James L. Gelvin

Οι απαρχές της ισραηλινο-παλαιστινιακής διαμάχης

*

Το παρακάτω κείμενο αποτελεί μετάφραση του 14ου κεφαλαίου από το σημαντικό βιβλίο The Modern Middle East, του James L. Gelvin, καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Λος Άντζελες. Ευσύνοπτα, νηφάλια, κι απλά μα όχι απλουστευτικά, παρουσιάζει κι επεξηγεί τις απαρχές της τραγικής σύγκρουσης μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων που ταλανίζει τις δυο κοινότητες μαζί και την Μέση Ανατολή και σχεδόν ολόκληρη την υφήλιο έως τις μέρες μας. Η μετάφραση έγινε από την τρίτη έκδοση του έργου (Oxford University Press, 2011).

ΗΛΙΑΣ ΜΑΛΕΒΙΤΗΣ

~.~

Ο Βρετανός συγγραφέας σύντομων ιστοριών Σάκι (H. H. Munro) περιέγραψε κάποτε το νησί της Κρήτης ως ένα μέρος που έχει παραγάγει περισσότερη ιστορία από ό,τι θα μπορούσε να καταναλωθεί τοπικά. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για την Παλαιστίνη, την επικράτεια που περιλαμβάνει το σύγχρονο κράτος του Ισραήλ, τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας. Η ίδια η επικράτεια είναι αρκετά μικρή. Εκτείνεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα στα δυτικά έως τον ποταμό Ιορδάνη στα ανατολικά και από τον Λίβανο στα βόρεια μέχρι τον κόλπο της Άκαμπα και τη χερσόνησο του Σινά στα νότια. Το κράτος του Ισραήλ έχει περίπου το μέγεθος του Νιου Τζέρσεϋ. Και το Ισραήλ αποτελεί σχεδόν το 80 τοις εκατό της προαναφερθείσας επικράτειας.

Ο πληθυσμός της Παλαιστίνης είναι επίσης μικρός. Ο πληθυσμός του Ισραήλ είναι [Σ.τ.Μ.: ήταν όταν γράφτηκε το βιβλίο, σήμερα όλοι αυτοί οι αριθμοί έχουν σημαντικά αυξηθεί] περίπου 6,5 εκατομμύρια, λιγότερος από το 10 τοις εκατό του πληθυσμού της Τουρκίας, του Ιράν ή της Αιγύπτου. Υπάρχουν περίπου τρία έως 3,5 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας ― όσος περίπου ο πληθυσμός του Σικάγο (οι εκτιμήσεις για τον συνολικό αριθμό των Παλαιστινίων στον κόσμο φτάνουν τα εννέα εκατομμύρια). Από το 1948, οι πόλεμοι μεταξύ του Ισραήλ, των γειτόνων του και των Παλαιστινίων έχουν προκαλέσει πάνω από 150.000 θύματα. Αυτοί οι πόλεμοι σίγουρα ήταν τραγικοί, αλλά εξίσου σίγουρα ωχριούν σε φρίκη εμπρός στη σύγκριση με τη θλιβερότερη κατασπατάληση ανθρώπινων ζωών στην περιοχή στην πρόσφατη ιστορία της.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ, από το 1980 έως το 1988, υπήρξαν 500.000 έως ένα εκατομμύριο νεκροί και ένα έως δύο εκατομμύρια τραυματίες.
Παρά το γεγονός ότι το μέγεθος της Παλαιστίνης και ο αριθμός των ανθρώπων που επηρεάζονται άμεσα από τα πολιτικά της προβλήματα είναι συγκριτικά ελάχιστοι, η διαμάχη μεταξύ του Ισραήλ αφενός και των Παλαιστινίων και διαφόρων αραβικών κρατών αφετέρου βρίσκεται στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος πάνω από εξήντα χρόνια. Η λεγόμενη αραβοϊσραηλινή διαμάχη συνεχίστηκε για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και έχει αποτελέσει αντικείμενο τόσο σφοδρής αντιπαράθεσης που είναι εύκολο να παραβλέψουμε το θεμελιώδες ζήτημα. Η διαφωνία είναι, με απλά λόγια, μια διαμάχη περί κατοχής της γης. Οι Εβραίοι μετανάστες και οι απόγονοί τους, ενωμένοι στην προσήλωσή τους στην εθνικιστική ιδεολογία του σιωνισμού, και οι Παλαιστίνιοι Άραβες κάτοικοι μεταξύ των οποίων εγκαταστάθηκαν οι σιωνιστές, διεκδικούν και οι δύο το αποκλειστικό δικαίωμα να κατοικούν και να ελέγχουν μέρος ή ολόκληρη την Παλαιστίνη. (περισσότερα…)