΥΔΩΝΙΑ ΧΑΝΙΩΝ – ΝΥΧΤΕΣ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΟΥ 2025

*

*

*

Μανόλης Αναγνωστάκης, «Όρθιοι και μόνοι μες στη φοβερή ερημία του πλήθους» | Νύχτες του Ιουλίου 2025

*

Σάββατο 5 Ιουλίου, 9μμ, Πρεμιέρα

Μανόλης Αναγνωστάκης
«Όρθιοι και μόνοι μες στη φοβερή ερημία του πλήθους»

Πλήθος περιφερόταν χρόνια μέσα στο σπίτι του αλλά
κανείς ποτέ δεν μπήκε στο μικρό καμαράκι κάτω από τη σκάλα
Μ. Αναγνωστάκης, ΥΓ.

H Εταιρεία Θεάτρου ΜΝΗΜΗ παρουσιάζει μια θεατρική παράσταση βασισμένη στην ποίηση, στα κείμενα και στα μελοποιημένα τραγούδια του βασικότερου ίσως εκπροσώπου της Α΄ Μεταπολεμικής Γενιάς. 100 χρόνια από την γέννησή του και 20 χρόνια από τον θάνατό του, η ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη είναι στις μέρες μας πιο επίκαιρη παρά ποτέ! Σκηνοθεσία, αισθητική, δραματουργική σύλληψη: Μιχάλης Βιρβιδάκης, συνθέσεις ήχων: Δημήτρης Ιατρόπουλος, φωτισμοί: Κυριάκος Τσάνας. Συμμετέχουν οι ηθοποιοί: Μαρία Γιαννικάκη, Αλέξανδρος Ντοκάκης, Δημήτρης Κιοστεράκης, Χρυσούλα Λιγγερίδου.

Γενική είσοδος 14 ευρώ

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ: https://www.ticketservices.gr/…/theatro-kydonia…/

*

*

Κρητικό Αναγεννησιακό Θέατρο | Νύχτες του Ιουλίου 2025

*

Δευτέρα 30 Ιουνίου, Ανοιχτή Πρόβα

Στούντιο Υποκριτικής

Κρητικό Αναγεννησιακό Θέατρο

ΣΚΗΝΕΣ, ΜΟΝΟΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ
ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΕΚΕΙΝΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ (14ος – 17ος αι.)
κι οπού κατέχει να μιλεί με γνώση και με τρόπο,
κάνει και κλαίσι και γελούν τα μάτια των αθρώπω
Ερωτόκριτος, Α 889-890

Ο Μιχάλης Βιρβιδάκης, ηθοποιός, σκηνοθέτης και θεατρικός συγγραφέας, παρουσιάζει την δουλειά του ως δάσκαλος ηθοποιών. Παρουσιάζει επί σκηνής ένα πανόραμα μονολόγων και σκηνών από το Κρητικό Αναγεννησιακό Θέατρο αλλά και αποσπασμάτων από την ποίηση εκείνης της εποχής, επικεντρώνοντας την προσοχή του σε κορυφαία έργα συγγραφέων όπως οι Βιτσέντσος Κορνάρος, Γεώργιος Χορτάτσης, Μάρκος Αντώνιος Φώσκολος, Μπεργαδής κ.α. Συμμετέχουν νεότεροι και παλαιότεροι μαθητές του εργαστηρίου του.

Είσοδος ελεύθερη

*

*

Νύχτες του Ιουλίου 2025 – Το Πρόγραμμα

*

ΝΥΧΤΕΣ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΟΥ 2025

Το Θέατρο Κυδωνία και το περιοδικό Νέο Πλανόδιον, για ένατη συνεχή χρονιά εφέτος, διοργανώνουν στον ΑΙΘΡΙΟ ΧΩΡΟ του Θεάτρου στα Χανιά, Υψηλαντών 12, αλλά και σε επιλεγμένους χώρους εκτός θεάτρου, τις Νύχτες του Ιουλίου.

Και αυτό το καλοκαίρι, οι φίλοι και οι επισκέπτες μας θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν έναν ευρύ κύκλο εκδηλώσεων που περιλαμβάνει συζητήσεις, περιπατητικές διαλέξεις, τιμητικές βραδιές και εκδηλώσεις μνήμης, παραστάσεις, συναυλίες και προβολές.

