*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Ένα από τα βασικά κριτήρια που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μετρηθεί το βάθος και το εύρος των Δυτικών «φιλελεύθερων δημοκρατιών» είναι, αναμφισβήτητα, η ύπαρξη ελεύθερου χρόνου για τους πολίτες. Είναι αδύνατον στον οποιοδήποτε να συμμετάσχει ως πολίτης στα δρώμενα της δημοκρατίας, δηλαδή να ασχοληθεί με τα πολιτικά ζητήματα αν συγχρόνως δεν έχει τον απαιτούμενο ελεύθερο χρόνο.

Οι λόγοι είναι προφανείς: Οι σύγχρονες βιοτικές ανάγκες και οι σχέσεις που αυτές παράγουν υποχρεώνουν τον σημερινό άνθρωπο να «μοχθεί» τόσες πολλές ώρες ημερησίως ώστε είναι αδύνατη η ενασχόλησή του με οτιδήποτε άλλο.

Σκεφτείτε ότι η καθημερινή ζωή του Αθηναίου πολίτη στην αρχαία Αθήνα, του εντελώς απαλλαγμένου από τον μόχθο και την εργασία, ήταν φορτωμένη από τόσες έγνοιες λόγω των πολιτικών δραστηριοτήτων του που του απορροφούσαν τόσο πολύ χρόνο, ώστε οι φιλόσοφοι πρόσθεσαν και το νόημα της ελευθερίας ως απαλλαγή από την πολιτική δραστηριότητα (σχολή)[1].

Ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι ένας από τους τρεις τρόπους ζωής (βίοι) οι οποίοι αφορούν στο ωραίο και όχι στο αναγκαίο ή στο ωφέλιμο και που μπορεί να επιλεγεί από ελεύθερους ανθρώπους (ελεύθερους από τις όποιες βιοτικές ανάγκες) είναι η ζωή η οποία αφιερώνεται στα ζητήματα της πόλεως, όπου η υπεροχή γεννά ωραίες πράξεις[2].

Σήμερα ζούμε σε ένα εντελώς διαφορετικό πολιτικό οικονομικό και κοινωνικό σύστημα στο οποίο η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων είναι αναγκασμένοι να εργάζονται οι ίδιοι και μάλιστα με τη μορφή της εξαρτημένης εργασίας για να καλύπτουν τις ανάγκες επιβίωσης και όχι μόνο. Παρόλα αυτά όμως η έννοια της Δημοκρατίας είναι ουσιωδώς συνυφασμένη με την ιδιότητα του πολίτη και της αποφασιστικής του συμβολής στη διακυβέρνηση του θεσμικού υποκειμένου το οποίο αναγνωρίζει ως κυρίαρχο και συνεπώς συμμετέχει.

Η αναφορά στη δημοκρατία της αρχαίας Αθήνας γίνεται συνεπώς όχι ως μηχανιστικό παράδειγμα προς μίμηση αλλά για λόγους ανάδειξης των βασικών – στοιχειωδών προϋποθέσεων που απαιτούνται, στις σημερινές συνθήκες, ώστε να λειτουργεί η δημοκρατία και όχι η δημοκρατική ρητορεία[3] όπως συμβαίνει σήμερα σε όλες τις δυτικού τύπου δημοκρατίες. (περισσότερα…)

