*

Μετάφραση-Επιμέλεια Στήλης ΝΑΤΑΣΑ ΚΕΣΜΕΤΗ

~.~

Πέρα ἀπό τή ζώνη τοῦ χιονιοῦ

Ἐκφωνητές ἀπό τοπικούς σταθμούς, ὁ ἕνας μετά τόν ἄλλον, ἀπαριθμοῦν καταστροφές σάν ἀπαγγελίες σκοτεινῶν ποιημάτων
Ὅπως συμβαίνει πάντα στά δόντια τοῦ χειμώνα.
Ἀλλά γιά ἄλλη μιά φορά ἡ θύελλα μᾶς προσπερνᾶ:
Συνηθισμένα μέτριο κι ὄμορφο, τό χιόνι στρώνεται
Ἐνῶ παιδιά μέ ξεφωνητά ἐπιστρέφουν στό παιχνίδι,
Καί γελαστοί πολίτες κουκουλωμένοι ἀκόμη μιά φορά
Καθαρίζουν τά ἄνετα τους μονοπάτια τῆς καύχησης καί τῆς φιλικῆς ὑποδοχῆς.

Καί τί ἄλλο θά μπορούσαμε νά κάνουμε; Ἄς εἴμαστε εἰλικρινεῖς.
Δυό πολιτεῖες βόρεια, ἡ θύελλα πῆρε ζωές.
Δυό πολιτεῖες βόρεια, γιά μᾶς, εἶναι πάρα πολύ μακριά, –
Μιά χώρα δέντρων, μιά περιοχή πάνω σέ χάρτη,
Ἕνας ἄγριος τόπος, οὔτε πῆγε κανείς ἐκεῖ ποτέ, – ἔτσι κι ἐμεῖς
Εὔκολα λησμονᾶμε κάθε μακρινό θανατικό.

Εἰρηνικά ἀπό τίς παγωμένες μας αὐλές παρακολουθοῦμε
Τά παιδιά μας νά τρέχουν στούς ἥπιους λευκούς λόφους.
Αὐτό εἶναι τό τοπίο πού κατανοοῦμε, –
Κι ὅσο ἡ ἀρχή τῶν πραγμάτων παραμένει ριζωμένη,
Πῶς τά παραδείγματα νά μᾶς βγάλουν ἀπό τήν ἡρεμία μας;
Δέν λέω πώς δέν εἶναι σφάλμα.
Λέω μόνον πώς, παρεκτός κι ἄν ἔχουμε ἀγαπήσει,
Ὅλα τά νέα καταφθάνουν σάν ἀπό μιά πολύ μακρινή χώρα.

