Το πρόβλημα προϋπήρχε της πρόσκλησης. Ίσως και της σκέψης για μια τέτοια πρόσκληση. Για να πιθανολογήσει κανείς, το πρόβλημα ενδεχομένως να ξεκίνησε απ’ την ώρα που –όλοι– αποφάσισαν να νοικοκυρέψουν τις ζωές τους.

Κανένας δεν θα έφερνε σ’ αυτή την επανένωση κανέναν, όλοι όμως θα έλεγαν σ’ εκείνο το ακριβές σημείο το πόσο ευτυχισμένοι είναι ενώ, πίσω απ’ το κεφάλι τους θα παρατηρηθούν απροσδιόριστες σκιές, που αν και πιο πίσω θα σταθούν· δεν έχουν χείλη, στόματα, δεν παίρνουν μέρος σε καμία κουβέντα που γίνεται στο μεταξύ. Φιγούρες ψηλές – και άλλες πιο μικρές που πλαισιώνουν την κορνίζα τους μπροστά σου. Αυτές οι σκιές, που στέκονται πιο πίσω, είναι και αυτές που κατευθύνουν την κουβέντα. Της ευτυχίας, της επιτυχίας· και πλέον δεν αναγνωρίζεται κανένας με κανέναν. Νεύματα τυπικά, κάποια χαμόγελα λιγάκι ξαφνικά και βεβιασμένα δημιουργούν το κλίμα του τι θα επακολουθήσει.

Στο μεταξύ, κάποιες κοιλιές εξέχουν επικίνδυνα μέσα από καλοσιδερωμένα γαλάζια πουκάμισα, που απ’ αυτά καταλαβαίνεις πως ακουμπά ξεχειλωμένη σάρκα και κρύβεται καλά, από φανέλα άσπρη· κι όμως, η μνήμη δεν αφήνει να ξεχαστεί, πως ποτέ δεν φορούσανε αυτοί οι άνθρωποι φανέλα κι αυτό σίγουρα είναι αποτέλεσμα των ανθρώπων πίσω τους, των δίχως στόμα, των σκιών. Αραιωμένα μαλλιά, κάποιες τούφες διάσπαρτες που επιμένουν να υπάρχουν ελαφρώς ξεθωριασμένες στους κροτάφους για να δικαιολογούν τα χρόνια και το αποτέλεσμα: πως τελικά η μνήμη υπάρχει για να την προδώσει κάποια στιγμή ένα παρόν.

Κάποιες είναι επιτυχημένες, δίχως άλλο, γιατί άφησαν – όπως ακούστηκε, τα όνειρα και επικεντρώθηκαν να ριζώσουν – εδώ μιλάνε οι σκιές. Ισιώνουν μια αδιόρατη ρυτίδα στο ρούχο τους, που κανένας δεν βλέπει τελικά, τονίζοντας πως η ζωή τις έμαθε να διαλέγουν την κοινωνική τους εξέλιξη. Κι όμως, να σημειωθεί στα πρακτικά της συγκεντρώσεως πως ουδέποτε ήταν πολύ καλές στα ψέματα.

Άλλοι πάλι, δεν θα φανούν ποτέ. Τους πήρε η ζωή μακριά, και έγιναν κάρτα τις γιορτές και μια καλημέρα ή καληνύχτα στο διαδίκτυο. Άλλοι ρυθμοί. Στο τέλος, ίσως δεν ήταν και τόσο σαδιστές όπως θελήσανε προφυλάξουν την ομορφιά της νιότης από τις παρεκβάσεις. Ίσως μ’ αυτούς, να υπήρχε συνεννόηση, ίσως να μπορούσε κανείς μαζί τους να μιλήσει.

Πως θα θέλατε, λοιπόν, να σας θυμούνται; Όπως και αν είναι αυτό, κάνετε ένα σχέδιο στο μυαλό σας και ακολουθήστε το μέχρι τέλους.

Σε μια γωνιά υπάρχει κάποιος ο οποίος δεν μεγάλωσε ποτέ. Ή μάλλον αρνήθηκε να μεγαλώσει. Εμφανίζεται όμως, πάντοτε σε τέτοιες συγκεντρώσεις διότι ήταν – από τότε, ψυχή σαδιστική. Του αρέσει να στέκει σε σημείο που του επιτρέπει να έχει σφαιρική εικόνα για τις ξεχειλωμένες σάρκες, τις ανύπαρκτες ρυτίδες, τις σκιές.

