Σάρα-Ζεϊνέπ Σολή

Το Στέλιο Καζαντζίδι τραγουδά για τη συμπερίληψη

*

γράφει η Σάρα – Ζεϊνέπ Σολή

///

Αγαπητό Νέο Πλανόδιον,

Στην διάρκεια μιας σύντομης χειμερινής καθόδου μου στην Ελλάδα, την οποία ευτυχώς άφησα οριστικά πίσω να χάνεται πνιγμένη στην πατριαρχία και την τοξικότητα, πέτυχα με χαρά στ@ αποβάθρ@ του σταθμού μετρό «Κεραμεικό» την ευμενή ευχή «Καλές γιορτές σε όλ@», υπογεγραμμένη από το Ίδρυμα Μιχάλι Κακογιάννι. Διαπίστωσα, λοιπόν, κοιτώντας ευτυχισμένο τη διαφήμιση, πως και το συγκεκριμένο Ίδρυμα παίρνει επιτέλους το σωστό δρόμο που χρόνια τώρα ακολουθεί και το αντίστοιχο Ίδρυμα που κληροδότησε το Αριστοτέλι Ωνάσι, απολύτως πιστό και τίμιο στην συμπεριληπτική κοσμοαντίληψη του εκλιπόντος δημιουργού και μακριά από αποκλεισμούς και περιχαρακώσεις κατά τον αγώνα του να χτυπήσει τον καπιταλισμό στη ρίζα του ενόσω μάχεται για μια πραγματικά αντικαπιταλιστική, ρηξικέλευθη και ριζοσπαστική κοινωνία.

Στη συνέχεια του χειμώνα, ωστόσο, η πρωτοπόρα αφίσα αντικαταστάθηκε διαδικτυακά από μια ακαδημαϊκή και συμβατική ευχητήρια χριστουγεννιάτικη κάρτα. Αδυνατώ να γνωρίζω αν υπήρξε κάποια εσωτερική αντιδραστική αλλαγή κατεύθυνσης έπειτα από διχογνωμία ή μια συνειδητή διπλή πρακτική από πλευράς του Ιδρύματος, φοβούμεν@ προφανώς τον σεξιστικό οχετό των φασιστικών social media όπου μπορεί το καθέν@ να εκφράσει ελεύθερα την άποψή του χωρίς διαμεσολαβήσεις.

Εξ αφορμής αυτού, επομένως, παίρνω σήμερα την πρωτοβουλία να τιμήσω την αρχική αντισυμβατική στάση του Ιδρύματος, αναδεικνύοντας τα όσα πραγματικά ήθελε να γράψει το Κακογιάννι σε ένα κομβικό τραγούδι του, αλλά η μεσαιωνική ελληνική πραγματικότητα δεν του είχε επιτρέψει. Κρίνοντας, μάλιστα, από την έσχατη δημοσιότητα που έλαβε το ερμηνευτό του τραγουδιού, Στέλιο Καζαντζίδι, με αφορμή μια πρόσφατη ταινία για τη ζωή και το έργο του, η σημασία μιας τέτοιας κίνησης είναι πολλαπλή. Εξάλλου, ανέκαθεν το Στέλιο Καζαντζίδι τραγουδούσε για τη συμπερίληψη και την ξενότητα, αποδομώντας συνειδητά τόσο έμφυλους ρόλους όσο και τις παρεμφερείς άνωθεν οριζόμενες θεσιακότητες. (περισσότερα…)

Το Μ. Καραγάτσι στην πρωτοπορία της συμπερίληψης

*

Από την κ. Σάρα-Ζεϊνέπ Σολή λάβαμε και δημοσιεύουμε την ακόλουθη επιστολή.

~.~

Αγαπητό Νέο Πλανοδίον

Γράφω βιαστικά από την υπερατλαντική μου βάση αυτή την επιστολή, συγκλονιζόμενο από την ένταση που έχει προκύψει τις τελευταίες ημέρες στους φιλολογικούς κύκλους της επαρχιώτικης Αθήνας (την οποία ευτυχώς άφησα προ πολλού πίσω), με αφορμή ένα πρωτοπόρο και ρηξικέλευθο άρθρο για το συγγραφό Μ. Καραγάτσι.