MARY OLIVER

*

*

Μετάφραση-Επιμέλεια Στήλης ΝΑΤΑΣΑ ΚΕΣΜΕΤΗ

~.~

Πάω στό Λβόβ

Νά πᾶς στό Λβόβ. Ποῦ ὑπάρχει σταθμός
γιά τό Λβόβ, ἄν ὄχι σ’ ὄνειρο, τήν αὐγή, ὅταν ἡ δροσιά
λαμπυρίζει πάνω σέ μιά βαλίτσα, ὅταν τά ἐξπρές
καί τά τραῖνα γίνονται σφαῖρες. Νά φύγεις
βιαστικά γιά τό Λβόβ, νύχτα ἤ μέρα, τόν Σεπτέμβρη
ἤ τόν Μάρτη. Ἀλλά μόνο ἄν τό Λβόβ ὑπάρχει,
ἄν εἶναι νά βρεθεῖ ἐντός τῶν συνόρων καί ὄχι μόνο
στό νέο μου διαβατήριο, ἄν δόρατα δέντρων
–λεῦκες καί μελιές– ἀκόμα ἀνασαίνουν δυνατά
σάν Ἰνδιάνοι, καί ἄν τά ρυάκια μουρμουρᾶνε
τή σκοτεινή τους Ἐσπεράντο, καί τά φίδια τοῦ γρασιδιοῦ σάν μαλακά σήματα
στή Ρώσικη γλώσσα ἐξαφανίζονται
στά σύδεντρα. Νά μαζέψεις τά πράγματά σου καί νά ξεκινήσεις, νά φύγεις, μεσημέρι,
δίχως κανένα ἴχνος νά ἐξαφανιστεῖς
σάν κόρες πού λιγοθυμοῦν. Καί κολλητσίδες, πράσινες
στρατιές ἀπό κολλητσίδες, καί πιό χαμηλά, κάτω ἀπό καμβάδες Βενετσιάνικου καφέ, τά σαλιγκάρια κουβεντιάζουν γιά τήν αἰωνιότητα. Ἀλλά ὁ καθεδρικός ὑψώνεται, καί θυμήσου, τόσο εὐθύς, εὐθύς
σάν Κυριακή καί λευκές πετσέτες καί ἕνα καλάθι
ξέχειλο σμέουρα καί χόρτα καί τίς κεχριμπαρένιες
φράουλες τῆς Βασίλισσας Ἄννας, καί ἄσεμνο Φρέντρο.
Ὑπῆρχε πάντα ὑπερβολικά πολύ Λβόβ κανείς δέν μποροῦσε νά
γνωρίσει τίς περιοχές του, ν’ ἀκούσει
τό μούρμουρο κάθε πέτρας τσουρουφλισμένης
ἀπό τόν ἥλιο, τήν νύχτα ἡ σιωπή τῆς ὀρθόδοξης ἐκκλησιᾶς διέφερε ἀπό αὐτήν τοῦ καθεδρικοῦ, οἱ Ἰησουίτες
βάφτιζαν τά φυτά, φύλλο τό φύλλο, ἀλλά φύτρωναν, φύτρωναν τόσο ἀνέμελα, καί ἡ χαρά πλανιόταν παντοῦ, σέ τραπεζαρίες, διαδρόμους καί μυλαράκια τοῦ καφέ πού γύριζαν ἀπό μόνα τους, σέ γαλάζιες τσαγιέρες, στό ἄμυλο, πού ἦταν ὁ πρῶτος
τυπολάτρης, σέ σταγόνες βροχῆς καί στ’ ἀγκάθια
τῶν ρόδων. Χιονισμένη φορσύθια χρύσιζε στό παράθυρο. (περισσότερα…)

*

Μετάφραση-Επιμέλεια Στήλης ΝΑΤΑΣΑ ΚΕΣΜΕΤΗ

~.~

ΟΤΑΝ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ

Ὅταν τελειώσει ὁ πόλεμος
Φυσικά θά εἴμαστε περήφανοι ὁ ἀέρας θά εἶναι
Καλός νά τόν ἀναπνέεις ἐπιτέλους
Τό νερό θά ἔχει βελτιωθεῖ ὁ σολωμός
Καί ἡ σιωπή τοῦ παραδείσου θά μεταναστεύουν πιό τέλεια
Οἱ νεκροί θά σκέφτονται πώς οἱ ζωντανοί τό ἀξίζουν ἐμεῖς θά ξέρουμε
Ποιοί εἴμαστε
Καί θά καταταγοῦμε πάλι

