Κλαυσίγελως

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

1.

Η δεύτερη συνάντηση του Τραμπ με τον Πούτιν θα φιλοξενηθεί, ως γνωστόν, στην Βουδαπέστη με στόχο μια νέα προσπάθεια για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Καθένας μπορεί να έχει την άποψή του για τον τρόπο που θα τελειώσει αυτός ο πόλεμος. Εκ των πραγμάτων η ΕΕ και γενικά οι χώρες της Ηπείρου μας θα έπρεπε να πρωτοστατούν επιδιώκοντας τον τερματισμό του πολέμου, με παράλληλη διαπραγμάτευση για μια νέα ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας.

Αντ’ αυτού όμως, και εκτός του ότι για άλλη μια φορά έμεινε άναυδη από την πρωτοβουλία του Ντόναλντ Τραμπ να συναντηθεί με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, η Ευρώπη αντιμετωπίζει επίσης ένα πρόβλημα που είναι τόσο διπλωματικό όσο και νομικό. Και προκαλεί σημαντική αμηχανία. Συγκεκριμένα: πώς μπορεί ο Ρώσος πρόεδρος να φτάσει στην Ουγγαρία, και επομένως σε έδαφος της ΕΕ, χωρίς να παραβιάσει τις κυρώσεις που έχουν εκδοθεί από τις Βρυξέλλες και το ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου; Mεγάλο αίνιγμα!

Το ένταλμα σύλληψης για τον Πούτιν εκδόθηκε από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Είναι αλήθεια ότι η Βουδαπέστη αποσύρθηκε από το Δικαστήριο πριν από μερικούς μήνες, αλλά η ιδιότητά της ως μέλους ισχύει για ένα έτος μετά την «παραίτησή» της. Επομένως, η Ουγγαρία είναι επί του παρόντος πλήρες μέλος. Και μάλιστα, εξήγησε ένας εκπρόσωπος του ΔΠΔ, «η αποχώρηση δεν έχει καμία επίδραση στις τρέχουσες διαδικασίες ή σε οποιοδήποτε θέμα που ήδη εξετάζεται από το Δικαστήριο». Επομένως, και για τις ουγγρικές αρχές, η εκτέλεση του εντάλματος σύλληψης αποτελεί «νομική υποχρέωση και ευθύνη»!

«Τὸ κακόν δοκεῖν ποτ᾽ ἐσθλὸν τῷδ᾽ ἔμμεν’ ὅτῳ φρένας θεός ἄγει πρὸς ἄταν» (που σημαίνει: «το κακό φαίνεται για καλό σ’ αυτόν, του οποίου το μυαλό ο θεός οδηγεί προς την άτη  [=καταστροφή, συμφορά]», Σοφοκλής, Αντιγόνη).

 

2.

Στη σημερινή φάση της κατάρρευσης της λεγόμενης «φιλελεύθερης δημοκρατίας»[1] και της εξάπλωσης του ύστερου καπιταλισμού με βασικά του χαρακτηριστικά την Αυταρχικότητα, την Ανομία, την Ανισότητα, και την Τεχνοεπιστήμη[2], όσοι έχουν ταυτιστεί (διανοούμενοι και λοιποί) με την έννοια της προόδου του «κανονιστικού διαφωτισμού» και της «εργαλειακής ορθολογικότητας», παρακολουθούν έκπληκτοι την επανάκαμψη ιδεών που σύμφωνα με τα «πιστεύω τους» θα έπρεπε να είναι για πάντα θαμμένες στα Τάρταρα της Ιστορίας.

Όλοι αυτοί δεν αντιλαμβάνονται ότι οι ιδέες είναι όπλα που οι ανθρώπινες υπάρξεις και οι ανθρώπινες συνομαδώσεις χρησιμοποιούν στον μεταξύ τους αγώνα επιβίωσης, και όπως τα όπλα δεν σκοτώνουν από μόνα τους, έτσι και αυτές δεν λένε τίποτε από μόνες τους. Μόνο εφ’ όσον τις εγκολπωθεί μια ομάδα ανθρώπων και τις αντιπαραθέσει σε εκείνες μιας αντίπαλης ομάδας αποκτούν λειτουργία και εκτόπισμα στην Ιστορία. Οι ιδέες δεν καταστρέφονται όπως οι βόμβες όταν εξαπολυθούν. Παραμένουν στο περιθώριο μέχρι κάποιος να τις περισυλλέξει και να τις ενεργοποιήσει ξανά στο κατάλληλο κοινωνικό περιβάλλον. Μάλιστα αυτό που βαραίνει αποφασιστικά στην επανενεργοποίηση και στην επανεγκατάστασή τους στο επίκεντρο του πολιτικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος είναι ποιος τις λέει, ποιος τις υποστηρίζει στο δημόσιο διάλογο.

Πώς να δικαιολογήσουν, όσοι ηγέτες των δημοκρατικών, ρεπουμπλικανικών, χριστιανοδημοκρατικών, σοσιαλδημοκρατικών, εργατικών, φιλελεύθερων και αριστερών (;) κομμάτων έχουν κυβερνήσει κατά την ονομαζόμενη Εποχή της Παγκοσμιοποίησης, τις εξελίξεις του ύστερου καπιταλισμού και της «φιλελεύθερης δημοκρατίας»; Πώς μπορούν όλοι αυτοί να υψώσουν τείχη ενάντια στη λαίλαπα του τραμπισμού και των ιδεών που προάγει; Πώς μπορούν όλοι αυτοί να επιτεθούν στον τραμπισμό απλώς μιλώντας για υπεράσπιση της δημοκρατίας, όταν για τους ψηφοφόρους αυτό ακούγεται σαν υπεράσπιση του status quo, που ευνοούσε τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ;

Γι’ αυτό έχει σημασία ποιος μιλά για την υπεράσπιση της δημοκρατίας. Είμαστε μάρτυρες του γεγονότος ότι οι ιδέες της αποκαλούμενης άκρας δεξιάς, αργά αλλά σταθερά, καταπίνουν τις ιδέες της αποκαλούμενης δεξιάς, ενώ παράλληλα τα φαντάσματα της αποκαλούμενης αριστεράς εξακολουθούν να βρίσκονται εγκλωβισμένα στο «Κάστρο των Βρικολάκων του Καπιταλιστικού Ρεαλισμού»[3] και να οραματίζονται την επανεμφάνισή τους φορώντας τα γνωστά ρούχα του Βασιλιά…

«Χάνεται ο καιρός σε άδειες κουβέντες» (Γ. Σεφέρης, Μέρες Ε΄, 8. 5. 1945).

///

[1] Κ. Μελάς, «Η μετάλλαξη των πολιτικών νοοτροπιών στην Ευρώπη».
[2] Προφανώς μεταξύ των δύο εξελίξεων, της κατάρρευσης της «φιλελεύθερης δημοκρατίας» και της εξάπλωσης του «ύστερου καπιταλισμού», υπάρχει όχι μόνο εμφανής συσχέτιση αλλά επιπλέον σχέση αιτίου και αιτιατού.
[3] Μ. Φίσερ, Η Ακύρωση του Μέλλοντος, Αντίποδες, 2024.

*

*

*