*

του ΗΡΑΚΛΗ ΛΟΓΟΘΕΤΗ

Ακτιβιστικός νεοβανδαλισμός

Μετά τις σπασμωδικές απόπειρες δολοφονίας του Ομήρου, του Σαίξπηρ και των κλασικών εν γένει, που είναι πολύ της μόδας στον δυτικό κόσμο, ήρθαν και τα αυξανόμενα κρούσματα των επιθέσεων σε έργα διασήμων ζωγράφων, με σκοπό, λένε οι δράστες, να αφυπνιστεί η οικολογική μας συνείδηση! Ο Νίτσε ισχυριζόταν ότι διάνοιξε το πεδίο της φιλοσοφικής κριτικής με το σφυρί και κάποιοι από τους επιγόνους του, λιγάκι αδύναμοι στη θεωρία, γύρισαν τη δυναμική του μεταφορά σε βλακώδη κυριολεξία— με τις ανάλογες εκπτώσεις φυσικά. Αντί για σφυριές έκαναν μουσειακή κριτική αρχικά με μπογιές και σήμερα δείχνουν πως να ασχημονεί κανείς με πουρέ πατάτας ή σούπες υδαρείς! Έτσι από τον ηρωικό μηδενισμό περάσαμε στον γελοίο και δειλό ακτιβισμό. Γιατί οι νεοβανδαλικές επιθέσεις είναι φρόνιμες. Δεν γίνονται σε εργοτάξια σχιστολιθικού πετρελαίου, δεν λερώνουν τους μεγιστάνες των ρυπογόνων εταιριών ούτε καν τις λιμουζίνες τους αλλά — Ράβδος εν γωνία, άρα βρέχει! — τους σχετικά απροστάτευτους πίνακες του Βερμέερ, του Μονέ και του Βαν Γκόνγκ. Δυνάμει της ίδιας διαστροφικής αντίληψης μάλιστα, οι επιδρομείς δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στις εικαστικές αναπαραστάσεις εκείνης ακριβώς της φύσης που διατείνονται ότι θέλουν να προστατεύσουν: πασαλείβουν ηλιοτρόπια, σπαρμένα χωράφια και θημωνιές! Μπορεί βέβαια αυτός ο τρόπος μετάδοσης του οικολογικού μηνύματος να φαίνεται κάπως ανορθόδοξος επειδή, με την ισχυρή δόση ομοιοπαθητικής φαντασίας που διαθέτει, είναι πολύ προχωρημένος και καθίσταται απρόσιτος σ’ εμάς τους αφελείς. Ίσως γι αυτό δεν κατανοούμε τις περιβαλλοντικές ανησυχίες των σωτήρων μας και η συνείδησή μας αργεί ν’ αφυπνιστεί.

Οι ιστορικοί Βάνδαλοι, ενεργούμενα μίας αθώας δεισιδαιμονίας, κατέστρεφαν τις μύτες τα αυτιά και τα μάτια των αγαλμάτων για να φράξουν τις διόδους της ψυχής τους. Όμως αυτοί, όπως τόνιζε και ο Βασίλης Ραφαηλίδης, πίστευαν τουλάχιστον ότι τα αγάλματα έχουν ψυχή. Οι νεοβάνδαλοι της εποχής μας πιστεύουν μόνο στην παιδαριώδη τους αυτοπροβολή, στον θεατρινίστικο στόμφο και στη μοχθηρή τους αλαζονεία.

~.~ (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Η διαφθορά αποτελεί γενική έννοια στην οποία μπορούν να συμπεριληφθούν όλες εκείνες οι συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται ως μορφές κατάχρησης εξουσίας είτε στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα. Αφορά σε επιλογές που πραγματοποιούνται όχι στη βάση ενός θεσμοθετημένου και νομιμοποιημένου κοινωνικού πλαισίου, αλλά στη βάση εξυπηρέτησης ιδιοτελών συμφερόντων, ατόμων ή ομάδων, που έχουν τη δυνατότητα (λόγω της θέσης τους στην ιεραρχία ενός δημόσιου ή ιδιωτικού θεσμού) να λάβουν τη συγκεκριμένη απόφαση. Εξυπακούεται ότι τέτοιου είδους αποφάσεις έρχονται ευθέως σε σύγκρουση με το «δημόσιο συμφέρον» με οποιοδήποτε τρόπο αυτό νοείται σε κάθε εποχή. Συνήθως οι πρακτικές της διαφθοράς γίνονται εμφανείς σε περιόδους κρίσεων των κριτηρίων νομιμότητας όταν και καθίσταται επιτακτική η ανάγκη επαναξιολόγησης τους και πιθανώς η υιοθέτηση νέων.

