*
του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΦΩΣΤΑΙΝΗ

Αλφειέ Αλφειέ Αλφειέ μου
Επιταλιώτη να το αγόρι σου.

Ο Σωκράτης Σκαρτσής έφυγε. Ο άνθρωπος, ο δάσκαλος, ο ποιητής, για όσους τον γνώρισαν, τον άκουσαν και τον διάβασαν είναι πάντα εδώ. Το τρίπτυχο αυτό των ιδιοτήτων του είναι στην πραγματικότητα μια ολότητα που δεν έχει κανένα λόγο να χωρίζεται. Έτσι τον γνωρίσαμε, όσοι είμαστε τυχεροί να βρεθούμε κοντά του και να αλλάξει σε μεγάλο βαθμό η πορεία μας. Ο Σωκράτης ήταν ολόκληρος. Ήταν πρόσωπο, δεν ήταν εικόνα.

Ω αγάπη
νερό και φως
μέρα και νύχτα
Εσύ κι εγώ
ω αγάπη
παλμέ του κόσμου
Ω αγάπη
το μόνο του τίποτα.

Μια προσωπική αναφορά, οφειλή στον δάσκαλο, όπως εγώ τον πλησίασα τριάντα τόσα χρόνια που τον ξέρω. «Σου αρέσει η ποίηση;» Ήταν από τις πρώτες ερωτήσεις του μαζί με αυτήν για την καταγωγή μου. Μου αρέσει, απάντησα, αλλά δεν κατέχω καλά τη γλώσσα. Λάθος! Μεγάλο λάθος, είπε. Να μιλάς και να γράφεις τη γλώσσα της μάνας σου, τη γλώσσα του λαού σου. Από εδώ αρχίζει να ξετυλίγεται με λογισμό και μ’ όνειρο το κουβάρι της μαθητείας. Πρώτη αναφορά στη μεγάλη του αγάπη, τον Διονύσιο Σολωμό: «Υποτάξου πρώτα στη γλώσσα του λαού κι αν είσαι αρκετός, κυρίεψέ την.» Ήταν μια πρόταση εμβληματική του εθνικού ποιητή για τη δημοτική, που την έκανε πράξη στο σπουδαίο έργο του. Και από κοντά η σύνδεση της γλώσσας με την ελευθερία του αγωνιζόμενου λαού: «Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα». (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Σύμφωνα με την Έκθεση Ασφάλειας του Μονάχου 2025, την προκαταρκτική έκθεση που συνέταξαν οι διοργανωτές της Διάσκεψης, η ΕΕ αντιμετωπίζει μια «τέλεια καταιγίδα» κρίσεων που απειλούν το σύνολο των υποδειγμάτων της: αυτό της ασφάλειας, της οικονομίας και της πολιτικής. Η ετήσια έκθεση, που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου 2025, σημειώνει ότι για τη Γηραιά Ήπειρο, η οποία εκπροσωπεί κατά τους συντάκτες της έκθεσης «τη φιλελεύθερη διεθνή τάξη», η αυξανόμενη αμφισβήτηση των θεμελιωδών στοιχείων αυτής της τάξης αποτελεί μια ιδιαίτερα σοβαρή πρόκληση.

Σήμερα, αυτές οι πιέσεις φτάνουν στο αποκορύφωμά τους με μια τριπλή κρίση για την ΕΕ: Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει καταστρέψει τη συνεργατική αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης. Η αυξανόμενη στρατιωτικοποίηση των οικονομικών αλληλεξαρτήσεων απειλεί το οικονομικό μοντέλο της ΕΕ. Το ευρωπαϊκό υπόδειγμα «φιλελεύθερης δημοκρατίας» αντιμετωπίζει άνευ προηγουμένου εσωτερική και εξωτερική αμφισβήτηση.

Σε αυτό το πλαίσιο, η επανεκλογή του Τραμπ αποτελεί καταλύτη που επιταχύνει αυτές τις διαδικασίες αμφισβήτησης. Προφανώς δεν είναι η επανεκλογή του Τραμπ η αιτία που η εδώ και πολλά χρόνια «Σαστισμένη ΕΕ» σήμερα βρίσκεται σε αμηχανία, απορία και αισθάνεται λοιδορούμενη μέσα στο σπίτι της από έναν αντιπρόεδρο των ΗΠΑ με καταγωγή από το Οχάιο… Θα μου πείτε ότι οι αρχηγεσίες της ΕΕ είναι συνηθισμένες σε τέτοιες συμπεριφορές, διότι κανείς δεν μπορεί να λησμονήσει το «Fuck the EU!» της περιβόητης νεοσυντηρητικής, αλλά κατά τ’ άλλα Δημοκρατικής, υφυπουργού Βικτόριας Νούλαντ.

Η αισθανόμενη σε απίστευτη αμηχανία ΕΕ, βλέποντας ότι όλα όσα ιδεολογικά πίστευε και πολιτικά έπραττε έχουν γυρίσει ανάποδα, αντί να βρίσκει δικαιολογίες και να παραπονιέται για τη σημερινή κατάστασή της ή να ψάχνει τρόπο να φιλήσει για ακόμη μια φορά το χέρι που σήμερα την χαστουκίζει, θα πρέπει πριν από όλα να δεχθεί να ακούσει τι έχει πράξει τα τελευταία 30 τουλάχιστον χρόνια, πρωτίστως σε σχέση με τις ΗΠΑ. Και αυτό, από το στόμα εκείνων που ήδη τότε προειδοποιούσαν για το πού την οδηγούσαν οι ιδεολογικές και πολιτικές της επιλογές.

Το παρακάτω άρθρο συντάχθηκε τον Μάρτιο του 2008. Το παραθέτω εδώ εκ νέου διότι δείχνει πιστεύω ότι η σημερινή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η ΕΕ αποτελεί εξ ολοκλήρου αποτέλεσμα των ακολουθούμενων πολιτικών επιλογών των αρχηγεσιών της, και όχι κάτι που έπεσε από τον ουρανό. Ας πάψουμε να καταπίνουμε αμάσητα όσα μας σερβίρουν οι διάφοροι “ιθύνοντες”  και οι ακόλουθοί τους. Για να κατανοήσουμε τα όσα συμβαίνουν σήμερα, πρέπει να γνωρίζουμε όσα τα όσα έχουν προηγηθεί. Θα συνεχίσουμε προσεχώς. (περισσότερα…)