*

Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

 

Εθνικές Εκλογές 2023. Στη δημοσιότητα τα πολιτικά προγράμματα των κομμάτων.

~.~

Για τον χριστιανό ή τον διαφωτιστή (Διαφωτισμός: η τέταρτη αβρααμική θρησκεία), η τραγική σκέψη είναι σκάνδαλο. Για ποιον λόγο τιμωρείται για πράξεις του ολότελα ανεπίγνωστες ο Οιδίπους; Ο Αίας, ο Φιλοκτήτης, ο Ιππόλυτος, άπταιστοι υποκειμενικά, συνθλίβονται; Γιατί;

Στα σωτηριακά συστήματα, εκείνα που προσβλέπουν στην Ανάσταση ή στο Μέλλον, κάθε δεινό έχει έναν σκοπό, υπηρετεί ένα σχέδιο, τις άγνωστες έστω βουλές του Κυρίου, τη δύσκολη έστω μετάβαση προς την Πρόοδο. Και για τον λόγο αυτό είναι και δικαιολογημένο, σκαλοπάτι αναγκαίο προς την υπέρβαση, δάδα που δείχνει τον δρόμο ατομικά ή συλλογικά.

Σημασία εδώ έχει μόνο ότι ο δρόμος αυτός είναι ένας και ίσιος. Διά της βουλήσεως κάθε πιστός, κάθε οπαδός, έχει το ελεύθερο να τον βρει και να τον ακολουθήσει μέχρι τέλους. Εγώ ειμί η οδός… Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν. Όμως: Ο μη ων μετ’ εμού, κατ’ εμού εστί.

Οδός άνω κάτω μία και ωυτή, απαντά ο τραγικός φιλόσοφος. Οδός ευθεία και σκολιή μία εστί και η αυτή. Ανηφοριά κατηφοριά είναι το ίδιο, ισιάδες και στροφές, όλα τα μονοπάτια, όλοι οι οδηγοί στο ίδιο σημείο τελικά οδηγούν: στην συντριβή. Ελεύθερη βούληση δεν υπάρχει, είναι μια αυταπάτη, μια παραίσθηση της ιστορίας. Οι άνθρωποι συντρίβονται όχι επειδή φταίξαν σε κάτι, αλλά επειδή γεννήθηκαν.

Από τη μια πλευρά, Τραγωδία και Μοίρα. Από την άλλη, Λύτρωση και Ελευθερία – τα όρια της σκέψης, τα όρια του κόσμου μας. Πιο πέρα δεν μπορεί να πάει κανείς. (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Πότε ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία; Πριν από έναν χρόνο μάς δασκαλεύουν τα ΜΜΕ. Τα γεγονότα του 2014, η ανατροπή της εκλεγμένης κυβέρνησης Γιανουκόβιτς, η σφαγή της Οδησσού, η προσάρτηση της Κριμαίας, η απαρχή της σύγκρουσης στο Ντονμπάς, όλα αυτά δεν ήταν πόλεμος, ας τα πάρει η λήθη λοιπόν. Όπως και τους 14.000 ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους την οχταετία πριν από την εισβολή της Ρωσσίας και του Πούτιν ή τα εκατομμύρια που εκατέρωθεν εδιώχθησαν και εκπατρίστηκαν ήδη τότε. Η μνήμη είναι γνωστή αγύρτισσα. Θυμάται όσα θέλει.

Στην ουσία ο πόλεμος στην Ουκρανία ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν ο Κλίντον και οι Αμερικανοί πήραν την μοιραία, ολέθρια απόφαση να διευρύνουν το ΝΑΤΟ προς Ανατολάς. Και δεν το λέω εγώ αυτό, κορυφαίοι Αμερικανοί παράγοντες το έλεγαν – από τότε… Και προειδοποιούσαν σε δραματικούς τόνους – από τότε…

Οι 50 προσωπικότητες, λ.χ., όλοι τους τρανταχτά ονόματα, πρώην υπουργοί, γερουσιαστές, πρέσβεις, στρατιωτικοί, πανεπιστημιακοί, που έστειλαν στον Κλίντον την 26η Ιουνίου 1997 εκείνη την ιστορική, πράγματι προφητική Ανοιχτή Επιστολή.
Αντιγράφω εδώ το εναρκτήριο τμήμα της με βαριά θλίψη για την πελώρια οδύνη που έπεσε πάνω στους λαούς της Ουκρανίας. Αλλά και με τη βεβαιότητα του Σίλλερ ότι η ανθρώπινη βλακεία είναι ανίκητη.