Κακεντρεχείς καθεστωτικές φωνές ενδεχομένως να κάνουν λόγο για ετερόφωτες μεταμοντέρνες περιπτώσεις που προσπαθούν να εγγράψουν έτοιμα εφήμερα σχήματα επάνω στο κλασικό για να λάβουν εξ αντανακλάσεως λίγη από τη λάμψη του και να πετύχουν μια πρόσκαιρη ενδοσυντεχνιακή καταξίωση. Άλλα εκπρόσωπα της ίδιας καταπιεστικής νοοτροπίας ίσως επισημάνουν πως, αν ήθελαν πραγματικά να βρουν παραδείγματα πατριαρχικής αντίληψης, το Γιώργο Θεοτοκό έχει γράψει ένα διήγημα όπου ο πρωταγωνιστής δείχνει σε μια λεσβία κοπέλα τον «ίσιο δρόμο» ώστε να εγκαταλείψει το φλερτ με τη φίλη της και να την οδηγήσει εκείνος εις γάμου κοινωνίαν[1], αλλά απλά έχει αγνοηθεί από την κριτική διότι η Μεγάλη χίμαιρα πουλάει περισσότερο.

Στον αντίποδα των παραπάνω κακοπροαίρετων πιθανών αντιδράσεων, θα προχωρήσω σήμερα ένα βήμα παραπάνω ακόμα και από την ίδια την τολμηρή και αξιέπαινη αρθρογράφο, η οποία κατά την κρίση μου μάλλον παρανάγνωσε το έργο, μιας και στην πραγματικότητα το Μ. Καραγάτσι με το εν γένει συγγραφικό του δημιούργημα δομεί αποδομιστικά έναν συμπεριληπτικό, αντεθνικιστικό και αντισεξιστικό λόγο! (περισσότερα…)

«Ελεύθερ@ Πολιορκημέν@»: Ο Σολωμός ως εισηγητής της ελληνικής queer ποίησης

*

της ΣΑΡΑΣ-ΖΕΪΝΕΠ ΣΟΛΗ

Εισαγωγή

H εθνικιστική, πατριαρχική βάση στην οποία στηρίζεται ολόκληρος ο κανόνας της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας έχει αποκλείσει εκ προοιμίου κάθε συγγραφική φωνή που ευαγγελίζεται έναν αντιπατριαρχικό, alternative, queer κόσμο από τις τάξεις και τους κόλπους της, ευνοώντας αντ’ αυτών λευκούς cis άντρες κι εθνικιστές συγγραφείς που αναπαράγουν παραπλήσιες υπερπατριωτικές κορώνες και συντείνουν στα προτάγματα της προκατάληψης βάσει κατασκευασμένου φύλου. Το σύστημα διδασκαλίας, ως διδασκαλία του συστήματος, από μικρή ηλικία διδάσκει στα παιδιά πως υπάρχουν μόνο δύο βιολογικά φύλα, μαθαίνοντάς τα να μισούν όποι@ διαφέρει από τη νόρμα, προπαγανδίζοντας το στείρο εθνικισμό και τη cis-male κυριαρχική αντίληψη υποταγής στην πατριαρχία, με την παραπάνω νοοτροπία να αντανακλάται στις λογοτεχνικές επιλογές διδασκαλίας και «χρηστής» εθνικά συμμόρφωσης.

Κυρίαρχο ρόλο σ’ αυτό το συνειδητά κατασκευασμένο και κοινωνικά οριζόμενο δια μέσω μονάχα των εξατομικευμένων προσώπων σχήμα διαδραματίζει εδώ και δύο αιώνες η μορφή του –άνωθεν οριζόμενου ως– «εθνικού» ποιητή, Διονύσιου Σολωμού, ως δήθεν γενάρχη του «υγιούς» κεφαλαιοκρατικά, και «ορθού» αστικά και εθνικο-πολιτισμικά υποδείγματος. Ωστόσο, η στείρα εθνικιστική ανάγνωση του έργου του Σολωμού έχει από καιρό δείξει τόσο τα όριά της όσο και τη νομοτέλεια της -προερχόμενης από την τοξική αρρενωπότητα- βίας που γεννά και αναπαράγει ενάντια στις θηλυκότητες στο διηνεκές. Στο συγκεκριμένο σύντομο άρθρο, θα προσπαθήσουμε να αποδείξουμε πως δεν υπάρχει ποιητ@ που κακοποιήθηκε περισσότερο από το Σολωμό μέσω των παρελκυστικών αναγνωστικών πρακτικών και της τοξικότητας που επενδύθηκε στο λόγο του, τη στιγμή, μάλιστα, που, όπως θα τολμήσουμε –συνειδητά προκλητικά– να υποστηρίξουμε, το έργο του συνιστά την πρώτη ανοιχτά και καταστατικά queer νεοελληνική ποιητική καταγραφή. (περισσότερα…)