Η παραβίαση των κανόνων της συλλογικής ζωής και η παρεκκλίνουσα συμπεριφορά ανάλογα με το υφιστάμενο νομιμοποιητικό πλαίσιο καθορισμού του δημοσίου συμφέροντος καθορίζει και το εννοιολογικό περιεχόμενο της διαφθοράς. Είναι γενικά αποδεκτό ότι η διαφθορά αποτελεί διεθνές και ταυτόχρονα διαχρονικό φαινόμενο. Υπάρχει με διάφορες μορφές, εκδηλώνεται με ποικίλους τρόπους, εμφανίζει πάμπολλα χαρακτηριστικά με αποτέλεσμα να είναι σχετικά δύσκολο να ευρεθεί ένας κατάλληλος ορισμός που να καλύπτει το σύνολο των διαχρονικών του πτυχών.

Παράλληλα η διαχρονικότητα του, η χωρική του εξάπλωση, αλλά και η παρουσία του σχεδόν στο σύνολο των κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών, σηματοδοτεί μια συνεχή εξέλιξη και μεταβολή του φαινομένου καθιστώντας δυσκολότερη τη σύλληψη των εκφάνσεών του στην καθημερινότητα. Παρ’ όλα αυτά όμως ουσιαστικά πρόκειται για ένα φαινόμενο σχετικά προβλέψιμο αν όχι ως προς την έκτασή του τουλάχιστον ως προς τις βασικές του εκδηλώσεις.

Η προσέγγιση του ζητήματος της διαφθοράς στον κοινωνικό βίο απαιτεί συνεπώς, την ανάδυση των ειδικών χαρακτηριστικών της συγκυρίας του πολιτικοοικονομικού σχηματισμού εντός του οποίου εκδηλώνεται. Τούτο σηματοδοτεί την ανάγκη αναφοράς στα βασικά χαρακτηριστικά της σημερινής φάσης του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος. Αν παραμείνουμε στο πλαίσιο του σημερινού κυρίαρχου και μοναδικού κοινωνικο-οικονομικού συστήματος, του καπιταλιστικού και ανατρέξουμε στις απαρχές της δημιουργίας του, οι πράξεις διαφθοράς με τη σημερινή μορφή είναι ορατές από τα μέσα του 18ου αιώνα, δηλαδή την περίοδο όπου επήλθε η σύγκρουση μεταξύ των ανερχομένων αστικών στρωμάτων ως φορέων της νέας οικονομικής νομιμότητας και των ολιγαρχικών στρωμάτων της αριστοκρατίας και των βασιλέων ως φορέων της μέχρι τότε πολιτικής νομιμότητας. (Π. Κονδύλης)

Παρότι αμφισβητούνται ιστορικά οι επιπτώσεις που είχε η διαφθορά των αριστοκρατικών και μοναρχικών θεσμών στην ανάπτυξη των τότε επαναστατικών κινημάτων (Π. Λασκούμ) είναι απολύτως βέβαιη η ύπαρξη της και μάλιστα σε συνεχώς διευρυνόμενο βαθμό. Παρότι ο οποιοσδήποτε συσχετισμός διαφορετικών ιστορικών περιόδων ενέχει κινδύνους, μπορούμε να υποστηρίξουμε τον παραλληλισμό ανάμεσα σε περιόδους όπου όχι μόνον τίθενται τα ζητήματα της νομιμότητας των τρόπων απόκτησης πλούτου αλλά και του τρόπου υποστήριξης που παρέχει η εκάστοτε πολιτική εξουσία στην επιχειρηματική τάξη με διάφορους αδιαφανείς τρόπους. (περισσότερα…)

*

του ΗΡΑΚΛΗ ΛΟΓΟΘΕΤΗ

Μοντέρνοι καπιταλιστές

Ενώ ο ιστορικός καπιταλισμός προέκυψε από τον, ομολογουμένως σκαμπρόζικο, συνδυασμό του τυχοδιωκτικού πνεύματος των corsairs-capitalists και της προτεσταντικής ηθικής, οι κατιόντες επίγονοί του έφτιαξαν ένα καινούργιο κοκτέιλ με τα πιο απεχθή συστατικά του προηγούμενου. Από τους κουρσάρους κράτησαν τη ληστρική ροπή αλλά όχι την παράτολμη διάθεση και από τους προτεστάντες τη φιλαργυρία αλλά όχι και την προθυμία επανεπένδυσης ιδίων κεφαλαίων.