«Οι υπογράφοντες πιστεύουμε ότι η τρέχουσα απόπειρα διεύρυνσης του ΝΑΤΟ υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, η οποία βρέθηκε στο επίκεντρο των πρόσφατων συνόδων κορυφής του Ελσίνκι και του Παρισιού, αποτελεί πολιτικό λάθος ιστορικών διαστάσεων. Πιστεύουμε ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ θα μειώσει τη συμμαχική ασφάλεια και θα διαταράξει την ευρωπαϊκή σταθερότητα για τους ακόλουθους λόγους:

– Στη Ρωσσία, η διεύρυνση του ΝΑΤΟ, η οποία συνεχίζει να βρίσκει αντίθετο όλο το πολιτικό φάσμα, θα ενισχύσει την αντιδημοκρατική αντιπολίτευση, θα υπονομεύσει όσους τάσσονται υπέρ των μεταρρυθμίσεων και της συνεργασίας με τη Δύση, θα ωθήσει τους Ρώσσους να αμφισβητήσουν εν γένει τη μεταψυχροπολεμική τάξη πραγμάτων και θα υποδαυλίσει την αντίσταση της Δούμας στις συνθήκες START II και III.

– Στην Ευρώπη, η διεύρυνση του ΝΑΤΟ θα χαράξει μια νέα διαχωριστική γραμμή μεταξύ των ”εντός” και των ”εκτός” της συμμαχίας, θα ενισχύσει την αστάθεια και τελικά θα μειώσει το αίσθημα ασφάλειας των χωρών που δεν θα περιλάβει η επέκταση. (περισσότερα…)

*

Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Η φιλελεύθερη Σουηδία έστησε σε βάρος του μια ολόκληρη πλεκτάνη κατηγορώντας τον ως βιαστή. Η φιλελεύθερη Βρετανία, με βάση αυτή την κατηγορία, τον φυλάκισε για χρόνια στην πρεσβεία του Ισημερινού όπου επί του προηγούμενου προέδρου Κορρέα τού είχε παρασχεθεί άσυλο και η ιθαγένεια της χώρας. Και οι φιλελεύθερες ΗΠΑ, αφού πρώτα «έπεισαν» τον νυν πρόεδρο του Ισημερινού να τον αποπολιτογραφήσει, να τον βασανίσει ψυχικά, να του αφαιρέσει το άσυλο και να τον παραδώσει σιδηροδέσμιο στους Βρετανούς, ετοιμάζονται να τον δεχθούν με ανοιχτές αγκάλες για να τον «δικάσουν» αφού το δευτεροβάθμιο αγγλικό δικαστήριο αποφάσισε υπέρ τους στο αίτημα της έκδοσής του.

Το έγκλημα του Τζούλιαν Ασσάνζ; Βοήθησε να έρθουν στο φως τα εγκλήματα των Αμερικανών και των συμμάχων τους στο Ιράκ, το Αφγανιστάν, το Γκουαντάναμο και αλλού.

Όμως το πραγματικά ασυγχώρητο έγκλημα του Ασσάνζ είναι άλλο. Με τα Wikileaks και τα αναρίθμητα ανομήματα τόσων και τόσων ισχυρών που αποκάλυψε για πρώτη φορά, γελοιοποίησε πλήρως, οριστικά και ανεπανόρθωτα τον λεγόμενο σοβαρό τύπο του λεγόμενου ελεύθερου κόσμου. Όποιος έχει έστω και επιφανειακά διατρέξει λίγα μόνο από τα δυστοπικά ντοκουμέντα που δημοσίευσε, κατανοεί ότι η κατεστημένη δημοσιογραφία της εποχής μας είναι όπως είχε περιγράψει τον Τύπο της δικής του εποχής ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ σε εκείνη την απολαυστική Monographie de la presse parisienne του 1843:

«Ελεύθερος είναι ο Τύπος μόνο απέναντι στους αδύναμους και τους απροστάτευτους.»

