*

του ΣΩΤΗΡΗ ΓΟΥΝΕΛΑ

Ταξίαρχος των Επουρανίων Ασωμάτων Δυνάμεων, κατερχόμενος επί γης διά να ευαγγελίσει τη Θεοτόκο, έτεινε με το χέρι του προς το παρθενικό της Άγιο πρόσωπο ένα κρίνο με ζακχαρώδη λευκότητα. Η σκέψη μου απλώς μόνο τείνει στην εκδοχή ότι κρίνο κάλλιστα μπορεί να ’ταν το ίδιο το χέρι της Ασώματης Δύναμης.

ΝΙΚΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ, Αρχιτεκτονική της σκόρπιας ζωής

Στον Συναξαριστή διαβάζουμε ότι η είσοδος της Θεοτόκου στο Ναό συνιστά το προοίμιο του μυστηρίου της ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου. Η Άννα και ο Ιωακείμ σε προχωρημένη ηλικία, ζήτησαν από το Θεό ένα παιδί, με την προϋπόθεση να Του το αφιερώσουν. Γι’ αυτό, όταν έγινε τριών χρονών, την πήραν οι γονείς της και την πρόσφεραν στο ναό κατά την ημέρα που την γιορτάζουμε ως ημέρα των Εισοδίων, όπως είχαν υποσχεθεί.

Την παρέδωσαν στον αρχιερέα Ζαχαρία και αυτός την έβαλε στο πιο εσωτερικό μέρος του ναού, εκεί όπου εισερχόταν αυτός μόνος μια φορά τον χρόνο. Η Μαρία έμεινε εκεί μέσα δώδεκα χρόνια, τρεφόμενη από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ με ουράνια τροφή, λέει ο Συναξαριστής. Κι όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, ο καιρός δηλαδή του θείου Ευαγγελισμού, εξήλθε από τα άγια των Αγίων και παραδόθηκε στον μνήστορα Ιωσήφ για να ακολουθήσει η φυγή στην Αίγυπτο, η γέννηση του Σωτήρα και η επάνοδος στο Ισραήλ.

Ο Ν. Γ. Πεντζίκης (Σύναξη, τ. 38 του 1991), μιλώντας για την Παναγία λέει ότι ο

«Κύριος ήρθε και ενωθείς με τη μητέρα Του (γιατί ως έμβρυο ήρθε και ως έμβρυο έφυγε στην Ανάληψη) δια της Παναγίας επιτρέπει και σε μας να ενωθούμε μαζί Του».

Και παρακάτω λέει πράγματα που οι περισσότεροι χριστιανοί είτε έχουμε λησμονήσει, είτε αγνοούμε, είτε δεν καταλαβαίνουμε. Λέει ότι

«ο ρόλος της [Παναγίας] είναι όλη η γη. Η Παρθενία είναι νέκρωση και ο νεκρός είναι ολάκερη η γη. Από εκεί ξεκινάμε. Δια της Παναγίας καταλαβαίνουμε ότι η ζωή είναι αιώνια, γιατί η Παναγία είναι νεκρή. Δηλαδή είναι η ηγέτις μορφή, αφού αξιώνεται να γεννήσει το Χριστό, δηλαδή (τί να γεννήσει;) τη νέα ζωή».

Και προσθέτει:

«Πάντως η Παναγία και μάλιστα αυτό το γεγονός ότι είναι Βρεφοκρατούσα, πρέπει να είναι ‘ο άρτος ημών ο επιούσιος’. Γιατί όλος ο κόσμος χωρά μέσα στην Εκκλησία, αλλά κανένας δεν χωρά αν δεν υπάρχει η Παναγία».

Αυτά θα μπορούσαν να είναι προκαταρκτικά στα σχετικά με το δίστιχο από τον Ακάθιστο Ύμνο για το οποίο θα μιλήσουμε. Αλλά ας πούμε δυο λόγια για τον Ύμνο πρώτα. Αποτελείται από προοίμιο και 24 οίκους δηλαδή στροφές σε αλφαβητική ακροστιχίδα από το Α ως το Ω. Συνολικά πρόκειται για 144 χαίρε, κάπως σαν ποιητική προέκταση που περιλαμβάνει ωστόσο θεολογικά και δογματικά στοιχεία, του Χαίρε κεχαριτωμένη που απηύθυνε ο Γαβριήλ στην Παρθένο. (περισσότερα…)

*

ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ & ΠΑΡΑΜΟΝΙΜΑ | 03:25
Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Βαυκαλίζεται η ΕΕ ότι αν ξοδέψει μερικές εκατοντάδες δισ. ευρώ σε εξοπλισμούς θα αντιμετωπίσει το αμυντικό της έλλειμμα, τώρα που οι Αμερικανοί του Τραμπ της στρέφουν την πλάτη. Αυτό που κανείς από τους ιθύνοντές της δεν θέλει να δει είναι ότι ο στρατός και τα όπλα του είναι πράγματα δευτερεύοντα. Το πρώτιστο στη μάχη είναι αυτό που παλιά ονομάζαμε πολεμικό φρόνημα, η στρατιωτική κουλτούρα δηλαδή με την πιο ευρεία της έννοια, που ξεκινάει από τη γαλούχηση των μικρών παιδιών, ιδίως των αγοριών, και φτάνει στην προβολή ιδεωδών όπως ο πατριωτισμός και η αυτοθυσία.