~.~

Ὁ W. S. Merwing, γιός πρεσβυτεριανοῦ πάστορα, ἄρχισε νά γράφει σέ ἡλικία μόλις πέντε ἐτῶν, εἰκονογραφώντας ἐπίσης τούς ὕμνους πού ἄκουγε ἀπό τόν πατέρα του. Ἡ ἐξοικείωση ἀπό τόσο νωρίς μέ τούς ὕμνους, τόν ὁδήγησε σέ συγκεκριμένη ἀντίληψη γιά τήν φόρμα καί γιά τήν σημασία κάθε λέξης ξεχωριστά, δηλαδή τό εἰδικό βάρος της. Πολυγραφότατος (πάνω ἀπό πενήντα βιβλία ποίησης, πεζοῦ λόγου, μεταφράσεων) καί δυό φορές poet laureate (1999-2000, 2010-2011), χαρακτηρίστηκε στήν Ἀμερική ὡς «Thoreau τῆς ἐποχῆς μας» γιά τήν ἰσχυρή οἰκολογική του συνείδηση, τήν ἀντίθεσή του στήν πολεμική βαρβαρότητα, τήν ἀφοσίωσή του στήν γλώσσα, τό ὑψηλό ἐπίπεδο τῆς πνευματικότητάς του. Πολύ ἀργότερα, τήν ἐποχή τῆς μεγάλης πείρας καί ὡριμότητάς του, ὅταν συνέθετε τήν ποιητική συλλογή Garden Time, εἶχε ἤδη ἀρχίσει ὁ καιρός τῆς δοκιμασίας του: ἔχανε τό φῶς του. Ὅταν ἔφτασε στό σημεῖο νά μήν βλέπει, γιά νά συνεχίζει τό ἔργο του, ὑπαγόρευε στήν σύζυγό του Πώλα τά νέα του ποιήματα. Φαίνεται πώς ἡ δοκιμασία τόν ἔφερνε πλησιέστερα σέ ἄγνωστες περιοχές τῆς ὕπαρξής του, τόν ἔκανε νά τίς ἀφουγκράζεται καί νά μιλάει πιό ἄμεσα στόν ἀναγνώστη του.

Ἀποδεσμευμένος πιά ἀπό τήν προβολή πού δεχόταν γιά τό ἔργο του καί τούς πολύχρονους ἐπαίνους γιά τό πόσο ἐπηρέαζε ἄλλους ποιητές, περιβαλλόμενος τώρα ὁ Merwing ἀπό θαμπές σκιές ἔστρεφε ἐπίμονα τήν προσοχή του στούς ἤχους – ἐμψυχωμένους ἤχους. Ἀνακάλυπτε πῶς νά βρίσκεται στό πλάϊ τοῦ ἀναγνώστη μέ μιά, κερδισμένη μέ ὀδύνη, διασθητική ἀμεσότητα. Τόνιζε μέ κάθε τρόπο τήν ἐλπίδα πού χρειαζόμαστε: Ἐλπίδα σ’ αὐτό πού θέλει νά μᾶς βρεῖ. «Ἐλπίδα στό φῶς τῆς μέρας πού ἔρχεται».

Σέ ὅλο του τό ἔργο, διάλεγε συνειδητά τήν ἀπουσία στίξης, ἔτσι καί στό Garden Time. Τόν τίτλο αὐτόν θά μπορούσαμε νά τόν μεταφράσουμε ὡς Καιρό τοῦ Κήπου, γιατί αὐτό πού ἐπιδιώκει νά διαφανεῖ, στό ἀνεμπόδιστο κύλισμα τοῦ κάθε ποιήματος, δέν εἶναι ὁ χρόνος. Εἶναι ὁ Καιρός· μέ τήν δική μας, ἑλληνική σημασία τοῦ ὅρου: εὐ-καιρία μέ ἄλλα λόγια. Ἀποκτᾶ καί ἄλλες προεκτάσεις, ἄν σκεφθεῖ κανείς πώς ἡ συλλογή ἐκδόθηκε τό 2016, ἡ ἀγαπημένη του Πώλα ἀπεβίωσε τό 2017, καί ὁ ἴδιος ἐξέπνευσε εἰρηνικά στόν ὕπνο του, τό 2019. Ἑπομένως τό τέλος τῆς ζωῆς τοῦ ποιητῆ, μέσα στήν δοκιμασία τῆς τύφλωσης,ὑπῆρξε πράγματι ἕνας Καιρός ἐκ νέου καλλιέργειας καί φροντίδας τοῦ Κήπου πού τοῦ δόθηκε: εὐκαιρία φιλοσοφικοῦ ἀναστοχασμοῦ, παρατηρήσεων μέ τά ἔσω μάτια, σπορᾶς ἐρωτημάτων ὅπως τά ἀκόλουθα μέ νηφάλιο καί γλυκύ τρόπο:

Eἶμαι ἐγώ πού ἔφτασα σ’ αὐτήν τήν ἡλικία
ἤ εἶναι ἡ ἡλικία πού ἦρθε σέ μένα
ποιό ἀπ’ τά δυό ἔφερε μαζί του ὅλες τοῦτες
τίς σιωπηλές εἰκόνες πάνω στόν σκιερό τους ποταμό

Ν.Κ.

