Η κουκκίδα

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 28.iv.25
Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

*

Η ΚΟΥΚΚΙΔΑ

Αναπτύσσεις ένα κείμενο σαν μια ευρύχωρη πεδιάδα λέξεων με την πεποίθηση ότι επιτυγχάνεις ισορροπημένη έκταση και αξιοπρόσεχτο βάθος, αλλά στις επαναναγνώσεις ανακαλύπτεις μια ελάχιστη λεκτική κουκκίδα, που σου φαίνεται προβληματική στη σύνδεσή της με την υπόλοιπη φράση. Δεν είναι τίποτα σπουδαίο. Μια μικρή λεξούλα, ένα άρθρο, που μπορεί να μπει, μπορεί και να μη μπει. Ποιο είναι όμως το σωστό; Ποιο λέει αυτό που θέλουμε να πει; Γράφω τον στίχο: «βρέχει σαν να πέφτουν αστέρια στη γη» κι αμέσως τον διορθώνω σε «βρέχει σαν να πέφτουν τ’ αστέρια στη γη». Αλλά πάλι είμαι έτοιμος να ξαναγυρίσω στην πρώτη εκδοχή. Ποιο είναι το πλέον αρμόζον; Χρειάζεται το άρθρο; Έτσι το ποίημα καθυστερεί και το μυαλό αδυνατεί για πολύ καιρό να λύσει το πρόβλημα. Μου θυμίζει την «Πανούκλα» του Καμύ, όπου ένας δευτερεύων ήρωας, ένας τύπος από το περιβάλλον του κεντρικού ήρωα, θέλει να γίνει συγγραφέας και να γράψει ένα μυθιστόρημα. Έχει γράψει μόνο την πρώτη πρόταση, αλλά δεν ικανοποιείται κι αδυνατεί να συνεχίσει. Μέχρι να τελειώσει η εξιστόρηση της «Πανούκλας» εκείνος δεν μπορεί να προχωρήσει παρακάτω, επειδή κάθε μέρα διορθώνει και παραλλάσσει εκείνη την αρχική πρόταση.

Ιδού οι επισφάλειες της καθημερινής λεξιθηρίας μας.

ΚΟΥΜΠΑΚΙΑ

Άγνωστα μικροσκοπικά λουλούδια που στη θέα τους ευφραίνεται η όραση και διαπλατύνεται ο ορίζοντας..

Πώς να τα πω; Ας τα πω κουμπάκια, επειδή με κουμπώνουν με τη στιγμή.

ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟΣ

Χωματόδρομος. Πόση συγκίνηση, πόση ανάσα και υγρασία, πόση μελαγχολία φέρει μέσα της η λέξη αυτή. Προσχωρώ στην επικράτειά της. Γίνομαι ένα χαλίκι κι ένα κομμάτι λάσπης της επιφανείας της. Κι εκεί μέσα ανοίγει η άβυσσος του χρόνου. Οπισθοβατώ.

Η ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗ

Έξω από το παράθυρό μου οι καταρράχτες της πικροδάφνης αιχμαλωτίζουν τον ήλιο και φεγγοβολούν. Σήμερα δεν πιάνω μολύβι, δεν ανοίγω λάπτοπ. Μου αρκεί να βλέπω λεπτομέρειες στη μικρή περίμετρο του οίκου μου. Αρμαθιές του λευκού, αναλάμψεις του χώματος, επιχρωματισμοί των ξύλων. Ο δρυοκολάπτης κρούει με μανία τον κορμό της κερασιάς: Μένει κανείς εδώ; Απαντήστε παρακαλώ.

ΟΤΑΝ ΤΟ ΧΑΪΚΟΥ ΚΑΘΟΔΗΓΕΙ ΤΟΝ ΒΙΟ

Κάποτε μ’ επισκέφθηκε στο άσημο χωριό μου ένας Γιαπωνέζος ποιητής του χάικου. Δεν ήταν κάποιος διάσημος. Οι περισσότεροι Γιαπωνέζοι σήμερα γράφουν και δημοσιεύουν χάικου κι αυτό είναι ο ορισμός του καθημερινού τους βίου. Αλλά η συμπύκνωση του χάικου κατευθύνει όλη τη συμπεριφορά και τη φιλοσοφία τους και έξω από την τέχνη. Η έννοια του μικρού και λιτού καθοδηγεί ασφυκτικά τη προβολή του εσωτερικού τους κόσμου. Οι ίδιοι γίνονται ένα ζωντανό περιφερόμενο χάικου.

«Πώς με βρήκες εδώ;» τον ρώτησα.

«Ψάχνω, όλη μου τη ζωή ψάχνω και ψειρίζω τα πράγματα. Έτσι έπεσα πάνω σου. Άλλωστε στα κατάστιχα της Ιαπωνικής Πρεσβείας είστε γραμμένος ως φανατικός θιασώτης του είδους».

Θαύμασα τον τρόπο του ταξιδιού του. Όλη του η ύπαρξη μέσα σ’ έναν μικρό ταξιδιωτικό σάκο επ’ ώμου. Ένας άλλος Διογένης. Του το είπα και χάρηκε. Και το δώρο του; Ένας απλός σελιδοδείκτης με όλη τη λεπτεπίλεπτη ζωγραφική της Ανατολής επάνω του. Κάτι σαν τη τέχνη της Ικεμπάνα, που απογειώνει τα άνθη του βάζου. Αυτό μόνο. Ο άνθρωπος ήταν ο ίδιος ένα πραγματικό χάικου. Κι εγώ πήρα ένα ακόμα μάθημα ζωής.

ΑΠΑΡΧΗ ΔΑΣΟΥΣ

Είσαι στην άκρη του δάσους και οι άγνωστοι δρόμοι, που ξεκινούν μπροστά σου, σε προκαλούν και με προσκαλούν να τους ακολουθήσεις. Όμως όσοι έχουν εμπειρία από δάση, ξέρουν ότι το πρώτο βήμα είναι και ο πρώτος κρίκος από μια ατέρμονη αλυσίδα, που μας τυλίγει και μας τραβάει προς τα πυκνότερα σκοτάδια τους.

Ναι, η καρδιά του δάσους χτυπάει μυστηριακά και σ’ ελκύει μαγνητικά προς το άγνωστο εσωτερικό του κι εσύ μπαίνεις κι όλο μπαίνεις βαθύτερα και σκοτεινότερα, χωρίς να καταλαβαίνεις αν έφτασες εκεί που ήθελες ή εκεί που έπρεπε.

Όταν δοκιμάζεις την επιστροφή, τότε καταλαβαίνεις το πόσο ακατανόητα προχώρησες και ότι δεν έπρεπε να το επιχειρήσεις τόσο απρόσεχτα.

Ναι, το δάσος είναι μια χοάνη σκοταδιού, όπου αναβιώνουν όλοι οι πανάρχαιοι φόβοι του ανθρώπου και κυρίως εκείνοι που τρέφονται από τη μοναξιά και την απομόνωση.

Ωστόσο σιγά σιγά εξοικειώνεσαι και ξαναπάς.