* * *

Πόσοι είναι οι πραγματικοί αναγνώστες του Τζόυς, αυτοί που έφτασαν ώς το τέλος του Οδυσσέα και επιπλέον το χάρηκαν, δεν θα το μάθουμε ποτέ. Κάποιοι ολίγοι πάντοτε θα ενθουσιάζονται ειλικρινά. (Όμως για πόσα δεν ενθουσιαζόμαστε κάποτε…) Άλλοι πάλι, πολλαπλάσιοι, θα είναι πάντα δέσμιοι του αυτοκράτορα και των αόρατων ρούχων του. Αφού τόσοι και τόσοι καθηγητές καμώνονται ότι τα βλέπουν… Την συντριπτική πλειοψηφία των αναγνωστών ο Τζόυς ο όψιμος (βγάζω απ’ έξω τα αριστουργήματα της νιότης του) δεν την αφορά. (περισσότερα…)

*

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Β. ΠΕΠΟΝΗΣ

Ο πόλεμος στην Ουκρανία σαν ρωγμή στα θεμέλια της μεταπολεμικής τάξης και ως σεισμικό φαινόμενο κατά την ιστορική μεταστροφή από τον άξονα Ανατολής-Δύσης του 19ου και του 20ού αιώνα στον άξονα Βορρά-Νότου του 21ου και του 22ου αιώνα

*

Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α

Εισαγωγή

Πρώτο Μέρος
Το Παρελθόν του παρόντος

Ι. Προειδοποιήσεις: Από τον George F. Kennan στον William J. Burns, ή από το ‘A Fateful Error’ στο ‘Nyet Means Nyet’

ΙΙ. Xαμένες ευκαιρίες: Mια πρόταση για την αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ανατολική Ευρώπη

IIΙ. Φόβοι, αντίληψη απειλών και αίτια. Ιστορική και γεωπολιτική κίνηση και μεταβολή σε επίπεδο ασφάλειας: ενοποίηση-πολυδιάσπαση-αναδιοργάνωση

Γέφυρα: Η λεκάνη απορροής του Δνείπερου αποτελεί ιστορικό θυσιαστήριο

Δεύτερο Μέρος
Το Παρόν του παρελθόντος

ΙV. Ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας

V. Η αμερικανική αποτυχία αποτροπής, η στρατηγική της Ρωσσίας και η αντίδραση των Η.Π.Α.

VΙ. Ο πλανήτης Γη ως μια και μόνη νόμιμη σφαίρα επιρροής, το τέλος της ιστορίας, η αιώνια ειρήνη και το δίκαιο ως παγωμένη ιστορία

VII. Η αντίδραση της Ε.Ε. και η αρχή του τέλους του μεταπολεμικού κόσμου

VIII. Η επανεμφάνιση του στρατηγικού ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων δυνάμεων

IX. Όλες οι ηγεμονίες είναι στη βάση τους περιφερειακές. Η ουτοπική ονειροφαντασία του «μονοπολισμού», το νεραϊδοβασίλειο της παγκόσμιας ηγεμονίας, και η ολοκλήρωση της Εποχής της Μεγάλης Παρέκκλισης

X. Τα στρατηγικά διλήμματα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Τάξη ή κράτος: ένα βασικό δίλημμα των υπολοίπων. Τα διατλαντικά ιδεολογικά πράγματα

Τρίτο Μέρος
Το Μέλλον του παρόντος

Από τον άξονα Δύσης-Ανατολής του 19ου και του 20ου αιώνα, στον άξονα Βορρά-Νότου του 21ου και του 22ου αιώνα

 