*

*

της ΝΑΤΑΣΑΣ ΚΕΣΜΕΤΗ

I
Στή Γῆ

Σέ λίγο πάλι θά χιονίσει

Τό κοιμητήρι τοῦ χωριοῦ Σου
Εὐστάθιε
θ’ ἀσπρίσει

Ἀπό τήν σιδερένια
Εἰσοδο
Σκουριές
Σκιές
Συρματοπλέγματα

Θά ρίξει
Ἑπίσημη
Ἀνεπίσημη
Πομπή

Στά ξεχασμένα
Μνήματα
Ποτέ
Δέν θά ὀνειρεύονταν
Τόση τιμή

Ἀπ’ τά οὐράνια
Νά πέσει
Τῶν παμμεγίστων
Ταξιαρχῶν

Στή γῆ (περισσότερα…)

*

Τραγούδι

Διαλέγω τό λευκό, ἀλλά μέ
Κόκκινο πάνω του, σάν τό χιόνι
Τοῦ χειμώνα μέ τά λίγα
Οὔ καί τόν ἕνα

Κοκκινολαίμη, πού εἶναι φωτιά
Νά θερμαίνεσαι καί σάν τόν Χριστό
Ἔρχεται σέ μᾶς μέσα στήν ἀδυναμία του
Ἀλλά μέ ἕνα διαπεραστικό
τραγούδι.

RONALD STUART THOMAS
Κάρντιφ Ουαλίας, 1913-2000

Μετάφραση Νατάσα Κεσμέτη
Δεκέμβριος 2022

*

*

τῆς ΝΑΤΑΣΑΣ ΚΕΣΜΕΤΗ

Τά καλοκαίρια, πρίν τό δύο χιλιάδες, τά κουτσοκαταφέρνανε. Ξέπεφταν καί τίποτα τουρίστες, τούς ἔκαναν χάζι. Κυρίως ὅμως ἔρχονταν προσκυνητές γιά τό σκαλισμένο ναῒδριο βαθιά μέσα στό βράχο. Μιά δυό σχετικά νέες τούς πουλοῦσαν ρίγανη σέ ματσάκια, φασκόμηλο πού ἀφθονοῦσε στίς πλαγιές ὁλόγυρα καί πρός τό φθινόπωρο ξερά κρεμμύδια. Ἀλλά τό χειμώνα ἀλλίμονο ἄν ἔπιανε χιόνι. Ἀποκόβονταν τελείως καί ἕνας Θεός ξέρει πῶς ἐπιζούσανε. «Δέν ἔχει πιά ζωή ἐδῶ πάνω, καθόλου ζωή» λέγανε οἱ κυνηγοί πού δέν μπορούσανε νά βροῦνε οὔτε ταβέρνα οὔτε καφενεῖο, τίποτα νά χωθοῦνε μέσα. Ἀλλά οἱ γέροι, πιό πολύ γριές δηλαδή, δέ λέγανε νά τό κουνήσουν, σά νά τόχανε ὁμαδικά ἀποφασισμένο νά πεθάνουν ἐκεῖ. Καί νά πεῖς πώς κάνανε βεγγέρες ἤ νοιάζονταν ἰδιαίτερα ὁ ἕνας τόν ἄλλον; Μπά, οἱ συνηθισμένοι τσακωμοί, διαφωνίες, γρίνες, λόγια, ἀντιπάθειες καί τά παρόμοια ἐπικρατοῦσαν.

