*
του HANS MAGNUS ENZENSBERGER
Ἐπειδὴ τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά μου εἶναι σκουριασμένα, χρειάστηκε νὰ συμβουλευτῶ λεξικό. Φαίνεται ὅτι «πρόβλημα» στὴν ἀρχὴ δὲν σήμαινε κάτι ποὺ ἐξετάζουμε ἢ ἔστω ἀναζητοῦμε, ἀλλὰ μιὰ δοκιμασία ριγμένη, τρόπον τινά, μπροστὰ στὰ πόδια μας· ἡ λέξη προέρχεται ἀπὸ τὸ ἑλληνικὸ ρῆμα βάλλω ποὺ σημαίνει ρίχνω.
Ὅμως αὐτὸ εἶναι ἡ μισὴ ἀλήθεια. Γιατὶ γιὰ κάθε ἄνθρωπο ποὺ περιμένει νὰ λυθοῦν τὰ προβλήματα ἀπὸ μόνα τους, ποὺ τὰ θέτει κατὰ μέρος καὶ τὰ ἀφήνει ἀνεξέταστα, ὑπάρχουν τουλάχιστον μιὰ ντουζίνα ἄλλοι οἱ ὁποῖοι τὰ ἐπιζητοῦν, καὶ μάλιστα τόσο πιὸ ἔντονα, ὅσο πιὸ δύσκολα εἶναι. Καὶ ὅσο περισσότερο πεδικλώνονται, τόσο περισσότερο πεισματώνουν γιὰ νὰ βροῦν τὴ λύση. Ὁ κίνδυνος τοῦ ἐθισμοῦ ποὺ καραδοκεῖ ἐδῶ, συχνὰ ὑποτιμᾶται, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸ ἐὰν πρόκειται γιὰ παιχνίδι στὸν ὑπολογιστὴ ἢ γιὰ τὸ ζήτημα τοῦ αἰώνα.
Καλὸ θὰ ἦταν νὰ κάνουμε τὴ διάκριση ἀνάμεσα σὲ ἐπιλύσιμα καὶ σὲ ἀνεπίλυτα προβλήματα. Δυστυχῶς, πιὸ εὔκολα τὸ λέμε παρὰ τὸ κάνουμε. Διότι ὑπάρχουν ἁπλὲς ἐκ πρώτης ὄψεως δοκιμασίες, οἱ ὁποῖες κατὰ κύριο λόγο ἐπιδέχονται λύση, ὅμως τὸ κόστος ποὺ ἀπαιτεῖται γιὰ τὴν ἐπίλυσή τους εἶναι τόσο ἀστρονομικὸ ποὺ εἶναι καλύτερα νὰ τὰ παρατήσει κανείς. Ἕνα τέτοιο πρόβλημα ἀντιμετωπίζει ὁ ἐμπορικὸς ἀντιπρόσωπος ποὺ πρέπει νὰ ἐπισκεφτεῖ συγκεκριμένο ἀριθμὸ πελατῶν. Σημειώνει λοιπὸν τὸν τόπο διαμονῆς τους πάνω στὸ χάρτη του. Καὶ τώρα σκέφτεται ποιός εἶναι ὁ συντομότερος τρόπος γιὰ νὰ ὑποβάλει τὰ σέβη του σὲ κάθε πελάτη. Καὶ τραβάει τὰ μαλλιά του μόλις διαπιστώσει ὅτι ὁ ἀριθμὸς τῶν πιθανῶν διαδρομῶν αὐξάνεται ὑπέρμετρα κάθε φορά ποὺ ὁ ἀριθμὸς τῶν προορισμῶν του αὐξάνει. Ἦδη μὲ εἴκοσι μόνο πελάτες θὰ εἶχε νὰ ἀποφασίσει ἀνάμεσα σὲ τρισεκατομμύρια δυνατὲς έπιλογές. Ἂν ἤθελε νὰ τὶς δοκιμάσει ὅλες, ὄχι μόνο θὰ ἔπρεπε νὰ παρατήσει τὸ ἐπάγγελμά του, ἀλλὰ καὶ νὰ ζήσει περισσότερα χρόνια ἀπὸ τὸν πλανήτη Γῆ. (περισσότερα…)