Φιλοξενούμενοι μας εφέτος διακεκριμένοι συγγραφείς και καλλιτέχνες. Ανάμεσα στους οποίους ο ζωγράφος Χρήστος Μποκόρος, ο σκηνοθέτης Στέλιος Χαραλαμπόπουλος, οι συνθέτες Φίλιππος Τσαλαχούρης και Νίκος Ξυδάκης, η ηθοποιός Όλια Λαζαρίδου, η δημοσιογράφος Λαμπρινή Θωμά, οι συγγραφείς Γιώργος Συμπάρδης και Ηλίας Μαλεβίτης, η θεατρολόγος Ειρήνη Μουντράκη κ.ά.

Το εφετινό μας πρόγραμμα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μια συζήτηση αφιερωμένη στην πλανητική πολιτική καθώς συμπληρώνεται το πρώτο τέταρτο του 21ου αιώνα, μια μουσικοθεατρική παράσταση αφιερωμένη στο έργο της μεγάλης Αμερικανίδας ποιήτριας Έμιλυ Ντίκινσον, προβολή μιας σημαδιακής ταινίας του ελληνικού βωβού σινεμά συνοδεία ζωντανής μουσικής, προβολή ενός πρόσφατου και ομόφωνα επαινεμένου από την κριτική ιστορικού ντοκυμανταίρ και συζήτηση με τον δημιουργό του, τις καθιερωμένες περιπατητικές μας διαλέξεις, που αυτή τη φορά διοργανώνονται υπό τύπον σεμιναρίου και έχουν ως θέμα τους το ελληνικό βλέμμα στην τέχνη, καθώς επίσης δύο θεατρικές παραστάσεις σκηνοθετημένες από τον Μιχάλη Βιρβιδάκη: ένα θεατρικό αφιέρωμα στον ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη και ένα πανόραμα μονολόγων και σκηνών από το Κρητικό Αναγεννησιακό Θέατρο αλλά και αποσπασμάτων από την ποίηση εκείνης της εποχής.

///

ΤΟ ΠΛΗΡΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 

Δευτέρα 30 Ιουνίου, Ανοιχτή Πρόβα

Στούντιο Υποκριτικής

Κρητικό Αναγεννησιακό Θέατρο

ΣΚΗΝΕΣ, ΜΟΝΟΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΗΤΙΚΟ
ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
ΕΚΕΙΝΗΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ (14ος – 17ος αι.)
κι οπού κατέχει να μιλεί με γνώση και με τρόπο,
κάνει και κλαίσι και γελούν τα μάτια των αθρώπω
Ερωτόκριτος, Α 889-890

Ο Μιχάλης Βιρβιδάκης, ηθοποιός, σκηνοθέτης και θεατρικός συγγραφέας, παρουσιάζει την δουλειά του ως δάσκαλος ηθοποιών. Παρουσιάζει επί σκηνής ένα πανόραμα μονολόγων και σκηνών από το Κρητικό Αναγεννησιακό Θέατρο αλλά και αποσπασμάτων από την ποίηση εκείνης της εποχής, επικεντρώνοντας την προσοχή του σε κορυφαία έργα συγγραφέων όπως οι Βιτσέντσος Κορνάρος, Γεώργιος Χορτάτσης, Μάρκος Αντώνιος Φώσκολος, Μπεργαδής κ.α. Συμμετέχουν νεότεροι και παλαιότεροι μαθητές του εργαστηρίου του.

Είσοδος ελεύθερη

*** (περισσότερα…)

Η αφομοιωτική δύναμη, κάποτε, του ελληνισμού

*

ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ & ΠΑΡΑΜΟΝΙΜΑ | 07:24
Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

«Άλλαξαν γλώσσα κι έθιμα της Κρήτης οι Λατίνοι,
οι Αρκολέοι οι τωρινοί λέγονταν πρώτα Ursini,
Saturi οι Χορτάτσηδες, Columni οι Κολόνες,
Κλάδοι οι Ramuli γίνανε εδώ και κάτι αιώνες,
παλιότερα οι Μελισσηνοί λέγονταν Vespasiani,
οι Agliati είν’ πια Σκορδίληδες, Βλαστοί οι Papiniani.»

