Ευρώπη

Noam Chomsky, Η ενδυνάμωση του ΝΑΤΟ είναι το τελευταίο που χρειαζόμαστε

*

Στην πρόσφατη συνομιλία του με τον C. J. Polychroniou για τον πόλεμο στην Ουκρανία, η οποία υπό τον τίτλο «A Stronger NATO Is the Last Thing We Need as Russia-Ukraine War Turns 1» δημοσιεύτηκε στο Truthout, ο Αμερικανός διανοούμενος και πολιτικός στοχαστής Νόαμ Τσόμσκυ ερωτήθηκε μεταξύ άλλων για τη γνώμη του όσον αφορά τα δυτικά σχέδια. «Τι επιδιώκουν ΝΑΤΟ και ΗΠΑ στην Ουκρανία; Να παροτρύνουν τον ουκρανικό στρατό να ανταποδώσει χτυπώντας τη Μόσχα και άλλες ρωσσικές πόλεις;» Μεταφράζουμε, ελαφρά συντομευμένο, ένα απόσπασμα της συνέντευξης. — ΝΠ

~.~

«Γίνεται όλο και πιο φανερό ότι έχουμε πλέον να κάνουμε με έναν πόλεμο του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ κατά της Ρωσσίας διαμέσου της Ουκρανίας»

Μπορούμε να ξεκινήσουμε με το ερώτημα τι δεν είναι στα σχέδια του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ για την Ουκρανία. Η απάντηση είναι εύκολη: η προσπάθεια να τερματιστούν οι φρικαλεότητες προτού η κατάσταση γίνει πολύ χειρότερη. Το «πολύ χειρότερη» εδώ ξεκινά από την επιδείνωση της καταστροφής της χώρας, πράγμα από μόνο του φρικτό αν και σε καμία περίπτωση συγκρίσιμο με τις συνέπειες της εισβολής των ΗΠΑ και της Βρετανίας στο Ιράκ ή, φυσικά, την ερήμωση της Ινδοκίνας από τις ΗΠΑ, που δεν έχει το όμοιό της στη μεταπολεμική περίοδο. Και ο κατάλογος έχει άφθονα τέτοια παραδείγματα. Για να πάρουμε μερικά «ελάσσονα», από τον Φεβρουάριο του 2022 και δώθε ο ΟΗΕ υπολογίζει τους θανάτους αμάχων στην Ουκρανία σε περίπου 7.000. Ο αριθμός είναι σίγουρα πολύ υποεκτιμημένος. Αν τον τριπλασιάσουμε, ισοφαρίζουμε τον εκτιμώμενο αριθμό των νεκρών της, υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ, εισβολής του Ισραήλ στον Λίβανο το 1982. Αν τον πολλαπλασιάσουμε επί 30, φτάνουμε στον απολογισμό των σφαγών επί Ρόναλντ Ρήγκαν στην Κεντρική Αμερική, κατά τις μικροεπεμβάσεις εκεί της Ουάσιγκτον. Και ούτω καθεξής.

Κατά τα δυτικά θέσφατα, μια τέτοια σύγκριση θεωρείται περιττή, περιφρονητέα μάλιστα. Πώς τολμά κανείς να μιλάει για δυτικά εγκλήματα, όταν ιερό καθήκον του είναι να καταγγέλλει τη Ρωσσία ως μόνο υπαίτιο της φρικωδίας! Επιπλέον, για κάθε ένα από τα δικά μας εγκλήματα, υπάρχουν ένα σωρό περίτεχνες δικαιολογίες. Καταρρέουν γρήγορα μόλις τις ψιλολογήσει κανείς, όπως έχει σχολαστικά αποδειχθεί. Αλλά η κατάρριψή τους δεν έχει σημασία μέσα σ’ αυτή την καλολαδωμένη μηχανή των θεσφάτων, όπου «οι αντιδημοφιλείς ιδέες αποσιωπώνται και τα άβολα γεγονότα παραμένουν στο σκοτάδι, χωρίς να χρειάζεται καμιά επίσημη απαγόρευση», για να δανειστούμε την περιγραφή της φιλελεύθερης Αγγλίας από τον Τζωρτζ Όργουελ στην (ανέκδοτη) εισαγωγή του στη Φάρμα των ζώων.