Οι σημερινοί πολυεκατομμυριούχοι λοιπόν, δεν είναι τίποτε αετονύχηδες αλλά κοράκια που κόβουν κύκλους πάνω από την κάθε εθνική οικονομία, προτιμώντας να παίζουν με ξένα λεφτά και ελάχιστο ρίσκο. Ιδρύουν επενδυτικές εταιρείες σπεκουλάροντας πάνω στην πλάτη όσων τους εμπιστεύονται και εξασφαλίζουν με δωροδοκίες σκανδαλωδώς ευνοϊκούς όρους σε κρατικές παραγγελίες. Όταν οι μπίζνες πάνε καλά τσεπώνουν τα κέρδη φοροδιαφεύγοντας ανενόχλητοι κι αν το πράγμα στραβώσει καταφεύγουν στο δημόσιο για να τους ξελασπώσει με το υστέρημα των φορολογούμενων.

Οι πιο θρασείς ανάμεσά τους, τύποι σαν τον Μπερλουσκόνι, τον Τράμπ και εσχάτως τον Ρίσι Σούνακ, σκέφτονται μάλιστα ότι αφού ο δημόσιος κορβανάς έχει μετατραπεί λαθραία σε παράπλευρο ιδιωτικό τους ταμείο, ήρθε ο καιρός να επισημοποιήσουν την μετατροπή αναλαμβάνοντας οι ίδιοι τη διαχείρισή του. Μ’ αυτή τη φιλοδοξία βγαίνουν στην αγορά, ηγούνται παλαιών παρατάξεων ή φτιάχνουν νέα κόμματα και κατεβαίνουν στις εκλογές. Αντί δηλαδή, όπως συνέβαινε άλλοτε, ν’ αφήνουν το υπηρετικό πολιτικό τους προσωπικό να κάνει διακριτικά τη βρώμικη δουλειά, ανακατεύονται οι ίδιοι με τα πίτουρα — και το πιο θλιβερό: οι πολίτες των δυτικών δημοκρατιών είναι πλέον τόσο μεταλλαγμένες κότες που όχι μόνο δεν τους τρώνε αλλά τους ψηφίζουν! (περισσότερα…)

Με έργο πολυσχιδές και ογκώδες που αδιαφορεί εντελώς για τους τεχνητούς φραγμούς μεταξύ των ακαδημαϊκών κλάδων, ο Κώστας Μελάς δεν ανήκει στην συντεχνία των «ειδημόνων» που κατακλύζουν το Πανεπιστήμιο και τα ΜΜΕ.  Η σκέψη του αγκαλιάζει παράλληλα και συγχρόνως την οικονομία και την κοινωνία, τις διεθνείς σχέσεις και την ιστορία, τη λειτουργία των ιδεών και των θεσμών. Ξεκινώντας από το παρόν και τα καθέκαστά του, συνιστά συνολική παρατήρηση της συμπεριφοράς του πολιτικού ανθρώπου. Με έναυσμα τις καταιγιστικές εξελίξεις που δρομολόγησαν ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι πλανητικές προεκτάσεις του, ο Κώστας Μελάς απάντησε στα ερωτήματα που του έθεσαν το Νέο Πλανόδιον και ο Κώστας Κουτσουρέλης.

~ . ~

– Θα ξεκινήσω με ερώτημα αναμενόμενο βέβαια, στο μέτρο που απευθύνεται σε δεινό μελετητή των οικονομικών φαινομένων. Πόση αισιοδοξία επιτρέπει η κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας αυτή τη στιγμή; Πολλοί μιλούν για τον «βαρύτερο χειμώνα μετά το 1945», για επικείμενο κραχ που θα επισκιάζει εκείνο του 2008 ή και του 1929 ακόμη, έχουμε σε εξέλιξη μείζονες κρίσεις, επισιτιστική, ενεργειακή, έχουμε πληθωρισμό συνδυαζόμενο με ύφεση κ.ο.κ.