Εισαγωγή

Από τη σκοπιά του διεθνούς δικαίου και της διατήρησης της κυρίαρχης τάξης η εισβολή δεν δικαιολογείται. Το ερώτημα είναι κατά πόσο αιτιολογείται από την πλευρά της διακρατικής πολιτικής και της επανεκκίνησης και επιστροφής της ιστορίας. Ωστόσο, μια τέτοια προσέγγιση είναι υπερβολικά εστιασμένη σε αυτό το ιστορικό θυσιαστήριο, τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος, που ονομάζεται Ουκρανία. Μακάρι να υπήρχε μόνο η τοπική-εθνική και η περιφερειακή-ευρωπαϊκή διάσταση. Υπάρχει κυρίως η πλανητική, που αφορά τους πάντες. (περισσότερα…)

*

Ο πρώην σύμβουλος του προέδρου Πούτιν μιλάει για το πώς η Ρωσία βλέπει τον πόλεμο στην Ουκρανία, τους ρωσικούς φόβους για το ΝΑΤΟ και την Κίνα, και το μέλλον του δυτικού φιλελευθερισμού

Συνέντευξη στον Μπρούνο Μασάες
(μετάφραση Γιώργος Πινακούλας)

Πρώην προεδρικός σύμβουλος τόσο του Μπορίς Γέλτσιν όσο και του Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Σεργκέι Καραγκάνωφ είναι επίτιμος πρόεδρος της μοσχοβίτικης δεξαμενής σκέψης Συμβούλιο για την Εξωτερική και Αμυντική Πολιτική. Του αποδίδονται πολλές κομβικές ιδέες της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, από το λεγόμενο Δόγμα Καραγκάνωφ για τα δικαιώματα των Ρώσων που ζουν στο εξωτερικό μέχρι την αρχή της «δημιουργικής καταστροφής», γνωστής επίσης ως «Δόγμα Πούτιν». Ο Καραγκάνωφ συνδέεται τόσο με τον Πούτιν όσο και με τον Υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρώφ και έχει συνδιαμορφώσει πολλές από τις ιδέες που οδήγησαν στον πόλεμο στην Ουκρανία – παρόλο που έχει επίσης εκφράσει τη διαφωνία του με την ιδέα μιας μακροχρόνιας κατοχής της χώρας.

Ο Καραγκάνωφ προωθεί την ιδέα της «Μεγάλης Ευρασίας» και υποστηρίζει τη στενότερη συνεργασία με την Κίνα. Είναι γνωστός ως γεράκι της εξωτερικής πολιτικής και ισχυρίζεται ότι η μακρά κυριαρχία της Δύσης στη διεθνή πολιτική φτάνει τώρα στο τέλος της. Στις 28 Μαρτίου ο αρθρογράφος του New Statesman Μπρούνο Μασάες πήρε συνέντευξη από τον Καραγκάνωφ σχετικά με τις απόψεις του για τον πόλεμο –μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται αμφιλεγόμενες δηλώσεις σχετικά με την ουκρανική κρατική υπόσταση και την αποναζιστικοποίηση, με τις οποίες θα διαφωνούσαν όσοι ζουν εκτός Ρωσίας– και για το μέλλον της φιλελεύθερης διεθνούς τάξης.

Η συνέντευξη του Σεργκέι Καραγκάνωφ στον Μπρούνο Μασάες δημοσιεύτηκε με τον τίτλο «“Russia cannot afford to lose, so we need a kind of a victory”: Sergey Karaganov on what Putin wants» ( New Statesman, 2.4.2021.).