Ὅταν ξάνοιγε ὁ καιρός καί, μ’ ὅλο τό κρύο ἐκεῖ πάνω, πρόβαλλε ὁ ἥλιος, προβάλλανε κι αὐτοί στά κατώφλια τους καί κάθονταν στά σκαλιά τους μέ τά πόδια ἁπλωμένα στή λιακάδα. Πιό πολύ μέ σκούρους λεκέδες μοιάζανε παρά μέ ἀνθρώπους: ἐκεῖνες τίς κηλίδες πού γεμίζουν τά μάτια, ἄν προσηλωθοῦνε ὥρα στό ὁλόλαμπρο φῶς. Οἱ περισσότεροι ὡστόσο ὅλο καί κάποιον εἴχανε νά τούς τηλεφωνήσει, κάποιο παιδί ἤ ἀνήψι, ἐγγόνι ἤ δισέγγονο νά δώσει σημάδι ζωῆς. Τό περιμένανε ἀλλά ὄχι μέ καμιά ἰδιαίτερη λαχτάρα, γιατί στό βάθος φοβόντουσαν τά δυνατά χτυποκάρδια πού φέρνει τόσο ἡ χαρά ὅσο καί τά βάσανα, καί γιατί γνώριζαν πώς καί οἱ πιό ὄμορφες λαχτάρες περνοῦν, κι αὐτοί μένουν πάλι μόνοι καί ξεχασμένοι. Προτιμοῦσαν τήν ὁμοιομορφία τῶν ἡμερῶν, τήν παραίτησή τους, εἶχαν ἐξοικειωθεῖ μέ τούς πόνους τους πού κανείς δέν εἶχε διάθεση νά μοιραστεῖ. Ἡ μοναξιά γι αὐτούς δέν ἦταν θηρίο ἤ τέρας, μονάχα ἀπροσμέτρητα βαθιά ἀποδοχή. Ὅποιος ἔδειχνε σημάδια ἀνυπομονησίας, φόβου ἤ διαμαρτυρίας μᾶλλον εἶχε ἔρθει ἡ ὥρα του νά φύγει γιά κανένα «ἵδρυμα» ὅπου πολύ γρήγορα θά πέθαινε.

Δυό πράγματα ὡστόσο τούς ἔδιναν μιά ἀνακούφιση πού ἔμοιαζε σχεδόν μέ χαρά. Τό ἕνα ἦταν ἡ ἑβδομαδιαία ἄφιξη τοῦ γιατροῦ πού παρέμενε ἐκεῖ πάνω γι αὐτούς τυλιγμένος στόν ἱερατικό μανδύα παλιῶν ἔνδοξων καιρῶν τῆς Ἱατρικῆς. Τό ἄλλο, τό σπάνιο Κυριακάτικο χτύπημα τῆς καμπάνας, σημάδι πώς θά γινόταν μετά ἀπό μῆνες λειτουργία, ἰδίως ἄν μαζί μέ τόν παπά ἐρχόταν καί μιά γλυκιά χειμωνιάτικη λιακάδα. Τότε θά μποροῦσαν στό σχόλασμα τῆς ἐκκλησίας νά μείνουν μαζεμένοι στό προαύλιο σάν προϊστορικές σαῦρες κάτω ἀπό τόν ἥλιο. Ἀφοῦ ἔλεγαν ὄ,τι εἶχαν νά ποῦν, μένανε σιωπηλοί μέσα στό ζεστό φῶς, ὥσπου κρύωναν τά πόδια καί στήν πλάτη τους ἄρχιζαν νά τρέχουν ρίγη, καί τότε κάποιος ἔκανε τήν ἀρχή νά συρθεῖ νά φύγει. Ἀλλά ὡς ἐκείνη τή στιγμή τά κόκκαλά τους ρούφαγαν τήν ἀνακούφιση τῆς ζεστασιᾶς καί τοῦ φωτός, σάν μιά παραδείσια ὑπόμνηση, ὄχι ἐνός μακρινοῦ παρελθόντος οὔτε μιᾶς μελλοντικῆς ἀφηρημένης ὑπόσχεσης ἀλλά μιᾶς Παρούσας ἁπτῆς ἐλπίδας, πού τό χάδι της ἔφτανε μέχρι τό μεδούλι ὀστῶν ἕτοιμων νά θρυβοῦν… (περισσότερα…)