Πάντως, οι συνέπειες της επιδείνωσης αυτής υπερβαίνουν κατά πολύ τον ζοφερό απολογισμό στην ίδια την Ουκρανία. Διότι περιλαμβάνουν επίσης τους ανθρώπους που κινδυνεύουν να πεινάσουν λόγω των περιορισμών στις εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων από την πλούσια περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Περιλαμβάνουν την αύξουσα απειλή μιας πυρηνικής κλιμάκωσης (που σημαίνει πόλεμο μέχρι πλήρους εξοντώσεως). Και πάνω απ’ όλα, την απότομη περιστολή της δειλής ώς σήμερα απόπειρας να αποτραπεί ο επικρεμάμενος όλεθρος της πλανητικής υπερθέρμανσης.

Πώς να αγνοήσουμε την ευφορία της βιομηχανίας των ορυκτών καυσίμων για την εκτόξευση της κερδοφορίας της; Πώς να αγνοήσουμε την επιτυχία του προπαγανδιστικού συστήματος να διασκεδάσει αυτή την ανησυχία στον νου των θυμάτων, του γενικού πληθυσμού; Στην τελευταία δημοσκόπηση της PEW για τα ζητήματα που ανησυχούν τους Αμερικανούς ο πυρηνικός πόλεμος ήταν άφαντος. Η δε κλιματική αλλαγή βρέθηκε στον πάτο των απαντήσεων – μόλις 12% των Ρεπουμπλικάνων προβληματίζονται γι’ αυτήν. (περισσότερα…)

Advertisement

περαστικά & παραμόνιμα | 02:23

*

Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

 

«Danseuses Russes», Ρωσσίδες χορεύτριες, τιτλοφορείται ένας κύκλος έργων, φιλοτεχνημένων γύρω στα 1890, του Εντγκάρ Ντεγκά. Όχι πια. Η National Gallery του Λονδίνου αποφάσισε ότι οι χορεύτριες είναι Ουκρανίδες. Και πήρε το ελεύθερο να μετονομάσει με όλη της την άνεση τον πίνακα που εκείνη έχει στην κατοχή της σε «Ukrainian Dancers».

Προηγήθηκαν, εννοείται, οι συνήθεις καταγγελίες κατά του Πούτιν και του ρωσσικού ιμπεριαλισμού. Όταν ο Σιράκ και η Γαλλία είχαν αρνηθεί να συμμετάσχουν στην αισχρή εισβολή των Αμερικανών στο Ιράκ το 2003, κάμποσοι Αμερικάνοι εστιάτορες ξαναβάφτισαν τις «french fries», τις τηγανητές πατάτες δηλαδή που στις ΗΠΑ τις ονομάζουν «γαλλικές», σε «freedom fries». Το πράγμα έχει ήδη παράδοση συνεπώς.

Τι θα ακολουθήσει άραγε; Η ρώσσικη ρουλέτα, το «Άνοιγμα Πετρώφ» στο σκάκι, το Μοσχαράκι Στρογκανώφ;

~.~

«Το ότι όλοι οι χαρακτήρες στα μυθιστορήματά μου, όλοι οι αγωνιστές που έχω πλάσει, πηγάζουν από την ψυχή μου, την εσωτερική μου πραγματικότητα (η οποία, παρεμπιπτόντως, είναι πλήθος ολόκληρο) – είναι ένα πράγμα. Αλλά το ότι είναι εγώ ο ίδιος, είναι εντελώς άλλη υπόθεση. Διότι – ποιος είμαι εγώ τελικά; Ποιος είναι αυτός ο τύπος που υπογράφεται Μιγέλ δε Ουναμούνο; Ε λοιπόν, είναι ένας από τους χαρακτήρες μου, ένα από τα πλάσματά μου, ένας από τους αγωνιστές μου! Αυτό το οριστικό, απόλυτο, μύχιο, υψηλό, υπερβατικό, εμμενές Εγώ είναι –ένας θεός ξέρει ποιος είναι– ίσως ο Θεός ο ίδιος!»