~.~

Μπρούνο Μασάες: Γιατί η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία;

Σεργκέι Καραγκάνωφ: Εδώ και 25 χρόνια, άνθρωποι όπως εγώ λέγαμε ότι αν το ΝΑΤΟ και οι Δυτικοί σύμμαχοι επεκταθούν πέρα από κάποιες κόκκινες γραμμές, ειδικά στην Ουκρανία, θα γίνει πόλεμος. Προέβλεψα αυτό το σενάριο ήδη απ’ το 1997. Το 2008 ο Πρόεδρος Πούτιν είπε ότι αν η συμμετοχή της Ουκρανίας στη συμμαχία γίνει πιθανότητα, τότε θα πάψει να υπάρχει Ουκρανία. Δεν εισακούστηκε. Συνεπώς, ο πρώτος αντικειμενικός στόχος είναι το τέλος της επέκτασης του ΝΑΤΟ. Ακόμα δύο αντικειμενικοί στόχοι προστέθηκαν: ο πρώτος είναι η αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας· ο άλλος είναι η αποναζιστικοποίηση, επειδή υπάρχουν άνθρωποι στη ρωσική κυβέρνηση που ανησυχούν για την άνοδο του υπερεθνικισμού στην Ουκρανία σε βαθμό που πιστεύουν ότι αρχίζει να μοιάζει με τη Γερμανία της δεκαετίας του 1930. Υπάρχει επίσης ο στόχος ν’ απελευθερωθούν οι δημοκρατίες του Ντονμπάς από οκτώ χρόνια διαρκών βομβαρδισμών.

Υπήρχε επίσης η ισχυρή άποψη ότι ο πόλεμος με την Ουκρανία ήταν αναπόφευκτος –ίσως σε τρία ή τέσσερα χρόνια από τώρα– και θα ήταν πολύ πιθανό να λάβει χώρα μέσα στο ίδιο το ρωσικό έδαφος. Έτσι, ίσως το Κρεμλίνο αποφάσισε πως αν πρέπει να πολεμήσεις, καλύτερα να πολεμήσεις στο έδαφος κάποιου άλλου, στο έδαφος μιας γειτονικής και αδελφικής χώρας, μέρους κάποτε της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Ο πραγματικός πόλεμος όμως είναι ενάντια στη δυτική επέκταση. (περισσότερα…)

*

της ΑΝΤΩΝΙΑΣ ΓΟΥΝΑΡΟΠΟΥΛΟΥ

Απόπειρα απάντησης στο κείμενο ενός φίλου με τον οποίο διαφωνώ απόλυτα σχετικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το κείμενό του έχει τίτλο «Με απλά λόγια» και αναρτήθηκε στις 23.3.2022 στη σελίδα του στο Facebook. Όσο απόλυτη όμως και αν είναι η διαφωνία μου με το μήνυμα του εν λόγω κειμένου, έγραψα την απάντησή μου με την ελπίδα ότι ακόμη υπάρχει στη χώρα μας, και ευρύτερα στη Δύση, κάποιο περιθώριο να εκφράζουμε τη διαφωνία μας πολιτισμένα – όσο φορτισμένες και αν είναι οι στιγμές.

Α. ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

«Τη στιγμή που ο βιαστής ορμάει στην γυναίκα, αν είμαστε εκεί γύρω … προσπαθούμε να προστατέψουμε την γυναίκα και να σταματήσουμε τον βιαστή … Την στιγμή του βιασμού, είμαστε με το θύμα του βιασμού. Την στιγμή που ο διαρρήκτης σπάει την πόρτα του σπιτιού … προσπαθούμε να τον σταματήσουμε … και να προστατεύσουμε τα άτομα που μένουν στο σπίτι … Την στιγμή της διάρρηξης, είμαστε με τα θύματα της διάρρηξης. Έτσι και την στιγμή της εισβολής … είμαστε με το θύμα της εισβολής …».

Όμως ένας πόλεμος δεν είναι «στιγμή» – είναι μια «οργανωμένη ένοπλη σύγκρουση, συνήθως μεγάλης χρονικής διάρκειας και έκτασης, μεταξύ κρατών». Η διάρκειά του δίνει την ευκαιρία και τις αφορμές στο άτομο να επεξεργαστεί την πρώτη του αντίδραση και να ενημερωθεί. Όταν δε το άτομο τείνει στην υιοθέτηση μιας απόλυτης, μανιχαϊστικής στάσης που εκφράζεται με τη χρήση απόλυτων ηθικών δίπολων ως κριτηρίων, ίσως αυτή η ευκαιρία για ενημέρωση και έρευνα να γίνεται πιο εμφατικά και ηθική υποχρέωση. (περισσότερα…)