Ο Bartolomeo dalli Sonetti, Ενετός ναυτικός αγνώστων λοιπών στοιχείων, έζησε περί τα τέλη του 15ου αιώνα. Περιηγήθηκε το Αιγαίο και τα ελληνικά νησιά και γύρω στα 1480 τύπωσε στη Γαληνοτάτη το Isolario, ένα βιβλίο με 49 χάρτες και 67 περιηγητικά σονέτα, πλούσια σε ιστορικές και γεωγραφικές πληροφορίες. Το παραπάνω απόσπασμα, στιχηρή μαρτυρία για την αφομοιωτική δύναμη, κάποτε, του ελληνισμού, εδώ σε δική μου μετάφραση, είναι από το έβδομο εκ των οκτώ συνολικά ποιημάτων που αφιερώνει στην Κρήτη. Πηγή μου το εξαίρετο μελέτημα της Μάρθας Αποσκίτη «Τα περί Κρήτης σονέτα του Bartolomeo dalli Sonetti», από τον τόμο Κρητολογικά: Αναγεννησιακά και νεώτερα, Στιγμή, 2003.

~.~

Το 1,5% του παγκόσμιου πληθυσμού, 58 εκατομμύρια άνθρωποι, έχουν και κατέχουν το 47,5% του πλούτου του πλανήτη: συνολικά 213,8 τρισ. δολλάρια, κατά την τελευταία μέτρηση της ελβετικής UBS. Απέναντί του, το 82,2% του παγκόσμιου πληθυσμού, πάνω από 3.000.000.000 άνθρωποι, τα φέρνει βόλτα με το 13,1% του διαθέσιμου πλούτου.

«Ο καπιταλισμός δεν είναι μόνο οικονομικά, αλλά και ηθικά και αισθητικά ανώτερος», συνηθίζει να διακηρύσσει ο λέων της Αργεντινής, πρόεδρος Μιλέι. Και γιατί μόνον αυτά, μπαίνει στον πειρασμό να του αντιτείνει κανείς. Όταν μια ελάχιστη μειοψηφία έχει τόσο άφθονα μέσα, όταν με την ισχύ της χειραγωγεί ΜΜΕ και θεσμούς, ιδεολογία και πολιτική, δεν υπάρχει «πραγματικότητα» που να μην μπορεί να κατασκευάσει. Ο κόσμος όλος είναι φτιαγμένος κατ’ εικόνα και ομοίωσή της. Αν θελήσει να αυτοανακηρυχθεί αύριο μεθαύριο και επιστημονικά ή θεολογικά ανώτερη, ποιος θα τολμήσει να της το αρνηθεί;

~.~

«Βομβιστής» υπέγραφεν ο Μανωλάκης
κι έκανε –παλιά, απ’ τ’ ΑΝΤΙ– κρότο πλειστάκις.
Τώρα σ’ έναν ματσαράγκα
κανταδίζει ντρίγκι-ντράγκα:
κλακαδόρος είναι πια ο Μανωλάκης.

ΛΑΜΠΡΟΣ ΛΑΡΕΛΗΣ
(Από τη σειρά «Λιμερίκια μπινελίκια».)

~.~ (περισσότερα…)

Σάββατο 27 Ιουλίου | Μια βραδιά για τον Αργύρη Χιόνη (1943-2011)

*

Σάββατο 27 Ιουλίου | Αφιέρωμα

«Ό,τι περιγράφω με περιγράφει»
Μια βραδιά για τον Αργύρη Χιόνη (1943-2011)

Σε σύμπραξη με τις Εκδόσεις Κίχλη

Ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής, ο Αργύρης Χιόνης σφράγισε με το έργο του την ελληνική λογοτεχνία των τελευταίων δεκαετιών. Το Θέατρο Κυδωνία, του οποίου υπήρξε βασικός συνεργάτης και σταθερό σημείο αναφοράς, και οι Νύχτες του Ιουλίου τον τιμούν με μια βραδιά αφιερωμένη στη μνήμη του.