ΜΙΓΕΛ ΔΕ ΟΥΝΑΜΟΥΝΟ

~.~

Υπάρχει αντιστοιχία μεταξύ αισθητικής έκφρασης και εθνικού χαρακτήρα; Αν ναι, είμαστε λαός λυρικός. Είτε στη λογοτεχνία, είτε στη μουσική, είτε στον χορό, ο φυσικός μας τρόπος είναι το τραγούδι. Από τον Σολωμό ώς τον Σαββόπουλο δεν υπάρχει τροπή του συλλογικού μας βίου, δεν υπάρχει σκίρτημα ψυχικό ή συναισθηματικό βαθύτερο που να μην βρήκε την πληρέστερη αποτύπωσή του στον στίχο – σ’ ένα τραγούδι με ή χωρίς μουσική.

Ακόμη και στις άλλες, ο λυρικός τρόπος κυριαρχεί: στον Παπαδιαμάντη, στον Παρθένη, στον Αγγελόπουλο. Ο κορυφαίος πεζογράφος, ο κορυφαίος εικαστικός, ο κορυφαίος κινηματογραφιστής μας είναι ποιητές. Ο λυρισμός ως μοίρα. (περισσότερα…)

περαστικά & παραμόνιμα | 12:22

*

Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

Ο ελληνικός τίτλος φτωχή λεζάντα κάτω από τον υπερμεγέθη τίτλο του αμερικάνικου πρωτότυπου. Λέξεις γνωστές ή και συχνόχρηστες όπως μπεστσέλλερ, Χόλλυγουντ, Πούλιτζερ, όλες λατινογραμμένες. Το ίδιο το όνομα του οίκου φραγκολεβαντίνικο: AΘΕΝΣ Bookstore – Publications, με το ναΰδριο στο πλάι κωμική υπόμνηση άραγε ποιου ελληνισμού; Λες κι ο εκδότης ντρέπεται που τυπώνει στα ελληνικά και προσπαθεί όσο γίνεται να το κρύψει.

~.~

Η πίστη ότι η θρησκεία κάποτε θα εξαλειφθεί, ότι της μέλλεται να γίνει μνήμη μακρινή μιας παρωχημένης βαρβαρότητας, είναι ισόκυρη με την πίστη ότι η ανθρωπότητα κάποτε θα αφήσει οριστικά πίσω της τη βία, το έγκλημα και τους πολέμους. Επιπλέον δε είναι και οξύμωρη, μόνο πιστοί των άθεων θρησκειών, του Λόγου, της Επιστήμης, της Προόδου ή των Φώτων, μπορούν να ισχυρίζονται ότι οι ένθεες θρησκείες είναι περιττές – ώστε να διεκδικήσουν τον θρόνο τους.

Τρεις αιώνες εκκοσμίκευσης όμως δεν μπόρεσαν να εξαλείψουν καν την πίστη των ανθρώπων στο «κακό μάτι» ή στα ωροσκόπια, πώς δικαιολογείται η τόση αισιοδοξία; Απλούστατα, δεν δικαιολογείται. Η εξαγγελία της νίκης επί του κακού είναι κι αυτή θρησκευτική, συμπεριλαμβάνεται στο πιστεύω κάθε μεταβρααμικού μεσσιανισμού, υπερβατικού ή εκκοσμικευμένου, με αυτόν τον δεύτερο να μιμείται τον πρώτο.

Αν οι λεγόμενοι «άθεοι» (άλλη μια οξύμωρη λέξη) επικρατούσαν ποτέ, θα έστρεφαν τον διαφωτιστικό φανατισμό τους ο ένας εναντίον του άλλου, τόσοι ανάγκη έχουν τον Διάβολο, τον Σατανά, που νομιμοποιεί την αξίωσή τους επί της εξουσίας. Όπως καλή ώρα γίνεται τώρα λ.χ. στους κόλπους κάθε επιστήμης που αποκτά περιστασιακά ισχύ και δημοσιότητα, όπου οι σεισμολόγοι σφάζονται με τους σεισμολόγους, οι επιδημιολόγοι με τους επιδημιολόγους, οι οικονομολόγοι με τους οικονομολόγους κ.ο.κ.