*

του ΦΩΤΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Tο δίσεκτο έτος 2008 κυριαρχεί ακόμα η μονοπολική αισιοδοξία. «Ηγέτης όλου του κόσμου, είμαι εγώ» σκέπτονται οι ΗΠΑ και θέλουν το ΝΑΤΟ όχι απλώς να επεκταθεί, αλλά να γίνει ει δυνατόν παγκόσμιο: μια πλανητική συμμαχία δημοκρατιών που ασπάζονται τις δυτικές φιλελεύθερες αξίες. Οι δημοκρατίες, σύμφωνα με τη θεωρία της «δημοκρατικής ειρήνης», δεν κηρύσσουν πόλεμο η μία εναντίον της άλλης. Το καθεστώς αυτό  εξυπηρετεί αποφασιστικά την κυρίαρχη δημοκρατική χώρα, τις ΗΠΑ. Και έτσι αποφασίζουν, μεταξύ άλλων, να πιέσουν τους βορειοατλαντικούς συμμάχους τους να ασπασθούν στην προσεχή διάσκεψη κορυφής στο Βουκουρέστι, τη Γεωργία και την Ουκρανία, ως επίσημα υποψήφια μέλη. Αξίζει να αναφερθεί ότι τότε, η συντριπτική πλειονότητα των Ουκρανών είναι ακόμα αντίθετη με την ένταξη της χώρας τους στο ΝΑΤΟ.  Έναν μήνα πριν τη διάσκεψη, ο νεοεκλεγείς Μεντβέντεφ, πρόεδρος μιας Ρωσίας που ανακτά τον γεωπολιτικό δυναμισμό της, και έχει ήδη καταπιεί επεκτάσεις του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς για τις οποίες είχε διαβεβαιωθεί περί του αντιθέτου, λέει αυτολεξεί στους FT: «Δεν είμαστε χαρούμενοι για τις εξελίξεις σχετικά με τη Γεωργία και την Ουκρανία. Θεωρούμε ότι είναι εξαιρετικά προβληματικό για την υπάρχουσα δομή της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Θα ήθελα να τονίσω ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να είναι ευχαριστημένο όταν έχει εκπροσώπους ενός στρατιωτικού μπλοκ στο οποίο δεν ανήκει, να πλησιάζουν τα σύνορά του». Αυτό είναι το σκεπτικό, ever since, και επαναλαμβάνεται σε όλους τους δυνατούς τόνους.

Τους όρους «δομή», «αρχιτεκτονική ασφαλείας», τους διαβάζουμε άπειρες φορές. Σε κανέναν μας δεν αρέσουν, καθώς αντανακλούν γεωπολιτικές και αμυντικές/εξοπλιστικές διαδράσεις μεταξύ μεγάλων δυνάμεων εις βάρος, συχνά και δυστυχώς, των επιδιώξεων (λιγότερο δυνατών) ανεξάρτητων κρατών. Όμως, έτσι είχαν, έχουν και θα έχουν πάντοτε τα πράγματα. Και ακόμη περισσότερο αυτό ισχύει για τη Ρωσία, η οποία συνορεύει με 14 ανεξάρτητα κράτη, και αθεράπευτα αυταρχική καθώς είναι, θεωρεί την ιδέα της «δημοκρατικής ειρήνης» που βρίσκεται πίσω από την επέκταση του ΝΑΤΟ, μια ουτοπία που φέρνει ισχυρό στρατό δίπλα της. (περισσότερα…)

*

του ΣΩΤΗΡΗ ΓΟΥΝΕΛΑ

Βρισκόμαστε σήμερα στο σημείο όπου ο λεγόμενος νεοφιλελευθερισμός επιβάλλει την αντίληψη του ανθρώπου-καταναλωτή, του ανθρώπου-παραγωγού και του ανθρώπου-επιχειρηματία κι έτσι παραμερίζει αν δεν μηδενίζει τον άνθρωπο-πρόσωπο και τον άνθρωπο-υπεύθυνο πολίτη που συνυπάρχει με τον συνάνθρωπο. Καλλιεργείται έτσι ένας ολοκληρωτισμός και κάτι σαν θρησκεία που εγκαθιδρύει λυσσαλέα ανταγωνιστικότητα και μόνιμη μέριμνα για μεγιστοποίηση κερδών.