Βλέπει τους κόμπους του ιδρώτα στο μέτωπο, τις φευγαλέες ματιές τους στο ρολόι, ή το ρυθμικό χτύπημα του ποδιού στη μουσική της εποχής. Δεν μιλά ποτέ, περιμένει να του μιλήσουν, δεν ενοχλεί και δεν ξαφνιάζεται. Τους θυμάται όλους. Ο συγκρατημένος τόνος του έχει μια φανερή επιτήδευση, το πρόσωπό του μαρτυρά λιτότητα του βίου, έχει συναίσθηση της αποστολή του, είναι το γρανάζι που λειτουργεί ευσυνείδητα και που λέει κρυφά το «φτάνει».

Στο μυαλό του νοερά, κάνει παιχνίδια αντοχής. Παίρνει τα πρόσωπα και τους αφαιρεί δεκαετίες, επανατοποθετεί τις μορφές στην αρχική τους μορφή και θέση· και περιμένει να δει τι θα συμβεί.

Και τότε, ξαφνικά, όλα γίνονται ξανά όπως πριν, προτού την πρόσκληση, προτού ακόμη και της σκέψης για μια τέτοια πρόσκληση, όλα γυρίζουν πίσω και σταματούν σε μια στιγμή που κανείς πραγματικά δεν το ’χε να ξεχάσει. Κρυφογελά και κουνάει τα χέρια τους, τα σηκώνει και τους φέρνει πιο κοντά. Ως δια μαγείας, εκείνη την στιγμή, δεν υπάρχουνε φανέλες, ούτε σκιές, ούτε και ενοχλητικός ιδρώτας.

Τους βλέπει όπως ήταν προτού τους αλλάξει ο κόσμος. Θυμάται πως ένας ήθελε να γίνει ποδοσφαιριστής – κι έγινε τελικά ασφαλιστής. Η άλλη ήθελε να γίνει ηθοποιός, αυτή τα κατάφερε, είχε χωρίσει δυο φορές ώς τώρα.

Παρακολουθεί την μοίρα, την μοίρα των ανθρώπινων πλασμάτων που δοκιμάζουν επιθέσεις, τολμηρές καταδρομές. Κάποτε τις αντιμετωπίζουν και μένουνε απόρθητοι. Κάποτε αλλάζουνε αφέντες, γνωρίζοντας εναλλασσόμενες λύπες και χαρές.

Όμως δεν είναι το ίδιο τελικά. Θα σκεφτεί ότι ποτέ δεν θα έπρεπε να γίνονται reunion, μήπως γινόταν πιο παλιά; Είναι τρομερά σαδιστικό να ξαναγυρίζεις πίσω ενώ οι σκιές γίνονται άνθρωποι απτοί, με σάρκα, με οστά, με στόμα που έχουν απαιτήσεις και αναφαίρετα δικαιώματα.

Αυτός ο άνθρωπος, θα τελειώσει το ποτό του όπως, όπως, θα χαιρετήσει εκείνους που κάποτε ήταν πιο κοντά, θα λυπηθεί για κάποιους άλλους, και θα ετοιμαστεί να φύγει ξυστά στον τοίχο – κολλητά, και γρήγορα προτου το καταλάβουν.

Αίφνης, θα βγει στην Πατησίων, στον καθαρό αέρα που η πνιγηρότητα της τυπικής φωνής τους δεν τον φτάνει. Θα είναι η τελευταία φορά που θα βρεθεί ανάμεσά τους. Την επόμενη της πρόσκλησης, ή ακόμη και της σκέψης για μια τέτοια πρόσκληση, θα προφασιστεί κάποια δικαιολογία και λείψει.

Θα προφυλάξει την μνήμη του βαθιά και θα κλειδώσει μέσα του ότι υπήρχε πριν. Θα νοικοκυρευτεί; Αισθανόταν εκείνες τις στιγμές τόσο παράταιρος στις σκιές και στους ανθρώπους…  Θα βρεθεί απελπιστικά μόνος με τον εαυτό του και την μοίρα. Ο εαυτός του θα κάθεται μπροστά του, παραδομένος σε αυτόν, και μαζί απρόσιτος από κάθε επαφή. Και θα βρεθεί χιλιάδες έτη φωτός μακριά, πλαισιωμένος από τον θρύλο της νιότης και την σκληρότητα των αποφάσεών του. Το μόνο που θα μείνει πια, για να οδοιπορήσει στην Πατησιών και να καταλαγιάσει τον άσβεστο πόθο της ανθρώπινης παρέμβασης, ήταν να σκεφτεί πως «υπάρχουμε κατά τύχη, κι η ζωή είναι απόλυτα δεμένη με την ζωή των πραγμάτων, των σκιών. Υπήρξαμε θύματα των περιστάσεων». Και στρίβοντας σε έναν δρόμο κάθετο, θα εξαφανιστεί.

ΕΛΕΝΗ ΧΑΪΜΑΝΗ