Και είναι καλό που σφάζονται! Χρειάστηκαν αιώνες για να αποτινάξουμε από πάνω μας το ιερατείο των ράσων. Δεν μας χρειάζεται ένα καινούργιο με μπλούζες ιατρικές και στηθοσκόπια.

~ . ~

(περισσότερα…)

περαστικά & παραμόνιμα | 11:22

*

Καιρικά σχόλια από τον ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

«Η πολυτέλεια είναι ηθικά απεχθής», αποφάνθηκε κάποτε ο Κρίστοφερ Λας. Ο Λας μιλάει για την πολυτέλεια που εξασφαλίζει ο οικονομικός πλούτος. Τι γίνεται όμως με τις άλλες πολυτέλειες της ζωής μας; Η αισθητική πολυτέλεια λ.χ. είναι ηθικά απεχθής; Και δεν χρειάζεται να πάει κανείς ώς τους πομπώδεις Τάφους των Μεδίκων στη Φλωρεντία για να το αναρωτηθεί. Η υπερεπίδειξη που βλέπουμε στον όψιμο Τζόυς, ως εκφραστική πολυτέλεια τώρα πια, είναι ηθικά απεχθής αν συγκριθεί λόγου χάρη με την ισορροπία της κλασσικότροπης πρόζας ενός Ντίκενς ή ενός Τολστόι; Οι κραυγαλέες υπερβολές των σουρρεαλιστών ή του νταντά; Η υπερκλέπτυνση της γαστρονομίας και των εδεσμάτων της, τα λεπτεπίλεπτα μυστικά του καλλωπισμού ή της σωματοδομικής που μετατρέπουν την όψη και τους μυώνες σε θέαμα επιδεικτικό είναι τέτοιες, ηθικά απεχθείς πολυτέλειες;

~ . ~

Ο Κώστας Καραμανλής το 2004 πήρε 3.360.000 ψήφους. Ανδρέας Παπανδρέου, Κώστας Σημίτης, Γιώργος Παπανδρέου όλοι ξεπέρασαν τα 3.000.000 ψήφους, κάποτε και ως αρχηγοί του δεύτερου κόμματος. Ο Τσίπρας στις δεύτερες εκλογές του 2015 δεν συγκέντρωσε ούτε 2.000.000, και ο νυν πρωθυπουργός το 2019 πήρε 2.250.000 ψήφους. Οι αριθμοί δεν απατούν, μέσα σε μια τετραετία είδαμε τις λαϊκές μειοψηφίες να μασκαρεύονται σε θεσμοπρεπείς πλειοψηφίες και 1.500.000 εκατομμύριο Έλληνες να παίρνουν διαζύγιο από τις κάλπες.

~ . ~ (περισσότερα…)

«Η ανομία είναι ο εκφυλισμός της ισχύος», μια συνομιλία με τον Κώστα Μελά

Με έργο πολυσχιδές και ογκώδες που αδιαφορεί εντελώς για τους τεχνητούς φραγμούς μεταξύ των ακαδημαϊκών κλάδων, ο Κώστας Μελάς δεν ανήκει στην συντεχνία των «ειδημόνων» που κατακλύζουν το Πανεπιστήμιο και τα ΜΜΕ.  Η σκέψη του αγκαλιάζει παράλληλα και συγχρόνως την οικονομία και την κοινωνία, τις διεθνείς σχέσεις και την ιστορία, τη λειτουργία των ιδεών και των θεσμών. Ξεκινώντας από το παρόν και τα καθέκαστά του, συνιστά συνολική παρατήρηση της συμπεριφοράς του πολιτικού ανθρώπου. Με έναυσμα τις καταιγιστικές εξελίξεις που δρομολόγησαν ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι πλανητικές προεκτάσεις του, ο Κώστας Μελάς απάντησε στα ερωτήματα που του έθεσαν το Νέο Πλανόδιον και ο Κώστας Κουτσουρέλης.