Για λόγους που δεν είναι της στιγμής, ο δυτικός λιμπεραλισμός από τη δεκαετία του 1960 και μετά προέγραψε σταδιακά αυτά τα ιδεώδη, δωρίζοντάς τα στην νεοδεξιά, και συντελώντας έτσι τα μάλα στη γιγάντωσή της. Αρκεί να δει κανείς τα σχολικά εγχειρίδια, και εδώ σε μας, για να το διαπιστώσει. Και αρκεί να τα αντιπαραβάλλει με τα ανάλογά τους σε κράτη όπως το Ισραήλ, η Ρωσσία, η Ουκρανία, η Τουρκία, η Κίνα. Ακόμη και η ίδια η έννοια «πολεμικό φρόνημα» σήμερα εκλαμβάνεται ως «φασιστική» – σε πλήρη αγνόηση της ιστορίας, αφού τον αληθινό φασισμό το πολεμικό φρόνημα των λαών της Ανατολής και της Δύσης ήταν που τον συνέτριψε…

Δεν είναι τυχαίο ότι παρά την οικονομική και τεχνολογική τους υπεροχή οι ΗΠΑ δεν έχουν νικήσει σε κανέναν από τους μείζονες πολέμους στους οποίους συμμετείχαν τις τελευταίες δεκαετίες. Ούτε βέβαια ότι η Ευρώπη, από την κρίση του Σουέζ και εντεύθεν, με την εξαίρεση ίσως του πολέμου στα Φώκλαντ, εκπαραθυρώνεται από παντού – τελευταία οι Γάλλοι από την υποσαχάρια Αφρική.

Ποιοι θα κληθούν να χειριστούν όλα αυτά τα πανάκριβα εξοπλιστικά «πακέτα», αυτό είναι το ερώτημα. Για την ώρα, οι Ευρωπαίοι ούτε τους τωρινούς αναιμικούς στρατούς τους δεν καταφέρνουν να στελεχώσουν…

///

Ο θεός αγάπη εστί, διδάσκει ο Ιωάννης. Και η αγάπη; Αδυναμία! τον συμπληρώνει, εκ πείρας, ο Μπρεχτ. Σημαίνει άραγε αυτό ότι ο Θεός της Αγάπης δεν μπορεί να είναι παρά εκ φύσεως αδύναμος; Πράγματι, «παντοαδύναμο» τον αποκαλεί σ’ έναν στίχο του ο Ηλίας Λάγιος.

(Ότι τον κόσμο ολόκληρο τον έφτιαξε η ανημπόρια ενός ερωτευμένου, τι όμορφη σκέψη ωστόσο…)

///

Ποιο υπήρξε ιστορικά το σημαντικότερο θέμα της παγκόσμιας λογοτεχνίας; Αν το ερώτημα ακούγεται ερεθιστικό, ωχριά εμπρός στην απάντηση: η εκδίκηση.

Τι άλλο είναι η Ιλιάδα, αν όχι μια αρμαθιά εκδικήσεων; Οι Έλληνες εκδικούνται τους Τρώες, ο Μενέλαος τον Πάρη, ο Αχιλλέας τον Αγαμέμνονα, ο Αχιλλέας τον Έκτορα, κ.ο.κ., κ.ο.κ. Τι είναι η Οδύσσεια παρά η ιστορία μιας εκδίκησης; Του Ποσειδώνα εις βάρος του πολυμήχανου βασιλιά της Ιθάκης γιατί τύφλωσε τον προσφιλή του γιο Πολύφημο. Και μιας δεύτερης: του ίδιου του Οδυσσέα αυτή τη φορά κατά των Μνηστήρων. Ποιο είναι το θέμα της Ορέστειας, της Μήδειας, της Εκάβης, του Αίαντα, της Ηλέκτρας, τόσων και τόσων τραγωδιών; Ποιο είναι το θέμα των Ιερών Γραφών του μονοθεϊσμού, από τη σφαγή του Χρυσού Μόσχου ώς τις παραινέσεις του Κορανίου για την εξολόθρευση των ειδωλολατρών, αν όχι μια διαρκής εκδίκηση; Τι άλλο είναι η εκδίωξη των Πρωτοπλάστων, τι άλλο είναι η Κόλαση η ίδια, εκείνη των Χριστιανών ή του Δάντη, παρά η εκδίκηση του Θεού για την απείθεια των ανθρώπων; Τι άλλο μας αφηγούνται ο Άμλετ και ο Ληρ, ο Θούριος του Ρήγα και ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν, τα Ανεμοδαρμένα Ύψη και ο Κόμης Μοντεχρίστος, το Έγκλημα και Τιμωρία και ο Μόμπυ Ντικ, η Φόνισσα και ο Καπετάν Μιχάλης, αν όχι μια σειρά εκδικήσεων μικρών και μεγάλων, ποθεινών και εμπράκτων, οριστικών και ματαιωμένων;

Είτε ως θεία δίκη είτε ως αυτοδικία προσωπική, η εκδίκηση είναι διαρκώς παρούσα στα λόγια των ανθρώπων. Ίσως επειδή η δικαιοσύνη είναι ισόποσα απούσα από τις πράξεις τους.

/// (περισσότερα…)