*

Μετάφραση ΝΑΤΑΣΑ ΚΕΣΜΕΤΗ

Ἡ Ψυχή

Τό ξέρουμε πώς δέν μᾶς ἐπιτρέπεται νά χρησιμοποιοῦμε τό ὄνομά σου.
Τό ξέρουμε πώς εἶσαι ἀνείπωτη
ἀναιμική, αἰθέρια, καί ὕποπτη
γιά προσβολές μυστηριωδῶν παραπτωμάτων τοῦ παιδιοῦ .
Τό γνωρίζουμε πώς δέν σοῦ ἐπιτρέπεται νά ζεῖς τώρα πιά
στήν μουσική ἤ στά δέντρα τό ἡλιοβασίλεμα.
Τό γνωρίζουμε -τουλάχιστον αὐτό μᾶς εἰπώθηκε-
πώς δέν ὑπάρχεις καθόλου, πουθενά.
Κι ὡστόσο συνεχίζουμε ν’ ἀκοῦμε τήν κουρασμένη φωνή σου
– σέ μιάν ἠχώ, ἕνα παράπονο, τίς ἐπιστολές πού λαμβάνουμε
ἀπό τήν Ἀντιγόνη στήν ἔρημο τῆς Ἑλλάδας.

~.~ (περισσότερα…)

*

της ΝΑΤΑΣΑΣ ΚΕΣΜΕΤΗ

«Τώρα τούς φορᾶνε ὅλοι, ἀνεξαρτήτως φύλου, μικρούς καί μεγάλους. Δέν ἦταν ἔτσι τότε. Μόνον ἀρτίστες, θεατρίνες, γυναῖκες σέ μικρογειτονιές λιμανιῶν, στά νησιά. Ὑπῆρχαν πολλά εἴδη καί σχέδια, ἀπό τίς λεπτεπίλεπτες ἀνελέτες ὥς τούς χοντρούς χρυσούς κρίκους. Οἱ μόνοι προσιτοί σέ μένα», διηγήθηκε κάποτε μιά γυναίκα:

«Ἦσαν προσιτοί ἀπό μακριά ἤ μᾶλλον ἀπό ψηλά. Ἔπρεπε νά περιμένω πότε θά κατέβουν οἱ κουρτίνες γιά νά πλυθοῦν. Τότε τούς ἔβγαζαν ἀπό τό μπρούτζινο κοντάρι τους. Ἄλλοτε κατέβαζαν καί τό κοντάρι, ἄλλοτε μόνο τούς κρίκους, κι ἄν εἶχαν μαυρίσει τούς ἔτριβαν μέ μπράσο γιά νά ξαναβροῦν τή λάμψη τους.

Εἶχαν πολύ κοφτερά, χοντροκαμωμένα δόντια γιά νά γραπώνουν τίς κουρτίνες. Μέ κάθε προφύλαξη διάλεγα μερικούς. Δοκίμαζα στά δάχτυλα τά δόντια τους, καί κράταγα τούς δύο πού μοῦ φαίνονταν λιγότερο ἐπικίνδυνοι. Μετά δίπλωνα κάμποσες φορές κομματάκια ἐφημερίδας καί προσπαθοῦσα νά τά κρατήσω στ’ ἀφτιά μου. Πρῶτα στό ἕνα καί μετά στό ἄλλο. Ἄνοιγα ὅσο περισσότερο μποροῦσα τήν ἁρπάγη τοῦ κρίκου καί δάγκωνα μ’ αὐτήν τά διπλωμένα κομμάτια τῆς ἐφημερίδας πού ἄλλοτε σκίζονταν ἀπό τά δόντια, ἄλλοτε ἡ ἁρπάγη γλιστροῦσε ἀπό τά χέρια μου καί ἔκλεινε πιό γρήγορα ἀπ’ὅσο χρειαζόταν, ὁπότε τά ἀφτιά μου ἔμεναν γυμνά… Μέ χίλιες δυό προσπάθειες ἐπέμενα νά ἐπαναλαμβάνω τήν ἴδια διαδικασία καί, καμιά φορά, κατάφερνα ἐπιτέλους νά στερεώσω τόν ἕνα κρίκο. Ὥσπου νά καταφέρω τό ἴδιο καί μέ τόν δεύτερο γιά τό ἄλλο μου ἀφτί, τό πρῶτο ἄρχιζε ἤδη νά πονάει, γιατί τά δοντάκια δέν χωράτευαν στά παιδικά ἀφτιά. (περισσότερα…)