Για τον Αργύρη Χιόνη μιλούν η πεζογράφος και κριτικός Μαρία Στασινοπούλου, ο ποιητής και κριτικός Δημήτρης Δασκαλόπουλος και η Γιώτα Κριτσέλη, εκδότρια και μελετήτρια του έργου του. Προλογίζει ο Μιχάλης Βιρβιδάκης, διευθυντής του Θεάτρου Κυδωνία, σκηνοθέτης και ερμηνευτής έργων του Χιόνη. Χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το έργο του τιμώμενου ερμηνεύουν οι ηθοποιοί του Θεάτρου.

~.~

Τετάρτη 24 Ιουλίου | «Κωμωδίας Εγκώμιον» του Σάββα Πατσαλίδη

*

Τετάρτη 24 Ιουλίου | Παρουσίαση βιβλίου

«Κωμωδίας Εγκώμιον»
του Σάββα Πατσαλίδη

Ο κόσμος έχει μάθει ότι εκεί όπου βρίσκεται η σοβαρότητα της γνώσης δεν πρέπει να παρεμβαίνει το παιχνίδι και το γέλιο. Επιχειρώντας τον δικό του αντίλογο, ο μελετητής του θεάτρου, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης  Σαββας Πατσαλίδης, στο βιβλίο του Κωμωδίας Εγκώμιον υποστηρίζει ότι η κωμωδία δεν γυρίζει την πλάτη στη σοβαρή όψη ή γνώση της ζωής και τις όποιες αλήθειες της ούτε αναζητά μονοπάτια εύκολης και ευχάριστης διαφυγής.

Με τον συγγραφέα συζητά ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Μιχάλης Βιρβιδάκης.

~.~

*

*

*

Παρασκευή 12 Ιουλίου | Αἱ συνέπειαι τῆς παλαιᾶς ἱστορίας (Θεατρική πρεμιέρα)

*

Γεωργίου Βιζυηνού
«Αἱ συνέπειαι τῆς παλαιᾶς ἱστορίας»

Εταιρεία Θεάτρου ΜΝΗΜΗ παρουσιάζει το αριστουργηματικό ρομαντικό διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού Αἱ συνέπειαι τῆς παλαιᾶς ἱστορίας, σε μορφή θεατρικής παράστασης.

Η παράσταση σκηνοθετημένη από τον Μιχάλη Βιρβιδάκη συνίσταται σε έναν ζωντανό διάλογο ανάμεσα στον εκπάγλου ομορφιάς λόγο του μεγάλου συγγραφέα Βιζυηνού, που ερμηνεύεται επί σκηνής από τον ηθοποιό Γιώργο Ραϊλάκη, και στις μουσικές συνθέσεις στο πιάνο του Νίκου Περάκη που συνοδεύουν και σχολιάζουν τα δρώμενα μέσα σε ένα εικαστικό περιβάλλον που υποβάλλει τις άρρητες πτυχές του κειμένου.

Γενική είσοδος: 14 ευρώ. Φοιτητικό εισιτήριο: 10 ευρώ.
Προπώληση εισιτηρίων:
https://www.ticketservices.gr/…/theatro-kydonia…/
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Παρασκευή 12 Ιουλίου 2024, 9μμ, πρεμιέρα
Σάββατο 13 Ιουλίου 2024, 9μμ
Κυριακή 14 Ιουλίου 2024, 9μμ
Σάββατο 20 Ιουλίου 2024, 9μμ
Δευτέρα 22 Ιουλίου 2024, 9μμ
Τρίτη 23 Ιουλίου 2024, 9μμ

*

*

*

Παρασκευή 12 Ιουλίου | Αἱ συνέπειαι τῆς παλαιᾶς ἱστορίας (Θεατρική πρεμιέρα)

*

Γεωργίου Βιζυηνού
«Αἱ συνέπειαι τῆς παλαιᾶς ἱστορίας»

Εταιρεία Θεάτρου ΜΝΗΜΗ παρουσιάζει το αριστουργηματικό ρομαντικό διήγημα του Γεωργίου Βιζυηνού Αἱ συνέπειαι τῆς παλαιᾶς ἱστορίας, σε μορφή θεατρικής παράστασης.