~ . ~

– Θα ξεκινήσω με ερώτημα αναμενόμενο βέβαια, στο μέτρο που απευθύνεται σε δεινό μελετητή των οικονομικών φαινομένων. Πόση αισιοδοξία επιτρέπει η κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας αυτή τη στιγμή; Πολλοί μιλούν για τον «βαρύτερο χειμώνα μετά το 1945», για επικείμενο κραχ που θα επισκιάζει εκείνο του 2008 ή και του 1929 ακόμη, έχουμε σε εξέλιξη μείζονες κρίσεις, επισιτιστική, ενεργειακή, έχουμε πληθωρισμό συνδυαζόμενο με ύφεση κ.ο.κ.

Αγαπητέ Κώστα, δεν υπάρχει καμία αισιοδοξία για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας σίγουρα σε βραχυχρόνιο διάστημα –για το 2023– αλλά νομίζω ούτε και για τον επόμενο χρόνο, το 2024. Η παγκόσμια οικονομία μπαίνει σε ιδιαίτερα δύσκολη φάση, η οποία κυριαρχείται από υψηλότατες αβεβαιότητες. Αβεβαιότητες που δεν προέρχονται μόνο – αν μπορούμε να το πούμε αυτό– από καθαρούς «οικονομικούς» λόγους, αλλά και από τις γενικότερες πολιτικές εξελίξεις στον πλανήτη. Όπως έχω προσπαθήσει να δείξω στο βιβλίο μου Η ατελέσφορη επιστήμη δεν πιστεύω σε μια «καθαρή οικονομική discipline» από τους πολιτικούς παράγοντες. Λέγοντας πολιτικούς παράγοντες εννοώ παράγοντες ισχύος. Οι τελευταίοι εκλείπουν παντελώς από τις προκείμενες συγκρότησης της οικονομίας ως συστηματικής discipline. Μάλιστα όταν ενταχθούν στο πλαίσιο συγκρότησής της, που δεν είναι άλλο από αυτό «της αρμονίας των συμφερόντων», από καταρρέει, απογυμνώνοντάς την όποια προβαλλόμενη αντικειμενικότητα. Τέλος πάντων. Όλα τα παραπάνω τα είπα, για να δείξω, ότι πάντα, αλλά προπαντός στην παρούσα συγκυρία, των μεγάλων πολιτικών αλλαγών στην κατανομή της ισχύος και στην διαπάλη των ανταγωνισμών και εχθροτήτων που συμβαίνουν στον πλανήτη, δεν μπορούμε ποτέ να δείξουμε, με συστηματικό τρόπο πως επηρεάζεται η κατάσταση στην οικονομία. Τούτων λεχθέντων, και με τους περιορισμούς που απορρέουν, μπορώ να πω ότι η παγκόσμια οικονομία μπαίνει σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο δεδομένου ότι συνυπάρχουν συνδυαστικά τα εξής αρνητικά χαρακτηριστικά: υψηλός πληθωρισμός, υψηλά επιτόκια υψηλό χρέος, ενεργειακή κρίση και κρίση στην προσφορά (εφοδιαστική αλυσίδα). (περισσότερα…)

Μερικές σκέψεις για τις πολιτισμικές ρίζες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

*

του ΒΑΓΓΕΛΗ ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΥ

Το θέμα των πολιτισμικών ριζών είναι και μεγάλο και εξ αρχής πολιτικά φορτισμένο. Κυρίως γιατί η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση στο επίπεδο κύρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμπεριφέρεται με τρόπο που δείχνει ότι δε θέλει να έχει κάποια επαφή με αυτές τις ρίζες, και άρα δεν ενδιαφέρεται καν να τις βρει, πόσο δε μάλλον να τις αναπτύξει και να τις καλλιεργήσει. Συνηθέστερα ακόμα, η ίδια η συζήτηση μονοπωλείται από τα δεξιά του πολιτικού φάσματος, προϋποθέτει ως βάση τον χριστιανισμό και τελικά καταλήγει να είναι ιδεολογική. Έχουμε δύο ιδεολογικές θέσεις λοιπόν, δύο θέσεις με αντίθετο πρόσημο, αλλά που παρά αυτό το γεγονός καταδεικνύουν μία ανάγκη, αυτή της κοινής ταυτότητας.

