*

Στέμμα ομίχλης
ξαποσταίνει στο βουνό
σαν ελεγεία

///

Το χώμα γνέθει
οστά αγαπημένων,
σκιές και φύλλα

///

Πένθιμες πομπές
κραδαίνει σωπαίνοντας
η πάμφορη γη

///

Το χώμα σήπει
χέρια που μας έσπρωχναν
στις κούνιες παιδιά

/// (περισσότερα…)

*

Πάνω στα στάχυα
μωρά μιας πεταλούδας
γλυκοκοιμούνται

///

Ψάθινος τρύγος
σταφύλια του Σωτήρος
μια στάμνα μέλι

///

Στα γόνατά σου
ολόγυμνη και πλήρης
σαν πανσέληνος

///

Φουσκώνουν δάκρυα
στα μάγουλα μιας κρήνης
νερό πηγαίο (περισσότερα…)

*

α΄

Δεν ήταν νάνος.
Τη μοιραζόταν πάντως
μ’ άλλους πέντ’-έξι.

β΄

Πωλούνται μπούκλες,
βόστρυχοι, χρυσά σκαλιά,
δι’ αλώσεις πύργων.

γ΄

Πρίγκηψ, σου λέει.
Και να σκουριάζει έτσι
από ευτυχία . . .

δ΄

Κι όμως. Στην όψη
έμοιαζε γιαγιά καλή
με νέα μασέλα.

ε΄

Χάθηκε γόβα !
Προσφέρεται αμοιβή.
Η σταχτοπούτα. (περισσότερα…)

*

1 . Πρωινή ομίχλη
στη μικρή χαράδρα.
Βαδίζω. Μπαίνει ο Μάρτης.

2 . Υγρή νύχτα.
Το ζωάκι βγήκε βόλτα.
— Βρε σαλιγκάρι!

3 . Μια πεταλούδα
κεντάει με χρώμα
του κήπου τον αέρα.

4 . Φωλιές για τον πρωινό ήλιο
– και του απογεύματος.
Γάτες… Υπομονή χορτάρι.

5 . Του γάτου η ουρά
παίζει με τα στάχυα.
Κρεβάτι μεσ’ στο πράσινο.

6 . Στη θηλή της γάτας
πιτσιλιές από γάλα.
Την αγγίζουν τα χόρτα.

7. Μέσ’ στο στάχυ
μασουλάει η γάτα
γλυκά σποράκια.

8 . Βροχή δυο μέρες.
Χτυπημένα στη λάσπη
στάχυα από βρώμη. (περισσότερα…)

*

Η καλή μετάφραση, και δη η ποιητική, μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο κατ’ εξοχήν ορισμός της απιστίας. Ξεκινάω έτσι το σχόλιό μου, έχοντας μπροστά μου κάποια από τα χάικου του Ματσούο Μπάσο(1644-1694), για να καταδείξω τη ματαιότητα της όσο το δυνατόν πιο πιστής μετάφρασης και μάλιστα μέσω μιας άλλης γλώσσας. Κι αυτό συμβαίνει επειδή πολλές λέξεις και πολλές χειρονομίες δεν ταιριάζουν νοηματικά ή ηχοχρωματικά από τη μία γλώσσα στην άλλη. Όσον αφορά στη διάσωση των υπαινιγμών και την έκταση των συλλαβών τους, θα χρειαστεί πολλές φορές είτε να αφαιρεθεί κάτι ή να προστεθεί, ώστε το ποίημα να διαφυλάξει την ορατή και αόρατη αρτιμέλειά του και να έχει, εν τέλει, κάτι να πει στη νέα γλωσσική του εκδοχή. Θέλω να πω ότι δεν μεταφέρονται μόνο οι λέξεις από τη μία γλώσσα στην άλλη, αλλά και οι αισθήσεις του ποιήματος, η εν γένει ατμόσφαιρα, η οποία θα πρέπει να προσαρμοσθεί στην αντίληψη και την ευαισθησία του μεταφραστή. Επί πλέον στη μεταφορά του ποιήματος στη νέα γλώσσα θα πρέπει να διασωθεί πρωτίστως η πηγή του, δηλαδή η έμπνευση του ποιητή, το βαθύ ποιητικό κύτταρο, και, αν θελήσουμε να διατηρήσουμε το απαραίτητο ειδολογικό χαρακτηριστικό των πέντε-επτά-πέντε συλλαβών, τότε θα μας επιτραπεί να θυσιάσουμε πολυλογίες και άλλα σχήματα που δεν χωρούν στο θεσπισμένο καλούπι, για να προστατεύσουμε έτσι την αρχική ποιητική στιγμή. Γι’ αυτό μιλώ για μεταμόρφωση του αρχικού ποιήματος σε μια νέα θεώρηση και προβολή με λίγες ή πολλές απιστίες στην εκφορά των καταβολών του. Η τιμή, όμως, ανήκει πάντα στον αρχικό ποιητή, στον μεταφραζόμενο, και η δοκιμασία στον μεταφραστή, ο οποίος παραδίδει ένα νέο κείμενο, που τίθεται κι αυτό μέσα στα λογοτεχνικά κεκτημένα του. Γνωρίζω πως πολλά από αυτά τα χάικου έχουν μεταφραστεί θαυμάσια στη γλώσσα μας από έγκυρους μεταφραστές, αλλά εδώ ας μου επιτραπεί να παραθέσω τη δική μου εκδοχή.
Η μεταφορά και μετα-μόρφωση των ως άνω ποιημάτων έγινε από την αγγλική έκδοση του μεταφραστή Hart Larrabee, Haiku illustrated, Amber books, London 2020.  — ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

(περισσότερα…)

*

Στον άγνωστο καλλιτέχνη
του Τσόζου ζίνμπουτσου γκίγκα

*

Άλλα αντί
άλλων:
οποία θλίψη!

~

Τρία πουλάκια
κάθονταν
σε χάικου.

~

Ο συκοφάντης
είναι φυσικό
να παραφράζει.

~

Τουλάχιστον
τελειοποίησε
την ημιμάθεια.

~

Τον Σίκι,
σικιμπούμ
σικαμπούμ.

~

Άσ’ το να πάει
στο διάολο,
είπε ο Μπασό.

~ (περισσότερα…)

~ . ~

ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕΣΗΜΒΡΙΑΣ

Σπαράζω στο φως
Ο ήλιος λαθροθήρας
Εγώ η λεία ;

~ . ~

ΔΙΛΗΜΜΑ

Στάχτη στο τζάκι
Ο Μάρτης αντιφάσκει
Ποιος κελαηδεί ;

~ . ~

ΕΠΙΡΡΟΗ

α
Λύχνε της σκέψης
Στη διάβαση του μηδενός
Ξυλάρμενο φωτός.

β
Λύχνε της σκέψης
Κι αν παντού δεν φτάνεις
Λάμψε στις λέξεις !

γ
Λύχνε της σκέψης
Στο φως που εκπέμπεις
Να πιστέψεις !

~ . ~

ΚΡΙΣΙΜΟ ΕΡΩΤΗΜΑ

Φως ή σκοτάδι ;
Προτιμώ το ημίφως
Και αμφιβάλλω.

~ . ~ (περισσότερα…)