Αγαπητέ Κώστα, δεν υπάρχει καμία αισιοδοξία για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας σίγουρα σε βραχυχρόνιο διάστημα –για το 2023– αλλά νομίζω ούτε και για τον επόμενο χρόνο, το 2024. Η παγκόσμια οικονομία μπαίνει σε ιδιαίτερα δύσκολη φάση, η οποία κυριαρχείται από υψηλότατες αβεβαιότητες. Αβεβαιότητες που δεν προέρχονται μόνο – αν μπορούμε να το πούμε αυτό– από καθαρούς «οικονομικούς» λόγους, αλλά και από τις γενικότερες πολιτικές εξελίξεις στον πλανήτη. Όπως έχω προσπαθήσει να δείξω στο βιβλίο μου Η ατελέσφορη επιστήμη δεν πιστεύω σε μια «καθαρή οικονομική discipline» από τους πολιτικούς παράγοντες. Λέγοντας πολιτικούς παράγοντες εννοώ παράγοντες ισχύος. Οι τελευταίοι εκλείπουν παντελώς από τις προκείμενες συγκρότησης της οικονομίας ως συστηματικής discipline. Μάλιστα όταν ενταχθούν στο πλαίσιο συγκρότησής της, που δεν είναι άλλο από αυτό «της αρμονίας των συμφερόντων», από καταρρέει, απογυμνώνοντάς την όποια προβαλλόμενη αντικειμενικότητα. Τέλος πάντων. Όλα τα παραπάνω τα είπα, για να δείξω, ότι πάντα, αλλά προπαντός στην παρούσα συγκυρία, των μεγάλων πολιτικών αλλαγών στην κατανομή της ισχύος και στην διαπάλη των ανταγωνισμών και εχθροτήτων που συμβαίνουν στον πλανήτη, δεν μπορούμε ποτέ να δείξουμε, με συστηματικό τρόπο πως επηρεάζεται η κατάσταση στην οικονομία. Τούτων λεχθέντων, και με τους περιορισμούς που απορρέουν, μπορώ να πω ότι η παγκόσμια οικονομία μπαίνει σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο δεδομένου ότι συνυπάρχουν συνδυαστικά τα εξής αρνητικά χαρακτηριστικά: υψηλός πληθωρισμός, υψηλά επιτόκια υψηλό χρέος, ενεργειακή κρίση και κρίση στην προσφορά (εφοδιαστική αλυσίδα). (περισσότερα…)

  *

Αναδρομές : Μια στήλη του ΝΠ αφιερωμένη σε αξιομνημόνευτες στιγμές της ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας και σκέψης.

~ . ~

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΑΠ’ ΤΗΝ ΑΡΧΗ

Δες τον γεωργό που οργώνει· δες τον πώς μαζεύει τη σοδειά. Η δουλειά του είναι σκληρή, και σήμερα ακόμα, που η σύγχρονη τεχνική, με τις καθημερινές της εφαρμογές, του στέκεται αρωγός. Παρ’ όλ’ αυτά, συγγενεύει πάντα στενότερα με την αναζήτηση και την συλλογή τροφής, εκείνες τις αρχαιότερες μορφές πρόνοιας του ανθρώπου, παρά με οποιαδήποτε τέχνη που επεξεργάζεται ένα υλικό και κατασκευάζει ένα αντικείμενο. Ο γεωργός δεν κατασκευάζει κάτι και η εργασία του δεν είναι δημιουργική. Οι ασχολίες του απ’ το πρωί ώς το βράδυ, από το όργωμα ώς το νέο όργωμα, δεν σχηματίζουν μια αναγκαία διαδοχή, στην αρχή της οποίας βρίσκεται μια πρώτη ύλη, στο μέσο της ένα ημιτελές παρασκεύασμα και στο πέρας της ένα έτοιμο προϊόν. Οι ασχολίες του προσαρμόζονται, καρτερικά κι όμως έγκαιρα, στο κύλισμα των ημερών και του έτους, και η κάθε μια τους έχει την ώρα της στον κύκλο της ανάπτυξης των φυτών. Η αντίληψη ότι η επίσπευση της δουλειάς θα μπορούσε να επιταχύνει τους ρυθμούς, δεν έχει εδώ νόημα. Ανάμεσα στις εκάστοτε εργασίες παρεμβαίνει πάντοτε, σχεδόν σαν το καλύτερό τους μέρος, η αναμονή: όχι η αναμονή για το μεταφορικό μέσο μέσα στην εκμηχανισμένη κυκλοφορία με το ρολόι ανά χείρας, αλλά η προσμονή όσων πρόκειται να έρθουν σύμφωνα με τη φύση και την εμπειρία, η καρτερία ώσπου να φτάσουν, με όλες τις ελπίδες, τις αγωνίες και τα χτυποκάρδια που χαρακτηρίζουν την γνήσια αναμονή. Και πόσα δεν μπορούν να μεσολαβήσουν: χαλάζι, ξηρασία, παγετός, οι ακρίδες, ο πόλεμος! Όμως ο χωρικός μπορεί να επαφεθεί στην φυσική ορμή του σπόρου και, γενικά, στον χρόνο. Πέρα απ’ τον χειμώνα, μες απ’ όλες τις διαθέσεις του καιρού, ακόμα κι όταν κανείς δεν τον βλέπει: βλασταίνει. Κι αν το χιόνι μείνει μια-δυο βδομάδες περισσότερο, τότε εκείνος μεγαλώνει μετά ακόμα γοργότερα. Ο άνθρωπος, είναι εύλογο, δεν μπορεί παρά να περιμένει, αφού είναι αδύνατο να κάνει τους σπόρους να φυτρώσουν. (περισσότερα…)