Εν μέσω μιας τέτοιας πραγματικότητας που είναι αμφίβολο πόσο την παρακολουθούν οι λαοί, ακούσαμε το πρώτο διάγγελμα του Πούτιν που απευθυνόταν προς όλο τον κόσμο και βεβαίως προς τη Δύση.

Και ενώ από το πρωί ως το άλλο πρωί τα ΜΜΕ ανά τον κόσμο καταγγέλλουν οποιαδήποτε ενέργεια των Ρώσων ως εχθρική και αντίθετη με το διεθνές Δίκαιο, ελάχιστα συζητείται η επιθετικότητα της Δύσης απέναντι στη Ρωσία. Οι εξαγγελίες του νεοεκλεγέντος αμερικανού προέδρου Μπάιντεν από καιρό στοχεύουν τον Πούτιν και τη χώρα του και δημιουργούν κλίμα ψυχροπολεμικό, λες και δεν έφτανε αυτό που είχε επικρατήσει τόσα χρόνια μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οπωσδήποτε μια αναπτυσσόμενη (ξανά) Ρωσία και μάλιστα μετασοβιετική, δυσχεραίνει την περαιτέρω εδραίωση της παντοδυναμίας των Ηνωμένων Πολιτειών στον κόσμο και την εξακολούθηση της κυριαρχίας τους σ’ αυτόν. Παρ’ όλο που θα έπρεπε να είναι πασιχαρείς αφού ο εξ αυτών ή αν θέλετε, γενικότερα, ο εκ δυσμών πηγάζων καπιταλισμός και το σύστημά του εισέδυσε λάβρος σε όλο τον κόσμο, κομμουνιστικό και μη, και μάλιστα όχι μονάχα στη Ρωσία αλλά και στην Κίνα που από μια άποψη παρουσιαζόταν πιο επαναστατική από την «μητέρα» της.

Μα φαίνεται πως το παιχνίδι δεν είναι μονάχα οικονομικό (κατά βάσιν οικονομίστικο) αλλά και στρατιωτικό και πολιτικό και πλουτοπαραγωγικό. Αποβαίνει μάλιστα σκληρότερο όσο η αληθινή πνευματική-πολιτιστική πραγματικότητα ανθρώπων και λαών περιθωριοποιείται ή συρρικνώνεται (αν όχι παραμορφώνεται) αφήνοντας τα ανθρώπινα όντα έρμαια ενός αδηφάγου υλισμού, και καταναλωτισμού που βοηθούμενος από την προέλαση της τεχνοκρατίας ζητά να συνοψίσει στον άξονα παραγωγή-κατανάλωση το Νόημα της ζωής. (περισσότερα…)

*

«Δυστυχώς για τους έρμους τους Ουκρανούς», έγραφα στο fb στις 20 Ιανουαρίου, πολύ προτού εκδηλωθεί η εισβολή δηλαδή, «αυτή τη στιγμή και οι Ρώσσοι και οι Αμερικανοί μοιάζει να βολεύονται με την προοπτική ενός πολέμου στη χώρα τους. Οι μεν Ρώσσοι για να δείξουν τη δύναμή τους (πότε θα ξαναβρούν έναν Μπάιντεν στην Ουάσιγκτον;) και να κατοχυρώσουν τα κέρδη τους. Οι δε Αμερικάνοι για να κρύψουν την αδυναμία τους πίσω από ένα ακόμη πυροτέχνημα αντιρωσσικών κυρώσεων, που όσο κι αν οι ίδιοι οι Ρώσσοι τις έχουν προϋπολογίσει, θα εξαναγκάσει τουλάχιστον τις φυγόκεντρες δυνάμεις στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ (Γαλλία, Γερμανία, Τουρκία), έστω για λίγο, να ευθυγραμμιστούν.»