Η παράσταση σκηνοθετημένη από τον Μιχάλη Βιρβιδάκη συνίσταται σε έναν ζωντανό διάλογο ανάμεσα στον εκπάγλου ομορφιάς λόγο του μεγάλου συγγραφέα Βιζυηνού, που ερμηνεύεται επί σκηνής από τον ηθοποιό Γιώργο Ραϊλάκη, και στις μουσικές συνθέσεις στο πιάνο του Νίκου Περάκη που συνοδεύουν και σχολιάζουν τα δρώμενα μέσα σε ένα εικαστικό περιβάλλον που υποβάλλει τις άρρητες πτυχές του κειμένου.

Γενική είσοδος: 14 ευρώ. Φοιτητικό εισιτήριο: 10 ευρώ.
Προπώληση εισιτηρίων:
https://www.ticketservices.gr/…/theatro-kydonia…/
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Παρασκευή 12 Ιουλίου 2024, 9μμ, πρεμιέρα
Σάββατο 13 Ιουλίου 2024, 9μμ
Κυριακή 14 Ιουλίου 2024, 9μμ
Σάββατο 20 Ιουλίου 2024, 9μμ
Δευτέρα 22 Ιουλίου 2024, 9μμ
Τρίτη 23 Ιουλίου 2024, 9μμ

*

*

*

Νύχτες του Ιουλίου 2024

*

ΝΥΧΤΕΣ ΤΟΥ ΙΟΥΛΙΟΥ 2024

Πρόγραμμα εκδηλώσεων 

Όπου δεν αναφέρεται κάτι διαφορετικό,
οι εκδηλώσεις ξεκινούν στις 9.00 μ.μ.
και η είσοδος είναι ελεύθερη.

Οι «Φίλοι του Θεάτρου Κυδωνία» και το περιοδικό ΝΕΟ ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ, για όγδοη συνεχή χρονιά εφέτος, διοργανώνουν στον ΑΙΘΡΙΟ ΧΩΡΟ του Θεάτρου Κυδωνία στα Χανιά, Υψηλαντών 12, τις «Νύχτες του Ιουλίου».

Την ευθύνη των εκδηλώσεων έχει από εφέτος η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία «Φίλοι του Θεάτρου Κυδωνία» που ιδρύθηκε ακριβώς για τον σκοπό αυτό: να οργανώσει και να συντονίσει τις ποικίλες πολιτιστικές πρωτοβουλίες και δράσεις που φιλοξενεί το Θέατρο πέρα από τις τακτικές παραστάσεις της Εταιρείας Θεάτρου ΜΝΗΜΗ.

Και αυτό το καλοκαίρι, οι φίλοι και οι επισκέπτες μας θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν έναν ευρύ κύκλο συζητήσεων, διαλέξεων, βιβλιοπαρουσιάσεων, συναυλιών και παραστάσεων με διακεκριμένους εκπροσώπους των γραμμάτων και των τεχνών, του στοχασμού και της επιστήμης.

Το εφετινό μας πρόγραμμα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων συζητήσεις για τον ρόλο του στοχασμού στη δημόσια σφαίρα, για τα 200 χρόνια της νεώτερης ελληνικής ποίησης και για την κωμωδία ως είδος θεατρικό, παρουσιάσεις βιβλίων από την πρόσφατη ελληνική παραγωγή και βραδιές αφιερωμένες στον Νικηφόρο Βρεττάκο, τον Αργύρη Χιόνη και τον Γιάννη Πατίλη. Επίσης, τον καθιερωμένο φιλοσοφικό μας περίπατο, που έχει ως θέμα του αυτή τη φορά την απολλώνεια και διονυσιακή Ελλάδα, τη συναυλία του Γιώργου Ανδρέου και της Κορίνας Λεγάκη, και το έργο του Γεωργίου Βιζυηνού Αι συνέπειαι της παλαιάς ιστορίας, τη νέα παραγωγή του Θεάτρου Κυδωνία. (περισσότερα…)

Τις νύχτες που κατεβαίνουμε στα όνειρα

Φωτογραφία από την παράσταση Τις νύχτες που κατεβαίνω στα όνειρα, που βασίστηκε στην ποίηση της Ελένης Μαρινάκη (Σκηνοθεσία Μιχάλη Βιρβιδάκη, Θέατρο Κυδωνία, Ιούνιος 2006).