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Το βιβλίο της Ρόζας Λούξεμπουργκ Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα[1], του οποίου ο τίτλος τόσο εύκολα χρησιμοποιείται, από τον καθένα, για την κατάδειξη δήθεν μιας ιστορικής νομοτέλειας (στην ιστορία δεν υπάρχουν νομοτέλειες), αλλά και προς επίρρωση των πολιτικών και ιδεολογικών απόψεών του (συνηθισμένο φαινόμενο στην απατηλή εποχή της μετανεωτερικότητας όπου όλοι έχουν απόψεις επί παντός επιστητού), αντανακλά μια συγκεκριμένη ιστορική πραγματικότητα και όχι μια διαχρονικά εμμενή κατάσταση.

Αρκετοί ακόμη θέλουν να ελπίζουν ότι εμπεριέχει το στοιχείο της διαχρονικότητας. Όμως τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο γίνεται κατανοητό, λόγω των κοινωνικών διεργασιών, ότι εμπεριέχει το στοιχείο της συγχρονίας: δηλαδή, το «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» αφορούσε τις δεκαετίες 1910-1920 και ήδη η ανθρωπότητα, χάνοντας την ιστορική ευκαιρία ενός σοσιαλιστικού μετασχηματισμού, έχει εισέλθει σε μια εποχή αναπαραγόμενης καπιταλιστικής βαρβαρότητας, η οποία θα την οδηγήσει σε απρόβλεπτους κοινωνικούς μετασχηματισμούς. Η βαρβαρότητα έχει εγκατασταθεί παντού!

Ο καπιταλισμός ως παγκόσμιο σύστημα βρίσκεται σε μια συνεχή μετεξέλιξη –που διαρκεί εδώ και πολλές δεκαετίες– και η οποία δεν γνωρίζουμε που θα καταλήξει, ούτε καν αν θα γεννήσει τους όρους της αντικατάστασής του μέσω των εσωτερικών του αντιφάσεων όπως ισχυρίζονται οι μαρξιστές.

Τουλάχιστον μέχρι σήμερα, παρά τις συνεχείς και αλλεπάλληλες κρίσεις του, εκείνος που παρατηρούμε να διαλύεται, μετεξελισσόμενος (ίσως και να μεταλλάχθηκε ήδη) είναι ο φορέας που θα επικαθόριζε την αλλαγή προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση που υποδείκνυε η μαρξιστική τελεολογία. Δηλαδή αυτό καθ’ αυτό το προλεταριάτο της εποχής του Μαρξ, της Λούξεμπουργκ, του Λένιν και των υπολοίπων θεωρητικών. (περισσότερα…)