Για αυτό η ΕΕ πρόσφατα ανακοίνωσε μια μεγάλη πρωτοβουλία που αφορά στο πέρασμα στην πράσινη οικονομία και επισήμανε την ανάγκη για μια κοινή πολιτισμική κληρονομιά, μια κοινή, ευρωπαϊκή αισθητική. Δεν είναι θεωρώ ιδεολογικά τυχαίο ότι αυτή την κληρονομιά την αναζητά η ενωμένη Ευρώπη στο Bauhaus και στη μεσοπολεμική Δημοκρατία της Βαϊμάρης[1]. Το νέο ευρωπαϊκό Bauhaus είναι εντυπωσιακό και φιλόδοξο. Για να εκτιμηθεί το πόσο ακριβώς φιλόδοξο είναι, μια από τις συμμετέχουσες στο φεστιβάλ για το νέο Bauhaus που έγινε στις Βρυξέλλες τον Ιούνιο του 2022 (με τη συμμετοχή της προέδρου της Επιτροπής) η Φραντσέσκα Μπρία, Ιταλίδα οικονομολόγος και πρόεδρος του εθνικού ταμείου καινοτομίας της Ιταλίας, δήλωσε μιλώντας για το ευρωπαϊκό σχέδιο για τα μικροτσίπ πως η ΕΕ βρίσκεται στη μέση μεταξύ των ΗΠΑ, που κυριαρχούνται από τις big tech εταιρείες και την Κίνα, που κυριαρχείται από το μεγάλο κράτος. Ανάμεσα σε αυτές τις δύο η ΕΕ πρέπει να προωθήσει τη μεγάλη Δημοκρατία που κατά την οικονομολόγο σημαίνει περισσότερη δημοκρατία και επανασχεδιασμό της παγκοσμιοποίησης και του καπιταλισμού. Πίσω όμως από αυτές τις γενικές τοποθετήσεις, κρύβεται ακριβώς η φιλοδοξία για μια νέα ευρωπαϊκή, κοινή ταυτότητα και, αν τουλάχιστον ακολουθήσουμε χαριεντιζόμενοι το σπινοζικό ρητό “omnis determinatio est negatio”, βρίσκεται η πρόθεση της ΕΕ να αρθεί ως τρίτος παίχτης στο παγκόσμιο σκηνικό[2]. (περισσότερα…)

Πράσινη μετάβαση, πολιτική υποκρισία

*

του ΑΓΓΕΛΟΥ ΧΡΥΣΟΓΕΛΟΥ

Καθώς γίνεται πια σαφές ότι η ενεργειακή κρίση θα είναι το μεγάλο πολιτικό ζήτημα του επερχόμενου χειμώνα, είναι ενδιαφέρον να παρατηρεί κανείς πώς αυτή η κρίση αναπαράγεται ως πολιτικό επίδικο πάνω στις υπάρχουσες διαχωριστικές γραμμές στις δυτικές δημοκρατίες.

Λαϊκιστικά κόμματα της δεξιάς ήδη παρουσιάζουν την κρίση ως σύμπτωμα της «πράσινης μετάβασης» και ζητούν αναβολή, αν όχι αναστολή, των μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής προκειμένου να μειωθούν οι τιμές της ενέργειας. Βασικός εκφραστής αυτής της τάσης είναι ο Νάιτζελ Φαράτζ που προ μηνών δημοσίευσε ένα μανιφέστο εναντίον της πράσινης μετάβασης, ζητώντας δημοψήφισμα για αυτήν στα πρότυπα του Μπρέξιτ. Στο αντίπαλο στρατόπεδο, τα κατεστημένα κόμματα της κεντροαριστεράς και κεντροδεξιάς και οι πολιτικές, οικονομικές, τεχνοκρατικές και ιδεολογικές ελίτ ρίχνουν το φταίξιμο στον Πούτιν και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Δυνάμεις της οικολογίας και της προοδευτικής αριστεράς πηγαίνουν παραπέρα, υπενθυμίζοντας ότι αν η Ευρώπη είχε ήδη απαγκιστρωθεί από το φυσικό αέριο του Πούτιν και βασιζόταν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δεν θα αντιμετώπιζε ενεργειακή κρίση.

