*

του ΓΙΑΝΝΗ ΥΦΑΝΤΗ

Αυτός ο τύμβος που περνάς στη σιτοφόρο Γέλα
σκεπάζει τον Αισχύλο του Ευφορίωνος, Αθηναίο.
Μα είναι το πανένδοξο άλσος του Μαραθώνα
που θα μπορούσε να σου πει για την ανδρεία του
όπως κ’ οι μακρυμάλληδες οι Μήδοι που τον είδαν.

Είναι το επιτάφιο χάραγμα που ο ίδιος ο Αισχύλος (ο τραγικός ποιητής του 5ου αι.) έγραψε για τον εαυτό του και που μπορούσε να το διαβάσει κανείς αιώνες μετά στη Γέλα της Μεγάλης Ελλάδας. Καμμία μνεία του Αισχύλου στο επιτάφιο αυτό του επίγραμμα για το ότι υπήρξε ο δημιουργός δεκάδων λαμπρών τραγωδιών, κι εντέλει ένας από τους εξοχότερους ποιητές των Αθηνών.

Στο ποίημα του Καβάφη «Νέοι της Σιδώνος», βλέπουμε έναν νεαρό να διαμαρτύρεται εντόνως για την πράξη αυτή του Αισχύλου, που «περιφρονεί» είτε αποσιωπά την ιδιότητά του ως ποιητή, και αναφέρει μόνο την ιδιότητά του ως πολεμιστή στον Μαραθώνα. (περισσότερα…)

*

Αφιέρωμα στον Γιώργο Σεφέρη   [ 2 / 9 ]

Σε συνέχεια της μικρής παράδοσης των χριστουγεννιάτικων αφιερωμάτων του δικτυακού Νέου Πλανόδιου, οι τελευταίες αναρτήσεις της χρονιάς τιμούν τον Γιώργο Σεφέρη, από του οποίου τον θάνατο συμπληρώθηκε εφέτος ήμισυ αιώνος (1971-2021). Από τις 23 Δεκεμβρίου ώς την Πρωτοχρονιά γράφουν διαδοχικά οι Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Γιώργος Κεντρωτής, Κώστας Χατζηαντωνίου, Χρήστος Δ. Αντωνίου, Ανθούλα Δανιήλ, Αγάθη Γεωργιάδου, Καλλιόπη Αβραάμ, Γεωργία Τριανταφυλλίδου και Κώστας Κουτσουρέλης. Τα περισσότερα από τα κείμενα του αφιερώματος ανακοινώθηκαν στην Κύπρο, κατά το πρόσφατο Ε΄ Σεφερικό Συμπόσιο της φιλόξενης Αγίας Νάπας (5-7.11.21), προσφιλούς τόπου του ποιητή.

«Ὁ μεταφραστικὸς ἀγώνας τοῦ Σεφέρη ἀποσκοπεῖ στὴν ἐκπλήρωση ἑνὸς συγκεκριμένου σκοποῦ: νὰ φτιαχτεῖ στὸ μετάφρασμα, ποὺ θὰ παραμένει μετάφρασμα, ἕνα νεοελληνικὸ ποίημα κινούμενο τόσο στὸ πνεῦμα τοῦ ἀσπαζόμενου ἀπὸ τὸν Σεφέρη μοντερνισμοῦ, ὅσο καὶ μὲ τὰ φτερὰ τοῦ μαχόμενου δημοτικισμοῦ τῆς γενιᾶς τοῦ ᾽30, καὶ ἂς χάνει σὲ κάποιες λεπτομέρειες τὴν ἐπαφή του μὲ τὴν λέξιν (μὲ τὴ ρητορικὴ elocutio) τοῦ πρωτοτύπου.» (Γ.Κ.)

(περισσότερα…)

Έμμετρη απόδοση: Ι. Ν. ΚΥΡΙΑΖΗΣ

Να μ’ απαλλάξουν οι θεοί από τα βάσανά μου
τώρα ένα χρόνο τους ζητώ, που διαρκεί η φρουρά μου,
πλαγιάζοντας στων Ατρειδών τις στέγες, ίδια σκύλος,
στων άστρων την ομήγυρη έχοντας γίνει φίλος
που στους ανθρώπους φέρνουνε χειμώνες, καλοκαίρια,
λαμπροί δυνάστες τ’ ουρανού είν’ τα εξαίσια αστέρια.
Τώρα στη λάμψη μιας φωτιάς έστησα εγώ καρτέρι
που από την Τροία την είδηση της άλωσης θα φέρει.
Έτσι η ανδρόβουλη καρδιά γυναίκας μού ορίζει
που δε σταμάτησε ποτέ ώς τώρα να ελπίζει.
Ανήσυχη είναι η κλίνη μου κι απ’ τη δροσιά βρεγμένη
αλλά κι από τα όνειρα τελείως ξεχασμένη.
Γιατί τον ύπνο ο φόβος του έχει αντικαταστήσει
μην κοιμηθώ κι ενώνοντας τα βλέφαρά μου κλείσει.
Κι αν φαίνεται το στόμα μου κάτι πως μουρμουράει,
-στον ύπνο αντίδοτο έχω αυτό, που ξύπνιο με κρατάει-
είναι που κλαίω και θρηνώ του παλατιού τα πάθη
που πια δε διευθύνεται σαν πρώτα, δίχως λάθη.
Μακάρι τώρα να φανεί ένα καλό σημάδι
να με γλιτώσει ένα φως φέγγοντας στο σκοτάδι.
Ω, χαίρε λάμψη της νυχτός, τη μέρα θ’αναστήσεις
στο Άργος φέρνοντας χαρά, πολλούς χορούς θα στήσεις.
Φωνάζω στου Αγαμέμνονα τη σύζυγο, αλήθεια,
να σηκωθεί απ’ την κλίνη της, φωνή να βγει απ’ τα στήθια,
και το παλάτι ολόκληρο στο πόδι να σηκώσει·
αν δε λαθεύει ο πυρσός, έχουν την Τροία αλώσει.
Πρώτος θα σύρω το χορό· δική μου επιτυχία
την τύχη των αρχόντων μου να δω στη φρυκτωρία.
Και στο παλάτι ο βασιλιάς είθε, όταν γυρίσει,
το χέρι μου το χέρι του και πάλι να κρατήσει.
Τ’ άλλα σωπαίνω· η γλώσσα μου βόδι μεγάλο φέρει
μα αν το παλάτι είχε φωνή, θα τα ’χε αναφέρει.
Μόνο σ’ όσους τα ξέρουνε, γι’ αυτά εγώ μιλάω
για όσους όμως τ’ αγνοούν, κάνω πως τα ξεχνάω.

[ στίχοι 1-44 ]

ΚΡΑΤΟΣ
Στης γης την άκρη, τη Σκυθία
φτάσαμε εδώ στην ερημία
που δεν υπάρχει ίχνος ανθρώπου
στο έδαφος αυτού του τόπου. (περισσότερα…)