~.~

του ΜΙΧΑΛΗ ΒΙΡΒΙΔΑΚΗ

we are such stuff as dreams are made on…
ΣΑΙΞΠΗΡ, Τρικυμία

Επιλέγω συνειδητά να ξεκινήσω τη μικρή μου παρέμβαση με τα λόγια του Πρόσπερου από το κλείσιμο του έργου Τρικυμία του Σαίξπηρ, καθώς αισθάνομαι πως πέρα από την ποιητική τους αξία που περιγράφει εύστοχα την ευθραυστότητα της ζωής μας στο κύλισμα του χρόνου, απεικονίζουν παράλληλα και με τον καλύτερο τρόπο την μοναδικότητα, την ειδοποιό διαφορά και ιδιοσυγκρασία της ποίησης της αγαπητής φίλης και σημαντικής λογοτέχνιδος Ελένης Μαρινάκη, για χάρη της οποίας μαζευτήκαμε όλοι εμείς σήμερα εδώ για να τιμήσουμε την μακρόχρονη ενασχόλησή της με τον ποιητικό λόγο.

Βεβαίως δεν είμαι φιλόλογος για να αναλύσω εδώ διεξοδικά το σημαντικό έργο της ποιήτριας και να τεκμηριώσω τα λεγόμενά μου, αλλά δεν είναι κι αυτός ο σκοπός μου. Μιλώ περισσότερο ως άνθρωπος του θεάτρου, διαισθητικά, ως ένας σκηνοθέτης που γοητεύτηκε από τους στίχους της και θέλησε κάποτε να συναντηθεί μαζί τους σε μια σκηνική περιπέτεια που ακόμα και σήμερα αισθάνομαι μέσα μου ζωντανό το αποτύπωμά της. (περισσότερα…)

Γιώργος Μπλάνας, Μονόλογοι αττικών τραγωδιών

*

Τη μικρή αυτή ανθολογία από τις μεταφράσεις του αρχαίων τραγωδιών, ο Γιώργος Μπλάνας την ετοίμασε το καλοκαίρι του 2021 για λογαριασμό του Θεάτρου Κυδωνία και του Νέου Πλανόδιου, με την ευκαιρία της συμμετοχής του στις Νύχτες του Ιουλίου εκείνης της χρονιάς. Την αναδημοσιεύουμε εδώ στη μνήμη του μαζί με λίγα λόγια του Μιχάλη Βιρβιδάκη, γραμμένα την επομένη της εκδήλωσης, που περιγράφουν με τρόπο ανάγλυφο και συγκινητικό όχι μόνο εκείνη την ωραία βραδιά της 11ης Ιουλίου, αλλά κάτι πολύ τιμιότερο – τον ίδιο τον άνθρωπο:

Ο Γιώργος Μπλάνας στη δεύτερη εκδήλωση του αφιερώματός μας στους κλασσικούς του ευρωπαϊκού θεάτρου κέρδισε τις εντυπώσεις. Άνθρωπος ζεστός, ταπεινός, ειλικρινής, δημοκρατικός στο έπακρο δεν επιβάλλει τις ιδέες του ως θέσφατα, δεν κομπάζει για τις επιτυχίες του στο θέατρο, δεν καυχάται για τη μεταφραστική του μέθοδο, την παρουσιάζει με έναν αργό, ασθμαίνοντα, κάποιες στιγμές, ρυθμό, που σου δίνει να καταλάβεις πως ψάχνει μέσα του τις λέξεις που θα δώσουν στο ακροατήριό του να καταλάβει τη μάχη που δίνει μέσα του για την απόδοση των αρχαιοελληνικών κειμένων σε σημερινά ελληνικά. Δεν έχει ταμπού ούτε έτοιμες λύσεις, δεν προσπαθεί να κρύψει τίποτα, υπερασπίζεται τη σημασιολογική μεταφορά ως μέθοδο απόδοσης του νοήματος ακόμα και με άλλες λέξεις ή φράσεις πολύ πέραν του πρωτοτύπου, προκειμένου να καταστήσει το υπό μετάφραση έργο ισοδύναμο σε ένταση, ρυθμό και μέλος με το πρωτότυπο. Προκειμένου να παραδώσει στον σκηνοθέτη και τον ηθοποιό ένα κείμενο που να μιλιέται πάνω στη σκηνή. «Δεν ξέρω αν έχω δίκιο στις επιλογές μου», λέει και μας κοιτάζει με αφοπλιστική ειλικρίνεια, «ο χρόνος θα μας κρίνει όλους». Η θεατρολόγος Ιωάννα Ρεμεδιάκη που συμμετείχε στη συζήτηση έθεσε ίσως με τον καλύτερο τρόπο το ζήτημα : «δεν συζητάμε με τους μεταφραστές για να τους κρίνουμε, συζητάμε για να κατανοήσουμε την μέθοδό τους». Κι αν έτσι έχουν τα πράγματα, ο Γιώργος Μπλάνας, χθες βράδυ, με θάρρος μαχητή και οίστρο ποιητή, ξεδίπλωσε με παρρησία τις σκέψεις του για τα μεταφραστικά προβλήματα του αρχαίου δράματος, καθιστώντας ανάγλυφη την περίπτωσή του και κράτησε ζωηρό το ενδιαφέρον μας πολύ πέραν του προβλεπόμενου χρόνου της εκδήλωσης. Και ασφαλώς τον ευχαριστούμε για τις συγκινητικές στιγμές που μας πρόσφερε.