*

Μετάφραση-Επιμέλεια Στήλης ΝΑΤΑΣΑ ΚΕΣΜΕΤΗ

~.~

ΟΙ ΛΙΜΝΟΥΛΕΣ

Κάθε χρόνο
τά νoύφαρα
ἀνθίζουν τόσο ἀψεγάδιαστα
Δέν πιστεύω στά μάτια μου πώς

εἶναι τό φῶς τους αὐτό πού πληθαίνοντας ἀγκαλιάζει
τίς μαῦρες,
λιμνοῦλες τοῦ μεσοκαλόκαιρου.
Κανείς δέν θά μποροῦσε νά τά μετρήσει ὅλα τους –

Τά μοσχοπόντικα κολυμπώντας
ἀνάμεσα στά πέταλα τῶν νούφαρων καί τά χορτάρια
μποροῦν ν’ ἁπλώσουν
τά μυώδη τους μπράτσα καί ν’ ἀγγίξουν (περισσότερα…)

*

τῆς ΝΑΤΑΣΑΣ ΚΕΣΜΕΤΗ

Ὁ Κύριος τῶν Οὐρανῶν ἔσκυψε καί τῆς χτύπησε διακριτικά τό τζάμι, ὅτι ἔπιανε νά σουρουπώνει καί θόλωνε ἔξω ἡ πάροδος…

Ὁ ἴδιος ὁ Κύριος τῶν Οὐρανῶν!