Νομίζω ότι η πρόβλεψη επιβεβαιώθηκε και με το παραπάνω. Οι μεν Ρώσσοι, με κόστος ασφαλώς σημαντικό, θα περιχαρακώσουν τη μετασοβιετική ζώνη ασφαλείας που (πιστεύουν ότι) τους χρειάζεται. Οι δε Αμερικανοί θα κρύψουν την κατάρρευση του παγκοσμιοποιητικού τους οράματος, τη φαντασίωσή τους για μια όλο και πιο ελεύθερη οικουμενική αγορά, για όλο και λιγότερα σύνορα, πίσω από μια, κι αυτή πρόσκαιρη ενδεχομένως (βλ. Γερμανία…), περιτείχιση των «πολυτίμων υπηρετών» τους, όπως θα έλεγε ο Αλεξανδρινός.

Όμως για τη μοίρα των Ουκρανών δεν έχουμε μιλήσει αρκετά. Τι «ανύπαρκτο έθνος» τούς έχουν πει, τι «έθνος με χιλιόχρονη ιστορία», πράγματα εξίσου έωλα… Χώρα πολυεθνική, πολύθρησκη και πολύγλωσση, χώρα εκ προοιμίου καταδικασμένη να κοιτάει η μισή κατά την Ανατολή και η άλλη μισή κατά τη Δύση, χώρα τοποθετημένη στην οριογραμμή δύο κόσμων (αυτό σημαίνει άλλωστε και το όνομά της) είναι δημιούργημα σοβιετικό. Ήταν ο διεθνιστικός, στις απαρχές του τουλάχιστον, κομμουνισμός των Σοβιέτ που της προσέδωσε πρώτος κρατική, ομόσπονδης πολιτείας, υπόσταση.

Για τους μπολσεβίκους η αποδυνάμωση του ρωσσικού εθνικισμού, που ήταν συνδεδεμένος στο συλλογικό φαντασιακό με την Αγία Ρωσσία των Τσάρων, ήταν βήμα αναγκαίο για να ελέγξουν καλύτερα την αχανή τους αυτοκρατορία. Γι’ αυτό έδωσαν τόση σημασία στην Ουκρανία, γι’ αυτό την έκαναν μάλιστα (όπως και τη Λευκορρωσία, διπλωματική παραδοξότητα μοναδική!) απευθείας μέλος των Ηνωμένων Εθνών με δικαίωμα αυτοτελούς ψήφου («κι εμείς έχουμε πενήντα Πολιτείες, αλλά μόνο μία ψήφο!» γκρίνιαζε ένας Αμερικανός πρόεδρος…), γι’ αυτό την προίκισαν με την Κριμαία επί Χρουστσώφ, περιοχή βεβαίως εθνοτικά ρωσσικότατη.

Φυσικά, κάτω από την επιφάνεια, το αγεφύρωτο χάσμα μεταξύ των συνιστώντων την Ουκρανία εθνών παρέμενε. Φάνηκε στον Εμφύλιο, φάνηκε και αργότερα στην εισβολή των Ναζί, γνωστά πράγματα να μη τα επαναλαμβάνω. Όπως και στην τέως Γιουγκοσλαβία, οι δυσδιάκριτες διαφορές των συνοίκων λαών, η ανάμειξή τους, το γεγονός ότι εύκολα ένας Ουκρανός μπορεί να περάσει από τη μία ταυτότητα στην άλλη ή και να τις συνδυάσει υπερηφάνως (οι μεγαλύτεροι Ουκρανοί συγγραφείς είναι ρωσσόφωνοι!), δεν συνήργησαν συγκολλητικά, όπως θα το φαντάζονταν οι ρομαντικοί, αλλά επέτειναν την υποβόσκουσα ένταση, υποδαύλισαν το εκατέρωθεν μίσος. Η πυρίτιδα είχε σωρευθεί, έλειπε η θρυαλλίδα. (περισσότερα…)