~.~

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ

Χέρια μου, χέρια στερημένα τη συντρόφισσα χορδή·
χέρια ριγμένα στα δεσμά των χεριών του.
Άρρωστο μυαλό, σκλάβα ψυχή, πως τρύπωσες ξανά
στη ζωή μου και μ’ άρπαξες κρυμμένος
πίσω απ’ αυτό το άγνωστο παιδί,
που δε σου αξίζει και μου αξίζει.
Μα τι μπορούσε να γνωρίζει άλλο απ’ τις διαταγές σου;
Κοίτα, πονάει για όσα με πόνεσε και πόνεσα.
Δεν το ήθελε, δεν ήταν κακός από τη φύση του,
κι όμως το μοχθηρό σκοτάδι της ψυχής σου
τον έκανε τεχνίτη στην απάτη.
Τώρα, κάθαρμα, με δένεις και ζητάς να με τραβήξεις
απ’ την ακτή, που μ’ έριξες έρημο, άστεγο, κουφάρι ζωντανό.
Ανάθεμά σε! Να ψοφήσεις σαν σκυλί!
Πόσες φορές σε καταράστηκα,
αλλ’ οι θεοί δε θέλουν να γελάσω
τον όλεθρό σου. Εσύ ζεις και βασιλεύεις
κι εγώ κουτσαίνω, ο δύστυχος, τις συμφορές μου,
για να γελάς και να γελούν τ’ αφεντικά σου,
οι περιβόητοι στρατηγοί Ατρείδες.
Και να σκεφτείς πως σ’ έζεψαν
με ψέματα κι εκβιασμούς
στην εκστρατεία τους, ενώ εγώ, ο αφελής,
έτρεξα πρόθυμα, με εφτά καράβια,
για να με εξευτελίσετε σ’ αυτή την ερημιά
και να ρίχνετε ο ένας στον άλλον την ευθύνη.
Τι με τραβάτε τώρα; Πού με πάτε; Γιατί;
Δεν είμαι πια ένα τίποτα; Δεν πέθανα από καιρό;
Πώς δεν κουτσαίνω πια, πως δε βρωμάω, αθεόφοβε;
Πώς θα μπορέσετε να κάνετε θυσίες και σπονδές,
αν με πάρετε μαζί σας; Γι’ αυτό δε με παράτησες εδώ;
Που να ψοφήσετε σαν τα σκυλιά, φονιάδες μου,
αν οι θεοί αποδίδουν δικαιοσύνη.
Και να είστε σίγουροι, αποδίδουν.
Θα μπαίνατε ποτέ στον κόπο να φτάσετε ως εδώ,
για χάρη ενός απόκληρου, αν κάτι θεϊκό
δεν σάς ενοχοποιούσε;
Α, πατρίδα και θεοί που βλέπετε τα πάντα,
τσακίστε τους· σήμερα, αύριο, κάποτε,
όμως τσακίστε τους, αν με λυπάστε.
Τέτοια ζωή που καταρρέω, θα χαιρόμουν
το θάνατό τους σαν να έγινα καλά. (περισσότερα…)