Όπως συμβαίνει συνήθως στον πολιτικό διάλογο, και οι δυο απόψεις περιέχουν ψήγματα αλήθειας, όμως συγκαλύπτουν μέρος της πραγματικότητας. (περισσότερα…)

Η Γερμανία μεταξύ δύο πυρών

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Φαίνεται ότι η ρήση του λόρδου Ισμέυ, πρώτου Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ  το διάστημα 1952-1957, «Keep the Russians out, the Americans in, and the Germans down», με την οποία εξηγούσε με απλό τρόπο τους πραγματικούς στόχους της συμμαχίας τότε, πέρα από το επιφαινόμενο, έχει τελικά διαχρονική αξία. Οι τελευταίες εξελίξεις, τόσο της Συνόδου των Αρχηγών της ΕΕ, όσο και της συνόδου των G7, δείχνουν, με αρκετή σαφήνεια, την (απόλυτη;) επικυριαρχία των αγγλοσαξονικών δυνάμεων της Δύσης, στο σημερινό γεωπολιτικό παίγνιο που εκτυλίσσεται στη δυτική ακτή της Ευρασίας, με αντίπαλο τη Ρωσία. ΗΠΑ και Βρετανία μέχρις σήμερα, έχουν επιβάλει τις απόψεις τους στις κύριες Ευρωπαϊκές χώρες αναφορικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της Ρωσίας σε στενή συνεργασία με την Πολωνία και τις τρεις χώρες της Βαλτικής.

Το ίδιο συμβαίνει βεβαίως και στην ανατολική ακτή (Ειρηνικός – Ινδικός) όπου ο βασικός αντίπαλος εκεί είναι η Κίνα. Εδώ οι ΗΠΑ σε στενή συνεργασία με την Αυστραλία και την πανταχού παρούσα Βρετανία καθορίζουν την πολιτική αντιμετώπιση της Κίνας ενώ οι υπόλοιπες βασικές συμμαχικές χώρες (Ιαπωνία, Ν. Κορέα) μέχρι σήμερα ακολουθούν πιστά. Οι ΗΠΑ, με την αλλαγή της προεδρίας, επιχειρούν να ενδυναμώσουν τις σχέσεις τους με τις χώρες της περιοχής, εκτός από το επίπεδο της αμυντικής συνεργασίας (συμφωνία Αυστραλίας – Ηνωμένου Βασιλείου – ΗΠΑ (AUKUS)[1] και της γενικότερης συμφωνίας ( Αυστραλίας – Ιαπωνίας – Ινδίας – ΗΠΑ (QUAD)[2] και σε αυτό των οικονομικών σχέσεων. Σε αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται η προσπάθεια δημιουργίας μιας US-ASEAN Comprehensive Strategic Partnership. Δηλαδή μια συμφωνία ανάλογη με την αντίστοιχη κινέζικη Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP).

Και στις δύο ακτές της Ευρασίας, είμαστε μάρτυρες της προσπάθειας που καταβάλλουν οι ΗΠΑ, μετά την απώλεια της κεντρικής Ασίας (Heartland), με τελευταία πράξη την αποχώρηση από το Αφγανιστάν, να διατηρήσουν τον έλεγχο της Ευρασίας μέσω του ελέγχου της περιφέρειας (Rimland). (περισσότερα…)

Τα συμφέροντα, ο φόβος και η φοβία

*

του ΚΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

1.

Ο κόσμος γύρω μας είναι πολύπλοκος και αινιγματικός και συχνά είναι δύσκολο να τον κατανοήσουμε και ακόμα δυσκολότερο να τον χειριστούμε. Οι ψυχολογικές και φιλοσοφικές θεωρίες της αντίληψης επισημαίνουν συχνά ότι, για να διαχειριστεί το πολύπλοκο αυτό σύστημα, ο ανθρώπινος νους αναπτύσσει διάφορους ταξινομητικούς μηχανισμούς, οι οποίοι στηρίζονται σε πλήθος αυθαιρέτων προϋποθέσεων. Οι ταξινομητικοί αυτοί μηχανισμοί είναι αναγκαίοι για να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε στο πλαίσιο του πολύπλοκου αυτού συστήματος. Οι συνεχείς εκλογικεύσεις στους οποίους προβαίνει ανελλιπώς το ανθρώπινο είδος αποτελούν μόνιμο ιδεολογικό μηχανισμό επιβίωσης. Οι άνθρωποι, απλά, για να επιβιώσουν, συνεχώς εκλογικεύουν. (περισσότερα…)

