*
του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ
Πού οδεύει η ιστορική εποχή της μετανεωτερικότητας και της μαζικής δημοκρατίας, στον αστερισμό της οποίας βρισκόταν όλος ο πλανήτης κατά το μεγαλύτερο μέρος του 20ού αιώνα; Έχω την γνώμη ότι αργά αλλά σταθερά οδεύει προς το τέλος της έχοντας στο μεταξύ χαράξει βαθιά κοινωνίες και άτομα, νοοτροπίες και αντιλήψεις ζωής, τέχνη και πολιτισμό, φιλοσοφία και επιστήμη, και κάθε άλλη στιγμή του κοινωνικού γίγνεσθαι με τις αξίες της και τις απαξίες της.
Μαζί της παρασύρονται και τα κοσμοθεωρητικά και κοινωνικοπολιτικά ρεύματα –συντηρητισμός, φιλελευθερισμός, σοσιαλισμός– τα οποία μπορεί να γεννήθηκαν και κυριάρχησαν την εποχή της νεωτερικότητας αλλά παρέμειναν, παρότι υπολειμματικά και φθίνοντα, στο επίκεντρο της μετανεωτερικής εποχής. Φυσικά, μαζί τους παρασύρονται και όλες οι γνωστές εκφάνσεις τους, καλυμμένες πίσω από το πρόθεμα νέο- (π.χ. νεοσυντηρητικοί, νεοεργατικοί κτλ.) ή το πρόθεμα μετά- (π.χ. μεταδημοκρατία).
Σε τελική ανάλυση, είναι οι ΗΠΑ που δείχνουν το δρόμο προς τις μελλοντικές κοινωνικές εξελίξεις στις χώρες της Δύσης και, έστω με κάποια υβριδική μορφή, στις υπόλοιπες χώρες του πλανήτη. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τα πρώτα αλλά σαφή δείγματα του «νέου κόσμου» που ξεδιπλώνεται μπροστά μας. Η εκλογή Τραμπ δίνει, κατά την άποψή μου, σαφείς απαντήσεις στο ερώτημα που έχει τεθεί στην αρχή αυτού του άρθρου. Δεν αποτελεί σπουδαία ανακάλυψη ότι οι ΗΠΑ αποτελούν τον προπομπό των εξελίξεων στον Δυτικό κόσμο, δεδομένης της ηγετικής θέσης που κατέχουν. Αλλά ακόμη περισσότερο, επειδή δεν ηγούνται μόνο, αλλά ηγεμονεύουν με την γκραμσιανή έννοια του όρου! Με απλά λόγια, τα πολιτιστικά, καλλιτεχνικά και κοινωνικά ρεύματα φθάνουν πια στον υπόλοιπο κόσμο από τις ΗΠΑ. Εκεί γεννιούνται, μεγαλώνουν και στη συνέχεια εξαπλώνονται, αρχικά στην Ευρώπη και στη συνέχεια στον υπόλοιπο κόσμο. (περισσότερα…)