Ἔτσι πού καθόταν λίγο παραμέσα ἀπ’ τό παράθυρο, τό κρέμ κουρτινάκι τραβηγμένο καί σμιχτά σμιχτά στή σειρά τά χαλκαδάκια του, πίσω της τό ἄσπρο της κεφάλι ἀντιφέγγιζε στόν μεγάλο καθρέφτη τῆς παλιᾶς ξύλινης ντουλάπας καί δέν καλόβλεπε – ἄλλωστε τί νά καλοδεῖ; Πενήντα χρόνια ριζωμένη ὅλα τά ἀπογεύματα τοῦ Κυρίου στήν ἴδια θέση, ποιός περαστικός ἦταν πού νά μήν τόν ξέρει, ποιά κίνηση στή γειτονιά πού νά μήν τήν περιμένει στήν ὥρα της, ποιοί ὄγκοι, ποιές σκιές πού νά μήν τίς μέτρησε καί τίς ξαναμέτρησε ἄπειρες φορές, ποιός ἦχος πού νά μήν  εἶναι γνώριμος, σφυγμός της πές, ποιά βήματα πού νά μήν ἀναγνωρίζει ὅλα τους τά πατήματα: ἐδῶ λίγο ἀργά, ἐκεῖ θά σκοντάψει, τώρα θ’ ἀποφύγει σάν χορευτά την ἀκακία… Κι ἔπειτα οἱ ἀλλαγές πού ἦρθαν μέσα σέ πενήντα χρόνια, οὔτε μοιάζαν πιά μέ ἀλλαγές. Τά καινούργια σπίτια ἀπέναντι πῆραν γρήγορα τό ρυθμό τους στίς εἰσόδους, στίς ἐξόδους, οἱ γείτονες πού φύγανε ἀντικατασταθήκανε ἀπ’ ἄλλους μέ πολύ λίγο διαφορετικές συνήθειες κι ὡράρια…Πενήντα χρόνια…πέντε ὧρες πές! Πέντε ἀπογευματινές ὧρες. Ἀπό τίς τέσσερις πού τραβοῦσε τό κουρτινάκι τό χειμώνα ὥς τίς ὀκτώ πού ᾿κλεινε τίς γρίλλιες μέ θόρυβο – ἤ λίγο πιό ἀργά τά καλοκαίρια, ὅταν τσιτσίριζε ὁ ἥλιος στά κανάτια της, κι ἔπειτα ὥς ἀργά εἶχε σβηστό τό φῶς γιά τά κουνούπια, ὅπως κι ὅλοι ἄλλωστε στή γειτονιά. Πέντε ὧρες! Πέντε μακριές, χειμωνιάτικες τό πιό πολύ, ὧρες, μ’ἕναν γλυκό ἥλιο κατά τίς τέσσερις, μέ τίς δεητικές ἑσπερινές καμπάνες, μέ τίς φωνές τῶν παιδιῶν στίς ἑξήμισυ πού σχολοῦσαν – κι ὕστερα ἡσυχία… Μόνον ἁρμαθιές φῶτα ἀπ’ τόν κεντρικό νά χτυπᾶνε στό τζάμι της – κίτρινο, ἄσπρο, κόκκινο, μαῦρο, καί ξανά κίτρινο, ἄσπρο, κόκκινο, μαῦρο!.. «Καί νά, τούς μιλάω!» μοῦ ᾿λεγε κάποτε, «τούς μιλάω… Ὁ ἕνας σκύβει ἀπ’ τό πολύφωτο, ὁ ἄλλος διαλέγει τό μπουφεδάκι καί διπλώνεται ἀνάμεσα στό μεγάλο ρολόι, τή φαρφουρένια φοντανιέρα καί τή φωτογραφία του, τό παιδί μου ἔρχεται πάντα ἀθόρυβα, σά σταγόνα ἀπ’ τά κλαδιά τῆς ἀγριοπιπεριᾶς, καί κρεμιέται ἀπ’ τό μεγάλο κάντρο ἀπέναντί μου, ὠχρό κι ἀνάλαφρο…- μά δε μοῦ ἀπαντᾶνε ποτέ! Τούς χάνω ὅταν πέφτουν οἱ προβολεῖς. Μετά, στό σκοτάδι, τούς ξαναβρίσκω. Ἐκεῖνος ἔχει ὅλες τίς λίρες ἀκόμα πάνω του. Τό βλέπω καλά πού φουσκώνει τό πορτοφόλι του στό στῆθος. «Σοῦ χρησιμέψανε τουλάχιστο;» τόν ρωτάω. «Ἄχ, ἄν δέν τά ’παιρνες ὅλα μαζί σου ἐκεῖνο τό πρωί! Νά, γιά τό παιδί…» Ὁ ἄλλος προτιμάει τίς πιό σκοτεινές γωνιές, πίσω ἀπ’ τό κρεββάτι μου νά ποῦμε, στό παλιό μπαουλάκι ἐπάνω – κι ὅλο λέω ν’ ἀλλάξω τό γκρίζο κουβερτάκι πού γρατζουνάει, κι ὅλο τό ξεχνῶ… «Πολύκαρπε» τοῦ λέω, «Πολύκαρπε, σέ βασανίσανε; Περπάτησες ἔτσι μίλια με τά πόδια, γιά Κάρς, Μπουργκάρ Μήχ, γιά μαντέμι, χαλκό, ἄργυρο… ἄχ, μέ τά πόδια σου, μίλια Πολύκαρπε! Κι ὁ Βύρωνας; Τί ἀπόγινε ὁ Βύρωνας;… Φαντάσου, τό μωρό μου- πού πῶς τό ᾽χα! Τί κολώνιες καί τί παστρικά ὅλα, καί νά τ’ ἀνοίξω τήν κουβέρτα του μόλις πατήσαμε Πειραιᾶ, καί νά! – μιά τέτοια ψείρα στό κεφαλάκι του!  ἔτσι πού μᾶς στοιβιάξανε στό πλοῖο… Κι ὕστερα οἱ σφῆκες, τά κεντριά! Ἄ, δέν ξέρεις ἐσύ, δέν ξέρεις τί φαρμάκι ὥς τό μεδούλι!..» (περισσότερα…)