Ο πόλεμος στην Ουκρανία ρωγμή στα θεμέλια της μεταπολεμικής τάξης

*

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Β. ΠΕΠΟΝΗΣ

Ο πόλεμος στην Ουκρανία σαν ρωγμή στα θεμέλια της μεταπολεμικής τάξης και ως σεισμικό φαινόμενο κατά την ιστορική μεταστροφή από τον άξονα Ανατολής-Δύσης του 19ου και του 20ού αιώνα στον άξονα Βορρά-Νότου του 21ου και του 22ου αιώνα

*

Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α

Εισαγωγή

Πρώτο Μέρος
Το Παρελθόν του παρόντος

Ι. Προειδοποιήσεις: Από τον George F. Kennan στον William J. Burns, ή από το ‘A Fateful Error’ στο ‘Nyet Means Nyet’

ΙΙ. Xαμένες ευκαιρίες: Mια πρόταση για την αρχιτεκτονική ασφάλειας στην Ανατολική Ευρώπη

IIΙ. Φόβοι, αντίληψη απειλών και αίτια. Ιστορική και γεωπολιτική κίνηση και μεταβολή σε επίπεδο ασφάλειας: ενοποίηση-πολυδιάσπαση-αναδιοργάνωση

Γέφυρα: Η λεκάνη απορροής του Δνείπερου αποτελεί ιστορικό θυσιαστήριο

Δεύτερο Μέρος
Το Παρόν του παρελθόντος

ΙV. Ο επανεξοπλισμός της Γερμανίας

V. Η αμερικανική αποτυχία αποτροπής, η στρατηγική της Ρωσσίας και η αντίδραση των Η.Π.Α.

VΙ. Ο πλανήτης Γη ως μια και μόνη νόμιμη σφαίρα επιρροής, το τέλος της ιστορίας, η αιώνια ειρήνη και το δίκαιο ως παγωμένη ιστορία

VII. Η αντίδραση της Ε.Ε. και η αρχή του τέλους του μεταπολεμικού κόσμου

VIII. Η επανεμφάνιση του στρατηγικού ανταγωνισμού μεταξύ μεγάλων δυνάμεων

IX. Όλες οι ηγεμονίες είναι στη βάση τους περιφερειακές. Η ουτοπική ονειροφαντασία του «μονοπολισμού», το νεραϊδοβασίλειο της παγκόσμιας ηγεμονίας, και η ολοκλήρωση της Εποχής της Μεγάλης Παρέκκλισης

X. Τα στρατηγικά διλήμματα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Τάξη ή κράτος: ένα βασικό δίλημμα των υπολοίπων. Τα διατλαντικά ιδεολογικά πράγματα

Τρίτο Μέρος
Το Μέλλον του παρόντος

Από τον άξονα Δύσης-Ανατολής του 19ου και του 20ου αιώνα, στον άξονα Βορρά-Νότου του 21ου και του 22ου αιώνα

 

Εισαγωγή

Από τη σκοπιά του διεθνούς δικαίου και της διατήρησης της κυρίαρχης τάξης η εισβολή δεν δικαιολογείται. Το ερώτημα είναι κατά πόσο αιτιολογείται από την πλευρά της διακρατικής πολιτικής και της επανεκκίνησης και επιστροφής της ιστορίας. Ωστόσο, μια τέτοια προσέγγιση είναι υπερβολικά εστιασμένη σε αυτό το ιστορικό θυσιαστήριο, τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος, που ονομάζεται Ουκρανία. Μακάρι να υπήρχε μόνο η τοπική-εθνική και η περιφερειακή-ευρωπαϊκή διάσταση. Υπάρχει κυρίως η πλανητική, που αφορά τους πάντες. (περισσότερα…)